Lesbók Morgunblaðsins - 12.03.1988, Side 18

kvæmilega að skorti á stefnu-
mótun til lengri framtíðar í
íslenskum ferðamálum. íslensk
ferðamálastjórnvöld virðast til
dæmis ekki reka neina mark-
vissa ráðstefnuöflun. Það eru
aðallega fyrirtæki í einkaeign
sem hafa staðið að myndarlegum
aðgerðum í sambandi við að ná
ráðstefnum til íslands. Opinber
sölubæklingur eða mappa um
ráðstefnumál, í líkingu við j)að
sem Danir, Hollendingar og Irar
hafa staðið að um langt árabil,
hefur ekki séð dagsins ljós.
ímynd íslands
Tækifærið að renna úr
greipum okkar
íslendingum var sýndur mikill
heiður að leiðtogafundurinn
skyldi vera haldinn hér. Það
hlaut að vera meira en sjálfsagt
að hin óvænta kynning á okkar
lítt, eða í flestum tilvikum
óþekkta landi á norðursióðum,
yrði nýtt í þágu útflutnings á
ferðaþjónustu og í þágu menn-
ingar okkar og sögu. Kanada-
menn munu halda alþjóðlega
ferðamálaráðstefnu, helgaða
sama þema, í Vancouver í októb-
er næstkomandi. Og Irar munu
halda áfram, en því miður hefur
lítið sést af íslensku frumkvæði.
Góðan vilja, yfírlýsingar og
fjótlega töluverðan skilning
vantaði ekki á því tækifæri sem
Aeroflot, Pan Am, Aer Lingus og Northwest Orient hlið við hlið á Shannon flugvelli.
Oft hefur virst skorta á alhliða
kynningu á útflutningi okkar að
meðtalinni ferðaþjónustu. Út-
flutningsráð íslands efndi á
síðastliðnu ári til viðamikillar
samkeppni um slagorð og merki.
Slagorðið, „íslenskt veit á gott“
hlaut fyrstu verðlaun. Kjörorðin,
sem eiga að ná yfir allan íslensk-
an útflutning, að meðtalinni
ferðaþjónustu og eru væntanlega
ætluð fyrir erlenda neytendur,
virðast fremur erfið í þýðingu.
Kjörorðin voru þýdd yfir á
sænsku „IÍSLAND kállan til det
goda“ á íslandsviku, sem Út-
flutningsráð stóð fyrir í Gauta-
borg dagana 23.-27. febrúar sl.
Þau hafa ekki enn komið fram
á alþjóðlega málinu, ensku. í
Gautaborg var aðallega verið að
kynna útflutning á íslenskum
hráefnum, físki og kjöti, og auð-
vitað fylgdi kynning á landi og
þjóð. Kynning á íslenskri ferða-
þjónustu hefði alveg mátt fylgja,
þar sem hún er ein stærsta út-
flutningsgrein okkar og öll mat-
vælaneysla á íslenskum veitinga-
húsum og hótelum tengist henni.
En heildaryfirsýn og alhliða
kynning á öllum íslenskum út-
flutningi, að ferðaþjónustu með-
talinni, undir sterku slagorði er
trúlega áhrifamesta og ódýrasta
auglýsingin.
Flest ferðamannalönd keppast
nú við að ná til sín ráðstefnum
og hvatningaferðum. Við erum
svo heppin að hafa verið með
ráðstefnu sem var böðuð heims-
ljósi friðarhyggjunnar. Kjörorð,
sem höfða til erlendra ráðstefnu-
aðila um að velja ísland sem
ráðstefnuland, mættu höfða til
hennar. En kjörorðin verða hjóm,
hversu góð sem þau kunna að
vera, ef þeim er ekki fylgt eftir.
Framtíðarsýn listamanns af fyrirhugaðri ráðstefnumiðstöð á Shannon.
að hafa framhald á slíku ráð-
stefnuhaldi í Shannon, en frænd-
ur okkar írar eru að byggja
Shannon upp sem alþjóðlegan
ráðstefnustað. Sú sem þetta ritar
sat Shannon-fundinn, en þar
voru mættir fulltrúar bæði aust-
urs og vesturs til að ræða megin-
þema fundarins — að alþjóðleg
ferðaþjónusta væri ein áhrifarík-
asta leiðin til að stuðla að betri
skilningi milli þjóða.
Háttsettir menn úr austri og
vestri, Bandaríkjunum, Sov-
étríkjunum og Kína, auk fulltrúa
frá flestum Vestur-Evrópuríkj-
um lögðu á ráðin um fjölmargar
leiðir til að auka skilning, draga
úr tortryggni, auka tengsl, nýta
menningarsamskipti í gegnum
aukna ferðaþjónustu í þágu frið-
ar og virkrar alþjóðahyggju.
Málið var rætt formlega við ráð-
stefnuborðið og ef til vill ekki
síður óformlega utan þess.
En ekki var hjá því komist að
sú hugsun læddist að manni, að
hér voru einmitt til umræðu —
að frumkvæði hinna írsku
frænda okkar — meginviðfangs-
efni eða þema Reykjavíkurfund-
ar stórveldanna í október 1986.
Irar voru hér að taka frumkvæði
í ferða- og ráðstefnumálum. Það
hefði staðið okkur Islendingum
nær að taka frumkvæðið og efna
til slíks fundar. En segja má að
þema Reykjavíkurfundarins hafi
verið langmikilvægasta um-
ræðuefni allrar heimsbyggðar-
innar frá því að hann var haldinn
og oft var vitnað til hans bæði
beint og óbeint á Shannon-
fundinum.
blasti við okkur. Skýr þings-
áiyktunartillaga sá dagsins ljós
á Alþingi sem fól stjórnvöldum
að hefja aðgerðir í framhaldi af
leiðtogafundinum. Aðgerðimar
hefðu verið í þágu alþjóðar og
áhrif þeirra hefðu kannski að
einhverju leyti leyst þau vanda-
mál sem hafa komið upp síðar í
íslenskum markaðsmálum.
Ráðherra skipaði nefnd með
skýrri leiðsögn. Síðan er liðið
nokkuð á annað ár og ekkert
hefur heyrst frá nefndinni. Um
fundafjöldann er ekki vitað, en
ólíklegt að niðurstaða sé í sjón-
máli. Og smám saman munu
nýjar alþjóðlegar yfirlýsingar
yfirgnæfa það sem var sagt og
gert í Reykjavík í október 1986.
A Alþingi hafa aðrar þingsálykt-
unartillögur litið dagsins ljós.
Tækifærið til frumkvæðis sem
blasti við okkur er næstum horf-
Fornt aðsetur konunga, Cashel klettur.
ið, enda komið að hluta til ná-
grannaþjóðanna.
Orsök og skýringar þessarar
mjög svo óheppilegu atburða-
rásar eru óljósar. Ef til vill ligg-
ur betur fyrir okkur íslendingum
að vinna skarpa rispuvinnu, sam-
anber undirbúning leiðtogafund-
arins, heldur en að móta framtí-
ðaráætlun byggða á áhrifum
óvæntrar kynningar.
Þetta leiðir hugann óhjá-