Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1998, Blaðsíða 19

I
PÓLSKAR SYSTUR MEÐ TÓNLEIKA I LISTAKLÚBBI LEIKHÚSKJALLARANS
UR F40LDANUM
I FAMENNIÐ
AÐ ER óravegur frá Kraká til
Hólmavíkur. Lönd, haf og milljónir
manna skilja þessa staði að - heill
heimur. Sú staðreynd aftraði þó
ekki systrunum Mariolu og Elzbietu
Kowalczyk frá því að yfirgefa æskustöðvarn-
ar í Póllandi fyrir fjórum árum og setjast að
á Hólmavík. Sú fyrrnefnda, sem er
messósópransöngkona, stýrir tónlistarskól-
anum á staðnum og Elzbieta kennir þar á pí-
anó.
Saman koma systurnar fram á tónleikum í
Listaklúbbi Leikhúskjallarans á mánu-
dagskvöldið, kl. 20.30. Á efnisskrá eru
sönglög úr ýmsum áttum, eftir menn á borð
við Chopin, Kartowicz, Caldara, Mozart,
Verdi, Gershwin og Þórarin Guðmundsson.
Mariola stundaði söngnám við Tónlistar-
háskólann í Kraká, þaðan sem hún lauk prófi
árið 1980. Allar götur síðan hefur hún starf-
að við söng og söngkennslu. Um árabil vai-
hún fastráðin við óperuna í Kraká, auk þess
að koma reglulega fram með sinfóníuhljóm-
sveitum og á tónlistarhátíðum. Þá hefur
Mariola ferðast víða um lönd, ýmist með
hljómsveitum eða systrum sínum, Elzbietu
og Ewu, sem er sópransöngkona, meðal ann-
ars til Bandaríkjanna, Ítalíu, Kanada, Þýska-
lands, Frakklands og Finnlands. Pólska út-
varpið og fjöldi erlendra útvarps- og sjón-
varpsstöðva hafa gert upptökur með söng
hennar.
Elzbieta lauk prófi í píanóleik frá Tónlist-
arháskólanum í Kraká árið 1986 og söngprófi
frá tónlistarskóla í Nowry Targ sex árum
síðar. Hún hefur verið meðleikari systra
sinna, Ewu og Mariolu, á tónleikum þeirra,
innan og utan Póllands, ásamt því að hafa
starfað í sinfóníuhljómsveit og kór pólska
ríkisútvarpsins.
Vildu breyta til
En hvers vegna ákváðu þær systur að yf-
irgefa heimalandið og setjast að á Hólmavík?
„Það er von þú spyrjir," segir Mai’iola og
hlær. „Ástæðan er einfaldlega sú að okkur
langaði að breyta til og hvers vegna ekki að
flytja til Islands? Við eigum pólska vini, sem
sest hafa að í Borgamesi og á Akureyri, og
þeir hvöttu okkur til að láta slag standa - hér
væri gott að vera.“
Því næst sóttu systumar um stöðu skóla-
stjóra og píanókennara við Tónlistarskól-
anna á Hólmavík og fengu. En vistaskipti
geta tekið á taugarnar, það fengu systurnar
að reyna. „Þegar við vorum sestar upp í flug-
vélina, sem flytja átti okkur til Islands, feng-
um við strax vægt áfall. Allt í kringum okkur
var fólk að tala stórfurðulegt tungumál. Eg
hafði lært ensku, frönsku og þýsku í háskóla
en þetta var eitthvað allt annað! Er þetta ís-
lenska? hugsaði ég með mér. Ef svo er, þá
get ég þetta ekki! Þetta er ómögulegt," segir
söngkonan nú fjórum árum síðar - á prýði-
legri íslensku!
Engu að síður skiluðu systurnar sér upp á
skerið - en ekki tók betra við þar. „Það var
janúar og þegar við komum til Hólmavíkur
var veðrið virkilega vont, snjór og vindur.
Við höfðum aldrei kynnst öðru eins hvass-
viðri og fyrstu þrjár vikurnar þráðum við að
komast heim til Póllands. Við áttum virki-
lega bágt!“
En alla vinda lægir um síðir og fljótlega
komust systurnar í takt við íslenskt þjóðfé-
lag. „Þökk sé því góða fólki sem tók á móti
okkur, með Stefán Gíslason sveitarstjóra í
broddi fylkingar. Islendingar era upp til
hópa mjög hjálplegt fólk, hér eru allir þoðnir
og búnir að veita manni aðstoð,' ólíkt því sem
Morgunblaðið/Magnús H. Magnússon
SYSTURNAR Mariola og Elzbieta Kowalczyk hafa víða farið um dagana en koma nú í fyrsta
sinn fram í Listaklúbbi Leikhúskjallarans.
maður hefur kynnst víða annars staðar, til
dæmis í Þýskalandi," segir hin siglda Mari-
ola.
Eitt af því fyrsta sem vakti athygli Mari-
olu var fegurð íslenskra sönglaga. „Þegar ég
heyrði þessi lög fyrst trúði ég ekki mínum
eigin eyram, hvernig geta tónskáld sem búa í
svona köldu landi samið svona hlý lög?
Ástæðan er einföld, íslensku sönglögin end-
urspegla ekki veðráttu landsins, heldur
hjartaþel þjóðarinnar!"
Mariola segir það jafnframt hafa komið
sér á óvart hve íslensk og pólsk sönglög eiga
mikið sameiginlegt. „Islensk sönglög líkjast
pólskum og rússneskum sönglögum mun
meira en til dæmis þýskum, sem era köld og
fjarræn. Þetta kom mér þægilega á óvart.“
Mikill áhugi á tónlist
Mariola segir tónlistaráhuga mikinn á
Hólmavík, tónlistarskólinn sé þéttsetinn og
kirkjukórinn, sem hún stjórnar, í stöðugri
framfór. „Börnin í skólanum eru mjög
áhugasöm og ekki síður fullorðnu konurnar
sem ég er með í einkatímum. Þá er kórinn
mjög góður. Það hefur verið reglulega gam-
an og gefandi að kynnast og vinna með þessu
fólki.“
En hvernig koma Islendingar Mariolu fyr-
ir sjónir?
„Það sem ég virði mest við íslendinga, fyr-
ir utan hjálpsemina, eru rólegheitin. Hér
dettur hvorki né drýpur af fólki. Ef það er
vont veður í dag, hugsa Islendingar bara
með sér: „Jæja, það verður bara betra á
morgun!" Þetta viðhorf kann ég að meta, þó
Kraká sé að mörgu leyti yndisleg borg er
fólkið þar alltof stressað. Á Hólmavík er eng-
inn stressaður.“
Það þai’f vart að taka það fram að systrun-
um, Mariolu og Elzbietu, líður ákaflega vel á
Hólmavík og sú fyrrnefnda staðfestir að ekk-
ert fararsnið sé á þeim. „Auðvitað söknum
við vina og ættingja í Póllandi, annað væri
óeðlilegt. Við höfum hins vegar verið mjög
duglegar að heimsækja þá á sumrin og með-
an okkur líður svona vel á Islandi er engin
ástæða til að snúa aftur til Póllands."
ÓLi G. JÓHANNSSON OPNAR MÁLVERKASÝNINGU í HVERAGERÐI
LISTAGYÐJAN VERIÐ
MER HLIÐHOLL
Morgunblaðið/Kristján
„MYNDLISTIN er nú mitt aðalstarf," segir Óli G. Jóhannsson, myndlistarmaður, sem er að
opna málverkasýningu í Hveragerði.
r
LI G. Jóhannsson, myndlistarmað-
ur á Akureyri opnar málverkasýn-
ingu í Listaskálanum í Hveragerði
laugardaginn 28. febrúar kl. 15.00.
„Sólin gaf mér litakassa“ er yfirskrift sýn-
ingarinnar og sýnir Oli 48 málverk, unnin í
akríl á striga.
Oli sagði þessi verk óhlutbundin og máluð
á síðustu tveimur og hálfu ári. „Eg sýndi
álíka verk fyrir tæpum þremur árum á sýn-
ingu í St. Moritz í Sviss. Sú sýning gekk
mjög vel og ég seldi fjölmörg verk. Sýningin
opnaði mér glugga lengra til suðurs og mér
stóð tiþboða að halda sýningu í Verona á
Italíu. Ég ætlaði með þessa sýningu sem ég
er nú að opna í Hveragerði til Italíu en varð
að hverfa frá þeirri hugmynd. Ég lenti í slysi
er ég var á togara norður í Bai’entshafi og
réð því ekki við að fara með svona stóra sýn-
ingu til útlanda.“
Óli hefur ekki sýnt fyrir sunnan í ein 13 ár
en er honum bauðst að sýna hjá Einari Há-
konarsyni í Hveragerði, tók hann því fegins
hendi. „Listaskálinn er besti sýningarsalur
landsins og Reykjavík hefur ekki einu sinni
upp á að bjóða sambærilegan sal til sýn-
inga.“
Haldið
sýningar víða
Fyrstu einkasýningu sína hélt Óli árið
1972 á Akureyri og af og til hefur hann hald-
ið einkasýningar í heimbæ sínum og víðar
um Norðurland. Þá hefur hann sýnt ásamt
nokkrum félögum sínum að Kjai-valsstöðum,
í Norræna húsinu og í Listasafni alþýðu.
Á áttunda áratugnum varð mikil vakning í
myndlist á Akureyri. Myndlistarfélag Akur-
eyrar var stofnað og undir merkjum þess var
unnið ötult brautryðjendastarf. Óli var for-
maður félagsins um tíma og hann beitti sér
ásamt nokkrum vinum fyrir stofnun
Myndsmiðjunnar sem var forveri Myndlist-
arskólans á Akureyri.
Óli rak um árabil Gallery Háliól ásamt eig-
inkonu sinni Lilju Sigurðardóttur. Starfsemi
Háhóls markaði tímamót í sögu myndlistar á
Akm’eyri og í fyrsta sinn voru reglubundnar
sýningar haldnar norðan heiða.
Eftir slysið í Barentshafi hefur myndlistin
verið aðalstarf Óla og hann telur að lista-
gyðjan hafi verið sér hliðholl. „Ég hef hins
vegar ekki komið nálægt myndlistarmálum á
Akureyri síðustu 10 árin og tel mér það til
tekna. Ég hef ekki viljað taka þátt í þeim
vígaferlum og því nautaati sem verið hefur í
kringum Listagilið,“ sagði Óli.
Mótettu-
kórinn
oa Hörður
ó Tistahótíð
Björgvinjar
MÓTETTUKÓR Hallgrímskirkju og
Hörður Áskelsson orgelleikari munu
halda tónleika á alþjóðlegu listahátíð-
inni í Björgvin í Noregi í vor. Tónleik-
ar Mótettukórsins verða í Dómkirkju
borgarinnar 30. maí nk., en Hörður,
Sem jafnframt er stjórnandi kórsins,
kemur fram einn síns liðs á sama stað
deginum áður.
I bæklingi sem stjórnendur hátíðai’-
innar hafa sent frá sér eni tónleikar
Mótettukórsins kynntir sem einn af
hápunktum tónlistardagski’ár hátíðar-
innar, en meðal annai’ra gesta verða
messósópransöngkonan Cecilia Bar-
toli, Anne-Sophie Mutter fiðluleikari
og messósópransöngkonan Randi
Stene, sem valin hefur verið tónlistar-
maður hátíðai-innai’.
Á efnisskránni sem Mótettukórinn
fer með utan era verk eftir eistneska
tónskáldið Arvo Párt, sem sótti Island
heim á dögunum, Hjálmar H. Ragn-
arsson og Jón Nordal. Á einleikstón-
leikum sínum mun Hörður Áskelsson
aftur á móti flytja verk eftir Þorkel
Sigurbjörnsson, Árvo Párt, Kjell Mörk
Karlsen, Jónas Tómasson og Jón Nor-
dal.
Framkvæmdastjóri listahátíðarinn-
ar í Björgvin er íslendingurinn
Bergljót Jónsdóttir.
í
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 28. FEBRÚAR 1998 1 9