Lesbók Morgunblaðsins - 18.10.1980, Blaðsíða 16

Þegar ég sá Mozart
heldur lýsandi. Hann bregöur upp
nákvæmum myndum af orsökum og
afleiðingum í lífinu en spyr ekki hvers
vegna og til hvers. Meö árunum
öölast Mozart svo djúpa sýn á falln
rök aö jafna má viö skyggnigáfu.
Hann hefur veriö eins og Njáll er sá
aö hverju stefni en skorti úrræöi til aö
sporna gegn örlögunum. Þaö fer ekki
hjá því að slík lífsýn geri hann sem
gæddur er henni einmana og þaö
fylgir henni harmur yfir vanmætti
mannsins. Þaö er eins og að standa
ofurlítiö utan og ofan viö sviöið og
horfa á gang mála af hærri yfirsýn án
þess aö hafa vald til að grípa inn í rás
leiksins.
Leyndardómur Mozarts sýnist mér
því aöallega af tveimur þáttum
spunninn: Annars vegar óvenju
brestalausri eölisgerö í jafnvægi viö
rót lífsins, hins vegar af frábærri
lýsigáfu á staöreyndir, hvort sem þær
voru hræringar eigin huga eða viö-
brögö og atferli annarra manna. Viö
köllum þetta raunsæi. Mozart hefur
því veriö vitur maöur. Hann sá lífið
eins og þaö er sjálfsagt og eölilegt.
Meöan við erum heil veröur lífiö ekki
flókiö. En þegar viö týnum einfald-
leikanum veröur iífiö svo erfitt að viö
missum jafnvel trú á gildi þess. Þá
hefjast dagar héimspekinnar. En
daga lífspekinnar lifir þaö góða fólk
sem skilur lífið án þess að hugsa of
mikiö um þaö. Þannig var Mozart. Og
í tónlist hans finnum viö brot af
æðruleysi slíkra manna. Þeir fela
lotningu fyrir lífinu og hamingjuna í
verkum sínum. Og verk þeirra eru öll
í hjartanu. Ef ég ætti aö deyja í nótt
myndi ég ekki kjósa til fylgdar
bænhita Bachs, baráttu Beethovens
né sakleysi Schuberts. Ég vildi óska
aö mildi Mozarts hvíslaði mér hinstu
kveöju.
Siguröur Þór Guðjónsson.
Kisuland: Meö
hverju á aó horga?
þjóöarheildarinnar, þar sem allir sátu viö
sama borð. Hins vegar veltu börnin fyrir
sér, hvaöa almennt starf þau myndu
e.t.v. vilja vinna og fengu tækifæri til aö
tjá sig um þaö hvert og eitt.
Börnin höföu fram aö þessu ekki
fengiö neitt tilefni til aö átta sig á þörfinni
fyrir lög og reglur, svo kennarinn hljóþ
undir bagga og sagöi einn daginn: Hvaö
mynduð þiö gera, ef þaö geröist einhvern
tíma aö Kislendingur bryti eitthvaö af sér,
stæli t.d. kind og slátraöi sér til matar?
Börnin tóku þessu afar illa, jafnvel sem
fjarstæöu, slíkt gæti ekki komiö fyrirl En
kennarinn sagöi aö þaö yröi aö taka
fleiru í lífinu en gott þætti. Svona nokkuö
væri alltaf aö gerast þótt enginn óskaöi
eftir því, þá þyrfti aö hugleiða hvernig
ætti aö bregöast viö. Eftir nokkra þögn
var, eins og svo oft í byrjun meöferöar á
málum, stokkið yfir langan nauösynlegan
aödraganda:
Viö byggjum auövitaö fangelsi og
ÁSTRÍKUlt OG GULLSIGÐIN
Eftír Goscmny og Uderzo. Blrt i samráði við Fjölvaútgáfuna
SOLIN RIS flFTUR YFIR LÚT-
ESÍU O& GflLL VFRSK! HflN-
ÍNN LEIKUR UNPIR LEIKFIFU..
FJfi, V/Ð VERÐUM
AÐ F/NNfi
ÚLAMRH(...jA
/ reynandi væri ap
' HE/MS/EKJA ARVESKA
KAUPMANN/NN. HfiNN
ÆTTI AÐ VITA E/TT-
L HVflD.. .
' KOMUM OKKUR fl '
FÆTUR, STEINRÍKUR
C& HÓLDUM ÁFRfiM
EFT/R6RENNSL UNÁ
TJfi, Þ/Ð V/LJ/V V/ST
Ffl A0 TflLfl V/Ð F'/RR
VERAND! E/6ANPA ?
&ETL/RVN SA6T
OKKUR HVAR V/Ð
6ETUM EUND/Ð ÁR
VERJANN, EEM...
HANN VfiR E/TTHVAÐ ÓRÓLE6
UR. HfiNN VUD/ SELJA MÉR
VE/T/N6AHÚS/V í HVELL/ FYR
IR FÁE/Nfi KOPARPEN/N6A '
EN É6 VEITI ENCU LfiKflR!
ÞJONUSTU>
Eú SKAL BERfi VKKUR
DR YKK HÚSSINS. UFSfi-
EÝSI / BJÓRKOLLUM.SVó
HEF É6 KÆSTfi SKÖTU,
k FLUTT FERSK MEÐ VAGNT
V^mrn^FR'A GRINOfi V/K'Z
.YTJA ! HfiNN VHR fi ^
' HRfiÐRl FÖR ÚT UR
6ÆNUM, Á UXfiVfi&NI
EINS 06 FISKURINN
,T/L MÍN. STEFND/ AUSF
UR í SVE/T/R! ÚS
jón &RrnwÍTciNJJijR
I6IN ýsa hrogns-ufur gHu&r
K VEISTU NOKKUÐ
HVERT ARVERJ/NN
HEFUR FAR/Ð?
ÞV/ M/ÐUR Þ/Ð KOMUÐ ADE/NF.
OF SEINT/ F/fiNN VAR AÐ FflRfiÁ
EN ÞID NÁ/D HONUM' Zm
ÞESS/R LÚTESIUMENN
ERU flUTAF fiD FLÝTA
SÉR' ÆPIKOLLAR/ ■
T ÞfiKFfi
ÞÉR FYRIR

n xS ■' í j&s.
's-' /Á ús /
lokum þjófinn inni. Þaö tók börnin marga
daga áð V£lt2 p?ssu viökvæma máli fyrir
sér og átta sig á því, að engan má !ckS
inni í refsingarskyni án dóms og laga, án
málsrannsóknar. Enn bættust hér við
fjöldamörg orö og orötök yfir þessi mál.
Skilningur og viðhorf til afbrota og
erfiðleika, sem þeim fylgja bæöi fyrir
þjóöina og hinn seka, hafa e.t.v. skotiö
þarna fyrstu veiku rótunum.
Út frá þessu afbrotamáli sþunnust
umræöur um lög, reglur og löggæslu og
voru samin einföld lög.
Eins og sést á því sem hér hefur veriö
fært í letur, virtist söguþráöurinn í
lífsbaráttu Íandsm5C.tS 5tÖ?yat rofna og
aö rokiö sé úr einu í annaö. Stööugt
skutu upp kollinum og kröföust úrlausnar
áríöandi mál samfara brauöstritinu sem
töföu þróun framkvæmda hjá Kislending-
um. En alltaf fundu þeir þráöinn aftur og
héldu ótrauðir áfram í átt aö takmarki
sínu.
Nú víkur sögunni aftur aö því, er siglt
skyldi til útlanda meö útflutningsvörur og
annaö nauösynlegt flutt inn í staöinn.
Þá bar á góma, undir hvaöa merki
skipiö myndi sigla og þann siö aö öll
farariæki 5 SjÓ, á ISHíJ' oa í lofti þyrftu aö
bera merki, sem gæfu til kynna hvaðan
þau væru. í sambandi viö þetta kom fyrst
uppástungan um aö landiö þyrfti aö fá
sinn eigin fána.
Hvaö er fáni? Bara fallegt efni? Táknar
hann eitthvað?
Þegar komiö var fram í umræöurnar
um fánann var eins og tappi væri tekinn
úr flóögátt: Viö veröum aö fá þjóösöng.
þjóöbúninga, þjóöhátíö, þjóödansa,
þjóösögur o.s.frv.
Nú var kennaranum næstum nóg
oC5!5. V®r h*gt aö láta allar þessar
óskir rætast í alvöru, eöa vár5 Si Q0ra
þær hér um bil aö engu meö því aö láta
aöeins gera vinnubókarblöö um þær?
Hér var þó gullið tækifæri til gríöarlega
mikilvægra vinnubragöa, bæöi til munns
og handa, enda varö niöurstaöan sú aö
láta þaö ekki ónotaö.
niöurlag í næsta blaöi