Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1976, Blaðsíða 2

V.K. Pao er maður hæglátur og
viðmótsgóður. Hann býr í stóru
en íburðarlausu húsi niðri á
ströndinni við Decpwaterflóann
hjá Hong Kong. Ilann iðkar sund
og golf, en hvorugt af neinni list.
Hann berst lítið á í einkalífi og
forðast stórkostlegar kampavíns-
veizlur starfsbræðra sinna og við-
skiptavina. Ilann þvkist ekki búa
yfir neinni sérstakri vizku eða
hæfileikum, sem aðrir hafi ekki,
en kveðst einungis trúa á al-
menna skynsemi. Af þessari
stuttu upptalningu ma*tti halda,
að hér va>ri um alvanalegan mann
að ræða.Y.K. Pao verður þó varla
kallaður venjulegur. Ilann
stofnaði farmskipafélagið World-
Wide Shipping Group I Hong
Kong fyrir tveimur áratugum og
hefur stýrt því síðan. Það er nú
orðið stærsta skipafélag heims;
stærra en flotar hinna frægu
Grikkja, Niarehosar og
Aristotelesar heitins Onassis. Allt
bendir til þess, að floti Paos verði
stærri en báðir þessir fvrrnefndu
flotar áður en langt um líður.
Samanlagður lestafjöldi skipa-
stóls Paos er að verða meiri
en lestafjöldi alls sovézka kaup-
skipaf lotans.
Það er satt að segja með
ólíkindum, að einn maður skuli
eiga allan þennan flota. Og
World-Widcskipafélagið fer
sfstækkandi. Dótturfyrirtæki
þess eru þegar ein 200 talsins.
Skip félagsins eru nú 132. Þau
eru búin fyrir alls kvns flutn-
inga; sum flvtja fastan farm en
önnur eru tankskip. Öll þessi skip
eru 13 milljónir lesta samtals.
Sagan er þó ekki nema hálfsögð
með því. World-Wide eru sffellt
að áskotnazt ný skip og nú um
þessar mundir er t.d. verið að
smíða 25. Þau munu komast I
gagnið smám saman á tveimur
næstu árum. Að þeim tfma liðn-
um verður skipastóll World-Wide
18 milljónir lesta samtals. Það er
nærri tvöföld stærð flota helzta
keppinautar Y.K. Paos, Sanko
Kisen K.K. í Japan.
Velgengni Paos þætti eflaust
undraverð hvenær sem væri. Hún
verður þó enn furðulegri, þegar
gáð er að þvi, að nú er kreppa hjá
farmskipafélögum. Skipum hefur
fjölgað mjög á undanförnum ár-
um en farmflutningar minnkað.
llm það bil 500 stór flutningaskip
liggja nú ónotuð við festar. Þá
eru farmgjöld svo lág, að varla
nægir lengur fyrir kostnaði, að
ekki sé nefndur gróði. Og útlitið
er ekki gott. Jafnvel bjartsýnustu
farmskipaeigendur búast ekki við
bata fyrr en um 1980.
Það er merkilegt, að Y.K. Pao
skuli hafa staðið þessi áföll af sér.
Ástæðurnar til þess eru náttúru-
lega margar og sumar á huldu, en
þó er hægt að bcnda á eina. Pao
rekur fvrirtæki sitt með nokkuð
öðrum hætti en sumir aðrir skipa-
kóngar. Hann er ákaflega varfær-
inn í viðskiptum og flanar ekki að
neinu. Ymsir starfsbræður hans
eru hins vegar mestu ævintýra-
menn. Pao gín ekki við skjót-
teknu fé, heldur gerir áætlanir til
langs tíma. Fyrir nokkrum árum
græddu margir farmskipaeigend-
ur stórfé á olíuflutningum. Pao
lét sér fátt finnast um það. Hann
gerði eftir sem áður samninga til
langs tfma. Gróðinn af þvf var
heidur minni, en hann var iirugg-
ari og jafnari. Pao hélt lfka áfram
að auka við flota sinn jafnt og
þétt, en hinir skeyttu minna um
það þá. Einhvern tfma á þessum
árum var það haft eftir I’ao, að
hann væri f jármálamaður en ekki
fjárhættuspilari. Þegar Arabar
settu á olíubannið fræga og olíu-
neyzla stórminnkaði vfðast hvar
urðu olíuskipakóngar illa úti. En
það kom ekki við Pao. Þá sönnuðu
aðferðir hans ágæti sitt.
Það er inikið öfundarefni
starfsbræðum Paos, að öll skip
hans cru stöðugt í siglingum.
Hann er jafnvel búinn að leigja
öll þau skip, sem hann á í smfð-
um. Flestir umsvifamiklir farm-
skipaeigendur þakka nú sínum
sæla, að þeir skuli ekki vera farn-
ir á hausinn, og láta sér það
nægja í bili. En Pao bætir sífellt
við flota sinn.
Það er enn óvenjulegt um Pao,
að hann á tvöfalda starfsævi að
baki, ef svo má að orði komast.
Pao er kaupmannssonur. Hann
hugði sízt í æsku, að það ætti fvrir
sér að liggja að stunda skipaút-
gerð. Hann hóf snemma störf f
banka í Shanghai. Ekki hafði
hann verið þar lengi, þegar stríð-
ið brauzt út milli Kfnverja og
Japana og þvf næst kfnverska
borgarastrfðið. Þegar kommúnist-
ar náðu meginlandi Kfna á sitt
vald flúði Pao og fjölskylda hans
til Hong Kong. Þeim tókst að
koma nokkru fé undan með sér og
gátu því hafizt handa þegar.
• Margir vel stæðir Kínverjar urðu
fyrir skakkaföllum á þessum ár-
um. Pao lærðist það þarna fyrir
sitt leyti, að fasteignir og eignir á
landi yfirleitt væru þeirri hættu
undirorpnar, að einhverjir tækju
Framhald á bls. 14

LU IN v/FRAN v i_i\rvi n FRJÖA