Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1996, Blaðsíða 11

báðum þjóðþingunum og verður ekki aftur
snúið. Fáir taka hér alvarlega yfirlýsingar
um skemmdarverk. Þó hefur sænska leyni-
þjónustan nokkurn viðbúnað vegna málsins.
Uppbygging og mannvirkjagerö
Brúin mun leysa af hólmi bílaferjur og
nokkuð stopular flugbátasamgöngur milli
landanna. Allmikil umferðarmannvirki eru
fyrirhuguð til að tengja hana við umferðar-
kerfi landanna tveggja, og einnig er reiknað
með mikilli uppbyggingu íbúðar- og atvinnu-
svæða í nágrenni hennar.
Danir hafa þegar hafið byggingu hrað-
brautar og nýs járnbrautarspors, sem tengja
munu brúna við Kastrup, Kaupmannahöfn,
Stórabeltisbrúna og Þýskalandsferjurnar
yfir Fehmarn beltið frá Lálandi. Komið hef-
ur til tals að byggja neðansjávargöng undir
Fehmarn beltið, og mundu þau ásamt Eyrar-
sundsbrúnni stytta ferðatímann milli Mál-
meyjar og Hamborgar um u.þ.b. 3 klst.
Þá hafa Danir ráðist í skipulag nýs at-
vinnusvæðís eftir endilöngu Amager, sem
þeir nefna Örestaden, og er það talið munu
rúma um 60 þúsund atvinnutækifæri. Mjög
verður vandað til svæðisins, og var efnt til
umfangsmikillar hugmyndasamkeppni um
útlit þess. Járnbrautarstöð er fyrlrhuguð á
svæðinu, og einnig munu sporvagnar tengja
það við miðborgina.
Svíþjóðarmegin er fyrirhuguð mikil upp-
bygging, og hef ég undanfarin ár unnið við
atvinnuþróun og skipulagningu svæða og
umferðarmannvirkja. Fyrirhuguð er um 20
km löng hraðbraut kringum Málmey, sem
tengja mun brúna við hraðbrautakerfi Sví-
þjóðar. Samkvæmt upphaflegu samkomu-
lagi Svía og Dana átti að tengja járnbraut-
ina við eldra spor gegnum Málmey, en skipu-
lagsyfirvöld borgarinnar eru því mótfallin,
þar sem allþétt íbúðarhverfi eru þar í kring.
I staðinn leggjum við til að neðanjarðarspor
verði byggt undir borgina. Með því yrði
sneitt hjá truflunum, og mundi járnbrautin
tengjast miðborginni mun betur og stuðla
að betri uppbyggingu borgarinnar. Hefur
hugmyndin fengið víðtækan stuðning, en
kostnaðurinn er talinn nema um 40 milljörð-
um íslenskra króna og íjármögnunin er enn
óleyst.
Einnig reiknum við með mikilli uppbygg-
SKURÐMYND gegn um fyrirhugaða neðanjarðarjárnbrautarstöð f miðborg Málmeyjar.
Lá við að þeir sprengdu með því borgara-
lega ríkisstjórn Carls Bildt á sínum tíma.
Að lokum má svo nefna að málið hefur
þótt góður fjölmiðlamatur, og hafa fregnir
af andstöðunni oft verið blásnar meira upp
en efni stóðu til. Hefur mér t.d. skilist að
íslendingar heyri enn að framtíð brúarinnar
sé óviss, og að fyrirhuguð séu skemmdar-
verk á henni þegar bygging hefst. Þetta er
þó að miklu leyti úr lausu lofti gripið. Bygg-
ing brúarinnar er hafin, enda samþykkt í
ingu atvinnusvæða og íbúðarsvæða auk nýs
háskólasvæðis í tengslum við járnbrautina
til Kaupmannahafnar. Höfum við reynt að
vanda sem best til skipulagsins, einkum til
að laða að fólk og fyrirtæki. Svæðið kringum
brúna verður það fyrsta sem menn mæta,
þegar þeir koma til Svíþjóðar, og vel skal
til þess vandað, því lengi man fyrstu kynni.
Höfundur er arkitekt og skipulagsfræðingur og
starfar í Svíþjóð.
ANDINAVIU
Morgunblaðið/Guðjón Guðmundsson
FRÁ tónleikum Eddie Palmieris í Konsistoriegaarden í gamla Kaupmannahafnar-
háskólanum.
BORGIKBEREKKI
FLEIRI TONLEIKA
Djgsshátíóin í Kaupmannahöfn er ein hin stærsta
_____í heiminum. GUÐJON GUÐMUNDSSON_______
ræddi vió Svend Simmelkjær, einn aóalskipu-
leggjanda hátíóarinnar
LOKIÐ er einni stærstu
djasshátíð í Evrópu á
þessu ári, Kaup-
mannahafnarhátíð-
inni, þar sem hátt í
fimm hundruð tón-
leikar voru haldnir á
tiu dögum. Svend
Simmelkjær upplýsingafulltrúi
Copenhagen Jazz Festival segir
að hún geti ekki vaxið meira,
borgin beri ekki fleiri tónleika.
En Kaupmannahafnarborg er
heldur ekki á hveiju ári menn-
ingarborg Evrópu.
„Af um fimm hundruð tón-
leikum bókum við aðeins 50-60
tónleika. Aðrir tónleikar eru
bókaðir af veitingastöðum vítt
og breitt um borgina. Vertarnir
finna sjálfir þá tónlistarmenn
sem þeir vilja bjóða gestum sínum að hlýða
á og ganga frá öllum samningum við þá.
Okkar meginverkefni er að samræma alla
tónleikana og gefa út prógramm þar sem
þeirra er getið,“ segir Simmelkjær.
Djassborgin
Kaupmannahöfn státaði á sjöunda og átt-
unda áratugnum af mörgum heimsfrægum,
bandarískum djasstónlistarmönnum sem þar
tóku upp búsetu. Nægir þar að nefna Dext-
er Gordon, Ben Webster, Oscar Pettiford,
Stan Getz, Duke Jordan og Kenny Drew.
Simmelkjær segir að þessir menn hafi haft
mikil áhrif á danska djasstónlistarmenn sem
enn megi greina í dag. „Þekktasti djassleik-
ari Danmerkur, Niels Henning Orsted Ped-
ersen, lék með Oscar Peterson þegar hann
var aðeins fjórtán ára gamall. Kaupmanna-
höfn er því enn í huga margra djassborg,“
segir Simmelkjær.
Hann dregur þó enga dul á það að nútíma-
djass hefur ekki breiða skírskotun i Dan-
mörku frekar en annars staðar. Hins vegar
sé víða á veitingastöðum leikinn dixieland
djass og gestirnir njóti hans með dansi.
„Meðan á hátíðinni stendur er þó annað upp
á teningnum og líkt og djassáhuginn smiti
út frá sér eins og þú sérð ef þú ferð niður
að Nýhöfn,“ sagði Simmelkjær.
Tuborg styrkir
Stærstu tónleikar hátíðarinnar voru á veg-
um Copenhagen Jazz Festival, allir í Circus
byggingunni skammt frá aðaljárnbrautar-
stöðinni. Þar léku Svend Asmussen, Niels
Henning örsted Pedersen, Jan Garbarek,
Horace Silver og Wayne Shorter ásamt
hljómsveitum sínum. Einnig skipulagði hátíð-
in stærstu tónleikana í görðum Kaupmanna-
hafnar og sérstakan barnadjass sem var í
Kongens Have þijá daga hátíð-
arinnar. Simmelkjær segir að
ekki sé stofnað til hátiðarinnar
í gróðaskyni.
„Það er gott inál ef við töpum
ekki peningum á þessu. Við njót-
um fjárhagslegs stuðnings frá
Tuborg verksmiðjunum, sem er
stærsti stuðningsaðili hátíðar-
innar, Wonderful Copenhagen,
ferðaþjónustusamtökin hér í
Kaupmannahöfn og Kaup-
mannahafnarborg eru einnig
stórir stuðningsaðilar. Innkom-
an er einnig háð aðgöngumiða-
sölu, sölu á minjagripum og
veitingum,“ segir Simmelkjær.
Dönskum tónlistarmönnum
sem fram koma á hátíðinni eru
greidd laun samkvæmt samning-
um samtaka danskra tónlistar-
manna. Alls komu fram á hátíðinni 630 tón-
listarmenn, þar af 70 erlendir tónlistarmenn.
„Regla okkar er sú að sækjast aðeins eft-
ir framlagi erlendra tónlistarmanna ef raun-
in er sú að Danir standi þeim ekki jafnfæt-
is. Til þess að gefa þér hugmynd um hvað
ég á við þá myndum við ekki bjóða á hátíð-
ina svo við tökum sem dæmi spænskum te-
nórsaxófónleikara nema hann hafi eitthvað
sérstakt fram að færa umfram t.d. dönsku
tenórsaxófónleikarana Jesper Thilo eða Bent
Jædig,“ segir Simmelkjær.
Hann segir ekki miklum vandkvæðum
bundið að ná samningum við jafn eftirsótta
listamenn eins og Wayne Shorter eða Horace
Silver ef skipulagningin er rétt og gengið er
í málin með góðum fyrirvara og nægt fé sé
til þess að greiða þeim. Listamennirnir dvelj-
ist yfirleitt stuttan tíma í Kaupmannahöfn
enda bókaðir á tónleika um alla Evrópu. '
Opin hátíó
„Stærstu nöfnin bókum við strax í janúar
og danska tónlistarmenn síðar,“ segir Sim-
melkjær. Hann segir að djasshátíðin í Kaup-
mannahöfn sé nokkuð sér á báti hvað varð-
ar allt fyrirkomulag. Samskipti hátíðarhald-
ara og borgaryfirvalda stefni að því að hafa
hátíðina opna fyrir sem flesta. Hægt sé að
tylla sér niður á torgum og görðum borgar-
innar, veitingastöðum og tónleikahöllum og
hlusta á djasstónlist. Það þurfi ekki að fara
inn á afmarkað svæði þar sem krafist er
aðgangseyris, eins og víða tíðkist á evrópsk-
um djasshátíðum, eins og t.d. í Montreaux
í Sviss eða Haag i Hollandi. Mun fleiri tón-
leikar eru einnig á Kaupmannahafnarhátíð-
inni sem stendur í tíu daga. Hátíðin í Haag
stendur aðeins yfir í þijá daga. Hins vegar
eru fleiri stórstjörnur á hinum hátíðunum,"
segir Simmelkjær.
SVEND Simmelkjær
aðalskipuleggjandi
djasshátíðarinnar f
Kaupmannahöfn.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 3.ÁGÚST1996 1 1