Lesbók Morgunblaðsins - 17.07.1999, Blaðsíða 16

VERK 61 LISTMÁLARA í LISTASKÁLANUM í HVERAGERÐI
ÞAÐ er ekki lítil kúnst að hengja upp verk sex tuga listmálara svo hvert og eitt njóti sín.
Nafnarnir Sigurður Þórir, Sigurður Magnússon og Sigurður Örlygsson leggja á ráðin.
EINAR Hákonarson og Kjartan Guðjónsson virðast nokkuð sáttir við
uppröðunina hjá þeim nöfnum.
ÞAÐ er ekki nema um mánuður
síðan nokkrir listmálarar komu
saman og fóru að undirbúa sýn-
inguna, sem upphaflega átti að-
eins að vera lítil samsýning nokk-
urra manna en endaði sem sam-
sýning rúmlega sex tuga listmál-
ara. Listamennimir völdu sjálfir
verkin og sendu að jafnaði eitt hver. „Meiri-
parturinn er tiltölulega ný verk, sum þeirra
nánast lykta af olíunni ennþá en þó hafa sumir
sent eldri verk,“ segir Sigurður Magnússon,
einn af upphafsmönnum sýningarinnar.
„Okkur fannst það helvíti snautlegt ef þetta
hús yrði lagt á höggstokkinn og dæi Drottni
sínum þegjandi og hljóðalaust - það gæti þá að
minnsta kosti gert það með elegans. Eg held að
þetta verði afskaplega skemmtileg sýning, af
því hún brýtur upp þessa hefð að allt þurfi að
vera slétt og fellt og fara vel saman - eins og
hver sýning sé eitthvert fyrirmyndar hjóna-
band. Hér geta myndirnar rifist, þær æpa jafn-
vel hver á aðra - og því mega þær ekki gera
það? Það er enginn sem segir að það megi
ekki,“ segir Kjartan Guðjónsson.
„Hér ar heilmikið verið að mála"
„Það er stórkostlegt að geta stefnt saman
sextíu málurum á svona sýningu. Þar sem þetta
er gert með mjög skömmum fyrirvara og um
hásumar, vantar auðvitað ýmsa í hópinn sem
gaman hefði verið að hafa með, einfaldlega
* vegna þess að það hefur ekki náðst til þeirra.
En ég held samt að þetta sé góður þverskurður
af því sem verið er að gera í málverkinu og seg-
ir okkur náttúrulega að hér er heilmikið verið
að mála, ungir jafnt sem gamlir. Hér er tölu-
vert af narratívu eða frásagnarlegu málverki,
svo frásögnin virðist ennþá eiga erindi til
fólks,“ segir Sigurður Magnússon.
„Eg held að það hafi ekki gerst áður hér á
landi að svona margir málarar sýni saman. Þeir
eru að vísu bara með eina mynd hver og
kannski má segja að sýningin verði svolítið
sundurlaus af þeim sökum. En það liggur bara í
hlutarins eðli og það er allt í lagi. Það má alveg
segja að hér séu svona 90% málara sem taka
sig alvarlega og hafa verið starfandi í nokkur
ár,“ segir Sigurður Örlygsson, sem kveðst von-
ast til að sýninguna megi endurtaka eftir eitt til
tvö ár og framtakið verði upphafið að nýrri
samstöðu meðal málara. Nafni hans Magnús-
son ræðir einnig um þörfina á samstöðu meðal
íslenskra listamanna og samstöðu um málverk-
ið og segir þar mikið verk að vinna. Þá vllji hóp-
urinn gjaman sýna Einari Hákonarsyni og
Listaskálanum samstöðu. „Okkur þykir mjög
sárt ef þetta hús hættir að vera menningar-
hús,“ segir hann.
Þeim félögum verður tíðrætt um sérfræð-
ingaveldið í listalífinu og segja málverkið hafa
átt mjög undir högg að sækja í sýningarsölum
og söfnum landsins á undanfömum áram. „A
síðasta áratug, þegar þessi nýja stétt listfræð-
inga komst til valda hér, var málverkið sett svo
mikið út í hom að mér fannst að eitthvað yrði
að gera. Og Listaskálinn er til orðinn út af
þessu,“ segir Einar Hákonarson.
r Eyðir ekki púðri á konseptið
Sigurður Þórir gagnrýnir líka listfræðinga
fyrir að vilja ráða ferðinni og stýra um of. „Það
er tilhneiging til að segja að hitt og þetta sé
framúrstefna í dag og um leið er öðra ýtt í
burtu. Þegar nýir miðlar eins og innsetningar
og ýmiskonar tölvulist koma fram á sjónarsvið-
ið, þá finnst mörgum það miklu meira spenn-
andi og það sem koma skal. Það getur vel verið
að það sé það sem koma skal, en menn halda
samt áfram að mála á striga. Það er aldagömul
aðferð sem hefur reynst vel og með henni geta
menn tjáð ýmislegt sem þeir geta ekki tjáð með
hinum miðlunum. Þetta á alveg að geta gengið
hvað með öðra,“ segir Sigurður Þórir og er
hreint ekki á því að málverkið sé dautt. Hann
er einnig ósáttur við hve erlendar stefnur og
straumar virðast eiga greiðari aðgang inn í söfn
og sýningarsali hér en það sem menn gera á
persónulegum eða þjóðlegum nótum.
MALVERKIÐ
ER EKKI DAUTT
Hópur listmólara hyggst sló skjaldborg um Listaskólann
í Hveragerði sem hefur verið lokaður fró áramótum. I
dag verður opnuð sýningin Samstaða - 61 listmálari
og er tilgangurinn tvíþættur; að sýna Listaskálanum
og eiganda hans, Einari Hákonarsyni, samstöðu í
þrengingum og efla samstöðu meðal listmálara.
AAARGRÉT SVEINBJÖRNSDÓTTIR brá sér austur yfir
fjall og hitti forsprakka sýningarinnar.
Morgunblaöið/Jim Smart
LISTASPRANG heitir þetta málverk Sigurðar Örlygssonar, þar sem faðir hans, ungur og
gamall, er honum yrkisefni.
RENDUR og sjór Sigtryggs Bjarna Baldvinssonar.
„Ég hef orðið var við mikla r eiði og gremju
hjá fólki yfir því að það fær ekkert að sjá í þess-
um sýningarsölum sem það vill sjá. Þeir eru
„mónópólíseraðir" af tiltölulega þröngum hópi
sérfræðinga, sem hleypir engum inn. Það hefúr
meira að segja verið „agiterað“ á móti málverk-
inu og sagt að það sé búið að vera, en þeir sem
halda þessu fram era miðaldra menn sem era
farnir að grána en halda að þeir séu ennþá ung-
ir. Þetta er bara alger misskilningur, þeir era
ekkert ungir, en það era aftur komnir ungir
málarar í stríðum straumum, ekki hér, heldur
um alla álfuna. Það hefur orðið mjög mikil
gagnbylting gegn þessu konsepti. En ég ætla
nú ekki að eyða púðri konseptið,“ segir Kjart-
an.
Eins og áður sagði hefur Listaskálinn verið
lokaður frá því um áramót en þá hafði hann ein-
ungis verið í rekstri í eitt og hálft ár. „Reynslan
hefur sýnt að menningarstarfsemi verður að
styrkja, hún nær ekki að standa undir sér
sjálf,“ segir Einar. „Listaskálinn á í það miklum
fjárhagserfiðleikum að hann mun ekki lifa
áfram nema til komi aukið hlutafé upp á 20-25
milljónir eða opinber stuðningur. Þetta er mjög
sérhæft hús og byggt sem menningarmiðstöð.
Þegar ríkisstjómin kynnti í vetur fyrirætlanir
sínar um menningarhús á landsbyggðinni,
skrifaði ég bréf þar sem ég lagði fram ýmsar
hugmyndir en nú er ég búinn að bíða í meira en
hálft ár eftir svari frá ríkisstjórninni,“ segir
hann. Bæjarstjóm Hveragerðis hefur tekið
undir hugmyndir Einars um að gera Listaskál-
ann að menningarhúsi fyrir Suðurland og hefur
ályktað um að skora á ríkisstjórnina í þá vera.
Undir þá áskoran tók Samband sunnlenskra
sveitarfélaga á þingi sínu á liðnu vori. Einnig
hefur þeirri hugmynd verið varpað fram að
sameina Listaskálann og Listasafn Árnessýslu
á Selfossi. „Ég lagði erindi fyrir stjórn safnsins
og fékk það svar að hún væri tilbúin að ræða
þann möguleika," segir Einar.
Hver sem framtíð Listaskálans verður fagn-
ar hann framtaki listamannanna sem tóku
framkvæði að samstöðusýningunni. „Þetta veit-
ir mér svolitla uppreisn æra og andlegan styrk
í minni baráttu. Þessi sýning er annaðhvort
svanasöngur Listaskálans eða upphaf að kröft-
ugu starfi hér,“ segir Einar.
Sýningin hefst í dag ki. 14 með ávarpi
Tryggva Gíslasonar, skólameistara á Akureyri,
og kl. 15 verður dagskrá Ljóða- og djass-hóps-
ins. Karl Guðmundsson leikari les ljóð eftir
Matthías Johannessen og Jóhann Hjálmarsson
les eigin ljóð. Leikin verður tónlist eftir Carl
Möller, sem einnig leikur á píanó ásamt Guð-
mundi Steingrímssyni á trommur og Ómari Ax-
elssyni á bassa.
Sýningin er opin daglega kl. 13-18 en henni
lýkur 1. ágúst. Verkin era öll til sölu. Lista-
mennirnir sem eiga verk á sýningunni era:
Anna Jóa, Arnar Herbertsson, Baltasar, Bene-
dikt Gunnarsson, Björg Þorsteinsdóttir, Björg-
vin Haraldsson, Bragi Ásgeirsson, Daði Guð-
bjömsson, Einar Baldvinsson, Einar Hákonar-
son, Einar Þorláksson, Eiríkur Smith, Elías B.
Halldórsson, Eyjólfur Einarsson, Gísli Sigurðs-
son, Guðmunda Andrésdóttir, Guðmundur Ár-
mann Sigurjónsson, Guðný Kristmanns, Guð-
rún Einarsdóttir, Guðrún Kristjánsdóttir,
Gunnar Örn Gunnarsson, Hafsteinn Austmann,
Harpa Bjömsdóttir, Haukur Dór, Helga Magn-
úsdóttir, Hlíf Ásgrímsdóttir, Hulda Hákon,
Ingibjörg Hauksdóttir, Jóhanna Bogadóttir,
Jón Axel, Jón Óskar, Jón Reykdal, Kjartan
Guðjónsson, Kjartan Ólason, Kristbergur Pét-
ursson, Kristín Geirsdóttir, Kristinn G. Jó-
hannsson, Kristján Davíðsson, Lísbet Sveins-
dóttir, Magnús Kjartansson, Margrét Jónsdótt-
ir, Margrét Sveinsdóttir, Matthea Jónsdóttir,
Óli G. Jóhannsson, Ólöf Oddgeirsdóttir, Pétur
Gautur, Pétur Halldórsson, Rut Rebekka, Sara
Vilbergsdóttir, Sigtryggur Bjami Baldvinsson,
Sigurbjörn Jónsson, Sigurður Magnússon, Sig-
urður Örlygsson, Sigurður Þórir, Sigurður Vil-
hjálmsson, Soffía Sæmundsdóttir, Tolli, Val-
garður Gunnarsson, Vignir Jóhannsson, Viktor
Cilia, Þórdís Rögnvaldsdóttir og Þórður Hall.
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 17. JÚLÍ 1999