Lesbók Morgunblaðsins - 16.09.1989, Page 10

Að segja frá hinu ótrúlega er alltaf erfitt: því
trúa fáir. Sé það satt reynist það ennþá erfið-
ara, og því erfiðara sem það er ótrúlegra.
Þrátt fyrir hið auðuga ímyndunarafl mann-
verunnar hefur þó komið í ljós að sannleikur-
George W. Meek
Hugleiðingar um bók
John G. Fuller: Veran á
29 megariðum
inn hefur reynst enn furðulegri en ótrúle-
gustu frásagnir. Tilveran er í eðli sínu svo
stórkostleg að ímyndunarafl mannsins
bliknar í samanburði við þann veruleika sem
þar birtist. Smám saman hefur þessi veru-
leiki verið að koma betur í ljós og vísindin
hafa bírt okkur margar uppgötvanir og
uppfinningar sem fáir trúðu í fyrstu að
væru raunveruleiki.
Þegar svo hið sanna kom í ljós um eðli
þessara uppgötvana skildu menn að svona
hlaut það að vera, lögmál lífsins höfðu enn
einu sinni sýnt að ímyndunarafl manna nær
oft skammt þegar raunveruleikinn er ann-
ars vegar. Og þrá mannsins eftir meiri skiln-
ingi á lögmálum tilverunnar hefur knúð
hann áfram í leit að leyndardómum lífsins
og náttúran hefur þannig afhjúpað þá einn
af öðrum leitandi mannkyni.
Einn þeirra leyndardóma sem maðurinn
hefur verið að glíma við frá öndverðu er
spumingin um lögmál lífs og dauða, spum-
ingin um hvort dauðinn sé endir alls og
hvort jarðlífið sé sá eini veruleiki sem mað-
urinn geti bundið vonir sínar við. Er líf
eftir dauðann? Rannsóknir á sviði raf-
eindavísinda benda til að svo sé.
Á öllum öldum hafa menn velt fyrir sér
spumingunni um líf sé eftir dauðann og
mörgum hefur þótt .erfitt að sætta sig við
að manninum sé ætlað að lifa aðeins eitt
jafnvel aðeins stutt æviskeið en slokkna svo
út að eilífu. Trúarbrögðin hafa þó ávallt
haldið því fram að maður sé eilíf vera sem
lifi að andláti loknu en hvers konar tilvera
það sé hefur hins vegar verið þoku hulið;
ýmist hefur því verið haldið fram að maður-
inn lifi í einhvers konar óefnislegum anda-
heimi eða að hann liggi í gröfínni fram að
dómsdegi þegar réttlátir rísi upp.
Þá hafa spiritistar reynt að færa fram
sannanir fyrir framhaldslífí með aðstoð
miðla sem borið hafa boð að handan til eftir-
lifandi. Margir telja sig hafa fengið sannan-
ir fýrir tilvist vina í öðmm heimi á þennan
hátt.
HVAÐ SEGJA VÍSINDAMENN?
Er Kannski Ekki Allt Sem
SÝNIST?
Fyrir ijórum áram kom út bók eftir
bandaríska blaðamanninn og rithöfundinn
John G. Fuller sem nefnist „The ghost of
29 Megacycles" eða: Veran á 29 megariðum.
Þar segir frá bandarískum manni, George
Meek að nafni, sem eftir áratuga starf sem
þekktur uppfínningamaður, ogtækjasmiður,
snýr sér að því að smíða tæki sem fyrir til-
stilli hárrar tíðni gæti komið á sambandi
við heim framliðinna. Þessu áhugamáli helg-
aði hann síðan alla krafta sína og fjármuni
eftir að hann komst á eftirlaun, sextugur
að aldri. Það var ekkert smá verkefni sem
hann tók sér fyrir hendur en hann var ekki
einn á báti: Hann komst í samband við ein-
staklinga og hópa með svipuð áhugamál,
þar á meðal vora ýmsir virtir vísindamenn
3vo sem rafeindafræðingar, atómeðlisfræð-
ingar, lífefnafræðingar, eðlisfræðingar,
læknar, geðlæknar, prófessorar, þekktir
menn hver á sínu sviði. Meek ferðaðist um
heiminn og kynnti áform sín, um leið og
hann kynntist ýmsum rannsóknum sem
aðrir vora að fást við. Markmið Meeks var
að fínna nýja sambandsleið við heiminn „fyr-
ir handan" og máli sínu til framdráttar leiddi
hann í ljós margvíslegan vitnisburð úr heimi
vísinda, heimspeki og trúarbragða, og sam-
einaði hann þetta undir nafninu „metascien-
ce“ eða hávísindi, æðra vísindum. Meek
minnti á að bæði Edison og Marconi höfðu
af miklum áhuga fengist við að reyna að
brúa bilið á milli þessara tveggja heima en
hvoragum hafði tekist það enda höfðu þeir
ekki yfír að ráða þeirri tækni sem nú er vöi á.
Þegar höfundur bókarinnar, John G. Full-
er, byijar að skýra frá upphafí og atburða-
rás þessara rannsókna minnist hann þess
sem ýmsir frægir vísindamenn og hugsuðir
hafa látið í ljós varðandi líf og dauða. Þýski
eðlisfræðingurinn Werner Heisenberg hafði
sagt að engin mörk væri hægt að setja á
milli orku og efnis. Eðlisfræðingurinn og
Útfrymi hafa náðst á myndir
Nóbelsverðlaunahafinn Max Planck sagðist
hljóta að viðurkenna að til væri annar heim-
ur en sá sem maðurinn skynjaði með skiln-
ingarvitunum og Alfred N. Whitehead, hinn
breski stærðfræðingur og prófessor í heim-
speki við Harvard-háskóla, áleit vísindin
vera blind og að þau fengjust aðeins við
helming þess sannleika sem mannleg
reynsla hefði leitt í Ijos. Einstein áleit að
hin háleitasta og dýpsta reynsla mannsins
væri skynjun á hinu yfírskilvitlega.
Uppfínningamaðurinn Arthur Young stóð
einnig nærri hugmyndum Meeks. Hann
hafði náð frábærum árangri sem uppfínn-
ingamaður en sneri sér nú að rannsóknum
á hinu yfírskilvitlega því hann áleit að
vísindin næðu aðeins yfír takmarkaðan hluta
af reynslu mannsins.
Benda Eiginleikar Ljóss-
ins Á Leit Til Skilnings?
Eins og hjá Young beindist áhugi Meeks
að eiginleikum ljóssins. Ljósið er án þyngd-
ar en getur þó framleitt prótónur og elektr-
ónur sem hafa ákveðna þyngd og þótt ljó-
sið hafi engan rafstraum getur það fram-
leitt efniseindir gæddar rafstraumi. í ljós-
fótónu er tíminn ekki til en það sannaði
Einstein með því að sýna fram á að klukk-
ur hætta að ganga þegar komið er inn í
ljóshraða. Hugmyndin er því sú að þyngdar-
leysið sé jafnt í öllu og því geti vitundin
starfað án heilans. Vitund persónuleikans
gæti því verið veik eftir lát líkamans og
þannig væri hugsanlegt að Ijósið, í formi
útvarpsbylgna, gæti myndað samskipta-
tengsl milli tveggja heima. í þessu var fólg-
inn lykillinn að kenningu Meeks. Honum
virtust fótónumar, frameindir ljóssins, frem-
ur óraunveralegar efniseindir en þar sem
fótónan er þyngdarlaus og ekki gædd raf-
magnsorku, en óendanlegu lífmagni, hefur
hún þótt tákna mörkin á milli þess sem
talist getur ýmist lifandi eða ekki lifandi:
sýnir það sig þegar hægt er að smækka
efnið niður í hið óendanlega þar sem hver
efnisögn er fær um að fela í sér fræ alls
sem er í alheimi, þar með talið mannlega
vitund. Við sjáum þetta birtast í því þegar
sérhver eining DNA-kjarnaframa inniheldur
alla gerð mannverunnar á sama hátt og
heimsmynd sem felur í sér alla gerð al-
heimsins.
Eiginleikar Mannsins í
Ljósi „KRAFTAVERKA“
Tilgangur Meeks með því að reyna að
sanna framhaldslíf var fyrst og fremst að
auka þekkinguna á eðli mannsins en enn-
fremur draga úr sorg og eftirsjá eftir látnum
ástvinum. Það myndi einnig auka skilning
og innsæi og þannig bæta hegðun manna
og auka virðingu fyrir lífinu. Einnig myndi
það draga úr ótta og auka áhugann á að
kanna frekar innri gerð mannsins. Einnig
myndu ýmsar kreddur og úreltir siðir trúar-
bragðanna brátt heyra fortíðinni til og trúin
myndi öðiast sjálfsagðan sess innan vísind-
anna.
Eins og áður segir var Meek kominn á
miðjan aldur þegar hann hóf í alvöra að
rannsaka þau fyrirbæri sem tengdust lífí
eftir dauðann. Frá unga aldri hafði hann
unnið við uppfínningar á tækjabúnaði á
ýmsum sviðum, bæði í tengslum við iðnað
og aðra framleiðslu. Hann var mjög þekktur
og hefði þannig getað lifað góðu lífi það
sem eftir var ævinnar. En eftir að hafa
sagt upp starfi sínu hóf hann að stunda
bókasöfn og afla sér upplýsinga. Hann
komst í samband við lækna og sálfræðinga
og vísindamenn og hann skipulagði starfs-
hópa sem ferðuðust til margra landa til að
rannsaka náið ýmis yfírskilvitleg fyrirbæri.
Þetta var árið 1970. í fyrstu beindust rann-
sóknir hans að andlegum lækningum og
hann skipulagði samvinnu við 14 þekkta
vísindamenn. Á meðal þeirra vora dr. Will-
iam Tiller, við Stanford-háskóla, dr. Norman
Shealy prófessor við háskóla í Wisconsin
og Minnesota, Sir Kelvin Spencer, yfírmaður
í orkumálaráðuneyti Bretlands, líffræðing-
urinn dr. Lyall Waton og fleiri mætti nefna.
Þessir menn ferðuðust um heiminn í þeim
tilgangi að rannsaka bæði andlega læknend-
ur,. töfralækna og aðra andalækna, bæði í
Vestur- og Austur-Evrópu, allt til Filipps-
eyja. Og árangurinn var sannarlega furðu-
legur. Sú trú var almennt ríkjandi hjá þess-
um læknendum að maðurinn hefði tvo
líkama, auk hins efnislega væri annar svo-
kallaður ljósvakalíkami en sá síðamefndi
var sá sem mestu máli skipti þegar um var
að ræða sjúkdóm eða heilbrigði. Rússar
kölluðu þennan líkama bioplasma-líkamann,
í raun það sama sem aðrir kölluðu andlega
líkamann. Annað sem andlegir læknendur
almennt trúðu á var að framliðnir læknar
væru þeim til aðstoðar við lækningar, sum-
ir töldu sig jafnvel hafa notið aðstoðar þeirra
um lengri tíma þannig að þeir bæði sáu
hina framliðnu Iækna og heyrðu þá tala.
RANNSÓKNIN á Miðilshæfi-
LEIKUM - ElNN ÞÁTTUR LEIT-
ARINNAR
Ferð til Brazilíu var sérstaklega athyglis-
verð en þar var andlegur læknandi sem
nefndur var „skurðlæknirinn með ryðgaða
hnífinn". Hann hét Arigo. Fjöldi lækna hafði
staðfest hina ótrúlegu hæfileika Arigos en
á meðal þeirra var læknir frá Sorbonne-
háskóla. Hann upplýsti að hópar sjúkrahús-
lækna við stærsta sjúkrahúsið í Suður-
Ameríku, Hospital das Clinicas, héldu viku-
lega fundi með reyndum miðlum þar sem
þeir létu læknunum í té upplýsingar varð-
andi sjúkdómsgreiningar sem læknamir
síðan notfærðu sér í meðferð sjúklinga. Auk
læknamiðlanna var annað sem átti eftir að
koma mikið við sögu rannsókna Meeks og
samstarfsmanna hans en það vora líkamn-
ingafyrirbærin. í Brazilíu fundu þeir eitt
slíkt fyrirbæri sem 15 vísindamenn, læknar
og geðlæknar höfðu orðið vitni að. Um var
að ræða kvenmiðil sem var fær um að fram-
leiða efnisfyrirbæri sem nefnt er útfrymi
(ectoplasm) með líkama sínum en útfrymið
tók síðan á sig gervi framliðinnar persónu.
Miðillinn hafði verið látinn í læsta kistu og
bundinn þar við stól. Myndir vora teknar
og sást að hvítt, fljótandi efni myndaðist
út frá líkama hennar og tók á sig fullmót-
aða konumynd sem síðan kom út úr kassan-
um eins og engin fyrirstaða væri. Miðillinn
sat föst í stólnum á meðan á þessu stóð en
það kom fram að líkamningurinn var ná-
kvæm eftirmynd af systur miðilsins sem
látist hafði tveim mánuðum áður. Konu-
myndin leystist síðan upp og hvarf. Auk
þess sem mörg vitni vora að þessu vora
teknar margar ljósmyndir sem rannsakaðar
voru og reyndist ómögulegt annað en að
viðurkenna að þær vora ófalsaðar. Svona
líkamningafyrirbæri vora að vísu ekki al-
geng en þó kunn og talsvert hafði verið um
þau skrifað. í Póllandi höfðu verið teknar
gipsafsteypur af fíngrum líkamnings og
svipuð fyrirbæri höfðu átt sér stað hjá miðl-
inum Margery Crandon í Boston. í Frakk-
landi hafði virtur eðlisfræðingur, dr. Richet,
orðið vitni þess hjá ýmsum miðlum að út-
frymi streymdi frá líkama þeirra. Þýski
geðlæknirinn Baron von Sceeuk-Notxing
gerði margar rannsóknir á miðlum og gat
athugað þetta undarlega efni áður en það
leystist upp, en við smásjárskoðun komu í
ljós húðnabbar og smásýni úr slímhimnu
ásamt pottösku. Efnið var eins og þoku-
kenndur vökvi, litiaus og lyktarlaus og lét
eftir sig hvíta örlítið lútkennda skán. Upp-
finningamaðurinn fyrrnefndi, Arthur Yo-
ung, leit á þessi fýrirbæri með varúð en var
10