Lesbók Morgunblaðsins - 12.03.1988, Blaðsíða 7

Lítil saga
úr lífinu
SMASAGA
eftir HELLEN KOLBRÚNU CONDIT
Það er grímuball í litlum
sal. Skyggðir lampar
varpa daufri birtu og
kertaljósin flökta. Hljóm-
sveit spilar hástöfum:
Hvað er svo glatt sem
góðra vina fundur.
Við kringlótt borð úti
í homi situr ljóshærð kona í hvítum brúðar-
kjól. Hún er ung. Beint á móti henni situr
önnur kona sem líka er ung. Hún er í gleði-
konugervi. Litað hárið er eldrautt og túber-
að, varirnar appelsínugular og augnaum-
búnaðurinn grænn og blár.
Kjóllinn er glansandi fagurgrænn og hún
talar stanslaust og talið blandast ærandi
tónlistinni.
Á milli kvennanna situr brúðguminn í
svörtum klæðum.
Skál segir hann hátt. Ég er hreint um-
vafínn kvenfólki. Skál hneggjar sú rauð-
hærða og þau hlæja hrossahlátri. Brúðurin
tuldrar eitthvað óskiljanlegt oní sjálfa sig.
Henni leiðist, henni líður ílla, illa . . . Reykj-
armökkurinn liðast um loftin og fýlan fyllir
vitin svo henni liggur við köfnun. Hvað er
hún að gera hér? Hvað er hún eiginlega að
gera hér?
Bíður hún eftir brúðgumanum? Já, en
henni líður fáránlega í brúðargervinu.
Allt um kríng, manneskjur.
Allir fullir spennu, æsingi ogtali, tali...
Enginn hlustar, allir fullir, fullir af orðum
en enginn hlustar.
Komdu heim segir hún við manninn. Ég,
ha já, svarar hann. Ég kem bráðum og
hann heldur áfram að tala. Brúðurin reynir
að fylgjast með og umræðuefnin eru
margvísleg, full af háði og níði.
Komdu heim endurtekur hún.
Sú rauðhærða fyllist skyndilegum áhuga.
Voðalegt er að sjá þig manneskja. Þú ert
eins og draugur í brúðargervi og hún sleik-
ir hlæjandi stórar appelsínugular varirnar.
Páðu þér í glas. Þú ert hryllileg edrú og
maðurinn tekur undir. Fáðu þér í glas kona.
Það er svo huggulegt hérna hjá okkur og
hann heldur áfram að tala. Brúðurin þegir
og tíminn líður. Klukkan nálgast eitt. Bráð-
um fer hún ein. Hún veit það. I heilt ár
hefur hún vitað það en HVENÆR?
í þrjú löng ár hafa þau búið saman. Byij-
unin var góð. Hann gaf henni hlýju sem
hún ævilangt þráði. Állir dagar voru sól-
skinsdagar. Hún var hamingjusöm og líkam-
inn fullur af ró. Smátt og smátt breyttist
hann og kólnaði. Hamingjan hvarf en í stað-
inn kom bítandi órói. Hún beið stöðugt eft-
ir breytingu sem aldrei kom og hann drakk
æ meira. Stundum drakk hún líka og þvílík
læti. Innibyrgðar tilfinningar fengu ofsalega
útrás. Vá, hún þekkti ekki sjálfa sig leng-
ur. Fyrir ári síðan slógust þau full og hann
barði hana til blóðs. Síðan hafði hún ekki
bragðað áfengi.
Asta og hún höfðu talað saman.
Ásta, hann gefur mér ekkert, ekkert
nema vandræði.
Kona góð, hættu að pína þig. Farðu frá
honum. Það er ekkert mál. Þið eruð ekki
gift og eigið engin börn. Konur eiga ekki
að eyða kröftum í menn sem ekki fullnægja
þeim. Þá er betra að vera ein, hrein og
bein og blátt áfram.
Hann fullnægir þér ekki á neinn hátt,
hann breytist aldrei. Farðu frá honum. Þú
getur búið hjá mér í byijun.
í heilt ár hefur hún verið á leiðinni en
aldrei komist af stað. Bara hann breytist
og allt verði sem áður.
Komdu heim segir hún við manninn sem
er niðursokkinn í samtal við gleðikonuna.
Ha, hvað segir hann fullur og drafandi. Jú,
ég kem heim. Það skal verða partý og stuð.
Partý og stuð stynur hún. Æi nei. Eg fæ
kast, kast, kast. . .
Það er nú ekkert nýtt segir maðurinn og
hlær en brúðurin öskrar hástöfum og í tára-
flóði stekkur hún af stólnum og út. Sljóleg
augnatillit horfa gapandi á eftir henni.
Svartar götur eru allar eins, eða hvað?
Nei þær eru það ekki. Þær eru oftast
eins og manni sjálfum liður. Þessi svarta
gata er full af spangólandi fylliríi. Manneskj-
umar veltast hver um aðra þvera og endi-
langa, rífandi og tætandi í sundur allt sem
fyrir verður. Brúðurinn hleypur fram og til
baka upp og niður götuna. Gráðugir hand-
leggir teygja sig eftir henni en hún hleyp-
ur. Hlaupandi fer hún sem blinduð í hringi.
Hún veit tæplega hvar hún er stödd. Skyndi-
lega sér hún brúðgumann koma með gleði-
konuna við arminn. Hölt og flissandi fara
þau hlið við hlið og af og til kyssast þau
græðgislega. Brúðurin hleypur ákveðin í
burtu. Hún vissi þetta. Nei hún vissi ekki
en hefði átt að vita. Nú veit hún allt og það
er best grætur hún oní sjálfa sig um leið
og hún gengur. A bekk við veginn situr
maður með lúkumar oní brókunum. Komdu
draumadísin mín stynur hann. Ég veit að
guð hefur sent þig. Hún svarar engu en
æðir áfram. Hvert er hún að fara?
Blóðheit svikin kona á svartri götu svo
ein svo ein.
Ásta er ekki heima. Hvar er ástin?
í nótt skal ég i kirkjugarðinn. Þar er frið-
ur hugsar hún og ráfar stefnulaust. Það
skiptir engu máli. Allar götur liggja að
kirkjugarðinum.
Það er regn. Það er hlýtt. Blautir fæturn-
ir bera þreyttan líkamann. Það er gott. Hún
veit að það er gott. Hann kemur aldrei aft-
ur. Sjálf fer hún í kirkjugarðinn að sofa. Á
morgun fer hún svo til Ástu, ástarinnar.
Eins og bjarg er hún og svíkur aldrei.
Kirkjugarðurinn er dimmur og mannlaus.
Þögul ráfar hún undir spýtnahaug á bak
við moldarhaug og sofnar.
Sólarljósið stingur í augun og skamma
stund sér hún ekkert. Hvar er ég? Ó guð
og hún horfír á skítugan brúðarkjólinn. Ó,
hvað á ég að gera? Eg get ekki látið sjá
mig svona. Ég bíð til rökkurs en hún hefur
enga eirð í sínum beinum. Mér er sama
hugsar hún. Hvaða mllu spilar það? Öllum
er sama um mig. Enginn þekkir mig nema
kannski ég sjálf og Ásta og hún skríður
undan hrúgunni og stendur á fætur.
Líkfylgd kemur þögul í áttina til hennar.
Leiftursnöggt beygir hún sig niður full
af angist. Þau fá allavega ekki að sjá hana.
Þögnin er lamandi, æpandi, hræðileg. Orð
prestsins skera í gegnum loftið sem er
þykkt, þykkt. Henni liggur við köfnun. Von-
andi er þetta bráðum búið. Vonandi fara
þau bráðum en tíminn mjakast áfram og
hún heyrir þau fara.
Jæja, þá er það búið. Ég bíð smástund
og svp fer ég líka. Ég er fáránleg hugsar
hún. Ég er mglað viðrini og ekki einu sinni
full nema af mgli. Jú ég er full af mgli og
hún staulast á fætur og töltir niðurlút áfram.
Skyndilega heyrir hún undmnaróp. Hún
lítur upp og sér gamla svartklædda konu
sitja við opna gröf. Hvað ert þú að gera
hér spyr hún undrandi. Ég, svarar unga
konan vandræðalega. Ég er á leiðinni heim.
Svona klædd?
Já, svona klædd. Ég var á grímuballi í
gær og lenti í vandræðum. Jæja væna seg-
ir sú gamla, Fáðu þér sæti. Unga konan
sest hikandi og báðar þegja langa stund.
Glampandi sólarljósið sendi geisla sína á
fögur blóm. Dauðinn er fallega ljótur, eins
og blómin sem visna.
Hver var jarðsettur?
Maðurinn minn.
Ég samhryggist þér.
Það er engin sorg væna. Hann var gam-
all og þreyttur. Hann vildi ekki lifa lengur.
Tárvot um augun horfir hún á gröfina. Bráð-
um fer ég sjálf. Það er ekkert að hryggjast
yfir. Þessa leið fömm við öll en tárin héldu
áfram að streyma niður hmkkótta vanga.
Ég er þakklát væna. Við áttum góða ævi
saman. Öft þegar allt var sem erfiðast,
bömin lasin eða fjárhagurinn erfíður elskuð-
um við bara meira og meira. Það er ástin
sem ekkert deyðir. Bráðum fer ég líka og
við sameinumst á ný.
Einkennilegt. í gær skildi ég við mann.
Ég veit ég mun aldrei eiga samleið með
honum meira, en ég þrái ást. í rauninni vil
ég geta sagt eins og þú og þær féllu grát-
andi í faðmlag. Unga konan skynjaði ótrú-
legan styrk sem streymdi frá gömlu kon-
unni.
Farðu með bæn til guðs og þú munt finna
mann sem passar fyrir þig. Eg trúi ekki á
guð stundi unga konan. Farðu með bæn
•samt. Þannig muntu uppgötva innri vilja
sem verður að leiðarljósi. Þú munt aldrei
framar lenda. á villigötum. Lífið er ríkt og
fallegt en það er erfitt. Manneskjan verður
að þekkja sinn innri vilja. Bænin mun kenna
þér. Hún mun sýna þér sjálfa þig.
Jæja væna, nú fer ég en gangi þér vel
segir gamla konan um leið og hún stígur á
fætur. Unga konan kinkar kolli og horfir á
eftir henni ganga burtu og hverfa.
Undarleg kyrrð er í loftinu. Fuglar him-
insins hafa tekið sér bólfestu á greinum
tijánna. Nú yfirgefa þeir og fljúga í háloft-
in. Fallegir kransar hvíla litskrúðugir á gröf-
inni og varpa dulúð yfír alheim.
Unga konan er sallaróleg. Hún finnur
innri vilja fæðast og vísa veginn. Varlega
stendur hún á fætur á leið til Ástu, ástarinn-
ar. Mér er sama þó ég sjáist hugsar hún
og gengur íhugul áfram. Vegurinn er bjart-
ur. Það er sumar og lífsviljann kúgar ekk-
ert. Hann er eins og kærleikurinn, undir-
staða alls sem skiptir máli.
Höfundur er nemi i bókmenntafræöum við
Uppsalaháskóla.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 12. MARZ1988 7