Lesbók Morgunblaðsins - 18.08.1990, Blaðsíða 4

!
Jórsalaför 1990
„Það er svona að vera Palest-
ínumaður í sínu eigin landi“
Ibyijun maímánaðar barst mér boð frá MECC (Kirkju-
ráði Miðausturlanda), sem hefur aðalstöðvar sínar í
Limassol á Kýpur, um að heimsækja Palestínu og
kynnast af eigin raun ástandi mála þar. Með mér í
för var Sveinn Rúnar Hauksson læknir í Reykjavk,
Höfundurinn fór í vor til
Palestínu og sá með eigin
augum ástandið á
Vesturbakkanum og
ræddi við fólk um þá
gegndarlausu kúgun og
ofbeldi, sem ísraelsmenn
beita hvern einasta dag.
Hann fjallar einnig um
bókstafstrú þar og annars
staðar, sem orðin er
alheimsvandamál.
Eftir RÖGNVÁLD
FINNBOGASON
sem fengið hafði hliðstætt boð frá palest-
ínska Ruða hálfmánanum.
Við fórum um Kaupmannahöfn til Kaíró,
en þaðan landleiðina um Sínaíauðnina til
Palestínu.
Það eru svo margir sem sótt hafa heim
Ísraelsríki hin síðari ár án þess að huga að
þeim íbúum „landsins helga“ sem þar eiga
dýpstar rætur og lengst hafa búið, Pal-
estínuaröbum sjálfum, að mér finnst óþarfi
að biðjast afsökunar á að lýsa því er fyrir
augun bar á Vesturbakkanum margnefnda,
þ.e. þeim hluta Palestínu er hernuminn var
af Israelsmönnum 1967, án þess að setja
mig í einhverjar andlegar hlutleysisstelling-
ar. Lítils hlutleysis hefur á liðnum árum
verið gætt í fréttum af þessum slóðum, þar
sem flest hefur verið séð með augum síon-
ista og enn fleiru lýst með orðum ísraela.
Því hef ég reynt að horfa á menn og mál-
efni af palestínskum sjónarhóli.
Hinn Nýi Ahasverus
Það er liðið á dag þegar langferðabíllinn,
sem flytur okkur til Jerúsalem frá Richon
le Zion, nemur staðar eftir að hafa kliflð
fjöllin neðan frá Ramla. Minjar um bardaga
og stríð liðinna ára eru geymdar í líki brunn-
Tíu ára drengur, sem varð fyrir táragassprengju Israela á leið heim iir skóla.
Andlitið heíur hann endurheimt með skurðaðgerðum á palestínska sjúkrahús-
inu Al-Makassed.
inna skriðdreka og hervagna þar sem sigur-
vegurunum þykir best fara í landslaginu
eins og hver annar útiskúlptúr. Þessi sér-
stæði skúlptúr meðfram veginum þjónar þó
ekki listrænni fegurðarkennd einni, heldur
er hann þama settur á stall til að sýna yfir-
burði hinna ísraelsku sigurvegara á hernað-
arsviðinu. Mega nú langt að komnir
pílagrímar og ferðamenn vita að þeir eru
meðal manna, sem eru allrar virðingar'verð-
ir, enda sáu fjölmiðlar um það á Vesturlönd-
um að bera lof á ísraelska herinn og yfír-
burði hans eftir 6 daga stríðið 1967. Hold-
tekja þessa vígreifa hers var piltur einn
Dayan að nafni og hafði svartan lepp fyrir
auga - mikill herstjóri Dayan! Þetta heitir
á nútímamáli að skapa sér nýja ímynd -
image-making upp á enska tungu. Hinn
aldagamli Ahasverus, gyðingurinn í gervi
okurkarls og guðsmorðingja hefur nú vikið
úr sessi fyrir þessu 20. aldar ofurmenni, sem
eyðir óvinum sínum af dirfsku og snilld með
eldi og sprengjuregni hvar sem hahn hittir
þá fyrir.
Það er aftansvali í lofti og skafheiður
himinn, við emm komnir 800 m yfír sjávar-
mál og glóheitir vindar Sínaíeyðimerkurinn-
ar langt að baki. Við gefum okkur lítinn
tíma til að undrast það að vera komnir á
þennan fomhelga stað, en föram að skyggn-
ast um eftir vagni til að flytja okkur á
áfangastað, hótel í austurhluta borgarinnar,
þar sem vinur okkar Salman Tamimi bíður
okkar, ef hann er þá ekki farinn, því við
eram langt á eftir áætlun, en það er önnur
saga.
Við þurfum ekki- að bíða lengi, gljáfægð-
ur Benz sjömanna rennir til okkar og býður
okkur far, en þegar hann heyrir hvert halda
skal hristir bflstjórin'n höfuðið og segist
ekki leggja bfl sinn undir grjóthríð arab-
ískra götustráka og ekur snúðugt burt. Og
líður nú nokkur stund þar til annað farar-
tæki birtist og sínu risminna en það fyrra,
gamall og belgdur leigubfll sem margt hefur
orðið að þola á liðnum áram. Þessi tekur
áhættuna enda ekki úr háum söðli að detta
þótt nokkrar rispur bætist við þær sem fyr-
ir era á blikkbelju þessari. Það er ekki löng
leið að tröppum YMCA-hótelsins er stendur
spölkorn frá St. Georgskirkjunni anglik-
önsku í Austur-Jerúsalem. Þó föram við hjá
hveijum herflokknum á fætur öðrum og
lögreglubflar á öðru hveiju homi.
Hér stendur Salman vinur okkar á tröpp-
unum og hefur beðið okkar frá því um
morguninn. Okkur fínnst við vera komnir
heim, enda meðal vina. Allt er hér íburðar-
laust en fágað og snyrtilegt og fólk barma-
fullt af umhyggjusemi og elskulegheitum,
eins og á öllum þeim hótelum sem YMCA
rekur og ég hef gist annars staðar í heimin-
um, en YMCA er enska skammstöfunin fyr-
ir KFUM, sem allir þekkja hér heima.
„Ég gekk hér í skóla hjá anglikönum,“
segir Salman og bendir í átt til St. Georgs-
kirkjunnar. Og enn er hér rekinn merkur
skóli á vegum þessarar kristnu kirkju, ensku
biskupakirkjunnar, þótt nú séu breyttir
tímar og kostur þessarar kristnu menningar-
starfsemi hafí verið þrengdur með lögum
þeim er sett vora á þingi ísraels, Knesset,
1977 og varða starfsemi trúfélaga í ísrael
og stefnt er gegn trúboði. En þessu áttum
við eftir að kynnast betur á næstu dögum.
Slysaskotin í Richon
Le Zion
Þrátt fyrir fegurð himinsins yfir Jerúsal-
em er kvelda tók þennan maídag og ilm úr
görðum, barst til okkar spangólið úr sírenum
lögreglubflanna og einstaka skothvellir
kváðu við og minntu okkur á það að hér
ríkti hernaðarástand og allsherjarverkfall
er staðið hafði frá því 7 verkamenn höfðu
verið myrtir á leið heim til sín úr vinnu
þremur dögum áður í Richon le Zion. Frá-
sagnir blaða og annarra fjölmiðla á Vestur-
löndum vora að venju allmjög frábrugðnar
frásögnum þeirra, sem lágu særðir á sjúkra-
húsum og lifað höfðu af árásina. Að þeirra
dómi höfðu hér verið á ferð útsendarar
Sharons (sem nú hefur verið gerður að „hús-
næðismálaráðherra" hinnar nýju stjómar
Shamírs, þótt hann sé þekktari fyrir að
sprengja ofan af fólki híbýli þess en að út-
vega mönnum þak yfír höfuðið — en kannski
er honum einmitt þess vegna falinn sá
málaflokkur). Og fáar sögur hafa farið af
því að 1.500 manns hafa orðið að fara á
sjúkrahús til lækninga eftir árásir hers og
lögreglu á samúðargöngur, sem það tók
þátt í víða um Palestínu eftir voðaverkin í
Richon le Zion.
Það er farið að húma er við kveðjum
þennan fyrsta áningarstað okkar í Jerú-
salem. Salman hefur útvegað okkur gistingu
á hóteli í hlíðum Olíufjallsins, ekki langt frá
Getsemane-garðinum fræga. Hótelið er rek-
ið af Samír og fjölskyldu hans, sem hér
hefur stunddað hótelrekstur allt frá miðri
19. öld. „En nú era erfíðir tímar,“ segir
Samír hótelstjóri þegar við höfum heilsast
á Panórama-hótelinu skömmu síðar. „Við
áttum þetta hótel, sem stendur hér ofar í
hlíðinni, urðum að láta það af hendi við hin
nýju yfirvöld borgarinnar. Þetta er mun
Jerúsalem: Klettamoskan fræga með sínum gullna kúpli, ein elzta og fegursta
hygging borgarinnar.
4