Lesbók Morgunblaðsins - 22.05.1999, Blaðsíða 7
Morgunblaðið/Þorkell
EIN mynda Bretans Ralph Hannam, en Ralph var einn af stofnendum
Ljósmyndafélags Reykjavíkur.
EIN Ijósmynda Hjálmars R. Bárðarsonar sem er einna þekktastur þeirra
áhugaljósmyndara sem eiga verk á sýningunni.
ABSTRAKT UÓSMYNDIR
, í ÞJÓÐARBÓKHLÖÐU
IANDDYRI Þjóðarbókhlöðunnar stend-
ur þessa dagana yfir sýning á verkum
reykvískra áhugaljósmyndara frá árun-
um 1950-1970. Að sögn ívars Brynjólfs-
sonar, ljósmyndara við Þjóðminjasafnið,
einkenndist tímabil þetta af mikilli
gi’ósku í listrænni ljósmyndun og ber
sýningin þess glöggt merki.
Sýningin er smá í sniðum, en þar kennir
engu að síður margra grasa. Verk sumra ljós-
myndaranna teljast til hefðbundinnar ljós-
myndunar, önnur má flokka sem sagnfræði-
legar heimildir, á meðan að þriðji flokkurinn
einkennist af skemmtilegum leik ljóss, skugga
og formgerðar. I hópi þeirra síðastnefndu má
m.a. sjá áhugaverð dæmi um tilraunir með
abstrakt ljósmyndun og eiga verkin sterkar
rætur í myndlist síns tíma.
Kveikjan að sýningunni, sem haldin er á
vegum Þjóðminjasafnsins, er rannsóknarverk-
efni sem unnið var með tilstyrk Nýsköpunar-
sjóðs námsmanna og segir fvar að á næstunni
verði gefið út rit á vegum safnsins um áhuga-
ljósmyndaklúbba 1950-1970.
Líkt og fram kemur í sýningarskrá var mik-
ill vaxtarbroddur í listrænni ljósmyndun með-
al áhugaljósmyndara á þessum tíma. Fjöldi
ljósmyndaklúbba og -félaga voru stofnaðir upp
úr 1950 og má að nokkru rekja þá þróun til
Hjálmars R. Bárðarsonar sem stofnaði Hið ís-
lenska ljósmyndafélag (HÍL), en Hjálmar
hafði áður verið aðili að samtökum danskra
ljósmyndara. Það var síðan eftir stofnun HÍL
að gróska komst í starf áhugaljósmyndara
sem stofnuðu ýmsa smærri ljósmyndaklúbba
sem tilheyrðu HÍL. A sýningunni í Þjóðarbók-
hlöðunni má m.a. sjá nokkrar ljósmynda
Hjálmars sem bera tæknivinnu síns tíma
glöggt vitni. En ljósmyndirnar eru margar
hverjar samsettar úr tveimur til þremur ljós-
myndum til að ná fram endanlegri mynd.
Ljósmyndaklúbbarnir sem verk eiga á sýning-
unni eru Litli ljósmyndaklúbburinn, Ljós-
myndafélag Reykjavíkur og Fótóklúbburinn
fris.
Mikil virkni hefur einkennt starf ljósmynda-
klúbbanna, en margir félagsmanna voru iðnir
við að taka þátt í sýningum erlendis og gátu
sumir hverjir sér gott orð. Til að mynda er á
sýningunni ein mynda Rafns Hafnfjörð sem
sýnd hefur yerið á sex erlendum ljósmynda-
sýningum. í Þjóðarbókhlöðunni er einnig að
finna ýmis æfingaverkefni Litla ljósmynda-
klúbbsins í myndskurði og myndbyggingu og
voru verkefnin varðveitt af Óttari Kjartans-
syni, en eru nú í eigu Þjóðminjasafnsins.
Þekktastir þeirra áhugaljósmyndara sem
verk eiga á sýningunni eru eflaust þeir Hjálm-
ar R. Bárðarson og Bretinn Ralph Hannam. Á
sýningunni má þó einnig sjá verk þeirra
Freddy Laustsens, Gunnars Péturssonar,
Kristins Sigurjónssonar, Óttars Kjartansson-
ar og Rafns Hafnfjörð. En verk Gunnars bera
að mati ívars Brynjólfssonar vott um hvað
mestan frumleika, en þar eru tengslin við
abstrakt málverkið einna sterkust.
Sýningunni Áhugaljósmyndarar í Reykjavík
1950-1970 lýkur 28. maí nk.
SÝNINGIN í Þjóðarbókhlöðunni er smá í sniðum en verkin fjölbreytt.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 22. MAÍ1999 7