Lesbók Morgunblaðsins - 06.07.1975, Blaðsíða 11

Farið þiB nú heim greyin mfn, — stóð f þýzku blaði undir þessari mynd af tyrkneskum verkamönnum, og átti vfst að vera í gamni, en öllu gamni fylgir
einhver alvara. Tyrkir voru næstum búnir að taka að sér sorphreinsun f þýzkum borgum, og þessir Suðurlandaverkamenn voru f óþrifalegum störfum, illa
launuðum. Nú þegar harðnar ð dalnum fá þeir reisupassann heim.
Þýzka markið
er sterkt — en
samt er nóg til
af tómleika,
falsguðum og
örvæntingu í
þessu ríka
iðnaðarveldi
þó að minnsta kosti frá ofbeldis-
verkum, með þvl að takmarka að-
gerðirnar við skólasvæðið —
hvort stúdcntarnir hafa nokkuð
lært af þessu, eins og prófessor-
arnir haida fram, má alltaf deila
um. Þau illskeyttu veggspjöld,
sem 40 manna kommúnistafélag
stúdenta Ifmdi utan á skólabygg-
inguna, hanga enn uppi og Huber
prófessor segir því tii skýringar:
„Ég hef látið þau eiga sig til þess
að þeir héidu ekki að ég væri
afturhaldsseggur — sem ég er
vitanlega ekki.“
I augum þroskaðri þjóðverja er
Bader-Meinhoff klíkan síðasti
votturinn af þeim stúdentaóeirð-
um, sem árið 1968 lögðu f rúst
flesta háskóla Vestur-Þýzkalands
— og Sorbonnc-háskólann f Parfs.
Af þátttakendum f þeim hafa 80
af hundraði, þótt með trcgðu sé,
elst ogsamlagast þjððfélaginu; 10
af hundraði hafa aðhyllst hreinan
kommúnisma (sem nú er lögmæt-
ur) og hinir hafa gengið á hönd
þcssum „rómantísku“ byltingar-
sinnum.
Fyrir tveimur árum hefði verið
hægt að lenda f hörkudeilu um
efnið: ef Ulrike Meinhoff berði
að dyrum hjá þér og bæðist ásjár,
myndirðu þá gefa henni kaffi-
bolla og hringja til lögreglunnar í
faumi eða vfsa henni til sængur
og segja henni að hypja sig um
sólarupprás?
En nú gæti það ekki gerst. Eftir
sjö morð og margar tilraunir til
pólitískra Ifkamsárása hafa mark-
mið og aðferðir klfkunnar verið
fordæmdar, en vonsviknir stúd-
entar hafa verið háværir um
„ómannlega" meðferð á henni f
fangelsinu — einangrun, bóka-
skort og sffelldar tafir f réttar-
höldunum.
Þetta eru óréttmætar ásakanir.
Fangarnir fá oft að hittast f fang-
clsinu hafabækurogsjónvarp og
halda áfram að leggja á ráðin um
fleiri árásir ásamt hinum 400
áhangendum sfnum utan fangels-
ismúranna. Skilaboðin á milli
þeirra flytja hinir tuttugu og
tveir vinstri sinnuðu málflutn-
ingsmcnn þeirra (sem nú hefur
verið fækkað f fimm með sér-
stakri lagasetningu).
Mönnum hefur smám saman
lærst sú lexía, að vel skipulagðir
bófaflokkar geta siglt viðkvæmu
þjóðfélagi í strand — að það er
ekki handtaka þeirra, sem í raun
og veru vefst fyrir rfkisvaldinu,
heldur það að koma yfir þá lögum
og rétti, vegna hins algera skorts
á samvinnu af þeirra hálfu. Einn-
ig hvetja þeir til öryggisráðstaf-
ana af hendi stjórnvalda, sem ef
til vill gætu reynst öfgafullar.
Þess vegna segir hinn vinstri-
sinnaði Huber prófessor: „Neyð-
arástandið er nú talið stafa af
hermdarverkum og rfkisstjórnin
er í þann veginn að beita fyrir sig
hernum og lögreglunni á miklu
breiðari grundvelli.“
Fyrir tveimur árum setti einn
færasti kvikmyndaleikstjóri þjóð
arinnar þessi gremjuviðbrögð
fram í kvikmyndinni Das Unhcil
— en nafnið merkir f senn eitt-
hvað illt og óheillavænlegt. I
kvikmyndinni er ráðist á meng-
un, núgiidandi þjóðfélagslegt
gildismat og efnishyggju, gagns-
laus mótmæli ungs fólks, myndin
er móðursýkisleg og rifrildis-
kennd og var framleiðendum sfn-
um ærið kostnaðarsöm.
Fjórum dögum eftir að hún var
frumsýnd I Munchen var hún pú-
uð af tjaldinu. Fleischmann stóð
uppi slyppur og snauður, sem enn
einn ungur þýskur hæfileikamað
ur,útlagi f Parfs, og enda þótt
sjónvarp hafi blásið nýju lífi f
myndina nú fyrir nokkrum vik-
um og hún fcngið fádæma góðar
viðtökur, heldur Fleischmann
kyrru fyrir f Parfs, ósannfærður
um að vindáttin hafi breyst.
Mcðal ritliöfunda er Böll ein-
stæður og aldraður. Hinir ungu
hæfileikamenn hafa skorist úr
leik. Vera kann, að Hermann
Hesse sé hið nýja goð og arftaki
Tolkiens hjá æskufólki Banda-
rfkjanna og Bretlands, en bók
hans Steppenwolf er sem töluð
frá hjartarótum ungra þýskra rit-
höfunda.
Peter Hanke.ungur austurríkis-
maður, sem nú býr í útlegð í Parfs
og er næst Böll vfðlesnastur
hinna alvarlcgri rithöfunda
nefndi nýjasta ritgerðasafn sitt
„Ég bý f fílabeinsturni", en hún
er alger höfnun á vestur-þýskri
þjóðfélagsskipan.
Sfðasta skáidsaga hans „Stutt
bréf undan langri kveðju", kom
út jafnt tveim metsölubókum eft-
ir velmetna unga rithöfunda, þá
Gerhard Roth og Fritz Achten-
bush, sem er frá Mæri — f öllum
bókunum er slegið á sömu strengi
og í Steppenwolf, allar segja
sömu sögu, allar cndurspcgla þær
sama innilcga leiða ungra vestur-
þjóðverja og þann tómleika er
þeir sjá í allsnægtum þeim er
umlykja þá.
I öllum skáldsögunum er ung-
ur, einmana þjóðverji á ferð til og
um Bandarfkin, leitandi að him-
inbláma og frelsi vestrænna kvik-
mynda, einkum mynda Johns
Ford. Sumir nota jafnvel nafn
Fords eða nöfn kvikmynda hans f
sfna eigin bókatitla.
Allar skáldsagnahetjurnar
þrjár eru menntamenn og allir
eru þeir að lesa fræga þýska átj-
ándu aidar menntaskáldsögu.
Þeir hrekjast til og frá, öðlast
nýja reynslu, komast loks til
Hollywood þar sem þeir finna að-
eins vonbrigði og snúa heim
breyttir menn.
Þýskar bókmenntir hafa ávallt
verið innhverfar, en þó varla eins
og nú. Né heldur hefur yngri kyn-
slóðin áður verið jafnnæm á kyn-
slóðabilið milli sfn og forcldr-
anna, sem byggðu upp á rústun-
um, en skcytingarlaus um þau
afrek vestur-þýskalands nútfm-
ans, sem gera okkur hin orðlaus
— f þessari afstöðu felst fremur
uppgjöf en örvænting. Þjóðverjar
standa ef til vill við gerða við-
skiptasamninga á réttum tfma, en
þeir eru ekki enn farnir að yrkja
ljóð.
Björn B. Björnsson
Nútímaljöð
hugsanir mínar hanga í lausu lofti
hvert stefnir?
ég reika ölvaður inn í heim heilabrotanna
held dauðahaldi í öfugmæli eilifðarsinna
mér er vísað út i vorið
vonlaus þoka hvilir letilega yfir kirkjugörðum
að gamni sinu
hún gerir gys að mér
í sínu stolta áhyggjuleysi
hún er bara þoka
sólin brosir afsakandi út við sjóndeildarhringinn
hún hefur glatað virðingu sinni
og hugsar —
skyldi heimurinn farast í dag?
Anna María
Inga Ruth Sigurðardöttir
Ég ötti allt...
Ég fékk auð.
Ég fékk völd.
Ég fékk bíl.
Ég fékk hús.
Ég fékk þig.
Ég fór margar utanlandsferðir.
Ég vann alltaf í bingó.
Ég fékk alltaf minu fram.
Ég fékk mikið af fötum
öll sem mig langaði i.
Loks fékk ég tískuverslun
og græddi peninga
Svo fórst þú.
Ég skildi það ekki, ég átti allt.
En ég átti ekki náttúruna, sólina, tunglið,
sem þig langaði í.
Svo henti ég öllu
sem ég átti áður
og nú er ég að leita
að sjálfri mér, tómri sál í mannfjöldanum.
Astarljöö

Ég
rauk inn í herbergi mitt
í brjálæðiskasti,
skellti
hurðinni á eftir mér
flísarnar flugu.
Öskubakkinn fór í þúsund mola
ég reif myndina af Che Guevara
í tætlur
ég tók inniskóna mína
og klippti þá i sundur.
Og skrapaði ofninn
ég skar stóran kross í gólfteppið
framlengingarsnúran hlaut einnig sín
svo öskraði ég af öllurn mætti
kastaði mér uppí rúm
og grenjaði
unz ég sofnaði.
Er ég vaknaði
tók ég til í herberginu minu
með
frið í sálinni
örlög