Lesbók Morgunblaðsins - 24.05.1980, Blaðsíða 14

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
""" I “1 pq 7XT% 5KfMdl eP fSb< ð*tuj VAFN 1 L'Ccl TtaJv"
r i 7} { 5 M 'A R \ F N tfíH '.ííLH t L '1 T
Á v T A L 1 N t - l'rkf ■' N 'A L 1 N 1
| A T t VS. bihf*a N T j T 1 N U N
' íi-1 r —> f 1 r A vafÍT é £ r r 1 m IWtMA £ H
T r '0 t A R |LC- V'CRI R D s I WXW r U T K A
T A L A TTTT BUC 5TA8F y R £> L T N T t N N £
L A 6, t £> kro«r/J L lT- UUÍ A ú, N t R Fiptlg U N
"> 1 A R 1 £> (ák A R 'o s I N A
R turt Z 'o L. I Æ tzL • l s> R A S T
l^11 t A H A Sonc. Æ D u R I N l SSEI V T
17 7 5 OlMM- VIÐBl AALL STÓR H R U N N m rit A L A A A
M 5 7 M fí tíONfl fi/em u N N A SfAFUR iK.tr E M M 5flM- HLT.
■ mamiía ■ Vfit- ■U8-MH t A M A i N N MAMKJ WAFH A A N tc E i.
A N A Ri H 1 HRKUK A N 6, íáJ A £
IUL líífl ýlt'M' V T ^sT 'íAFAR T
Sfl-
Lt fUCcL' AR |T'

FÁ6V9-T þRfiiur- IN fí L'|KAKI5 HLHTAf
i/eRun KoM - *5Tl

v/ é F*.»ISJ 1 N 5 Í>?\L L7ÓÍ KéI?|£ 1
PútíA* U R
Þo'i + G.ELT > HfiNP- ÆÐlR V
T flULAP- áR. mtJMS AÍAFN
RoMÍ- h> LECCJfi AF >Tfl{ ■
SK'IlM 'Ro'
la'T' U VhA' KieoPP 5KrP
A R I N N- YFl\
þ’ftT T- T R VC- SplLIV REIÐI- HLTóíJ T
STTTAfi Nfl FNJ V e R VC- F/e Ri \'AS y.
NAí>- Pk V) t> - > m a. H£ R.- B£/?íl
br-rf? ý’irvC 1 Heós
oT nsK«P
uT
TRoLL stVivaí. o-yR 1
atriöum, og hönnuöurinn sé allur aö vilja
geröur til aö uppfylla þær. Þannig geta
skipulagskvaðir og byggingarlöggjöf
komiö í veg fyrir þaö, aö byggir geti gert
hvaö sem er á þeirri lóö, sem honum
hefur veriö úthlutuö, og jafnvel þó að
hann eigi lóðina sjálfur. Hönnuöurinn fær
hér engu um breytt. Taka veröur allar
lóöarkvaöir inn í dæmiö þegar í upphafi
hönnunarinnar. Má byggi þá strax veröa
Ijóst, hverjar takmarkanir honum eru
settar.
Nauösynlegt er að gera starfsáætlun
fyrir allar meiriháttar framkvæmdir, og
reyndar er þaö í öllum tilvikum til bóta aö
starfsáætlun sé gerð. Hún þarf aö vera
sett fram á hlutlægan, kerfisbundinn og
aögengilegan hátt. Upplýsingar þurfa aö
vera réttar, annars er hætta á því aö
hönnunin beinist inn á skakka braut.
Gera veröur greinarmun á atriðum, sem
eru í eðli sínu óhlutlæg, t.d. fegurö
einstakra hluta, og hins vegar hlutlægum
atriðum, t.d. herbergjastæröum. Hönn-
uðir sjá oftast um endanlega gerö
starfsáætlunar en stundum kemur hún
fullunnin frá stærri fyrirtækjum eöa
stofnunum.
Oftast er ógjörlegt aö segja nákvæm-
lega til um þaö, hvenær skapandi vinna
hönnuöarins hefst. í upphafi verksins lítur
allt út eins og umbúöalaust samsafn
óhlutlægra forma. Burðarvirkjum er þá
oft lítill gaumur gefinn. Veggir hafa enga
ákveðna þykkt, heldur er markmiöiö aö
finna æskilegt fyrirkomulag hinna ýmsu
vistarvera og ennfremur aö forma mass-
ann í megindráttum. Ótal lausnir fæöast
hjá hönnuðinum, og smám saman tekur
verkefniö á sig ákveðnari mynd. Hönnuö-
urinn vegur og metur kosti hinna ýmsu
frumhugmynda og sameinar þá e.t.v. í
einni lausn, sem hann ákveður að þróa
áfram. Þegar hönnunin þróast, er fyrst
eiginlega hægt aö taka á því raunhæfum
tökum, hvernig haga beri burði mann-
virkisins. Óhlutlægu línurnar taka á sig
ákveöna þykkt og rýmiö fær ákveðnari
lögun. Valkostir eru sífellt bornir saman,
tekið er miö af heildarlausn, sem samein-

Sérstök starísemi í verksmiðju kann að leiða af sér sérstætt og skemmtiíegt
byggingarform.
- 1 p ;i

Fjölmörg atriði geta haft áhrif á lokalausnina. Starf hönnuðar felst að miklu leyti í
því að vera sífellt að veija og hafna Ieiðum og efnum.
ar sem flesta jákvæöa kosti og á þeim
grundvelli er tekin ákvöröun um áfram-
haldandi þróun. Þannig breytist óhlutlæg
aðferö viö skipulagningu yfir í
áþreifanlega uppbyggingu. Efnisáferö
kemur inn í myndina og síöan vinnuteikn-
ingar í framhaldi af því.
Fjölmörg atriði geta haft áhrif á
lokalausnina. Starf hönnuðar felst aö
miklu leyti í því að vera sífellt aö velja og
hafna leiöum og efnum. Hann reynir
stööugt aö finna þá lausn sem bezt
reynist, þegar á heildina er litiö. Nær
engin takmörg eru fyrir því, hve vel má
fara niður í hin ýmsu atriöi hönnunarinn-
ar, og í raun má segja, aö hönnun sé
aldrei fullkomlega lokiö, þannig aö ekki
sé lengur hægt aö leysa eitthvert atriöi á
betri hátt. Einhvers staöar veröur þó aö
skera á þráöinn, því aö tími á hér hlut aö
máli, og hönnuðurinn veröur aö afhenda
gögn sín, svo aö hefja megi byggingar-
framkvæmdir.
Þó svo aö hér aö framan hafi verið
rætt um hönnuö, er oftast um hóp
hönnuða aö ræöa. Arkitekt kemur yfir-
leitt fram fyrir hönd hönnunarhópsins, ef
arkitekt er á annaö borö í hópnum, enda
stjórnar arkitektinn yfirleitt aögeröum
hinna ýmsu fagmanna, sem aö hönnun-
inni standa, og ber jafnframt ábyrgö á
geröum þeirra aö verulegu leyti. Arkitekt-
inn stendur síöar í nánu sambandi við
verktaka byggingarframkvæmdanna og
fylgist meö því að verkiö sé unniö
samkvæmt hönnunargögnum. Eftirlit
hönnuðar tryggir byggi aö útkoman veröi
sú, sem ráö var fyrir gert. Það veitir
ennfremur verktakanum aukiö öryggi,
hafi hann fariö aö fyrirsögn, og gefur
honum tækifæri til aö ráöfæra sig viö
hönnuöinn á byggingarstað um útfærslu
verksins í einstökum atriöum.
Margir, sem í byggingaframkvæmdir
ráöast, hafa litla reynslu á því sviöi.
Engum er nauösynlegra en þeim að fá
sér til aðstoöar góöan ráðgjafa, vandaö-
an hönnuö, svo aö sem bezt sé aö
framkvæmd verksins staöiö og aö út-
koman veröi sú, sem þeir veriö ánægöir
meö.