Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1998, Blaðsíða 6

í dag, laugardaginn 27. júní, kl. 15, verður opnuð sumarsýning Gerðarsafns sem að þessu sinni hefur hlotið nafnið
Fimmt og stendur hún til 19. júlí. HULDA STEFÁNSDÓTTIR segir hér frá sýningum fimm listamanna sem í f yrstu virð-
ast ekki eiga annað sameiginlegt en | það að vera konur og gerir það samfund | oeirra enn meira spennandi fyrir vikið.
Morgunblaðið/Amaldur
Sólveig Aðalsteinsdóttir.
Bryndís Snæbjörnsdóttir.
Morgunblaðiö/Amaldur
LITUR ÁN FORMS - FORM ÁN LITAR KONAN OG FJALLIÐ
LITUR og form. Pessir tveir klassísku eðl-
isþættir myndlistar koma endurtekið fyi-ir
þegar verk Sólveigar Aðalsteinsdóttur eru
skoðuð. „Ég hef alltaf safnað mikið af lit-
um,“ segir Sólveig. „Ég vissi bara ekki lengi
hvernig ég vildi tengja þá við efnið.“ Safni
glerkrukkna með uppgufuðum vatnslitnum
líkir hún við það að eiga liti á lager sem hún
velji síðan úr til uppsetningar á sýningum, rétt
eins og þegar listmálarinn velur sér liti í mál-
verk sín.
Lengra nær þó ekki hin hefðbundna skil-
greining höggmynd - málverk, enda yrðu slík-
ar skilgreiningar bara til trafala, eða eru verk-
in Uppgufaður vatnslitur í glerkrukkum meira
eða minna málverk en skúlptúr? Verkin Drasl
í plasti meira um form en lit? Og það þó að lit-
urinn sé vart greinanlegur í rusli sem hefur
verið vafið þétt inn í mörg lög af glærri plast-
filmu. Ogerlegt er að þekkja hlutina á lögun
sinni þar sem þeir mynda ný og tilviljana-
kennd form sem gaman er að handleika. Gætu
hlutirnir þá ekki einmitt fjallað um þennan
næstum ósýnilega lit? Ljósmyndir Sólveigar
ei'u að sama skapi óræðar litastúdíur úr vinnu-
stofunni. Myndavélinni er sveiflað hratt um
rýmið svo ljósnæm filmukornin nema ekki
annað en litina, - birtu og skugga umhverfis-
ins. Og fyrir vikið minna myndirnar á rákir
sem uppþornaður vatnslitur hefur skilið eftir í
glerkrukkunum.
„Enda þótt verk Sólveigar sýni gerólíka
hluti - annað byggir á gegnsæi, hitt á ógegn-
sæi - er þeim sameiginlegur áhuginn á birt-
ingu lita óháð sérkenni hlutanna og jafnframt
sem hluta af efnisheiminum," segir Eva
Heisler m.a. í umfjöllun sinni í sýningarskrá.
„I báðum tilvikum er liturinn skynjaður sem
afleiðing af brotthvai-fi efnisins - í hinu fyrra
með uppgufun hinnar vatnsblendnu málning-
ar, í síðara tilvikinu með því að hjúpa útlínur
einstakra hluta.“
INNSETNING Bryndísar Snæbjörnsdótt-
ur í Gerðarsafni samanstendur af ljós-
myndum og hljóði sem berst um hátalara í
salnum. „Verk mitt hér fjallar um lífið
sjálft," segir Bryndís, sem búsett er í Glas-
gow í Skotlandi. „Sem Islendingur búsettur
á erlendri grund þá leitar hugurinn oft heim
og þá gjarnan til íslenskrar náttúru. Þetta
verk mitt markar á vissan hátt spor í ferli
mínum þar sem unnið er með framandi um-
hverfi en þó svo kunnuglegt landslag."
Verkið lýsir nýlegri fjallgöngu listakon-
unnar. Hvemig andardrátturinn verður ör-
ari og svitinn sprettur fram um leið og fjalla-
loftið streymir inn í lungu borgarkonunnar.
Umhverfishljóð í bland við samræður við
samferðarmann á fjallið draga fram skýra
mynd af aðstæðum. Gerningurinn endurlifn-
ar í sýningarsalnum. Loks stendur hún sigri
hrósandi á toppnum. I fjarska glittir í mjúk-
ar og kvenlegar útlínur dalbotnsins. „Sem
áhugamaður um fjallgöngu sný ég aftur til
reynslu er byggist á líkamlegri áreynslu
fremur en þekkingu á umhverfi og staðhátt-
um,“ segir Bryndís. „Samfylgd á göngunni
opnar almenningi innsýn inn í þessa reynslu
mína. Honum gefst kostur á að fylgjast með
samskiptum mínum og samferðarmanns
míns á göngunni, hvernig stígandinn rís og
hvernig tekist er á við þörfina fyrir öryggi og
áhættu á víxl.“
Um verk hennar segir Patsy Forde m.a. í
sýningarskrá. „í öllum verkum sínum er
Bryndís að kanna eigið samband við lands-
lag, bæði áþreifanlegt og táknrænt. ... Hinar
dæmigerðu íhyglislegu og næmu ljósmyndir
hennar gefa skoðandanum tíma til að komast
inn í viðkvæman birtuheiminn sem hún laðar
fram með svo snjöllum og sannfærandi
hætti.“
Anna Guðjónsdóttir.
Morgunblaðið/Arnaldur
NÁTTÚRAN í MÁLVERKINU
VERK Önnu Guðjónsdóttur mynd-
listarmanns, sem búsett er í Ham-
borg, samanstanda af málverkum,
ljósmyndum og teikningum. Text-
inn sem Anna notast við í sýningarskrá og
er tilvitnun í sögu Lewis Caroll, I gegnum
spegilinn, vísar til hugmynda hennar um
rýmið handan raunveruleikans sem býr
engu að síður innan hans, - rými málverks-
ins. „Eftir andartak var hún komin í gegn-
um glerið og hafði stokkið léttilega inn í
rýmið á bak við spegilinn. Hún fór að líta í
kringum sig og sá að það sem eftir var af
gamla rýminu var ósköp venjulegt og ekk-
ert athyglisvert, en að allt hitt var eins ólíkt
því og hugsast gat.“
Verkin á sýningunni í Gerðarsafni segir
Anna þróun af fyrri verkum og ýmsum
spumingum sem beinist að eðli málverksins.
Hún hefur einsett sér að rannsaka hefð og
formgerð málverksins, brjóta upp og finna
nýjar leiðir til framsetningar. „Mér þykir
mjög spennandi að taka aftur inn málverkið
og halda áfram að þróa þá landslagssýn sem
lesa má í gegnum málverkshefðina," segir
Anna. „Og um leið og ég held að vissu leyti í
þá hefð reyni ég að víkka hana út. Því er auð-
velt að lenda í rómantísku landslagi þegar
maður fer að fást við það.“ Hana langar til að
blanda saman sýn fræðimennskunnar og
myndlistarinnar á náttúruna, landslagsmál-
verkinu og því óhlutbundna, sem verður þó
fígúratíft þar sem áhorfandinn speglar sig í
lökkuðu yfirborði málverkanna og gler-
römmum ljósmyndanna.
Til að forðast að mála upphafið landslag
hugans, litað bláum fjöllum fjarlægðar,
ákvað Anna að binda sig við ákveðið um-
hverfí og valdi sér Atlantshafshrygginn að
viðfangsefni. „Á sama hátt og flekarnir tveir
kenndir við Evrópu og Ameríku renna í
sundur á þessu svæði og nýtt land verður til
er að finna hliðstæður þess í myndlistinni
þegar gömul gildi víkja fyrir nýrri hugsun,"
segir Anna.
Verkin tengjast flestöll náttúru, Ufrfld og
jarðfræði við Þingvallavatn, þar sem ísaldar-
urriðinn kemur við sögu, og að sjálfsögðu
einnig Almannagjá. Síðan hyggst hún fíkra
sig áfram upp eftir sprungusvæðinu, - skoða,
skrá og skissa, - gera grein fyrir landsvæð-
inu á sinn eigin hátt.
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 27. JÚNÍ1998