Lesbók Morgunblaðsins - 20.10.1990, Blaðsíða 11

B w 1 L A R
. .
■ * i

MBBmunuamamm
Framtíðarbílar: Efri mynd: Sunraycer
frá General Motors, knúinn sólarorku
og rafbíllinn Impact.
Bflar1991
Þegar aðeins eru níu ár eftir af öld-
inni, er bílaframleiðsla heimsins
með þeim hætti, að sífellt verður
vafasamara að tala til dæmis um japanska
bíla eða ameríska sem sérstök fyrirbæri.
Sem dæmi má nefna, að General Motors í
Bandaríkjunum lætur teikna bíl í Þýzkal-
andi, þ.e. hjá Opel, og síðan er hann fram-
leiddur hjá Daewoo Motor í Suður-Kóreu
og seldur í Bandarikjunum sem Pontiac
LeMans. Er hann kóreskur, þýzkur eða
amerískur?
Ford Probe er byggður á Mazda 626, en
var endurhannaðaur hjá Ford. Bíllinn verður
framleiddur í verksmiðju Mazda í Michigan
í Bandaríkjunum, en Ford selur hann þar
og eins í Evrópu .og Japan. Á síðasta ári
keypti Ford Jagúar, en General Motors hef-
ur keypt Lotus og helminginn í fólksbíla-
framleiðslu Saab. Volvo og Renault hafa
tekið höndum saman um gagnkvæmt eign-
arhald, sem spannar fólksbíla og vörubíla.
Bæði Mitsubishi og Honda framleiða bíla
í Bandaríkjunum og flytja þá þaðan til Jap-
an og bráðlega til Evrópu einnig. Stóru bíla-
framleiðendurnir binda sig minna og minna
við eitt land; allur heimurinn er markaðs-
svæði. Þetta hefur í för með sér að til verð-
ur alþjóðlegur staðall og eins hitt, að bílarn-
ir líkjast hver öðrum meir og meir. Menn
keppa að sömu markmiðum og nota til þess
samskonar tækni.
Fyrir 10 árum var Audi Quattro fyrsti
fólksbíllinn með aldrifi. Á þessum áratugi
hefur sú þróun orðið, að margar tegundir
fást með aldrifi, sítengdu eða eftir vali.
Meðal þess sem framundan er af tækninýj-
ungum má nefna þjófavamarkerfi, sem
byggir á því að.bíllinn getur „lesið“ fingra-
för eiganda síns og opnar ekki fyrir öðrum.
Ný gerð bílljósa, sem til dæmis er á hinum
nýja Opel Calibra, þykir frarhför. Þau eru
auðkennd með HID, sem á ensku stendur
fyrir „high-intensity discharge". Þau em
varla nema 3 sm á hæð og gera hönnuðum
kleift að hafa aðeins rifur í stað mismun-
andi stórra glerflata, svo sem tíðkast hefur.
Samt verður ljósmagnið frá þessum nýju
ljósum mun meira og perarnar eiga að end-
ast jafn lengi og bíllinn, svo framarlega sem
þær brotna ekki af völdum áreksturs.
Það er líka nefnt sem sífellt raunhæfari
möguleiki til þess að gera fólki lífið léttara
í stórborgarumferð, að bílar verði búnir
skjá í mælaborði sem sýnir gatnakerfí í
nágrenni við bílinn og þá verði með aðstoð
gerfihnatta hægt að fá upplýsingar á skjá-
inn um umferðarþungann framundan og þá
hugsanlega fljótfarnari leiðir. í Vestur-Evr-
ópu hafa 15 bílaframleiðendur og um 100
fyrirtæki í rafeindaiðnaði sameinast um
Promeþeus-áætlunina, sem gert er ráð fyrir
að kosti um 3,6 milljarða ísl. króna og er
ætlað að fínna lausnir í þessa veru. Og
Honda NSX
Honda NSX - leiðrétting
í bílaþætti Lesbókar 22. sept. sl. var grein
um sportbíla, sem að mati bandaríska
blaðsins Car & Driver eru beztir. Það hef-
ur vakið athygli hér eins og annarsstaðar,
að hvorki voru gamalkunnir gæðingar eins
og Porsehe og Ferrari taldir beztir, heldur
nýliðinn í hópnum, Honda NSX. Þessi
Honda var talin öllum þeim kostum búin,
sem prýtt geta sportbíl í hæsta gæða- og
verðfíokki. Að einu leyti höfðu heimildir
reynst rangar. Sagt var Honda NSX væri
framleidd í Bandaríkjunum, en svo er ekki.
Bíllinn er framleiddur í verksmiðjum
Honda í Japan og leiðréttist þetta hér
með. Og vegna þess að nú hefur okkur
áskotnast betri mynd af þessum bíl en sú
sem birtist áður, kemur hann aftur fyrir
augu lesenda, enda fremur ólíklegt að við
fáum að sjá hann á íslandi öðruvísi en á
myndum.
Opel Calibra, byggður á Opel Vectra, þykir hafa tekizt vel.
bæði Subara og Mazda eru meðal framleið-
enda, sem nú leitast við að búa til „hugs-
andi bíl“, sem stuðlar að öryggi, meðal ann-
ars með því að tryggja á sjálfvirkan hátt,
að ekki verði aftanákeyrslur. Það yrði gert
á þann hátt, að skynjarar nema og ákveða
hvað millibil þarf að vera langt milli bíla,
hvort sem er á hægri ferð eða miklum hraða.
Keppikeflið er þó ekki sízt „Græni
bíllinn", sem svo er nefndur í samræmi við
alla aðra viðleitni í umhverfisvernd. Sumir
sérfræðingar telja, að merkustu framfarir
áratugarins muni einmitt felast í að hreinsa
útblásturinn frá bílvélum af koltvísýringi
og öðra sem mengar andrúmsloftið. Volvo
er með í þessu átaki bg ráðgerir ekki síðar
en 1993 nýja gerð af Volvo 740, sem á að
verða næstum mengunarfrír, enda ætlunin
að hann noti aðeins 15% af bensíni á móti
85% af methanóli, sem aðeins skilar ögn
af gufu út í andrúmsloftið. Og þegar þessum
bíl hefur verið ekið síðasta kílómetrann,
ráðgerir Volvo, að allir plasthlutar hans
verði aðskildir og endurunnir. í kælikerfum
véla og loftkælingarbúnaði, sem mikið er
notaður í heitari löndum, hafa verið efni,
sem teljast skaðleg fyrir ózón-lagið. Hjá
Mitsubishi og Toyota vinna hópar tækni-
og vísindamanna að því að leysa málin án
þessara efna.
Ennþá stendur í mönnum að fínna brúk-
lega lausn á rafbíl, sem leyst gæti smábíla
af hólmi í borgum. Það nýjasta úr þeirri
viðleitni er að Chrysler hefur þróað raf-
geyma í þá gerð, sem kölluð er mini-van,
með þeim árangri, að hann kemst 176 km
eftir hleðslu yfir nótt. Þessum rafbíl er ætl-
að að vera á markaðnum 1994. Það er líka
aldeilis liðin tíð, að rafbílar séu seinir í við-
bragði. Til dæmis má nefna rafbílinn Impact
frá General Motors, sem fer í hundraðið úr
kyrrstöðu á 8 sek.
Nú er mjög horft til þess að ál geti leyst
járn og stál af hólmi og þá með það fyrir
augum, að bílar verði léttari og sparneytn-
ari. Það má heita algild þumalputtaregla,
að bensíneyðsla stendur í beinu sambandi
við eigin þyngd bílsins; 1000 kílóa bíll eyðir
að meðaltali 10 lítrum á hundraðið og 1500
kílóa bíll eyðir 15 lítrum. Honda þykir kom-
in einna lengst í því að þróa álbfl, en fleiri,
t.d. Audi, er á fullri ferð við það sama í
samvinnu stórt álver. Hjá Volvó er þegar
búið að smíða ganghæfa vél úr áli, en mei-
nið er allsstaðar, að ál er of dýrt; eins og
sakir standa geta álbflar ekki orðið sam-
keppnishæfir vegna verðsins.
Um leið og framleiðendur hafa allan
heiminn undir, ef svo mætti segja, þykjast
Bílar með þessu lagi hafa farið sigurför
um heiminn. Hér er Nissan Axxess.
þeir þurfa að huga að svæðisbundnum
smekk. Þegar á heildina er litið virðist svo
sem smekkur Evrópumanna hafi ráðið ferð-
inni; bæði bandarískir og japanskir framleið-
endur þylja í auglýsingum sínum, að þeirra.
bílar séu „mjög evrópskir".
Subaru hefur þá aðferð, að bílum á Evr-
ópumarkað er breytt talsvert. Og nú hefur
Nissan sett upp verksmiðju í Englandi, þar
sem sá nýi Nissan Primera er framleiddur,
„hannaður og smíðaður af Evrópumönnum
fyrir smekk og staðhætti í Evrópu“ eins og
segir í kynningum á bílnum. Það mun hins-
vegar óþekkt iyrirbæri, að Evrópumenn
fari að breyta sínum bflum til þess að þeir
gangi betur í augun á austurlandamönnum
og ameríkönum.
Tæknin hefur gert framleiðendum fært
að framleiða í litlum upplögum sérgerðir;
ekki sízt sportútgáfur líkt og Oþel Calibra,
sem byggður er á Opel Vectra. Af slíkum
sérgerðum verður væntanlega mikil flóra á
komandi árum. En hafi eitthvað eitt vaxið
umfram annað uppá síðkastið, er það áreið-
anlega fyrirbærið „minivan“, sem því miður
vantar gott orð yfir á íslenzku. Sú tízka
hófst í Bandaríkjunum fyrir áratugi, en í
Evrópu tóku Fransmenn forystu með Re-
nault Espace. Frá öðrum má nefna Chrysler
Voyager, Nissan Axxess og Toyota Previa.
Minni útgáfur af sama fyrirbæri era Honda
Shuttle og Nissan Prairie. Frá Chevrolet er
Astrovan í þessum flokki, en Aerostar frá
Ford. Mestri fágun og framúrstefnu hefur
þó General Motors náð í þessum flokki bfla
með Trans Sport, sem framleiddur er undir
merki Pontiac.
GS. tók saman eftir ýmsum heimildum, svo
sem Auto Motor und Sport, mot, Newsweek
og Car & Driver.
LESBÓK M0R8UNBLAÐSINS 20. OKTÓBER 1990 1 1