Tíminn - 07.12.1966, Blaðsíða 5

Tíminn - 07.12.1966, Blaðsíða 5
MIÐVIKUDAGUR 7. desember 19G6 5 TÍMINN —W$rihm. — Úigefandi: FRAMSÓKNARIFLOICKURINN Framkvæmdastjórl: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: POrarinn Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug. lýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu- hösinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af. greiSslusími 12323. Auglýsingasími 19523. Aðrar skrifstofur, sími 18300 Áskriftargjald kr. 105.00 á mán. innaniands. — í lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f. Listsýningar og lista- Tveir þingmenn, Ingvar Gíslason og Ólafur Jóhannes- son, hafa nýlega flutt í sameinuSu þingi tillögu um skip- un milliþinganefndar, er geri tillögur um stofnun lista- s^fna og fjölgun listsýninga utan Reykjavíkur. Rökin fyrir þessari tillögu eru einkum þessi: LandsbyggSin utan Reykjavíkur er ærið fátæk að lista- söfnum og undantekning, ef myndlistarmenn þjóðarinn- ar sýna verk sín opinberlega annars staðar en í Reykja- vík. Jafnvel á Akureyri eru myndlistarsýningar fágætir viðburðir- Slíkt ástalnd er engan veginn heillavænlegt. Hversu háskalegt sem það er landsbyggðinni að dragast aftur 'úr í atvinnulegum efnum — og um það er enginn ágreiningur — þá felst einnig dulin, ef ekki augljós hætta, þegar menningarskilyrði eru að verulegum mun lakari á einum stað en öðrum. Félags- og menningarlegur ójöfnuður meðal þjóðarinnar, hvort heldur er milli ein- stakra stétta eða landshluta, hefur hættu í för með sér. Telja má með réttu, að löngum hafi menningar jöfn- uður verið aðal íslenzku þjóðarinnar. Lista- og bókmennta áhugi var sameign allra manna, hvort sem þeir voru efn aðir eða örsnauðir. Menningarskilyrði voru almennt lík í landshlutunum. Því er vart að heilsa nú á tímum. Ójöfn menningarskilyrði eru næsta áberandi í landinu. Þær tvær listgreinar, t.d- sem grós'kumestar hafa verið síðustu áratugi, myndlist og tónlist, eru mjög einskorðaðar við Reykjavík. Á það þó alveg sérstaklega við um myndlist- ina. Listsýningar, hver annarri betri, eru tíðum haldnar í höfuðborginni. Líður varla sú vika, að ekki sé eitthvað að gerast í Listamannaskálanum eða Bogasal Þjóðminja safnsins. Menntaskólanemar í Reykjavík hafa komið uþp tveimur ógleýmanlegum myndlistarsýningum í húsakynn um skólans. Útlend list er einnig sýnd við og við í höfuð- borginni. Með þessu er þó alls ekki sagt, að ekkert standi til bóta í listmálum höfuðborgarinnar. Listamannaskálinn er t.d. gjörónýtt hús og með öllu ósamboðinn sem list- sýningarstaður. Það breytir hins vegar ekki þeirri stað- reynd ,að Reýkjavík ein nýtur nær alls þess, sem gerist í myndlist á íslandi. Þessi mál eru almennt í algerri van- rækslu úti um landið. Stofnun listasafna utan Reykjavíkur þarf að undirbúa svo vel, að við verði unað um langa framtíð. Fjárhags- og skipulagsgrundvöllur verður að vera traustur og veita svigrúm til eðlilegrar framþróunar. Þótt listasöfn séu stofnuð í kaupstað, sýslu eða stærri landshluta, þá ber þeim eigi að síður að vera á ,,landsmælikvarða“, þau eiga aðeins að sækjast eftir hinu bezta í listum. En æskilegt er og raunar sjálfsagt, að þau sinni einnig sérstaklega þeirri listsköpun, sem kann að eiga sér stað innan hvers safnhverfis. Mundi þá væntanlega koma í Ijós betur en ella, hvers virði slík list er í raun og veru. En umfram allt ættu almenn listasöfn að gefa sem sannasta mynd af listmenningunni á hverjum tíma. Anhað aðalatriði þessarar tillögu er, að ráð verði fundin til þess að fjölga myndlistarsýningum‘utan höfuð borgarinnar. Ef til vill er fjölgun listsýninga nauðsyn- legur undanfari stærri aðgerðá í listmálum landsbyggðar innar. Virðist það og tiltölulega auðleyst verkefni. Víða eru sæmilegar aðstæður til myndlistarsýninga, og ef þær væru nýttar sem kostur er, mætti stórlega fjölga listsýn ingum úti um land án teljandi viðbúnaðar eða kostnaðar. söfn utan Rvíkur Leiðir fleiri og fleiri valda- manna liggja nú til Parísar ótvírætt áhrifamesti maður Evrópu , De Gaulle og Kosygin á Orly-flugvelli. De Gaulle er ÞAÐ er langt síðan Frakkar hafa haft eins sterka taflstöðu á sviði alþjóðamála og um þessar mundir. Ekkert vest rænt ríki nýtur nú meira álits í Asíu og Afríku. í Evrópu hef ur Frakkland orðið meiri áhrif á þróun mála en það hefur haít síðan á dögum Napoleons. Það er hin sjálfstæða utan- ríkisstefna de Gaulle, sem á langmestan þátt í þessu. í Asíu og Afríku er það lausn Alsírdeilunnar ,sem hefur auk ið sérstaklega veg Frakka, ásamt því, að þeir hafa veitt öðrum frönskum nýlendum þar fullt sjálfstæði strax og þær hafa óskað þess. De Gaulle réði lang mestu um þessa stefnu Frakka og sýndi með því, að hann er gæddur meiri víðsýni og framsýni en títt er um hershöfðingja, sem vilja berjast fyrir yfirráðum eins lengi og hægt er. Þessu til við- bótar hefur de Gaulle svo tek ið afstöðu til styrjaldarinnar í Vietnam, sem lýsir fullum skilningi hans á þvi, að yfir- drottnun hvíta kynþáttarins þar á að heyra til liðnum íima. í stað yfirdrottnunar, sem er byggð á vopnavaldi einu sam- an á að koma bróðurleg sam- vinna o gaðstoð til viðreisnar. Þc'tt álit Frakka hafi þann- ig mjög vaxið í Asíu og Afríku, hafa þau hvergi eflzt meira að undanförnu en í Evrópu, Eftir að Frakkar ákváðu að draga her ,sinn undan yfirráðum Nato, hugðist Bandaríkjastjórn svara með því að einangra Frakka sem mest. Þetta hefur henni alveg mistekizt Um það vitna bezt stjórnarskiptin í Vestur-Þýzkalandi. Stjórn Erhards féll ekki sízt vegna þess, að hann tók þátt í þeirri stefnu Bandaríkjanna að reyna að einangra Frakka. Sambúð Frakka og Vestur-Þjóðverja fór því versnandi. Þeir menn innan flokks kristilegra demó krata, sefn áttu mestan þátt í því - að steypa stjórn Erhards, voru hér á öndverðri skoðun við hann. Þeir telja, að náin sambúð við Frakka eigi að vera undirstaða vestur-þýzkrar utanríkisstefnu. Það mun verða eitt fyrsta embættisverk hins nýja forsætisráðherra i Bonn að heimsækja de Gaulle og reyna að nýju að koma sam búð stjórnanna í París og Bonn á sama grundvöll og í stjórnar tíð Adenauers. Því er alment spáð. að þessi ferð Kiesingers til Parísar geti orðið mjög örlagarík fyrir stjórnmálaþró unina í Evrópu. EN ÞAÐ eru fleiri en Kie- singer, sem leggja leiðir sínar til Parísar um þessar mundir. Kosygin forsætisráðhérra Sovét ríkjanna kom í opinbera heim- sókn til Frakklands fyrir nokkrum dögum og mun dvelja þar aUa þessa viku. Þeir de Gaulle og Kosygin hafa þegar átt allmarga viðræðufundi ög munu þó ræðast betur við áð- ur en Kosygin heldur heimleið- is. Almennt er talið, að þeir ræði fyrst og fremst um Þýzka- land og öryggi Evrópu. Ðe Gaulle hefur lengi talið það höfuðverkefni sitt að vinna að bættri sambúð milli austur og vesturs í Evrópu, svo að sá tími renni upp fyrr en síðar að hætt verði að tala um að tví- skipta Évrópu, heldur verði tal að um eina Evrópu, er nái allt til Úralfjalla. Eftir er að sjá, hvort de Gaulle tekst þetta. Það getur orðið honum veruleg hjálp, að hin nýja stjórn i Bonn er talin gera sér ljóst að hún verði, að breyta verulega um afstöðu til Austur-Evrópu og ná bættri sambúð við löndin þar, einnig Austur-Þýzkaland. Enginn mað ur virðist nú hafa hér betri aðstöðu til málamiðlunar en de Gaulle ÞRIÐJI forsætisráðherrann, sem heimsækir París innan skamms, er Wilson forsætis- ráðherra Breta. en erindi hans er að fá Frakka til að fallast á aðild Brpta að Efnahags- bandalaginu. Ekki þykir óeðli legt, að de Gaulle fainst á þetta, en þó með einu skilyrði, sem Heath, foringi íhalds- manna, hefur þegar lýst sig samþykkan, en Wilson ekki. Þetta skilyrði er, að Bretland ástundi nánari hernaðariega samvinnu við Evrópu en Banda ríkin. Bretar fá því aðeins inn göngu í Efnahagsbandalagið, að þeir h'lýti þeissu skilyrði. Því er nú uppi orðrómur um það, að Wilson hugsi sér það sem annað úrræði, ef samningar nást ekki við Efnahagsbanda- lagið, að brezka samveldið og Bandaríkin myndi efnahags bandalag, ef til vill með aðild sumra Eftalandanna. Á ÞESSU STIGI er að sjálf sögðu of snemmt að dæma um hvort de Gaulle muni takast að ná því marki, sem hann hef ur sett sér. Enn má líka deila um, hvort hann hafi rétt eða rangt fyrir sér varðandi ýmis atriði. Hitt er hinsvegar óum- deilanlegt, að hann hugsar meira uni framtíðina en nokk ur vestrænn stjórnmálamaður annar. Hann gerir sér ljóst, að sú stefna, sem hentaði fyrstu árin eftir síðari styrjöldina, er oíðin úrelt. Heimurinn stend- ur ekki 1 stað. Alltaf þarf ein- hver umsköpun að vera að gerast. StjTkur de Gaulle felst ekki sízt í þessum skilningi hans. i' Þ. Þ.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.