Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1980, Qupperneq 6

Við
telefóninn
í Firðinum
TONLISTIN
SPRINGUR ÚT
EINS OG RÓS
ansi hart. Ég hafi unnið starfið meðan
maðurinn var veikur og fylgst með þessu
frá byrjun og meira aö segja verið
stöðvarstjóri áður en Guömundur tók viö.
Ég man ég varð svo vond aö ég grenjaöi
af vonsku. Náttúrlega var ég ekki vel
fyrirkölluð. En meö það fór hann og leið
mér þá mjög illa. Þá talaði ég við vin
minn, Bjarna Snæbjörnsson lækni og
sagði honum að nú lægi illa á mér. Hann
var nú eins og vant var, ekkert nema
elskulegheitin, eins og honum var líkt. Og
það var ekkert annað en að allir
Hafnfirðingar, símanotendur, skoruðu á
Hlíödal að láta mig hafa stöðuna, því ég
gæti alveg gegnt henni eins og karl-
maöur. Ekki var nú Hlíðdal ánægður með
það og aldrei reglulega ánægður. Lang-
aði alltaf til að finna einhverja hrukku á
mér svo það mætti henda mér burtu. Ég
passaði nú að það yrði ekki. Og hafði
enga minnimáttarkennd, hvorki við hann
né aöra. Það var þetta sem bjargaði því
að ég fékk siööuna. Hafnfirðingar hafa
boriö mig á höndum sér alla tíð, frá því ég
var lítil. Eg var svo ung þegar móðir mín
dó. Frá þeim tíma hafa þeir alltaf verið
mér mjög góöir, eins og sést á þessu. Ég
vann sem stöðvarstjóri í Hafnarfiröi í 30
ár og allir voru vinveittir mér. Hefir þetta
haft afargóð áhrif á líf mitt allt, einsog
geta má nærri. Maður vex við allt sem
maður verður að reyna eitthvað á sig.
Þú segist hafa haldið dagbók lengi.
Ég byrjaöi að færa nokkur orö á dag.
Byrjaöi meö því að færa inn á almanakið
til þess að minna mig á brunakall á
hverjum föstudegi þá komu þeir í fullum
skrúða og stóðu yfir mér meðan ég
hringdi út og reyndi bjöllurnar. Svo voru
Englendingarnir. Þeir voru orðnir heima-
gangar. Settu vörö vissa daga. Þaö voru
4 hermenn í biðstofunni, en biðstofan tók
lítið meira. Stundum kom það fyrir að
rottur komu upp úr vösum þeirra. Einu
sinni var ein stúlkan svo dugleg að hún
náöi að koma henni út.
Ég kynntist yfirmönnum í hernum og
gerði grín að því hvað þaö væri hlægilegt
aö fylla biðstofuna af hermönnum og
vera að færa þeim súpu þangaö sem
heimafólkiö kæmist ekki fyrir til þess að
bíöa eftir símtölunum.
Endirinn varð sá að þeir sáu hvaö
þetta var asnalegt og hættu því. Á
morgnana varö ég að hringja upp í
klaustur og gefa þeim veörið. Ég hafði
dálítið gaman að því að þeir héldu að ég
væri kornung stúlka og þeir voru orðnir
málkunnugir mér þessir sem tóku við
veörinu og farnir að grínast. Svo spurði
einn þeirra hvort hann mætti ekki koma
og heimsækja mig. Jú, velkomið. Svo
kom hann eitt kvöldið og ég hélt til dyra.
Þá var þar kominn pínulítill Englendingur.
Ég býð honum inn. Hann spyr hvort þetta
sé Ingibjörg. Ég hafði sagt þeim eins og
satt var hvaö ég héti og hver ég væri, svo
þeir vissu það. Hann varð svo miður sín
aö hann ætlaði ekki aö þora aö spyrja.
Þaö var hann sem var hræddur en ekki
ég. En svo urðum við bestu mátar. Ég átti
þá Ijóðaþýöingar á ensku, þýðingar
Jakobínu Johnson, vesturíslensku
skáldkonunnar. Ég gaf honum þær í
nesti. Ég veit nú ekki hvort hann hefir haft
vit á því eða ánægju af því. En ég
skemmti mér, svo mikið var víst.
Eftir langan vetur er voriö óvið-
jafnanlegt. Fyrstu gróörardagarnir
vekja bros á vörum vegfarendanna.
Menn fylgjast meö því með eftir-
væntingu, hvort ekki sé íviö
grænna í dag en í gær, hvort
frjóknapparnir séu farnir aö brjót-
ast út á trjánum eða hvað líði
farfuglunum. Og allir bíða í ofvæni
eftir kríunni. Þegar hennar tími
kemur, lætur hún ekki standa á sér
fremur en vant er. Sumir telja þetta
svo mikinn viöburð, að þeir halda
um það skrá, hvenær þeir sáu
fyrstu kríuna á vorin eins og Baldur
Jónsson læknir á Akureyri, sá mikli
fuglavinur og skoðari. — Skyldi
það annars ekki fara oftar saman
heldur en hitt að vera góður við
börnin og hafa gaman af fuglum
eöa dýrum: Sjá lömbin stfga fyrsta
skrefiö á móður jörö eða kýrnar
„leika við hvurn sinn fingur", þegar
þær fá loksins að fara út úr fjósinu
og heilsa sólinni eftir átta mánaða
innistöðu.
Og daprar sálir söngvar
vorsins yngja.
Og svo er mikill Ijóssins
undrakraftur aó jafnvel
gamlir símastaurar
syngja
í sólskininu og veróa
grænir aftur,
Svo kvað Tómas. Þessi vísa
kemur annars alltaf illa við mig,
eins margar atrennur og ég hef
gert aö því aö ná rétta tóninum,
ekki sízt á vorin, — en án árangurs.
Þessa maídaga liggur við, aö mér
sé í nöp við símastaura fyrir
bragðið!!!
Við erum annars í sjöunda himni
yfir því, hversu tónlistin springur út
hér á landi eins og rós, sem breiðir
úr tveim blómum á morgun fyrir
hvert eitt í dag. Ég skal ekki nefna
mörg nöfn, en þó kemur upp í
hugann, hversu Þórarinn heitinn
Guðmundsson, sem nú er nýlátinn,
hlýtur að hafa verið hamingjusamur
yfir aö hafa haft kjark til þess á
sínum tíma að setjast að hér á landi
að loknu námi í Höfn. Hans ævi-
starf hefur svo sannarlega borið
ávöxt og annarra vormanna okkar
á sviði tónlistarinnar. Ég nefni til
viðbótar Árna Kristjánsson píanó-
leikara, sem gladdi okkur með
lestri Passíusálmanna í vetur. Eða
þá hið erlenda tónlistarfólk, sem
um áratugi hefur leyft okkur að
teygja töfradrykkin „hlustarmunn-
um“, svo aö brugðið sé á tungutak
Fornólfs.
Mér uröu það vonbrigði aö
Alþingi skyldi ekki hafa dug til að
setja ný lög um Sinfóníuhljóm-
sveitina í tilefni af afmælinu í vetur.
Þaö rak á eftir, — og úr því aö slíkt
tilefni dugði ekki til, spyr ég
stundum sjálfan mig, hvort viljinn
hafi verið fyrir hendi. Ég vona það
og skal ekki vera meö getsakir. —
Ekki heldur í sambandi við íslenzka
kvikmyndagerö, þótt ég geti ekki
skilið það réttiæti, að hún skuli ein
listgreina sitja uppi með söluskatt-
inn, sem orðinn er 23,5% eftir að
þessi nýjasta vinstri stjórn hefur
lagt á sína nýjustu skatta eftir
geöþótta sínum.
Mér er sagt aö síldarsjómenn
hafi á sínum tíma orðið berg-
numdir, þegar tónar Hreins Páls-
sonar óperusöngvara bárust yfir
hafiö út af Skaga. Og mér er líka
sagt, að Guðmundur Jörundsson
hafi siglt togara sínum til Sauöár-
króks til þess aö láta það eftir sér
og leyfa skipshöfn sinni að hlusta á
Stefán íslandi á Sauöárkróki. Áóur
hafði Pétur Jónsson sýnt fóki í
öðrum löndum, hvernig á að syngja
Wagner.
Hér uppi eru hámenntaðir óperu-
söngvarar, hver af öðrum, sem
gætu gert garöinn frægan á er-
lendri grund, — nema vegna þess
að þá langar til að vera heima. Þeir
eru svo góöir, aö áöur en varði
yrðu þeir farnir að syngja viö erlend
óperuhús, ef þeir bara vildu lúka
upp munni í slíkum stað. Nú
stöndum við frammi fyrir því, hvort
við viljum þiggja það að fá að hlýða
á sönginn, — viö getum hugsaö
okkur að við stöndum í þeim
sþorum að þurfa ekki annaö en
oþna gluggann til þess að rödd
næturgalans berist inn ístofuna. —
í hreinskilni sagt: Eigum við ekki aö
búa í haginn fyrir þetta fólk, sem
hefur sýnt undanfarið, hversu mikið
það vill leggja í sölurnar sjálft?
f rauninni get ég ekki séð, að við
komust hjá því að leggja fram
okkar skerf eins og börnin í
skólanum taka tónlistarfræðslunni
fagnandi og tileikna sér hana og
hlakka til aö fá meira að heyra og
meira að læra. Ætli þetta unga fólk
myndi síðar kunna okkur þakkir
fyrir, ef við köstuðum hinu gullna
tækifæri frá okkur núna og snerum
bakinu í þá lítillátu söngvara sem
minna á páskaliljurnar í kvæði
Hannesar Péturssonar:
.. .Þeim einum aem vitja
ilms ykkar, lífs ykkar, takið þið
tveimur höndum
því tíminn er kominn, hin rétta
stund til að anga.
Nema viö viljum heldur, að
þessir listamenn verði eins og
útigangshross í Róm, Vín eöa New
York. Viö eigum okkar Þjóðleikhús
og lönó. Sinfóníuhljómsveitin hefur
sinn stað og íþróttafólk Auðkúlu í
Laugardal. Mér sýnist einsýnt, aö
röðin sé komin að íslenzku óper-
unni. Hennar vor hlær framan í
mann eins og sólin og sumarið er í
nánd.
Halldór Blöndal
©