Lesbók Morgunblaðsins - 02.02.1980, Blaðsíða 2
SCDUHRT
reyndi margar raunir á
stuttri lífsleið. Hann söng
sársaukann úr brjósti sér.
Og lög hans komu af sjálfu
sér og kviknuðu af augna-
bliks geðhrifum og tilfinn-
ingakenndum. Vinir hans
og vinkonur voru líka ungt
fólk er ekki höfðu fremur
en hann minnsta grun um
vonbrigði og harðneskju
reynslunnar.
Sigurður Þór Guðjónsson
rithöfundur
UNGLINGURINN í SKÓGINUM
Þegar viö flettum verkum
tónsnillinganna sjáum við undir-
eins sérkenni þeirra. Er viö rennum
augunum yfir sönglög Schuberts
vaknar hugboð um fíngerða
gáruhreyfingu, blómgun og
gróanda. Eöa er líkt og gluggi sé
opnaður og Ijúfur blær strjúki
vanga? Fátt er eins eðlilegt í
tónlist sem tónaflaumur hans,
sístreymandi bjartur og glitrandi.
Hann er jafn blátt áfram og
fjölskrúðugur og rennandi
vatnaniður og ilmandi blómskrúð.
í sambandi við Schubert er
óhjákvæmílegt aö hugurinn leiti til
náttúrunnar — er hún vaknar að
vori. Aldrei hefur nokkur tónlistar-
maður verið jafn ungur. Öll
sönglög hans eru æskusöngvar,
óöur um hina eilífu og saklausu
æsku. Skáldin hafa kveðið um
það, er æskan átti sér heim
bjartan og heiðan, óskýjaðan af
hyggindum og erli fullorðinsáranna.
Þau hafa skáldaö óraunverulega
draumaveröld þar sem unga
fólkið undraðist, elskaði og þjáð-
ist af hjartans lyst. En slík veröld
var heimur Schuberts allur. Hann
þekkti aðeins unað og sársauka
fyrstu skynhrifa en glötun þess
hæfileika er upphaf endalokanna.
Þaö er engu líkara en kynslóö
Schuberts hafi verið frjálsari og
óheftari en flestar aðrar, því
uppreisn æskunnar er oftast lítið
annaö en ómeövituð vitneskja um
og andúö á tilfinningabælingu
og ögun hinna fullorönu. Schu-
bert viröist aldrei hafa dottið í hug
aö líta á sjálfan sig með gagnrýni
eldri og reyndari manns. Kunn-
ingjar hans voru eintóm ung-
menni og hópurinn var fámennur. í
fjölmennum félagsskap hefðu ef-
laust leynst einhver gáfnaljós er
hjúpuöu sig í skýlu hæöni og
spotts. En aldrei vottar fyrir kald-
hæðni í hugsun Schuberts.
Við höfum sterka tilhneigingu
til að ímynda okkur Vínarbúann
Schubert í umhverfi sveitasælu
blóma og grasa. í borgum eldist
fólk fyrir aldur fram. En aldrei
gægist fram í list Schuberts hiö
beitta háö, skarpa skop né skarkali
og háreysti strætanna. Dýrðaróð-
ar skáldanna um sveitasæluna
þar sem unga fólkiö nýtur lífsins
©