Lesbók Morgunblaðsins - 09.07.1978, Blaðsíða 15
Ór
hngtkoH
Woodg
^UItn
... ÁP PREPA þ>AMM LITLA
NEISTA manmCj&ar. SEM EMN
XAMM AO LIFA ElrTlR AFT,,
© Bvll's
ElMMITT ÉQ 'A VlP HVETBMIG
HAMM L^SH? VAMPAMÁLUM
Múti'mamammsims_
^ESSARI
SÁLARC>REPAMPl
5KRIFRMMSKU...
PÖ ERT Sl/El MBR Tf?AKKuRVl
pAP VILL SVO TIL AP ÉG
ER OP/MBER STARFS"
MAPUfE /
Dorothea
Framhald af bls. 5.
fyrir því meira aö segja ef ég skyldi hitta hana á
götu. Ég heföi getað hlíft sjálfri mér viö þvf.
Nokkrum dögum eftir jarðarförina kom hún í
heimsókn til mín, röskleg og hress eins og ekkert
heföi ískorist.
„Strákarnir mínir voru vel fataöir,“ sagöi hún,
„og þeir áttu líka mikið af öllu því sem strákar á
þessum aldri vilja hafa í kringum sig, getur þú ekki
notaö eitthvaö fyrir syni þína heldurðu?"
Ég bara stamaði eitt vaö samhengislaust um
samúö eða þaö ætlaöi ég mér aö minnsta kosti.
Hún brosti til mín og strauk mér huggandi um
vangann.
„Vertu ekki svona vandræðaleg,“ sagöi hún.
„Aldrei hefi ég veriö vissari um lífiö, en þegar ég
bjó um tvíburana mína í kistunum þeirra.“
Mér varö hugsað til þessara oröa mörgum árum
síðar, þegar mamma var orðin heilsulaus og engin
von um bata.
Hún var afskaplega erfiöur sjúklingur og við
börnin hennar, rígfullorðiö fólk vissum ekki
hvernig viö gátum gert henni eitthvaö til geös, eöa
léttis.
Hún sem alltaf var svo dugleg og fórnfús og
glaðlynd, þótt stundum þrengdi aö í bili, alltaf vissi
mamma einhver ráð.
Já, hún var erfið, þjáningarnar bar hún vel, en
þaö var eins og hún þyldi okkur ekki nálægt sér.
Þegar viö komum til hennar amaðist hún viö
okkur. Ef viö komum ekki í einn eöa tvo daga,
varð hún stólpareið, eða þá hún grét og sagöi aö
viö vildum ekkert meö hana hafa því hún væri
okkur byröi. Viö reyndum allt sem við gátum látiö
okkur detta í hug til aö hugga hana. Þaö kom fyrir
ekki. Auövitaö létum viö hana aldrei heyra annaö
en viö tryöum því aö henni batnaði.
Einu sinni, þegar Hanna systir var aö tala viö
hana um ný meöul sem væru komin viö
krabbameini, þá reyndi mamma meö veikum
buröum aö slá til hennar.
Ég seig saman á stólnum og ég man aö ég
hugsaði: Þetta er ekki raunveruleiki, þetta er eins
og í einhverri hræðilegri kvikmynd, nú ættu dyrnar
aö opnast og músikin aö hækka og eitthvað
gerist.
Þaö var engin tónlist og þetta var því miður ekki
kvikmynd — en dyrnar opnuöust og Dorothea
kom inn, þaö var gustur af henni og mér fannst
eins og hún ýtti okkur frá, þó aö hún segöi ekkert
viö okkur Hönnu.
Hún settist hjá mömmu og mamma rétti henni
báöar hendurnar.
„Gunnfríöur mín!“ sagöi Dorothea ósköp
hversdagslega, „því í ósköpunum léstu mig ekki
vita að þú værir aö deyja."
„Þaö má aldrei minnast á dauöann fyrir þessum
óvitum," sagöi mamma ergilega.
„Ó, þiö mæöur, rnæður," sagöi Dorothea og hló,
„Þær eru nú komnar af óvitaaldrinum dætur þínar,
þær eru bara hræddar og þú hefur gert þær enn
hræddari.“
Hanna systir talaði um þaö seinna aö þessi
kona hlyti aö vera alveg tilfinningalaus, sem gæti
hlegiö viö sóttarsæng dauövona sjúklings. En ég
var bara fegin, ég vissi aö Dorothea var eina
manneskjan sem gat gert mömmu til hæfis úr því
sem komið var. Þaö reyndist líka svo. Hún kom
til hennar á hverju kvöidi og þær ræddu saman
um þetta merkilega feröalag sem mamma var aö
leggja í.
Já, þetta er satt, þær spekúleruöu mikiö yfir því,
hvers konar hnetti hún myndi lenda á.
Hanna sagöi að mamma væri oröin rugluö af
sprautunum.
Hún var þaö kannske líka stundum en oftast
fannst mér hún alveg skýr í hugsun. Hún
ráöstafaöi öllu eins og hún vildi hafa þaö, meö
jarðarförina og svo margt annað sem þarf aö
ganga frá.
Síðustu vikuna svaf hún oftast, eöa þaö sýndist
okkur. Dorothea vék þó tæpast frá henni og sagöi
stuttlega við okkur aö viö yröum aö koma til hennr
þó hún sýndist sofaV Eitt kvöldið reyndi ég aö
segja Dorotheu hvaö ég væri henni þakklát fyrir
að hjálpa mömmu svona mikið.
Hún eyddi því.
„Mamma þín geröi meira fyrir mig þegar ég var
unglingur,“ sagöi hún, „og ég hefi ekki gert neitt
fyrir hana nema taka þátt meö henni í eöiilegum
undirbúningi fyrir eölilegan flutning.1*
„Skilur þú ekki ennþá, spurði hún, aö þaö er
jafn eðlilegt aö flytja héöan og að fæöast hingaö.**
Ég varö aö játa aö það gerðf ég alls ekki.
Dorothea hristi höfuöiö og sló fingrunum
óþolinmóölega á ennið á sér. „Ef ég gæti bara
skiliö þetta skilningsleysi," sagöi hún, „Þaö er eins
og foldgnátt fjall, sem hangir yfir hausnum á
manni og sést hvergi yfir.“
„Heyröu,** bætti hún viö, „ef ég fer á undan þér,
og þaö geri ég, þá skal ég reyna aö skreppa til
þín og gera eina tilraun til aö útskýra þaö litla sem
ég veit. Þig dreymir þó?“
Ég játti því og hélt aö hún ætlaði einu sinni enn
aö fara aö tala um Helga Pjeturss og skýringar
hans á eðli drauma. En þaö geröi hún ekki. Hún
stóö upp og sneri mömmu í rúminu, hún gerði þaö
léttilega ein, ekki veit ég hvar hún lærði þessi
handtök.
Svo sagöi hún alvarleg. „Ég veit ekki hvert ég
fer, en ef ég hefi unnið fyrir einhverju í þessu lífi
þá vil ég fá aö vera á hnetti þar sem mannkynið
ímyndar sér ekki aö þaö sé eitt í heiminum eins
og hér.“
Og síöan eru enn liðin ár, þau líða oröiö svo
fljótt þessi ár.
Dórothea dó erlendis, ég held ‘74 eöa ‘75, ég
man það ekki svo glöggt. Viö vorum heldur aldrei
neitt nátengdar. En í fyrri nótt dreymdi mig hana.
Hún var sjálfri sér lík. Háleit og reist og kembdi
af henni.
Ég mundi aö hún var dáin og spuröi hvernig
henni liði.
Hún lét vel yfir því. „Góöar jaröir," sagði hún,
„og vorar snemma.“
Eg spuröi hvaö hún ætti viö.
„Góöar bújarðir auövitaö," sagöi hún eins og
óþolinmóð. „Skiluröu ekki hvaö ég segi eöa
hvað?“
Ég spuröi hvort hún væri viö búskap.
„Ja, þaö má segja það, mig langaöi alltaf til
þess“.
„Ertu ánægð?“ spuröi ég hikandi.
„Ojá, sagöi hún, aö mörgu leyti, ég hefi ágætt
starf, en veistu hvað,“ bætti hún viö hlæjandi og
sló fingrunum óþolinmóölega á enniö á sér, „þetta
blessaö fólk á þessum nýja hnetti mínum. Það
heldur líka að það sé eitt í heiminum."