Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1979, Blaðsíða 2

Ég heillaöist af Morellu vinkonu
minni af óvenjulegri ástúö og hrifn-
ingu. Viö kynntumst af einskærri
tilviljun fyrir mörgum árum. Frá því
ég fyrst sá hana tendraðist sál mín
funa er hún haföi aidrei áöur þekkt.
En þaö voru ekki logar ástarinnar og
bitur og sár var sú hugarkvöl, er ég
geröi mér smám saman Ijóst aö ég
gat á engan hátt gert mér grein fyrir
þessum annarlegu kenndum né sef-
aö duttlungafullan ofsa þeirra. Hvaö
sem ööru leið giftumst við og ófum
saman þráö örlaga okkar; og ég
talaöi aldrei af ástríöu né hugsaöi um
ást. Hún dró sig hins vegar út úr
skarkala lífsins og helgaöi mér líf sitt
eingöngu til aö veita mér hamingju.
Þaö er gaman aö undrast; — það er
Ijúft aö dreyma.
Menntun Morellu var frábær. Aö
mér heilum og lifandi voru gáfur
hennar einstæðar og andlegt at-
gjörvi með ólíkindum. Mér var þetta
Ijóst og gerðist lærisveinn hennar í
margri grein. En fljótlega komst ég
aö raun um, að hún kynnti fyrir mér
nokkrar af þeim óskiljanlegu skræð-
um, sem venjulega eru taldar hiö
argasta leirhnoö frá árdögum þýzkra
bókmennta. En þær voru af mér
óskiljanlegum ástæöum, eftirlætis
áhugamál hennar og stööugt íhugun-
íhugun— Og þaö skýrist einfald-
lega af áhrifamætti vana og fordæm-
is, aö þær uröu mér þaö einnig er
fram liðu tímar. Ef ég skil rétt haföi
ég þó lítið til þessara mála aö leggja.
Misminni mig ekki, mótuðust skoö-
anir mínar engan vegin af þeim, og
ef mér skjátlast ekki því hrapallegar,
gægöist ekki vottur af þeirri duiúö er
ég las, fram í hugsunum mínum né
athöfnum. Ég gaf mig því grandalaus
leiðsögn konu minnar á vald og
sökkti mér af brennandi ákafa í
myrkviði þessara fræöa. Og er ég
braut heilann um torræðar blaðsíö-
ur, læddist aö mér válegt hugboö, er
Morella snart mig meö kaldri hönd
sinni og skaraði úr ösku dauðrar
heimspeki framandi og nöturleg orö,
sem nístu hug og hjarta meö annar-
legri merkingu sinni. Löngum undi
ég henni viö hlið og heillaöist af
seiðandi hljómi raddar hennar, unz
kliðurinn varö ótta og lævi blandinn
og ég varö fölur og fár og óaöi viö
þessum dularfullu ójarönesku tón-
um. í einni svipan umhverföist ham-
ingjan þannig í hrylling, hin æösta
fegurð gjöröist hin versta ógn líkt og
Hirinon varð aö Ge-Henna.
Ástæöulaust er aö tíunda ná-
kvæmlega innihald þeirra doðranta
er ég hef á minnst og voru um langt
skeið nær eina umræöuefni okkar
Morellu. Fræöimenn myndu eflaust
nefna þaö eins konar guöfræöilega
siöspeki, en leikmenn myndu hvaö
sem öllu líöur veröa litlu nær. Hin
ofsafengna algyöistrú Fichtes, meitl-
aöa tölvísi Pýdagórasarsinna; en
fyrst og fremst kenningarnar um
samsemd er Schelling boöaöi af
eldmóöi, voru þær samræður er
venjulega færðu hinni sveimhuga
Morellu dýpst yndi. Mér skilst, aö
þaö sem Locke nefndi einstaklings
samsemd, sé fólgið í heilbrigðri
skynsemi hugsandi veru. Og þar eö
viö skynjum persónulegan vitsmuna-
kjarna í hverri manneskju og úr því
aö meðvitund er ávallt hugsun sam-
fara, greinum viö okkur á þennan
hátt frá ööru fólki og upplifum þaö
©
t 1 /
Þegar farið er sem leiö liggur
suöur á Reykjanesvita, framhji
Keflavíkurflugvelli og nýja veginn
til suóvestura, er komið í friösœlt
pliss i ströndinni og heitir Hafnir.
Þar ríkir umfram allt andblœr
róseminnar en plissió er snyrti-
legt þar aö auki og býóur af sér
góöan þokka. Þar var ekki mann
aó sjá úti viö á virkum degi, en
kurteis hundur kom og gekk meö
Ijósmyndaranum í kafloönu vall-
lendi og þvílíku blómaskrúöi, að
þeir mega vara sig, sem hafa
fengið heióursverólaun fyrir garóa
irsins.
Semsagt; þaó hvorki datt né
draup af plássinu i þessum síó-
sumardegi, — engu líkara en allir
væru fluttir og hefóu tekiö allt
meó sér nema húsin. Þau eru flest
lítil, klædd meö birujárni og
vinaleg. Kirkjuvogskirkja var gerð
upp fyrir nokkrum árum, þegar
minnst var 100 ira afmælis henn-
ar; nú skartar hún bikuöu tró
innan hvítra veggja kirkjugarös-
ins, en þakið rautt og allt er það
myndrænt, sterkt og fer vel á
þessum staö. Hafnir hafa auk
þess i sér þaó menningarsniö, aö
gatan er malbikuó, en lítið fer fyrir
trjim eins og víöast annarsstaóar
i Reykjanesskaga. Þegar haldið
er áfram, er komió aó Merkinesi,
þar sem Hinrik hreppstjóri ívars-
son býr og lengra er Junkara-
gerði. Ibúatala í Höfnum mun vera
nilægt hundraöinu, en lítiö fer þar
fyrir atvinnustarfsemi. Búskap
hafa menn ekki, en vinna allir aö
heiman, flestir i Keflavíkurflug-
velli. Hafnir mega því teljast
svefnbær. Talsvert stór hluti íbú-
anna er fólk á eftirlaunaaldri og
Iwssvegna ofur eðlilegt, aö ró-
semin ríki þar innan um hlaóna
garóa, blómgresi og hvalbein.