Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1987, Blaðsíða 8

FERÐALOG
/ Donana-þjóðgarðiaum, sem er nærri helztu ferðamannaslóðum íslendinga á Spáni, getur að líta fjölskrúðugt dýralíf og furðu óspillta náttúru.
Öðruvísi Spánarferð
Margir fara til Spánar ár eftir
ár á sömu sólarstrendurnar og
það er vitaskuld gott svo langt
sem það nær. En með tímanum
verður þetta æði tilbreytingar-
laust og hver ferðin annarri lík.
Hvemig væri nú að gefa sér
smá tíma til þess að sjá eitt-
hvað eftirminnilegt? Möguleik-
arnir em vissulega margir, en
hér er ferðamönnum á Costa
del Sol bent á Donana-þjóð-
garðinn í Andalúsíu, sém er
náttúruparadís og í annan stað
er bent á söfnin í Madrid, sem
eru þess virði að þangað sé
gerð sérstök ferð, fyrir utan
allt annað, sem er að sjá í höfuð-
borg Spánar.
T?1?TTP
AITOR YRAOLA
sólríkum ströndum Costa del Sol má ekki
aðeins hitta fyrir ógrynni ferðamanna, skýja-
kljúfa úttroðna af dvalargestum, skyndibita-
staði, diskótek, leðurvöruverslanir og
veitingastaði undir berum himni sem hafa
ódýran bjór á boðstólum. Costa del Sol hef-
ur einnig að geyma andstæðu alls þessa,
Donana-þjóðgarðinn, náttúrulega vin og
friðland dýra, sem er einstakt í sinni röð, í
aðeins 100 km fjarlægð frá Sevilla.
í lok janúar á ári hverju birtast hvítstork-
amir í Kastilíu. Þeir gera sér hreiður í
stöplum og kirkjutumum í mörgum spænsk-
um borgum, fjölga sér, og í júlílok halda
þeir burt í flokkum. Storkamir koma frá
Afríku og þangað snúa þeir aftur. Leið
þeirra getur orðið allt að Í0.000 km löng,
en áður en þeir halda yfir Gíbraltarsund
hafa margir hvítstorkanna viðdvöl í Dofí-
ana-garðinum í Andalúsíu.
Stærsti þ jóðgarður
Spánar
Á Spáni eru nú 9 þjóðgarðar, 5 á megin-
landinu og 4 á Kanaríeyjum. Dofiana-garð-
urinn er stærstur, nær yfir 65.000 ha
landsvæði. Hann er þeirra þekktastur og
hefur mikilvægu hlutverki að gegna í al-
þjóðlegu tilliti, þar sem hann er aðaláningar-
staðurinn á leiðum farfugla milli Evrópu og
Afríku. Milljónir fugla fara um Doftana á
hveijum fartíma, að þessu leyti er garðurinn
helst sambærilegur Camargue-garðinum í
Frakklandi, óshólmum Dónár eða þjóðgarð-
inum í Lapplandi.
Frá Donana-þjóðgarðinum.
Dofiana er á suðvesturhluta Iberaskag-
ans, við mynni árinnar Guadalquivir og því
steinsnar frá Afríku. Á þessum slóðum eru
einkar hagstæð veðurskilyrði, en í Doftana
eru þijú stór gróðursvæði: ströndin og sand-
öldumar mynda eitt, mýrlendið annað og
skóglendið þriðja.
Garðinum tilheyrir 30 km óræktuð
strandlengja, þar sem gjaman myndast
sandöldur. Á þessu svæði er fábrotið gróður-
far og dýralíf af skomum skammti, þar lifa
eðlur og eitumöðrur. En einnig má finna
þar gróðurríkari bletti, sem sandurinn nær
ekki að þekja og þar halda ýmsar dýrateg-
undir sig, svo sem hjörtur og gammöm.
Þar sem sandhólnum sleppir tekur við
stór slétta kjarri vaxin þar sem gaupur,
hirtir og villisvín lifa. Á þessum slóðum er
aðsetur fleiri spendýra en annars staðar í
garðinum. Hér og þar stendur stöku kork-
eik upp úr kjarri vöxnu sléttlendinu. Á
runnasvæðinu lifa um 80 tegundir hrygg-
dýra, af þeim er helmingur fuglar.
Þegar af runnasvæðinu er komið breiðir
óendanleg mýrin úr sér. Á þurrkatímum
virðist hún ófijó, en á rakatímum breytist
hún í víða og slétta tjöm, sem er þá heim-
kynni þúsunda ferskvatnsfugla og vaðfugla.
Hér er stærsta og mikilvægasta vistkerfið:
mýrin er í raun sléttlendi, þangað rennur
yfirborðsvatn í mörgum litlum ám og safn-
ast þar fyrir, því afrennsli af sléttunni er
tregt.
SÍÐASTAVÍGIÐ
Dofiana-garðurinn er síðasta vígi nokk-
urra næstum útdauðra dýrategunda, hann
er áningarstaður fugla sem ferðast milli
Afríku og Evrópu og svæði þar sem þeir
ala ótal afkvæmi, sem árlega hafa síðan
vetursetu við vatnið. í þessum garði fjölga
sér 8 fiskategundir, 9 tegundir froskdýra,
17 skriðdýrategundir, 125 fuglategundir og
28 spendýrategundir.
Frá fomu fari hefur frægðarorð farið af
garði þessum. Um miðja 13. öld gerði Al-
fonso konungur 10. hinn vísi svæðið að
konunglegum veiðilendum og minntist í
króníkum sínum á fjölskrúðugt dýralíf þar.
Garðurinn, þekktur sem Coto-Real — kon-
ungsland — fékk í lok 16. aldar nafnið
skógur eða land Doflana, þegar dofia Ana
Spænska samtímal
í Madrid
agt hefur verið að um Madrid liggi leiðin til
himna, en hvað er við Madrid sem réttlætir slíka
nafngift? í Madrid eru þröngar götur og sund
með blómaskreyttum svölum sem virðast til-
heyra borg frá því fyrir 200 árum og rétt hjá
eru neonljós og ys og þys borgar tuttugustu
og fyrstu aldarinnar.
Eitt þeirra atriða sem á einhvem hátt
skapa borgarbrag á hveijum stað, er hvaða
söfn þar er að finna. f Madrid eru u.þ.b.
tylft safna sem eru þess verð að láta ekki
framhjá sér fara, eins og „Museo Ro-
mántico" (Rómantíska safnið), sem býður
upp á angurværa ferð inn í 19. öldina.
Prado er safn sem fleiri útlendingar en
Spánveijar flykkjast að sjá. San Antonio
de la Florida er safn sem býður upp á ró-
legt stefnumót við meistara Goya. Svo er
hinn konunglegi mikilfengleiki Palacio de
Oriente og hin stöðuga endumýjun í Arte
Contemporáneo (Samtímalistasafnið).
Eitt af þeim söfnum í Madrid sem mætt
hefur hvað mestum erfiðleikum áður en það
náði að blómgast eins og það gerir í dag
sem miðstöð varðveislu og sýninga á
spænskri tuttugstu aldar list er án efa:
„Museo Espanol de Arte Contemporáneo"
eða Spænska samtímalistasafnið í Madrid.
Franco opnaði listasafnið sjálfur þó skoðun
hans á innihaldi þess hafi ekki beinlínis
verið jákvæð: ,Það sem hér er að finna er
ekki málaralist."
Safnið varð til árið 1894, þegar Picasso
var þrettán vetra gamall, á heldur döpru
tímabili spænskrar sögu, þegar almennings-