Lesbók Morgunblaðsins - 12.03.1988, Blaðsíða 6

VINCAS GIEDRA:
GUNNAR ÓLAFUR
JÓNSSON:
„Þessari mynd má ekki týna“, sagði Pétur, „því við verðum ekki myndaðir sam-
an aftur, Segovia er látinn". Hér er Pétur sem sagt á námskeiði í Los Angeles
1986 hjá gítarsnillingnum Andrési Segovia, sem þama var 93 ára.
„Gítartónlist er á mikilli uppleið núna,
hefur í raun aldrei verið meiri. En þess ber
að gæta að mín kynslóð er sú fyrsta á kon-
sertstigi hér á íslandi, og þetta eru nemend-
ur tveggja manna, þeirra Eyþórs Þorláks-
sonar og Gunnars Jónssonar. Við vorum
dálítið seint á ferðinni miðað við aðrar þjóð-
ir, en við vinnum á.“
— Nú hafa menn rætt um að fólk vilji
aftur fá rómantík og tilfinningar inn í hvers
kyns Iistsköpun, sé orðið svo þreytt á
„sænska“ vandamálinu. Heldurðu að þessi
lífsstefna geti átt þátt í auknum vinsældum
gítarsins?
„Ég hef nú aldrei hugsað um það í þessu
þjóðfélagslegu samhengi, en sennilega er
gítartónlistin svar við öllum hávaðanum og
skarkalanum sem við heyrum en hlustum
ekki á. Við þurfum að hlusta á gítartónlist,
fínna nálægð hennar, njóta kyrrðarinnar."
— Hvemig er vinnudegi þínum háttað?
„Ég æfí yfírleitt fjóra tíma á dag, en það
gerir í allt átta klukkustundir því ég þarf
að hvfla huga og vöðva á milli. Þegar ég
æfí vel þá geri ég ekkert annað. Fimmtíu'
prósent af þessu er eins og íþróttamennska,
æfa og aftur æfa.“
— Var mikið um tónlist á þínu æskuheim-
ili?
„Foreldrar mínir eru miklir tónlistarunn-
endur, já, það var mikið hlustað á músík
heima."
— Hlustar þú eingöngu á klassíska tón-
list?
„Nei, alls ekki,“ segir Pétur og bendir
með höfðinu í áttina að plötusafni sínu, „ég
var nú eiginlega að hlusta á Police þegar
þú komst, en í gærkvöldi hlustaði ég á plötu
Gísla Magnússonar og Halldórs Haraldsson-
ar. Þeir eru frábærir. Þó hlusta ég yfírleitt
ekki á klassíska tónlist af plötum, heldur
fer á tónleika, við Sigurlaug sækjum mikið
tónleika. En auðvitað hlusta ég á popp-
músík með, en ég hafa þessa síbylju sem
glymur alls staðar hvert sem maður fer,
jafnvel í strætó. Þetta er svo mikill átroðn-
ingur."
— Þú ferð þá ekki oft á diskótek?
Hann hlær. „Ekki núna, en maður var
ansi iðinn við það hér áður fyrr, fórum á
Borgina og á Gaukinn. En áhuginn hefur
einhvem veginn minnkað, ekki vegna þess
að við erum nýbúin að eignast lítið bam,
heldur frekar vegna þess að okkur fínnst
ekki nógu gaman, það er orðið svo mikið
um ofbeldi og menn em eitthvað svo hrana-
legir í framkomu á skemmtistöðum."
— Var betra að vera á Spáni?
„Nei, nei, en það var gott að búa á
Spáni. Hér er erilsamara en þó um leið
meira örvandi."
Á næstunni mun Pétur fara út á land,
meðal annars til Borgamess, Kirkjubæjar-
klausturs og ísafjarðar, og heimsækja þar
skóla og kynna hljóðfærið. En sú ferð er
styrkt af menntamálaráðuneytinu. En það
er fleira á döfínni. Hann mun leika í sjón-
varpi og við ýmis önnur tækifæri, og svo
er hann að undirbúa hljómplötuupptöku í
London með Hafliða Hallgrímssyni. Þar mun
hann leika inn á plötu tónlist sem Hafliði
hefur sérstaklega samið fyrir hann.
— En svo er komið að stóru reisunni?
„Rétt er það, en ég kvíði nú líka dálítið,
því ég verð tvo mánuði í burtu."
— Æjá, þá verður konan þín ein með
hann litla á meðan.
Pétur verður undirleitur. „Eiginlega vor-
kenni ég nú meira sjálfum mér því ég veit
ég verð svo aumur án þeirra."
— Pétur, hvert er markmið þitt?
„Ég hef alltaf stefnt að því að lifa af
tónleikahaldi."
Það verður smáþögn. „Ég ætla í það
minnsta að láta reyna á það. Viðtökur haf
verið þannig að mér finnst ástæða til að
reyna það.“
— Hefurðu einhvern tíma fengið slæma
gagnrýni?
„Nei, yfirleitt hefur hún verið góð. En
hvemig sem gagnrýnin er þá skoða ég hana
vel, því það er alltaf visst aðhald í henni,
þótt hún sé kannski ekki alltaf réttmæt.
En það er erfítt að vera einleikari á íslandi
og þá einkum vegna fólksfæðinnar. Áheyr-
endur em kröfuharðir því þeir vilja alltaf
fá nýtt prógramm, það er móðgun við suma
að flytja sama prógrammið tvisvar. Þannig
að í raun og veru er ég sífellt að frumflytja
verk og ég kæri mig ekki um að starfa hér
upp á slíkt.,Gunnar Kvaran hefur sagt að
hann þekki ekkert stykki fyrr en hann hef-
ur spilað það 25 sinnum, og ég fínn það
sjálfur að þegar ég fæ að spila sama pró-
grammið þó ekki sé nema þrisvar, þá gjör-
breytist allt.“
— Er þá betra að spila erlendis?
„Erlendis er allt að vinna og engu að
tapa, og því er það skemmtilegt. Ég vil
hafa frelsi. Það hefur Hafliði Hallgrímsson
kennt mér, en hann er stórkostlegur maður
og fílósofer. Hann hefur ekki látið binda sig
í þessu veraldlega amstri. Nú er hann á
fímmtugsaldri og blómstrar sem listamaður,
og sem maður. Við sátum eitt sinn saman
í lest í Skotlandi, vorum á heimleið frá tón-
leikum, og það var magnað að hlusta á
þennan mann fullan af orku og áhuga segja
frá því að hann væri rétt að byija. Hann,
þessi listamaður sem á svo mikið að baki.
Já, hann er rétt að bytja þegar svo margir
aðrir eru að niðurlotum komnir. Ég ætla
að læra af þessu.“
— Ætlar þú að búa hér heima eða erlend-
is í framtíðinni?
„Ég mun í framtíðinni einbeita mér að
því að auka tónleikahald mitt erlendis. En
ég hef í hyggju að búa hér. Annars er okk-
ur nokkuð sama hvar við búum, við höfum
bæði aðlöjgunarhæfileika og fáum aldrei
heimþrá. Eg var alinn upp í Bandaríkjunum
til sex ára aldurs, og hef svo búið bæði í
Mexíkó og á Spáni, nú og konan mín hefur
fengið svipað uppeldi og er auk þess farar-
stjóri og vön því að búa erlendis. Við höfum
haft vetursetu hér núna og okkur hefur
bara líkað það vel, enda gerum við engar
kröfur, eigum ekki einu sinni bíl! En efst á
baugi núna er litli sonur okkar. Veturinn
hefur verið svo einkennilegur tími. Það er
eins og við höfum búið í hýði, rétt skotist út
í búð eftir nauðsynjum, ólíkt lífi okkar í
fyrra þegar við bjuggum í ferðatöskum. En
svo fæðist hann, núna í byijun janúar í
mesta myrkrinu og skammdeginu og sama
tíma er ég að skipuleggja mitt stærsta fyrir-
tæki, ferð í kringum hnöttinn. Fæðing hans
mun ekki breyta nokkru fyrir mér á verald-
lega sviðinu, en miklu á hinu andlega.
KRISTÍN MARJA BALDURSDÓTTIR
I fridi
Sat hún við eldstó,
saumaði flík
handa barni, sem hún
fann bærast ófætt
undir brjóstum sínum.
Snarkaði eldur
undir potti,
frussaði í froðuskegg sitt
frábær grautur,
veggklukkur tvær
töluðust við í þögninni.
Beið hún bónda síns,
bráðlega mundi
marra í hliðinu,
maður koma inn
og faðma hana
ásamt barninu,
sem bærði á sér
undir bijóstum hennar.
Enn reyndist unnt
að trúa á nýtt upphaf
alheimsfriðar,
að garg krákunnar
úti f krónu linditrésins
í kvöldrökkrinu
væri alvara lífsins,
að brennandi sprekið,
sem brakaði í hlóðunum,
hefði öll byssuskot
endanlega
af hólminum leyst,
að aldrei meir
mundi skipi sokkt verða,
að herflutningalestirnar
héðan í frá
ryðguðu fastar
við jámteina sína.
Og að konan unga,
sem við eldstóna situr,
saumi ófæddu barni
þess fyrstu klæði
í friðarmusteri ■
fjölskyldulífs.
Austur á Lithaugalandi í borginni Vilna býr
skáldið Vincas Giedra, fætt 1929. Eftir Giedra
liggja margar Ijóöabækur, hann yrkir á máli
þjóöar sinnar, litháísku.
Islenskaö hafa Jerzy Wielunski og Guömundur
Daníelsson.
Heimþrá
Yfir haf og hauður
hef ég söngsins óð.
Lifnar aftur lífsins
ljúfust munar glóð.
Sem á sólskins vængjum
sigla ljóðin mín.
Blærinn ber þau með sér
burtu heim til þín.
Yfir höfin blá
yfír fjöllin há.
Hverf ég heim til þín
hugar vængjum á.
Unga ástin mín
aftur við mér skín
vekur drauma og dýpstu þrá.
Höfundur er stýrimaður og býr í Reykjavík.
VILHJÁLMUR FRIÐÞJÓFSSON
Lítið Ijóð
á vori
Friður,
þú sem allir þrá,
því getur þú ekki verið
eins og vorið
og komið yfir löndin
líkt og ljúfur seiður,
komið og slökkt skuggann
í sálum mannanna,
komið og kveikt Ijósið.
Friður,
hvíslaðu kærleikann
inn í öll hungruðu hjörtun
sem þrá þig,
það er svo ljúft
á vorin.
En friður,
það getur þú ekki,
því þrumurnar
kæfa orð þín
og reykur eldanna,
von þína.
ANNA ÞÓRHALLSDÓTTIR
Sólskríkjuljóð
Sólskríkjan söngva fína Um heimsins himinloga
syngur, böslar og flýr. hafði hún vanist á
Hugsar um hagi sína, að flogið var fyrst í boga,
harður er vetrargnýr. fjarska var margt að sjá.
Vindar vondir geisa, Gott er að geta skoppað
vöm er ei gegn þeim. í greiðlegum ærsladans,
Þróttlitlu fuglamir þeysa haldið áfram og hoppað
þrotlaust út um geim. í herlegum fuglafans.
Kartan litla kroppar, Nú skyldi niður farið,
korn er ekki að sjá nett var sú fuglahjörð,
hendist um og hoppar skjótt tók hún af skarið
á hjarninu til og frá. skaust nið’r á móður jörð.
Tíst hennar tekur að óma, Ágætu íslandsvinir,
taktu nú krús með mat. eyjum það nú sem fyrst
Slíkt verður þér til sóma að fuglamir fornir synir
sækirðu þorramat. flutt’ okkur söngvalist.
Fyrir framtak þetta færist margt í hag. Upp í loftinu létta les hún sinn eigin brag.
Höfundurinn er söngkona í Reykjavík.