Lesbók Morgunblaðsins - 08.08.1976, Síða 14

Þuríður J. Arnadóttir ræðir við SIGRIÐI ASGRIMSDOTTUR, sem er rafmagnsverkfræðingur,
ein íslenzkra kvenna — en hefur nú orðið að hverfa frá starfi sínu við Orkustofnun til þess að
annast uppeldi sona sinna
1 greinargerð við frunivarp,
sem nýlega varð að lögum um
jafnrétli karla og kvenna segir
svo:
„Þótt konur og karlar búi við
sama iagalegan rétt til menntun-
ar, atvinnu og launa, þá skortir f
raun nokkuð á, að jafnrétti kynj-
anna ríki á þessum sviðurn."
Fullyrða má að hér á landi sé
unglingum ekki lengur mismunað
hvað menntun áhrærir, sá hugs-
unarháttur hefur verið á undan-
haldi síðustu áratugina. En
hvernig tekst stúlkun að nýta
fengna starfsmenntun?
1 eftirfarandi samtali við Sig-
ríði Ásgrimsdóttur, verkfræðing
og húsmóður, koma í Ijós ýmis
vandamál í því sambandi, sem
ekki virðist með öllu hægt að
leysa á einfaldan hátt. En reynslu
hennar má telja dæmigerða fyrir
aðstöðu giftra kvenna til þátttöku
í atvinnulffinu eftir að menntun
! lýkur.
Sigríður er eina íslenska konan,
sem lokið hefur námi í rafmagns-
1 verkfræði. Hún hefur nú orðið að
■Ieggja verkfræðina á hilluna
vegna þess hvað erfitt reyndist aö
, samræma starfið barnauppeldi og
heimilishaldi.
Sigríður varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík árið
1963. Ifún brautskráðist frá
stærðfræðideild en framundir
þennan tíma þótti það nokkrum
tíðindum sæta, að stúlkur færu þá
leið í menntaskólanámi: mála-
deild var þá talin sjálfsögð fyrir
stúlkur.
I — En þetta var óðum að breyt-
i ast, segir Sigríður. Á mínum
skólaárum var orðinn heill bekk-
ur stúlkna í stærðfræði.
í hvaða nám fóru stúlkur þá
helst eftir stúdentspróf?
— Margar þeirra fóru í Kenn-
araskólann en þá nægði eitt náms-
ár þar til að fá kennararéttindi í
framhaldsskólum. Þær sem ekki
fóru strax í annað nám, hafa
margar hafið nám aftur eftir
nokkurt hlé en aðrar tekið til viö
sitt fyrra nám og náð góðum ár-
angri.
Viðhorf kvcnna til menntunar
hefur breyst allmikið síðan þú
varst í skóla?
— Tíöararidinn hefur ekki
sömu áhrif á menntunar- og
starfsval stúlkna nú og þá, segir
Sigríður. Konur láta ekki aftra
sér frá námi. Þær eru duglegir
námsmenn og það fer vaxandi,
sem m.a. sést á því að fleiri konur
verða dúxar nú en áður. Það var
fremur sjaldgæft á mínum skóla-
árum að stúlkur næðu hæstu
einkunn og okkur þótti sjálfsagt
að strákarnir hlytu þann heiður.
Enda vorum við af þeirri kven-
kynslóö, sem ólst upp í kjólum og
með hárborða og var kennt að
viðurkenna yfirburði karlmanna.
— -Þá var talið sjálfsagt að pilt-
ar veldu sér starfsgrein og nám
eftir áhugasviði og námsgeti en
að stúlkur gerðu ráð fyrir gift-
ingu og færu í gagnfræða- og
kvennaskóla. Þess verður reyndar
ennþá vart, þótt bilið milli kynj-
anna hafi minnkað mjög; en það
má ef til vill best merkja á klæðn-
aði táninganna, sem varla er Ieng-
ur mismunur á eftir kynjum.
Hafðir þú strax áhuga á verk-
fræði?
— Ég get ekki sagt að ég hafi
verið ákveðin í að verða verk-
fræðingur, þegar ég fór að svipast
um eftir námi við Háskólann, seg-
ir Sigríður. En ég hafði ekki
áhuga á t.d. lögfræði eða læknis-
fræði og ekki var þá um svo margt
að velja. Þar sem ég hafði valið
mér stærðfræðina, Iá verkfræðin
nokkuð beint við. Þegar ég hafði
lokið fyrrihlutanámi í verkfræði
hér, um annað verkfræðinám var
þá ekki að ræða, fór ég árið 1968 í
Norges Tekniske Högskole í
Þrándheimi. Þar varð rafmagns-
verkfræðin fyrir valinu en hún
gefur mjög breytt námssvið. Því
miður gaf ég mér ekki tíma til að
bíða eftir tækifæri til að komast í
þá námslínu við háskólann þar,
sem ég hafði mestan áhuga fyrir.
Þá var mest um vert að ljúka
náminu á sem skemmstum tíma.
Hvað tók það langan tfma?
— Ég var tvö ár við nám f
háskólanum í Þrándheimi, en
vann svo í rúmlega þrjá mánuði
að prófverkefni. Verkefnið var
unnið á sjúkrahúsi í Osló en var
þó á vegum háskólans.
— Þetta prófverkefni fjallaði
um rannsókn á stýringu og
beitingu gerfilima, útskýrir Sig-
ríður. A rannsóknir í
(bioengineering) var þá farið að
leggja mikla áherslu einkum í
sambandi við áföll af styrjaldar-
orsökum. Ég hafði mikinn áhuga
fyrir rannsóknum af þessu tagi og
vildi gjarna halda þeim áfram.
Þess má geta að Sigríður var
eina konan I rafmagnsverkfræði
í sinum árgangi við Norges
Tekniske Högskole og sú þriðja,
er útskrifaðist frá skólanum í
þessu fagi. Eftir að prófverkefn-
inu lauk, var henni veittur styrk-
ur frá NTNF (Tækni- og vísinda-
sjóði Noregs) til að halda áfram
rannsóknum á sama sviði. Næsta
ár lagði hún stund á sjúkrahús-
tækni og rannsóknir á gerfilim-
um, svo sem gerfinýra, við Ríkis-
spítalann í Osló.
— Ég hefði vel getað hugsað
mér að starfa áfram þar, segir
Sigríður. Og það kom vel til
greina, en ég vildi ekki hætta á
að slíta tengslin við landið og
þjóðernið svo ég ákveð að koma
heim og sjá hvaða gagn ég gæti
gert hér.
Hún kom svo heim og gerði
tilraun til að fá starf á sjúkra-
húsi við þá starfsgrein, sem hún
hafði kynnt sér en hún var enn
skammt á veg komin hér á landi.
Þegar það tókst ekki réðist Sig-
ríður til starfa hjá Orkustofnun.
Sú ákvörðun hafði þau mikil-
vægu áhrif á framtíðaráform og
áætlanir hennar, að þar kynntist
hún eiginmanni sfnum, Birni Er-
lendssyni, en hann var þá og er
enn tæknifræðingur við sömu
stofnun. Þau giftu sig og stofn-
uðu heimili á árinu 1970.
Næstu ár vann Sigríður verk-
fræðistörf á vegum Rafmagns-
veitu Rvíkur og síðar hjá
RARIK, aðaliega við rannsóknir
á gjaldskrám rafveitna og húshit-
unarmál.
— Þetta var að vísu ólíkt þeim
verkefnum, sem ég hafði hingað
til fengist mest við, segir Sigrið-
ur. En með því fékk ég aukna
starfsþjálfun og staðgóða þekk-
ingu á þessum viðfangsefnum.
Mér líkaði starfið vel og hélt þvi
áfram eftir að eldri drengurinn
fæddist.
— Það gekk ágætlega, segir
hún. Við höfðum hann i dag-
gæslu hjá konu, sem við treyst-
um vel. En þegar yngri sonurinn
bættist við tveim árum seinna,
tók málið að vandast. Það er ekki
svo auðvelt að fá daggæslu á
einkaheimili fyrir tvö börn og á
öðru eiga giftar konur varla völ.
Ég tók þá verkefni, sem ekki
krafðist fullrar vinnu en vegna
fjárfestingar við íbúðarkaup og
þess að mér fannst sjálfsagt að
vinna, tók ég aftur upp fulla
vinnu árið eftir. Báðir drengirnir
urðu að vera í gæzlu, annar var i
leikskóla, sem rekinn var á veg-
um húsfélagsins í Æsufelli 4, þar
sem við bjuggum þá, en hinn á
einkaheimili í sama húsi. Þetta
gat varla verið öllu þægilegra ef
miðað er við margar konur, sem
verða að nota matartímann til að
færa börn sín á milli gæslustaða.
— En samt var ég þreytt og það
sem verra var: Mér fannst dreng-
irnir vera þreyttir líka, segir Sig-
ríður.
Hún ákvað að láta af starfi sinu
sem verkfræðingur. Um annað
var ekki að ræða en að það kæmi
í hennar hlut að gæta bús og
barna.
Sigriður segist viðurkenna að
hafa verið lengi að sætta sig við
þessa staðreynd en ákveðið að