Lesbók Morgunblaðsins - 01.04.1995, Qupperneq 6

PUERTO Vallarta á Kyrrahafsströndinni. Hér er gert út á ferðamenn, enda býðst allur sá lúxus
sem hægt er að finna á slíkum stöðum.
STÓRKOSTLEGAR minjar um átrúnað, verktækni og list
indánaþjóða eru víðsvegar um landið.
VERKAMENN á akri í Jalisco-héraði skera kaktusa, en úrþví er unnið
Tequila, sem erþekktasta vín frá Mexíkó, viðlíka að styrk og brennivin.
í ERLI dagsins í borginni Guadalajara. Flestir nútíma Mexíkóbúar eru lágir
íloftinu, en þrekvaxnir og dökkiryfirlitum með töluverðan indíánasvip.
Land sem hefur allt -
en þjóðin berst í bökkum
ugsum okkur víðáttumikið og fagurt land,
tuttugu sinnum stærra en ísland. Loftslagið
er hlýtt og gott og náttúran gjöful: Þar á
meðal eru olíulindir, fjölmargir málmar, feng-
sæl fiskimið, hverir og vatnsafl og gróðurfar
í Mexíkó er mannlíf
og menning sem hefur
orðið til við að indíánar
blönduðust spánverjum
og á sér enga hliðstæðu.
Þar eru ótrúlegar
fornaldarminjar, stærsta
borg heimsins og
heillandi náttúra.
Eftir GISLA
SIGURÐSSON
með því fjölskrúðugasta sem ger-
ist í heiminum. Þvílíkt land - er
það ekki paradís á jörðu og er
það yfirhöfuð til?
Ójú, allt þetta á við Mexíkó
og þá er margt ótalið. Þar á
meðal er merkileg menningarsaga
sem nær þtjár árþúsundir aftur í
tímann. Allt þetta dugar samt ekki
til þess að þama verði sú paradís á jörðu
sem ætla mætti - nema þá fyrir alltof lítinn
hluta þeirra 88 milljóna sem landið byggja.
Segja má að þarna sé skólabókardæmi um
það, að gott og gjöfult land dugar ekki til
þess að skapa almenna velsæld ef stjómarf-
arið er gallað. Þar og einvörðungu þar er
skýringin á því að Mexíkó er ekki efnahags-
legt stórveldi eins og hinn ríki og voldugi
nágranni í norðri, heldur í röðum þriðja
heims- og þróunarríkja. Ekki nóg með
það; eftir tímaskeið framfara og bata hefur
samdráttur og nánast kreppa hellst yfir
Mexíkó þegar flest önnur lönd virðast á
leið til aukinnar hagsældar. Þegar ég var
þar á ferðinni á fyrriparti marzmánaðar,
hafði gengi pesóans fallið um 50% frá því
síðastliðið haust.
Lágvaxnar og tötrum klæddar indíána-
konur með smáböm, nánast sólþurrkaðar
og skorpnar, sem sitja með útréttar betli-
hendur á gangstéttum og við dyr kirkna
og safna, segja alveg nóg um lífskjör þessa
fólks. Lífsbaráttan er grimm; börn og gaml-
ar konur skjótast út í bílaþvöguna á umferð-
arljósum og strjúka af rúðunum í von um
nokkra pesóa. Allt aðra sögu segja svo ramm-
gerðar girðingar utan um glæsivillur efna-
fólksins og 3-4 amerískar drossíur á hlaðinu.
Mexíkó er land mikilla auðæfa, en um leið
yfirgengilegrar fátæktar. Við segjum stund-
um að Island sé land andstæðna. Það má til
sanns vegar færa með náttúmna í huga. En
þegar farið er um Mexíkó verða okkar and-
stæður smáar.
Þegar gengið er um miðhluta höfuðborg-
arinnar, Mexíco City eða næststærstu borg-
arinnar, Guadalajara, þá blasir það við sem
við heimfærum aðeins uppá auðug lönd og
langþróuð: Mikilfenglegar hallir, stórkostleg
torg, verzlanasamsteypur, lúxushótel og
stræti með stórborgarumferð. Maður horfír á
þetta og spyr: Hvernig í ósköpunum stendur
svo á öllum þessum vandræðum?
FERÐAMANNALANDIÐ
MEXÍKÓ
í þjóðarbúskap Mexíkóbúa er olían þýðing-
armest, en í öðru sæti er aliskonar verksmiðju-
rekstur, sem að verulegu leyti er í er-
lendri eigu og kominn til landsins til
að nýta sér ódýrt vinnuafl. í þriðja
sæti er ferðaþjónustan. Til Mexíkó
koma á ári hvetju 7 miljónir ferða-
manna; þar af eru 2,8 milljónir sem
skreppa yfír landamærin frá Banda-
ríkjunum og staldra aðeins við einn
dag. Það eru þó 4,2 milljónir sem dvelja
lengur og ferðast meira og minna um
landið; langflestir frá Kanada og Banda-
ríkjunum.
Af því leiðir að mikinn viðbúnað þarf að
hafa til að hýsa slíkan ijölda og sjá honum
fyrir allri þjónustu. Framboð á hótelum er
mikið og gott; alþjóðlegir hótelhringir sem
búnir eru að koma sér fyrir um víða veröld
nema ekki á íslandi, eiga sín útibú á öllum
ferðamannastöðum í Mexíkó. Þar blasa við
nöfn eins og Sheraton, Continental Plaza og
Hyatt.
Tilgangur erlendra ferðamanna með Mexí-
kóferð skildist mér að væri þríþættur. í fyrsta
lagi kemur þangað verulegur fjöldi með það
eitt fyrir augum að flatmaga á baðströndum
og njóta þess að borða hinn bragðsterka
mexíkóska mat, hlusta á mexíkóska tónlist
og yfirhöfuð að eiga náðuga daga í sumar-
eða vetrarleyfínu. I Mexíkó er völ um heims-
kunna baðstrandabæi svo sem Acapulco,
Ixtapa og Puerto Vallarta á Kyrrahafsströnd-
inni, eða í Cancun á Yucatanskaga. Ein ís-
lenzk ferðaskrifstofa sendir þangað farþega
á sumri hveiju, en sú skoðun heyrðist meðal
ferðamálafrömuða þar vestra að sá sem ein-
ungis kynnist hótelunum á rifínu í Cancun,
hafi harla litla hugmynd um Mexíkó. Okkar
menn hafa þó bætt úr því með ferðum til
Maya-pýramídanna á Yucatanskaga.
I annan stað ferðast þeir til Mexíkó, sem
hafa listræn, menningarleg og sagnfræðileg
áhugamál. Þeir hafa sannarlega nóg
við tímann að gera, enda þótt þeir
dvelji í nokkrar vikur og hafí sig alla
við. Mest er að sjá í og í nágrenni við
Mexico City. Landið er svo stórt, að
fæstir reyna að sjá bæði hof og helgi-
f staði Maya-indíánanna á Yucatan-
skaga og svo það sem hægt er að sjá
í námunda við Mexíco City; sólar- og
tunglpýramídana í hinni yfírgefnu borg,
Teotihuacan, - svo og musterið sem upp
hefur verið grafið í miðborginni. Þar við
bætist Mannfræði- eða þjóðminjasafnið í
Mexico City, sem er talið eitt hið merkasta
sinnar tegundar í heiminum, enda eru mexí-