Lesbók Morgunblaðsins - 02.02.1980, Blaðsíða 5

eins og eitt dæmi uppá aö hlaupa til
jafnaöar einhverju óvenjulegu fyrirbæri á
efri árum sínum.
Konan var meö bréf aö heiman frá
Jóni, undir borðum dró hún það uppúr
pilsvasanum og rétti Jónínu meö svo-
felldum oröum:
— Mikiö saknar hann Jón þín, rétt er
hann eins og vankakind síðan þú fórst.
Jónína roönaöi náttúrulega og seiidist
eftir bréfinu yfir boröiö meö hægri
hendinni en heföi betur notaö þá vinstri.
— Ertu hringlaus?, spurði þessi góöa
kona skelfingu lostin.
Þaö kom ekki nema ein skýring í
hennar huga og auövitað sú hrikalegasta.
Heimilisfólkiö leit nú allt upp frá mat
sínum og glápti furöulostiö á hendina
sem var enn á lofti, því kona hélt í
ofboöinu fast í bréfiö og hringlaus hendin
blasti viö öllum. Jónína varö eins og karfi
í framan, og þaö sem verra var — þaö
kom á hana fát, blessaöa stúlkuna þegar
hún lenti svona óvænt undir smásjá meö
ástir sínar.
Eldrauð stamaöi hún útúr sér skýringu
en þaö varö ekkert lag á þeirri frásögn,
hún var verri en engin, til dæmis sagðist
hún hafa lótiö stúlkuna hafa hringinn í
staö þess aö hún lánaði hann í gamni,
eins og viö vitum. Þaö er vafamál að
nokkur hafi hlustaö á þessa ruglingslegu
skýringu, staöreyndin var fólkinu nóg, aö
minnsta kosti þeirri góöu konu úr sveit-
inni heima. Jónína haföi tekiö ofan
hringinn og fátiö sem á hana kom
staöfesti aö ekki myndi allt meö felldu.
Húsmóöirin kom henni til hjálpar, svo
segjandi, aö þaö boöaði ógæfu aö fara
gáleysislega meö trúlofunarhringa og fólk
ætti alls ekki aö láta þá af hendi.
Hringtaliö féll svo niöur en allir voru
þögulli eftir.
Þegar illt á aö ske er sjaldan ein báran
stök. Hringstúlkan kom ekkl á sauma-
stofuna eftir matinn. Þaö var ekki síminn
um allan bæ á þessum tíma og enginn
vissi hver orsökin var. Strax og vinnudegi
var lokið tók Jónína okkar til fótanna
heim til stúlkunnar. Þar anzaöi enginn
þegar hún kvaddi dyra. I örvæntingu sinni
lamdi hún utan húsiö þar til kona í næsta
húsi sem heyrði höggin kom á vettvang
og sagði henni, aö þær mæögur, hring-
stúlkan og móöir hennar, heföu fariö
ríðandi uppá hross uppúr hádeginu í
sjávarpláss suöur meö sjó, þar sem
húsbóndinn var viö róöra. Þaö heföi
komið hraöboöi og sagt hann slasaöan
og ekki hugaö líf. Sem skiljanlegt var
haföi stúlkan viö svo vofveifleg tíöindi um
annaö aö hugsa en skila hringnum.
Jónína hélt heim á leiö og var heldur
framlág. Þegar hún kom heim að húsinu
mætti henni ungur maöur, einnig á leið
þangaö. Þetta var sjómaöur á skútu sem
leigöi þarna og borðaði reyndar líka
þegar hann var í landi. Hann var eitthvað
lítillega viö skál, en þaö ku hafa komiö
fyrir suma skútukarlana viö land, og
þegar ung stúlka sem hann þekkti kom
svona óvænt upp aö hliöinni á honum,
tók hann þéttingsfast utan um hana og
leiddust þau eins og elskendur uppaö
húsinu, auövitaö gegn vilja Jónínu, en
hún fékk lítið aö gert gegn þessum öfiuga
skútumannsarmi. Nú, sem þau koma upp
að dyrunum samantengd sem ein mann-
eskja, og ef satt skai segja var sjóara-
skrattinn aö reyna að kyssa Jónínu, sem
hún auðvitað ekki vildi en það sást ekki
svo glöggt utan frá, þá opnast útidyra-
huröin og út kemur sú gamla úr sveitinni.
Þarna stendur nú um stund öll þrenning-
in, konan gapandi af undrun, Jónína
máttlaus í hnjánum og ráöalaus, varla aö
hún næði andanum, svo fast hélt sjóarinn
utan um hana. Þegar dárinn sá gömlu
konuna stara á þau sagöi hann:
— Sæl gamla mín, hvernig lízt þér á
kærustuna mína? Tökum viö okkur ekki
vel út?
Þaö varö fátt um svör, blessuð konan
forðaði sér flemtruö framhjá þessum
skötuhjúum og leit um leið meö sárri
fyrirlitningu á Jónínu.
Jónína ætlaöi að biöja konuna fyric
bréf til Jóns og var aö skrifa frameftir
nóttu, en konan kom ekki aftur í þetta
hús. Hún fór heim til sín í býti morguninn
eftir. Þaö þarf náttúrlega ekki að spyrja
aö því, aö helsta frétt konunnar úr
Reykjavík var sú aö Jónína gengi þar
hringlaus og væri búin aö taka sér annan
kærasta, einhvern sífullan slordóna.
— Þaö var ekki lítil ástin; þau
stoppuöu á göngu sinni til að kyssast."
Þessi saga barst nú fram og aftur um
sveitina, margar umferöir og bætti jafnan
í sig. Þegar móöir Jóns heyrði söguna
síöust manna, fyrir utan Jón sjálfan, var
hún í þeirri útgáfu aö Jónína heföi selt
hringinn, kynnt drukkinn kærasta sinn
fyrir konunni, sem heföi komið aö þeim
viö aö kyssast og myndi Jónína vera
oröin ófrísk.
Móðir Jóns taldi sér skylt aö segja syni
sínum hvað talað var og hvatti hann til aö
fara suður og vita hvaö hæft væri í þessu.
Jón sat náfölur og dolfallinn undir sögu
móður sinnar þegar hún haföi lokiö henni
sat hann um stund kyrr og mátti yel
greina á svipbrigðalausu andlitinu' aö
honum myndi horfin veröldin. Eftir stutta
stund stóð hann stirölega á fætur, þessi
fríski piltur og ekki varö honum orö af
munni heidur staulaöist eins og gamal-
menni fram göngin og hvarf út þeirra
erinda aö hengja sig. Hann gekk útí
skemmu, greip þar meö sér reipi og hélt
síðan til fjárhússins. Hundur hans fylgdi
honum en varö eftir utandyra aö venju.
Þegar inní fjárhúsiö kom steig Jón uppá
jötubandið og seiidist í þverbita, brá
öörum enda reipisins yfir um bitann en
bjó til lykkju á hinn endann og smeygöi
henni yfir höfuð sér svo sem siður er við
hengingu. Sem hann haföi gengiö frá öllu
traustlega að hann hélt, en Jón var
maður verklaginn, stökk hann af jötu-
bandinu og lét sig falla í snöruna ...
Er móöir Jóns sá hvernig hann brást
viö, setti aö henni ugg þegar hann var
farinn. Hún sá hann rölta í átt til
skemmunnar og hélt fyrst, aö hann
ætlaði að dvelja einn og hugsa sitt ráö úti
á skemmulofti. Þegar bóndi hennar kom
stuttu seinna í bæinn, baö hún hann aö
fara útí skemmu og huga aö Jóni og tala
um fyrir honum, fá hann til að fara suður.
— Hvaö ætli hann hlusti á þaö sem ég
segi, sagöi þá bóndi hennar, hvaö veit ég
svo sem um ástina."
Þaö var rétt, aö Jón sótti ekki
ásthneygö sína til fööurins.
— Þú veist þó alltént hvaö þaö er að
elska rollur, sagöi konan. Þau höfðu veriö
gift í fimmtíu ár.
— Ætli nokkuð geti læknaö þessa
ástardellu í stráknum nema kvænast
stelpunni. Hjónabandiö læknar þá
flesta," mælti bóndi spaklega.
— Þaö er nú svo bezt hún sé ekki
komin á galeiöuna syöra. Ég vil hann drífi
sig suður og sæki stelpuna eöa aö
minnsta kosti athugi hvaö sé aö gerast
meö hana, en faröu nú og vittu hvort þú
getur ekki gert eitthvað fyrir drenginn.
Framhald á bls. 15