Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1989, Síða 18

Dæmigerð gönguskíðabraut I Noregi milli snjóklæddra grenitijáa
og norskir krakkar í óðaönn að æfa skíðastökk.
Hundasleði á ferð í norskri Qallavíðáttu.
nýjan eða reyktan lax og fleira
gómsætt. Norsk hótel bjóða gest-
um sínum upp á ódýra nestis-
pakka af hlaðborðinu. Norðmenn
hlýja sér gjaman við arineld eftir
skíðin. Víðátta og fegurð norsku
fjallanna er einstök — „það eru
engar biðraðir við lyftumar hjá
okkur, nema um páska," segja
Norðmenn. Hunda- og hreindýra-
sieðaferðir em óvíða á boðstólum
nema í Noregi. Skíðaleikir, byggð-
ir á þjóðlegum hefðum, em víða
iðkaðir á norskum skíðasvæðum.
Ekki má heldur gleyma hinu þjóð-
lega andrúmslofti, sem ríkir í
norskum fjallagististöðum, þar
sem húsakynnin em skreytt með
skrautmáluðum tréskurði og víða
sjást líkön af litlu tröllunum, sem
em ómissandi þjóðsögn í norskum
flallabyggðum.
Skíðaíþróttin fyrir
fjölskylduna
Það er sagt að Norðmenn séu
fæddir með skíði á fótunum, sem
er rétt að því leyti, að skíðaíþrótt-
in er fyrir alla fíölskylduna í Nor-
egi og óvíða meira gert fyrir böm-
in. A flestum skíðasvæðum em
„skíða-dagheimili" eða skíðaskól-
ar fyrir þau yngstu á meðan for-
eldramir em uppi í brekkunum
og gististaðir bjóða góðan fjöl-
skylduafslátt, til dæmis norsku
farfuglaheimilin.
„Safari“-skíðaferðir —
á hundasleðum yfir jökla
Fyrir þá sem vilja ævintýraleg-
ar skíðaferðir má benda á ferðir
sem lengi hafa tíðkast í Noregi —
að skíða á milli fjallakofanna í
friðsælu vetrarríki ofar tijálínu.
Norska fjallaferðafélagið -DNT-
býður upp á skipulagðar vikuferð-
ir frá 18. febrúar til 1. aprfl. Gist
er í fjallabústöðum í fjögurra
manna herbergjum í eigin svefii-
pokum. Ferðafélagar verða að
hjálpast að við eldamennsku og
uppþvott, jafiivel að sækja vatn!
Síðan er snætt á leiðinni, með
kaffi eða te í hitabrúsum. Ferðim-
ar em aðeins fyrir þjálfað skíða-
fólk, sem verður að vera tilbúið
til að skíða samfleytt í 6-7 tima
dagiega eða lengur — í allskonar
veðri og færð. DNT er líka með
hundasleðaferðir yfir jökla, um
landsvæði þar sem Scott og
Amundsen þjálfuðu menn sína
fyrir heimskautaleiðangrana. Tfu
til tuttugu manna hópar, af
margvíslegu þjóðemi, hristast vel
saman í vikuferð yfir norsku jökl-
ana. Ferðimar byija og enda í
Osló.
Skíða-höfuðborgin
Ofan við Oslóborg, í ^allshlíð-
um sem ná upp f 2.100 fet, era
1.500 mflur af vel merktum skíða-
brautum og af þeim em yfir 60
mflur flóðlýstar, svo auðvelt er
að skíða eftir að skyggja tekur.
Uppi á Holmenkollen er Park
Rica-skíðahótelið og á hæðunum
aðeins ofar er Hótel Voksenásen
— bæði fyrsta flokks hótel með
öllum þægindum og fiábæm út-
sýni yfir borg og fjörð. Á hag-
stæðara verðiagi er farfuglaheim-
ilið Haraldsheim, sem er fallega
staðsett í fjögurra km fjarlægð
frá miðbænum. Aðeins 4-6 rúm
era þar í hveiju herbergi og fjöl-
skylduherbergi em líka fáanleg.
„Oslókortið" sparar pening og
gefur ótakmarkaðan aðgang f öll
almennings-samgöngutæki innan
borgarmarka, afslátt á skíðaleigu,
í veitingahús og verslanir, bfla-
leigu, „safariferð" í nágrenni
Osló, ókeypis aðgang í söfii og
sundstaði. Litli bærinn Gjövik
liggur 125 km norður af Osló, við
stærsta vatn Noregs, Mjösa. Fjall-
garðar í norðri og vestri skýla
Gjövik, sem er eitt sólríkasta
gönguskiðasvæði Noregs. Um
300 km af merktum, troðnum
skíðabrautum liggja út frá Gjövik,
bæði gegnum skóglendi og ofar
tijálínu.
Geilo
Geilo við Ustedalsíjörð er eitt
vinsælasta alþjóðlega skíðasvæði
Noregs. Heimsbikarkeppnin var
haldin hér 1986 og aftur 1990.
Skíðasvæðin liggja beggja vegna
fjarðarins, sem er ísilagður að
vetrarlagi. Sextán lyftur anna
14.000 manns á klukkustund.
Svigbrautir em 29 talsins og ná
26 km, sú lengsta 1500 metrar
og mesti hæðarmunur er 265
metrar. Geilo liggur á brún Hard-
angervidda, sem þykir frábært
gönguskíðasvæði, með mörgum
Qallakofum og veitingahúsum
meðfram brautunum.
Gönguskíðabúningur Norð-
manna er yfirleitt hárauður,
hlýr og litríkur, svo að skíða-
fólkið sjáist vel á hvítri snjó-
breiðunni.
Skíðakennslan byrjar snemma
í Noregi.
Voss
Voss liggur í 55 metra hæð,
fremst í dalnum við Vangsvatn,
um klukkutíma lestarferð frá
Beigen. Nokkrar heimsbikar-
keppnir hafa verið haldnar í Voss,
sem þykir mjög gott svigskíða-
svæði. Lyftukláfur flytur skíða-
fólk á §ómm mínútum, frá miðju
þorpi upp í skiðabrekkumar, þar
sem 9 lyftur dreifa fólkinu um
40 km langar svigbrautir. Lengsta
brautin er 5.000 metrar og mesti
hæðarmunur 830 metrar. Útsýni
þykir frábært yfir vestfjarðafjall-
garð Noregs. Skíðaskólinn í Voss
þykir jafnast á við þá bestu í Ölp-
unum.
Trysil
Tiysil er stærsta skíðasvæði
Noregs í 220 km frá Osló, nálægt
landamæmm Svíþjóðar. Elsta
skíðasamband í heimi á uppmna
sinn í þessum 7.500 manna bæ,
sem stendur við árbakka Trysil-
ár. Hægt er að velja á mifli tveggja
svigskíðasvæða, stökkbrauta og
upplýstra gönguskíðabrauta. Á
Tiysilfjalli tengja tólf skíðalyftur
saman 30 km af svigskíðabraut-
um. Aðeins 2 km em frá miðbæ
Trysil til miðkjama skíðasvæðis-
ins. Lengsta brautin er um 4.000
metrar, mesti hæðarmunur 640
metrar. Á svæðinu í kring er um
200 km af göngubrautum, svo
allir ættu *að geta fundið eitthvað
við sitt hæfi. Nýtísku snjóblásarar
sjá um að alltaf sé nægur snjór.
Oppdal
Nyrsta skíðasvæðið, Oppdal,
iiggur miðsvæðis í Noregi rétt.
suður af Þrándheimi. Þar var
heimsbikarskeppnin haldin 1984
og 1988. Skíðasvæðið nær yfír
§ögur fjalllendi, sem em tengd
saman með lyftum, enda er hér
lengsta, samfellda skíðasvæði
Noregs. Svigbrautir em 26 tals-
ins, um 50 km að lengd og 186
km af gönguskíðabrautum bugð-
ast um fallegt landsvæði. Lengsta
svigbrautin er 1.630 metrar og
mesti hæðarmunur 485 metrar.
Hemsedal
Hemsedal er eitt vinsælasta
skíðasvæði Noregs, í 650 metra
hæð. í fjöllunum umhverfis er
nýtísku lyftubúnaður og margar
góðar svigbrekkur. Heimsbikar-
keppnin var haldin hér 1986.
Svigbrautimar, sem em 30 km
að lengd, em yfirfamar með snjó-
troðara og 13 lyftur tengja saman
svæðin. Lengsta svigbrautin er
um 4.000 metrar, með 610 metra
hæðarmun. Göngubrautir em 145
km. Náttúraskilyrði og snjóblás-
arar sjá um ömggan snjó fram í
maí. Þorpið sjálft er nokkuð dreift
og skemmtanalíf tengist hótelun-
um.
Beitostölen
Áður var Beitostölen aðeins
sumardvalarstaður, en hefur nú
þróast upp að vera einn af stærri
skíðastöðum Noregs. Fyrsta
skíðalyftan var byggð hér 1964,
en núna era hér 7 lyftur, þar af
ein stólalyfta. Lengsta svigbraut-
in er 1.200 metrar og mesti hæð-
armunur 315 metrar. Merktar
gönguskíðabrautir ná 100 km.
Skíðaskólinn í Beitostölen er sá
elsti í Noregi og þó víðar væri
leitað. Skíðakennarar byggja á
gömlum, þjóðlegum hefðum í
skíðakennslunni og em til dæmis
mikið með skíðaleiki, sem njóta
vinsælda jaftit hjá fullorðnum sem
bömum. Beitostölen liggur í suð-
urhlíðum Jötunheimafjallgarðs-
ins, um 200 km frá Osló.
Hér hefur verið stiklað á stóm
með helstu skíðastaði í Noregi,
en segja má að Noregur sé eitt
samfellt skíðasvæði að vetrarlagi,
sérstaklega fyrir gönguskíðafólk.
Á öllum fyrrgreindum skíðastöð-
um em fjölbreyttir möguleikar til
tómstundaiðju eftir skíði og úrval
veitingastaða. Flestir staðimir era
með sleðaferðir, upplýst skauta-
svell og margir bjóða veiði í gegn-
um ís, í vötnum og fjörðum. Víðast
er hægt að velja á milli gistingar
í lúxushótelum eða gistiheimilum,
íbúðum eða bústöðum með eldun-
araðstöðu. Góðar samgöngur em
til allra staðanna frá Osló.
Ferðafréttir frá Amsterdam
Ferðatengsl milli
íslands og Hollands
Oft kemur manni á óvart
hvaða hugmyndir aðrar þjóðir
hafa um Island. TQ dæmis var
Hollendingur fyrir skömmu i
sinni fyrstu íslandsheimsókn,
sem var alveg undrandi yfir
gæðum íslensks matar og hót-
ela. Hann sagði, að Hollending-
ar tryðu því margir, að íslend-
ingar byggju enn i torfhúsum!
Meiri íslandskynningu vantar
greinilega f Hollandi. En „batn-
andi manni er best að li£a“,
segir málshátturinn og á morg-
un, 8. janúar, verður opnuð
vegieg Islandskynning á Hótel
Pulitzer, á vegum hótelsins,
Amarflugs og veitingahússins
Amarhóls, sem á vonandi eftir
að gera ímynd Íslands áhuga-
verðari fyrir hoUenska ferða-
menn.
Sýningin verður opnuð með
hátíðakvöldverði, sem forsætis-
ráðherra, Steingrímur Hermanns-
son, og fleiri góðir gestir sitja.
Skúli Hansen og Guðmundur Guð-
mundsson, matreiðslumeistarar
frá Amarhól, munu kynna
íslenska matargerðarlist, dæmi-
gert islenskt lostæti eins og Qalla-
lamb, fuglakjöt og margskonar
sjávarrétti, dagana 9.-22. janúar.
Frá 8. janúar til 12. febrúar verð-
ur íslensk myndlist á veggjum í
„Pulitzer galleríinu" — eftir Óðin
Pétursson, Kristin G. Harðarson,
Tuma Magnússon, Rögnu Her-
mannsdóttur og Magnús Kjart-
ansson.
Hótel Pulitzer sameinar
skemmtilega gamait og nýtt.
Tuttugu og ijögur verslunar- og
vömhús frá 17. öld em tengd
saman í hótelbyggingu og gamli
byggingarstfllinn látinn halda sér
eins og hægt er í innréttingum. í
innigarðinum, sem tengir húsa-
raðimar, er snúa stöfnum að
síkjum beggja vegna, er hin líflega
menningarmiðstöð í hjarta Amst-
erdam; „galleríið" og Prins-
engracht-tónleikasalurinn, með
alþjóðlegum listviðburðum árið
um kring. Pulitzer fjölskyldan í
Bandaríkjunum, sem stendur á
bak við hin þekktu Pulitzer-
bókmenntaverðlaun, er aðaleig-
andi þessarar sérstæðu menning-
armiðstöðvar og hótels við hol-
iensku síkin.
íslendingar virðast sækja meira
til Hollands en Hollendingar tii
íslands, en um 1.500 íslenskar
gistinætur vom á Hótel Pulitzer
Hótel Pulitzer með síkin beggja vegna og menningarmiðstöð í
innigarði, á milli húsaraða.
í nóvember sl. Um 3.000 Hollend-
ingar komu til íslands á árinu,
sem _er 14% aukning frá fyrra
ári. íslendingar sækja mikið til
Amsterdam í verslunarerindum. í
janúar og júlí em hinar árlegu
útsölur, þá geta vömr lækkað um
allt að helming.