Lesbók Morgunblaðsins - 25.09.1977, Blaðsíða 7

Úr smásagnakeppni Viljans, blaðs Verzlunarskólanema
eftir Guðmundu
Jónsdóttur
vinur minn Snúlli.
Þetta byrjaði allt sarnan sunnu-
dagsmorgun einn í aprílmánuði.
Ég leigði á þeim tíma smá kjall-
araíbúð i Vesturbænum.
Nú, það var sem sagt sunnu-
dagsmorgunn og ég var úti i garði
að fá með að miga utan i ösku-
tunnurnar blessaðar, þegar ég allt
í einu sé litla veru vera að
spígspora ofan á öskutunnulok-
inu. Ég helt auðvitað í fyrstu að
nú hefði ég vist fengið mér einum
of mikið neðan í þvi kvöldið áður
og nú væru timburmennirnir að
striða mér. En viti menn, tekur
ekki þetta litla kríli, sem varla
var stærra en lófinn á mér, að
hoppa og skoppa þarna á lokinu
og veifa til mín með báðum hönd-
um. Ég renndi upp buxnaklauf-
inni og beygði mig niður að þessu
fyrirbæri. Þegar ég fór að skoða
það betur sá ég að þetta var pinu-
litill karlmaður, svona á að giska
um þrítugt. Hann virtist vera að
hrópa eitthvað til mín, en ég
heyrði ekkert nema eins og smá
óm. Ég lagði nú handarbakið á
lokið og eftir smáhik steig hann
upp í lófann á ntér. Hann var ekki
mjög þungur, en þó þyngri en ég
hafði búist við af svona litlu krili
að vera. Ég bar hann nú gætilega
inn og setti hann niður á eldhús-
borðið. Síðan lagði ég kinnina
alveg að borðplötunni og benti
honum að tala inn í eyrað á mér.
Og hann var ekki seinn á sér.
Hljóp að eyranu og byrjaði að
kalla. Ég heyrði ágætlega i honum
þannig að hann þurfti ekki einu
sinni að kalla, bara að tala mjög
hátt. Hann talaði ágæta íslenzku,
að visu með smá hreim- en ég
skildi vel hvað hann sagði. Hann
sagðist heita Snúlli. Hann væri
þotuflugmaður frá litlum hnetti
sem væri svo langt frá jörðinni að
hann væri ekki einu sinni sýnileg-
ur i bestu stjörnukíkjum. Hann
sagði að i sinu landi gætu þeir
hins vegar séð vel hingað niður til
okkar en hefðu engan áhuga á að
ferðast hingað i þessa ómenningu
hérna. Svo væru þeir líka dálítiö
smeykir við það, þvi að hæsti mað-
urinn þar væri ekki nema tæpir
20 cm. Hann hefði hins vegar ver-
ið á æfingarflugi þegar vélin
hafði bilað hjá honum, hann misst
stjórn á henni og hún flogið alveg
stjórnlaust i átt til jarðarinnar.
Þegar hér var komið sögu var
ég orðinn næstum viss um að ég
lægi ennþá sofandi uppi í rúmi og
mig væri að dreyma þetta allt
saman. En draunturinn var
skemmtilegur og ég kærði mig
ekkert um að vakna-.
Og áfram hélt Snúlli að segja
mér af hrakningum sínum. Þegar
hann var kominn allnálægt jörð-
inni hefði honum loks tekist að
gera við vélina, en þá var orðið of
seint að ná sér frá aðdráttarafli
hennar. Hann átti þvi ekki annars
úrkosta enn að reyna að lenda
hér. Þegar hann svo kom svífandi
hér yfir Reykjavik hefðu öll
stjórntækin tekið að hringsnúast
og allt farið i hringavitleysu i
stjórnklefanum. Svo hefði hann
brotlent hér í garðinum fyrir ut-
an, vélin eyðilagst en hann slopp-
ið vel. Nú, og framhaldið vissi ég
vist sjálfur.
Ég kleip mig i handlegginn svo
fast að ég sárkenndi til, en ekkert
skeði. Ég var víst alveg glaðvak-
andi og Snúlli þvi eins raunveru-
legur og ég og þú. Og nú fóru
spurningarnar að skjóta upp koll-
inum í huga mér hver af annarri.
Ég byrjaði á því að spyrja hann
hvernig í ósköpunum hann gæti
talað íslenzku. En ég hef vist talað
of hátt þvi að hann greip fyrir
eyrun og gaf mér bendingu um að
tala lægra. Ég bar því spurning-
una fram aftur, en svo lágt að það
lá við að ég hvíslaði. Snúlli sagði
mér að á hnettinum, sem hann
væri frá (sem ég því miður man
ekki hvað heitir), væru allir
margfalt fjptari að læra heldur en
við og með fimmtán sinnum hærri
greindarvisitölu. Sem dæmi um
það sagði hann að til dæmis væri
öllum börnum strax i barnaskóla
kennd öll heimsins tungumál. Að
visu væru ekki margir þar sem
töluðu islenzku jafn vel og hann
en hann hefði strax í æsku fengið
alveg sérstakt dálæti á henni og
væri það skýringin á því hve vel
hann talaði hana.
Skyndilega fann ég til alveg
hræðilegrar svengdar. Ég spurði
Snúlla því hvort hann vildi ekki
fá sér matarbita með mér. Hann
þáði það með þökkum og sagðist
ekki vera búin að bragða mat í
næstum hálfan mánuð. Það gerði
nú að vísu ekki mikið til því að á
hans plánetu nærðist fólk ekki
nema svona einu sinni í viku að
jafnaði. Síðan snæddum við og ég
sé enga ástæðu til að segja nánar
frá þeirri máltið nema hvað
Snúlli virtist borða alveg jafn
venjulegan mat og við öll gerum.
Þegar við höfðum matast sagði
Snúlli að hann væri orðinn mjög
þreyttur og honum þætti vænt um
ef hann mætti halla sér um stund.
Ég kvað það auðvitað sjálfsagt,
benti honum á rúmið mitt og
sagði að hann skyldi bara halla
sér þarna og reyna að láta fara vel
um sig. En þegar ég ætlaði að fara
að bera hann þangað stökk hann
niður af borðinu hljóp að rúminu
og hoppaði upp i það. Ég starði
alveg dolfallinn á þetta. Ef við
setjum hæðirnar sem hann
stökk í okkar hlutföll efast ég unt
að nokkur maður væri fær urn
þetta. Ég gekk að rúminu og
ætlaði að spyrja hann hvernig á
þessu stæði en hann virtist þá
þegar sofnaður. Það var því ekki
fyrr en seinna um daginn sem ég
komst að þessu. Hann var gæddur
alveg ótrúlegum kröftum og sér-
staklega var stökkkraftur h'ans
gífurlegur. Hann vildi ekki segja
mér hvernig á þessu þessu stæði
og ég á víst aldrei eftir aö komast
að því. En ég held að það hafi
verið á þeirri stundu, er hann var
að segja þetta, að ég ákvað að
enginn skyldi nokkurn timá fá að
vita um tilveru Snúlla hér á landi
eða það að ég ætlaði að notfæra
mér hann í stað þess að hann
fengi hjá mér húsaskjól og mat.
Svo leið tíminn. Ég dundaði
mér við það á kvöldin, þegar ég
var búinn að læra, að smíða hús-
gögn handa Snúlla. Ekki leið á
löngu þangað til að hann var bú-
inn að eignast örlitla ibúð í einu
horni herbergisins sem ég svaf í.
Það reyndist hins vegar erfiðara
að búa til föt á hann. En i samein-
ingu tókst okkur þó að sauma þó
nokkuð góð föt sent hann virtist
vera alveg harðánægður með.
Ég hafði alla tið verið frekar
einmana og þvi var Snúlli alveg
eins og engill af himnum sendur
inn í líf mitt. Ég tók hann stund-
um með mér i skólann og það
fannst honum hin mesta skemmt-
un. Ég sat einn við borð aftast i
stofunni en samt þorði ég aldrei
að taka hann upp úr töskunni
heldur sat hann alltaf þannig í
henni að enginn gat komið auga á
hann. Hann fylgdist vel með því
sem fram fór og fór oft að ræða
eitthvað sem kennarinn hafði
sagt, þegar við vorum komnir
heim.
Svo komu prófin. Ég veit það
núna að hefói ég ekki haft Snúlla
með mér i prófin hefði ég aldrei
náð. Hann sat í vasanum á jakkan-
urn minum og ef ég vissi ekki
eitthvað þá hvíslaði ég spurning-
una svo lágt að enginn heyrði, —
enginn nema Snúlli. Þá prílaði
hann upp á öxlina á mér og sagði
mér svarið. Ég varð með þeim
hæstu yfir skólann, þökk sé hon-
um Snúlla mínum. Ég hef oft velt
því fyrir mér síðan hvað hefði
verið gert ef þetta hefði komist
upp, en sem betur fer þá fór það
ekki svo. Þegar prófunum og öllu
því umstangi og streitu sem þeim
fylgir var lokið, skýrði ég Snúlla
frá áætlunum minum. En Snúlli
var heiðarlegur ntaður og það tók
mig langan tima að fá hann til að
samþykkja þetta. Ég var nefni-
lega að hugsa um að gerast þjöfur
og notfæra mér Snúlla á innbrots-
stað.
Við ákváðum aö byrja i mjög
smáum stíl, en færa okkur svo
upp á skaftið eftir því hvernig
gengi. Við gerðum áætlun fyrir
hvert kvöld, því að við vorum
sammála um það, að best væri að
vinna á kvöldin. Fyrst i staö höfð-
um við það þannig að ég fór með
Snúlla i vasanum inn í einhverja
verslun, rétt fyrir lokun. Skoðaði
mig um smá tima inni í búðinni
en lét svo Snúlla, svo litið bar á,
niður einhvers staðar þar sem
hann gat falið sig vel. Hann beið
svo inni í versluninni í nokkra
tima eða þangað til að ég kom
aftur og þá opnaði hann fyrir mig
hurðina! Já, hann opnaði hurðina.
Eg get enn þann dag i dag ekki
skilið hvernig hann fór að þvi, þvi
að ég spurði einskis. Eg vissi að
hann vildi sem minnst tala um
hina yfirnátturulegu krafta sina.
Svona gekk þetta í nokkurn
tima og við höfðurn ágætlega upp
úr þessu. Ég leigði nú stóra og
rúmgóða íbúð handa okkur, þar
sem Snúlli hafði sér herbergi al-
veg útaf fyrir sig. Mér fannst
hann vera mjög ánægður með sig
þar en samt var eins og eitthvert
eirðarleysi væri á honum á þess-
um tima. Þegar ég nefndi þetta
við hann viðurkenndi hann fyrir
mér að hann væri með mjög rhikla
heimþrá. En þetta var lika i fyrsta
og eina skiptið sem ég heyrði
hann tala um það.
Eftir þetta breyttum við um
vinnuaðferó. Við ætluöum að
vinna sjaldnar, en hafa meira upp
úr krafsinu í hvert skipti.
Og þannig leið tíminn fram á
haust. Þá vorum við búnir að
ræna meðal annars allstórri upp-
hæð úr banka einum hér í borg-
inni. Fyrir þann verknað okkar
var, að ég held, einum gjaldkera
þar sagt upp störfum vegna þess
að sökin beindist að honum og
hann var ekki fær um að sanna
sakleysi sitt. Nú nú, svo vorum
við búnir að fara inn í nokkur
íbúðarhús, eina ferðaskrifstofu
ásamt fjölda verzlana og upp úr
öllum ferðum höfðum við dálag-
legan skilding. En aldrei komst
neitt upp.- Ef þið viljið kanna
sannleiksgildi orða minna þá
skulið pið labba ykkur niður á
lögreglustöð og fá að blaða í
skýrslunt þar, sem merktar eru:
Öupplýstir þjófnaðir, og þið meg-
ið vera viss um að mikill hluti
þeirra er verk okkar Snúlla.
í byrjun septembermánaðar
byrjaði Snúlli svo að finna fyrir
lasleika þeim sem nokkru siðar .
átti eftir að draga hann til dauða.
Hann lýsti sér þannig að hann
fékk ofboðsleg krampaköst og svo
rnikla verki unt allan líkamann,
sérstaklega i kviðinn, að hann
öskraði og gargaði. af kvölum.
Snúlli sagði mér að nú væri komið
að því sem hann hefði óttast allan
tímann. Hann þyldi ekki loftslag-
ið hérna. Hann hefði samt þolað
það lengur en margur landi hans
hefði gert, vegna þess hve sterk-
byggður hann væri og i góðri
likamlegri þjálfun. En ú væri vist
komið að endalokunum.
Snúlli þjáðist mikið öðru hvoru
eftir þetta og svo var það eitt
kyrrlátt októberkvöld að hann
sofnaði svefninum langa. Hann
Snúlli minn var dáinn. Ég grét
eins og barn. Ég hafði misst eina
raunverulega vininn sem ég hafði
nokkurn tímann eignast. Hann
var að vísu ekki hár i loftinu en
segir ekki orðatiltækið að margur
sé knár þótt hann sé smár? og
mér finnst að það hafi sannast vel
á Snúlla. Ég smiðaði ofurlitla
kistu sem ég lagði hann i. Siðan
jarðaði ég hann i stórum Þlóma-
potti sem ég keypti og platnaði
nokkrum kaktusum þar í. Þegar
því var lokið tök ég öll húsgögnin
hans og setti þau i kassa sem ég
lét siðan upp á háaloft.
Og þar með, lesandi góður, hef-
ur þú heyrt söguna um hann
Framhald ábls. 16.