Lesbók Morgunblaðsins - 03.07.1977, Qupperneq 10

Liðin
tíð við
Laxa-
götu
kenni á honum. En þetta er kannske
óvarlega talað. Nú, er ekki Kristján
frá Djúpalæk æfinlega með svarta,
kollvíða spanjólu, sem hann lætur
halla út í vangann? —
Við settumst inn í stofu og ég tók
upp teikniblokk og blýant, því við
höfðum ákveðið að teikna hvorn ann-
an og skyldi ég byrja. — Mönnum
hefur gengið ákaflega illa að teikna
mig —, sagði Hafliði, þegar ég tók
að kvarta undan röngum hlutföllum I
fyrstu atrennu. — Hreinn nokkur
Friðfinnsson súmmari gerði að vísu
allgóðar myndir af mér, þegar við
vorum samtíða I London, en þá var
ég með gróskumikið skegg á efri vör,
svona eins konar konsúlsskegg, sem
gerði mig býsna fyrirmannlegan. Þá
minnist ég þess frá Rómardvöl minni,
sem var á síðasta æfiári Jóhannesar
páfa 23., að ég kynntist hjónunum
Gylfa Reykdal og Rósku, sem voru
þar við myndlistarnám. Hann var
stundum að reyna að teikna mig, en
það gekk bölvanlega. En svo tókst
það að morgunlagi, er hann vaknaði
grúttimbraður, já, það mun hafa verið
að morgni nýjársdags. Hann mundi
samt nokkurn veginn eftir því, hvern-
ig ég leit út og gerði skopmynd, sem
heppnaðist skínandi vel, gerð með
fáum dráttum. Þennan sama morgun
klifraði ég upp I turn Péturskirkjunn-
ar, sat þar efst uppi og horfði út yfir
borgina eilífu, Árbæ inn forna. Það
var ógleymanleg sýn, jafn ógleyman-
leg stund og þegar ég hlýddi nokkru
síðar á Jóhannes páfa flytja nýjárs-
Teikning, sem greinarhöfundurinn gerði af Hafliða, meðan þeir ræddust við.
boðskap sinn á torginu við kirkjuna.
Hann hafði þá fegurstu rödd, sem ég
hef heyrt, bjartan tenórhreim; það var
hinn rétti tónn fyrir ORÐIÐ. En Róm
olli mér vonbrigðum, þetta tæpa ár
sem ég dvaldist þar, og segi ég þá
eins og skáldið Júvenal forðum
„Difficile est saturam non scribere".
Skólinn lagði áherzlu á að framleiða
söngvara og að vísu strengjaleikara,
en hann var staðnaður, sat fastur I
gömlu fari og forðaðist allar nýjungar
eins og heitan eld. Ég hafði mikinn
áhuga á nútímatónlist og langaði þar
að auki til þess að vera tekinn I gegn
og tuktaður til, en kennararnir voru
alltof linir. Síðar kom á daginn, að
skólarnir I Evrópu eru svona flestir,
ætlast til _þess, að menn agi sig sjálfir
og spili og spili. En hins vegar var
skemmtilegt og fróðlegt að kynnast
Gylfa og Rósku. Þau voru við mynd- \
listarnám eins og fyrr getur og ég
lærði ýmislegt gagnlegt af þeim. Þau
kynntu mig fyrir svissneska málar-
anum Paul Klee, sem að vísu hafði þá
hvilt I gröf sinni slðan 1940, en ég
varð svo gagntekinn af verkum hans,
að næstu 10 ár var ég undir sterkum
áhrifum frá þessum töframannai og
allar myndir mínar frá því tímabili
bera þess merki. Klee var, sem kunn-
ugt er, mjög músískur maður og var
lengi að gera það upp við sig hvora
leiðina hann ætti að halda, hvort
hann ætti að velja tónlist eða málara-
list að viðfangsefni. Það dyljast held-
ur engum áhrif tónlistar og bók-
mennta I þróun mynda hans, áhug-
inn fyrir Johan Sebastian Bach,
Kennari — teikning eftir Hafliða.
Mozart, Gluck, Edgar Poe og Hoff-
mann skín víða I gegn, þegar verk
hans eru skoðuð. Nú, við vitum raun-
ar, að ýmsir tónlistarmenn hafa feng-
ist við myndlist. Hér á landi nægir að
benda á Emil Thoroddsen, sem var
mjög liðtækur á sviði myndlistar,
gerði m.a. mjög þekkar vatnslita-
myndir. Af erlendum tónskáldum má
nefna Stravinsky, sem teiknaði stór-
kostlegar myndir. Það voru að visu
litlar teikningar, ævinlega manna-
myndir, t.d. fræg mynd af Diagilet,
þeim heimsfræga manni, og þá af
hinum og þessum kunnningjum tón-
skáldsins. Ég hef aldrei séð nema
mannamyndir eftir hann og örugg-
lega hefur hann átt ýmislegt
skemmtilegt I fórum sinum. —
Hér nemum við staðar og skoðum
teikninguna af Hafliða, sem er fjarri
því að vera gallalaus. Ekki er þó
ástæða til að gefast upp og blaðinu er
snúið við. Raunar erum við ekki
komnirað því efni, sem við hugðumst
gera nokkur skil á þeim degi, sem
kominn er að kveldi. Við ætluðum að
rifja upp nokkrar minningar frá
bernskuárum Hafliða á Akureyri.
Áður berst talið : ð því, hve mönnum
er misjafnlega sýnt um að tjá sig. —
Öllum tónlistamönnum er nauðsyn-
legt að geta tjáð sig skilmerkilega I
orði, segir Hafliði. — Tímarnir krefj-
ast þess, a.m.k. ef þeir hafa ekki
umboðsmenn. Yeudin Menuinert.d.
mjög fær ræðumaður. Það birtist
jafnt I samræðum sem I tækifæris-
ræðum. Þær eru ævinlega frábærar,
eitthvað það bezta, sem ég hefi heyrt
af því tagi. Hann virðist geta talað um
alla hluti án nokkurs undirbúnings.
Ræðan er vel fram sett og málin séð
frá óvenjulegum sjónarhóli, þvl hann
hefur þá sérstöðu, að hann fékk
aldrei neina skólamenntun. Hann var
einn dag I skóla, en varð sjálfmennt-
aður í beztu merkingu orðsins — Þá
hlýtur að hafa verið lagður traustur
grundvöllur að sjálfmenntun hans I
uppeldinu. — Já, stórkostlegur.
Hann lýsti því oft.—
— Þegar horft er til bernskudaga
okkar á Akureyri, Hafliði, þá efumst
við ekki um, hver var þá mestur
tónlistarmaður þar. Kynntist þú
Björgvin Guðmundssyni?
— Nei, en ég sá hann oft á götu
og vissi, að þarna var mikið tónskáld
á ferðinni. Mér datt oft Beethoven I
hug; lýsingin af því, þegar Beethoven
var að rigsa um I Vín með frakkann
flakandi fra sér, hendurnar fyrir aftan
bak og virtist reiðubúinn að keyra
niður hvern, sem fyrir varð, sama
I-T f-r—4 - - V - — > .. ■■ ^ u
1 . Hfí -
l iJ > o • ... .
-jznr —