Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1983, Blaðsíða 14

Viðtal við PETRU KELL Y sem
verið hefur potturinn og
pannan í baráttu Græningj-
anna, umhverfissinnaðra
stjórnmálasamtaka, sem
búin eru að ná fðtfestu í
Vestur-Pýzkaianúi.
„Frekar kjarnorkustríð en
þessa Petru Kelly,“ segja
sumir.
„Bara Kelly getur komið í
veg fyrir kjarnorkustríð“,
segja aðrir. í augum sumra
er hún hreinasti djöfull, sem
lætur uppi efasemdir um
grundvallarreglur lýðræðis-
ins; í hugum annarra er hún
hreinasti engill, sem hefur
uppgötvað friðinn á nýjan
leik og einnig kærleikann
milli manna. Sumir elta hana
á röndum, níða hana niður og
senda henni morðhótanir;
um karlmönnum, sem heyja
pólitíska baráttu við hlið henn-
ar; jafnvel Jimmy Carter („alveg
hlægilegt!") hafi ekki getað
staðist töfrabrögð hennar. Þeg-
ar rógurinn gegn henni er far-
inn að verða einum of óþverra-
legur, hefur það stundum komið
fyrir, að Petra Kelly hefur
brostið í grát í allra augsýn. Þá
er hún aftur á móti ásökuð fyrir
að vera allt of viðkvæm sál til
þess að geta staðið í pólitískri
baráttu. Og þó tekur hún þátt í
stjórnmálabaráttunni, af því að
hún er tilfinningarík kona að
eðlisfari, það er að segja kona,
sem þjáist.
Petra Kelly. Samkvæmt leikreglum
samtakanna vék hún úr formanns-
sæti á síðastliðnu ári — en allir vita
að hún er eftir sem áður áhrifamest.
Þessi vitneskja hennar styrkir
pólitískar röksemdafærslur
hennar. En hins vegar er hið
tvöfalda vinnuálag á henni,
bæði í erilsömu starfi háttsetts
embættismanns hjá Efnahags-
bandalaginu og stjórnmálaaf-
skipti hennar á sama tíma, tekið
að verða einum of mikið fyrir
hana. Þannig hefur hún séð um
sinn skerf þeirra vinnu, sem hún
leysir af hendi fyrir Hina
grænu, á kvöldin eftir lok
skrifstofutíma í Brússel, á nótt-
unni og um hverja einustu helgi.
Sem barn hafði Petra orðið að
gangast undir marga uppskurði
Vt hlutar annars nýrans voru
fjarlægðir; heilsa hennar var
um langan tíma léleg, og hún
hefur að staðaldri þurft að vera
á sérstöku mataræði. Sú stað-
reynd, að hin fremur veiklulega
Gerðu ávallt eins og
hjartað býður þér
aðrir biðja hana um ráðlegg-
ingar og hjálp i vandkvæðum
einkalífsins eða í pólitískum
vandamálum.
Skoðanir, sem skiptast svo
mjög í tvö horn, hljóta að vekja
forvitni manna: Hver er hún
þessi Petra Kelly?
Hún er 34 ára gömul, ógift,
fínleg og fagurlimuð. Þegar hún,
í hléi milli tveggja opinberra
umræðufunda í Múnchen, kem-
ur í blaðaviðtalið, er hún með
dökka bauga undir augunum, og
röddin er hás. Hún sefur of lítið
— aðeins þrjá til fimm tíma á
nóttu, og hún talar of mikið —
eða nærri því allan daginn.
Þetta hvorutveggja hefur oft
verið nauðsynlegt fyrir hana,
t.d. þegar hún í haust tók af lífi
og sál þátt í hinni harðvítugu
kosningabaráttu í fylkiskosn-
ingunum í Bæjaralandi sem
frambjóðandi Hinna grænu,
sem svo nefna sig.
Mun þyngri í skauti en öll
áreynslan og taugaálagið í sam-
bandi við kosningabaráttuna er
henni þó sú staðreynd, að póli-
tískir andstæðingar gera hverja
illkvittnislegu rógsherferðina á
fætur annari á hendur henni:
Samkvæmt þeim gróusögum er
hún ýmist á mála hjá Atlants-
hafsbandalaginu eða hjá Kreml,
hefur hún með kvenlegri fjöl-
kynngi sinni náð valdi yfir öll-
Hinn 17. febrúar árið 1970 dó
Grace, tíu ára gömul systir
Petru Kelly. Banamein hennar
var sjaldgæf tegund krabba-
meins í augum. Níu árum síðar,
á dánardægri systur sinnar,
sagði Petra Kelly skilið við
vestur-þýzka jafnaðarmanna-
flokkinn, SPD, — vegna óheil-
inda þessa flokks í heilbrigðis-
og orkumálum, í málefnum frið-
ar og viðhorfum flokksins til
pólitískrar jafnréttisbaráttu
kvenna.
Hún stofnaði víðtæk samtök
til styrktar rannsóknum á
krabbameini í börnum og fór að
taka virkan þátt í jafnréttis-
hreyfingu kvenna, friðarhreyf-
ingu og pólitískum samtökum
kjarnorkuandsætðinga í Evr-
ópu. Hún hvatti mjög til þess,að
stofnuð yrðu pólitísk samtök
græningja „til þess að koma á
föstum pólitískum baráttuað-
ferðum, sem drægju til sín at-
kvæði frá öðrum flokkum. sú
þróun ógnar veldi þeirra, sem
um stjórntaumana halda, miklu
áþreifanlegar heldur en allir
þessir mótmælafundir."
Frá því í marz 1980 og þar til
í nóvember 1982 var Petra Kelly
ein af þremur flokksforingjum
Hinna grænu. (Formlega er hún
ekki ein af foringjunum í bili og
átti þetta að gerast til að koma í
veg fyrir persónudýrkun. Þar
fyrir er Petra Kelly í vitund al-
mennings hinn eini sanni for-
ingi samtakanna. (Innsk. þýð.)
Það eru mestar líkur á, að hún
verði kosin á Sambandsþingið í
Bonn í næstu almennu þing-
kosningum í Vestur-Þýskalandi.
Þar vill hún líka gjarnan vinna
að baráttumálum Hinna grænu:
„Til þess að varpa ljósi á það,
sem þar er að gerast. Til þess að
ryðja hinum almenna borgara
þessa lands braut beint inn á
löggjafarþingið, en samkvæmt
hinu forna fyrirkomulagi lýð-
ræðisins á það eimitt að vera
staðurinn, þar sem allir þegnar
eiga að geta komið og gert grein
fyrir skoðunum sínum."
Lagði stund á
stjórnmálafræði
Petra Kelly tekur tekur því
með stökustu rósemi, þegar
Hinir grænu eru sakaðir um að
vera ekkert nema hópar af
ruglukollum.
„Það er bara af því að við birt-
umst ekki á sjónarsviðinu öll
uppstrokin og stífpressuð eins
og þeir herramenn, sem með
völdin fara og ekki hafa orðið
hina minnstu hugmynd um
hversdagslegt líf fólksins."
Einnig þá fullyrðingu and-
stæðinga sinna, að baráttumál
græningjanna séu eintómir hug-
arórar og útópía, lætur hún sér í
léttu rúmi liggja: „Ef menn álíta
að ofbeldislaus „þjóðfélagsleg
andspyrna" sé hreinasta útópía
... “ Hins vegar getur hún ekki
fallist á, að hún sé einhver ein-
feldningur: “Ég veit, um hvað ég
er að tala.“
Petra Kelly lagði stund á
stjórnmálafræði við háskóla í
Bandaríkjunum, starfaði síðar á
kosningaskrifstofum þeirra
Roberts Kennedys og Huberts
Humphreys og var í nánum
tengslum við bandarísku fjölda-
hreyfinguna gegn styrjöldinni í
Víetnam og fylgdist náið með
Martin Luther King-hreyfing-
unni þar vestra. Eftir að hún
hafði lokið eins árs háskólanámi
í Amsterdam til viðbótar, hóf
hún störf hjá stjórnarnefnd
Efnahagsbandalags Evrópu í
Brússel, og var ráðningartími
hennar í fyrstu ákveðinn aðeins
til eins árs. í lok ársins 1972
hreppti hún svo fasta stöðu sem
deildarstjóri hjá stjórnarnefnd
Efnahagsbandalagsins, en um
þá girnilegu stöðu höfðu, auk
hennar, sótt fjölmargir karl-
menn með mikla starfsreynslu,
svo og þrjár aðrar konur:“ Um
skrifborðið mitt í Brússel hefur
legið leið allra mikilvægustu
skjala Efnahagsbandalagsins
síðustu fimm á.
Petra Kelly skuli hafa getað
þolað allt það taugaálag og alla
þá vinnu, sem hún hefur innt af
hendi undanfarin ár, er stuðn-
ingi móðurömmu hennar Kuni-
gunde Birle frá Núrnberg að
þakka. „Græna amman" eins og
hún er alls staðar kölluð, er
dótturdóttir sinni í senn móðir
og vinkona; hún er auk þess rit-
ari hennar, skjalavörður og
samherji í hinni pólitísku bar-
áttu ... Petra Kelly, sem er
annars afar sjálfstæð í einu og
öllu, þarf svo mjög á ömmu
sinni að halda, að Kunigunde
Birle segir: „Ég má ekki deyja.“
Auðvitað var amman viðstödd
blaðaviðtalið.
Blm.: Þú ert sem sagt þessi
hættulega kona, sem hvetur fólk
til að óhlýðnast?
Petra Kelly (hlær): Já, ekki að-
eins í stjórnmálum. Heldur hvet
ég einnig konurnar til óhlýðni í
heimahúsum eða á vinnustaðn-
um. Það er fyrir löngu tími til
kominn, að fólk fari að óhlýðn-
ast í Vestur-Þýzkalandi.
Blm. Hvernig dettur einmitt þér
óhlýðni í hug? Eg hélt, að þú hefð-
ir verið einkar þægur nemandi í
klausturskóla?
Petra Kelly: Einmitt þess
vegna. Valdaskiptingin þar var
svo mikil og kúgunin, að maður
varð að komast innundir hjá að
minnsta kosti einni nunnu, svo
14