Lesbók Morgunblaðsins - 20.04.1985, Blaðsíða 8

Aðalstræti 6 og Lækjargata 2A (sambyggð með kvisti, gul með rauðu þaki). Þessi hús eiga sér langa
sögu. Grímur Grímsson Laxdal (ættfaðir Laxdalanna) fluttist til Akureyrar 1836. Skömmu eftir
stofnun byggingarnefndar kaupstaðarins (1857) fékk hann leyfi hennar til íbúðarbyggingar á
þessum stað, en 1862 keypti Stefán Thorarensen sýslumaður húsið og lét gera viðbygginguna með
flata þakinu (og reyndar fleira í óleyfi nefndarinnar!).
Þegar Hoephners-verslun fékk Hendrik Schiöth af Sjálandi til þess að flytjast til Akureyrar og
stunda þar brauðgerð fyrstur manna, fluttist hann með Önnu konu sinni í Aðalstræti 6. Hann varð
og póstafgreiðslumaður, og neðst í reykháfnum í húsinu er innfelldur peningaskápur, enda varð
Hendrik einnig sparisjóðsgjaldkeri og síðar féhirðir útibús íslandsbanka.
Anna (móðir Lystigarðsins) var fyrsti lærði Ijósmyndari á Akureyri og mun hafa haft myndastofu
sina í Aðalstræti 6. Núverandi eigandi hússins, Hinrik Hinriksson, lét setja kvist á austurhlið,
breyta kvisti á vesturhlið og gera nokkrar aðrar breytíngar.
Lækjargata 2A, Frökenarhús, er e.t.v. næstelsta hús bæjarins. Ekkja Stefáns Þórarinssonar amt-
manns á Möðruvöllum, Ragnheiður Vigfúsdóttir Scheving, og dóttir hennar, fröken Margrét (ógift
langa ævi), fluttust til Akureyrar 1823 og bjuggu í húsi þessu. Ekki er kunnugt hvenær það var
reist, en þegar Stefán Stephensen umboðsmaður, bróðir Magnúsar landshöfðingja, keypti húsið,
hafði fröken Margrét átt það „um mjög langt skeið". Stefán settist að í húsinu 1881 og bjó þar til
dauðadags 1919. Kona hans var Anna Pálsdóttir Melsteð. Stefán var lengi bankagjaldkeri og
fógetaskrifari.
Strandgata 49, „Gránuhúsin". Þarna voru höfuðstöðvar Gránufélagsins á 19. öld og fr
og urðu hús þessi vaxtarsproti byggðarinnar á Oddeyri. Til vinstri er elsti hluti hú
frá Vestdalseyri í Seyðisfirði 1873, en fyrir austan höfðu norskir hvalveiðimen
Gránufélagið var stórveldi í verslun íslendinga á 8. áratug aldarinnar sem leið, en rr
9. áratugarins hófst hnignun þess. Nú er í húsum þessum vélsmiðjan Oddi, eign KEé
friðuð í B-flokki samkvæmt þjóðminjalögum.
Eyrarlandsvegur 26. Þetta er eitthvert hið elsta íbúðarhús á þessum slóðum, reis
upphaflega Breiðablik. Sigurður Einarsson Hlíðar dýralæknir og síðar alþingismaf
Louisa Guðbrandsdóttir giftu sig 1910. Ári seinna fékk Sigurður útmælda lóð á
Almenn sögn er að húsið, svo fallegt sem sjá má, hafi verið brúðargjöf frá teng
Reykjavík, Jacobine F.L. Zimsen og Guðbrandi Teitssyni kaupmanni. Þetta hús á
Brynleifur Tobiasson menntaskólakennari og áfengisvarnarráðunautur og Eiríkui
kaupmaður. Kaþólska kirkjan keypti húsið 1952. Þar er nú kirkja kaþólska safnaðar
og heimili prestsins. í forgrunni myndarinnar er styttan Útlagar eftir Einar Jónssc
Hafnarstræti 11, Laxdalshús. Elsta hús sem uppi stendur á Akureyri, að stofni til
Hemmert kaupmaður fékk útmælda lóðina 1792, en G. Kyhn kaupmaður eignaðist
reisti húsið. Friðrik Carl Magnus Gudman eignaðist Hafnarstræti 11 árið 1857, oj
lengi íbúð faktora hans og er það kennt við einn þeirra, Eggert Laxdal, sem þar I
Samkvæmt sérstakri samþykkt bæjarstjórnar var hafist handa um viðgerð hússins
frá sama ári friðað í A-flokki þjóðminjalaga. Hafa nær allar ráðstöfunartekjur Hv
Akureyrar runnið til endurbyggingar þess, ásamt nokkrum styrk úr Þjóðhátíðarsjc
Síðastliðið sumar var veitingahússrekstur í Laxdalshúsi, en á sínum tíma gerði stji
arsjóðs Akureyrar ráð fyrir, að þarna yrði framvegis íbúð, svo sem ætíð var, svo og
félagsaðstaða, e.t.v. samkomustaður fyrir aldraða. Akureyrarbær eignaðist húsið lí
við endurreisn hússins hefur verið Sverrir Hermannsson húsasmíðameistari, viði
fræðingur í viðgerð gamalla húsa. Hann hefur einnig m.a. stjórnað viðgerðum á Tu
Grundarkirkju.
Húsmeð
sál og sögu
á Akureyri
Litlu-Sólheimar á mörkum Skarðshlíðar og Höfðahlíðar í Glerárhverfi. Þetta litla íbúðarhús reisti
Guðrún Jóhannesdóttir 1931, og minnir það í flestu á funkisstíl þess tíma.