Tíminn - 21.12.1966, Blaðsíða 5

5
MIBVIKUDAííUR 21. desember 1966
TÍMINN
Otgefandl: FRAMSÓKNARIFLOKKURINN
Framkviæimdastjdrl: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: pórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrifstofur ' Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastraeti ?. Af-
greiðsiusimi 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
s6ni 18300 Áskriftargjald kr. 105.00 á mán tnnanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Nýju fjárlögin
t
Eitt af seinustu verkum Alþingis fyrir þingfrestunina,
var að afgreiða fjárlögin fyrir næsta ár. Sú afgreiðsla
varð söguleg vegna þess, að aldrei áður hefur venð gert
ráð fyrir jafn mikilli árlegri hækkun á álögum og út-
gjöldum.
. Það þótti sennilegt, að Gunnar Thoroddsen myndi um
langan aldur verða methafinn í þessum efnum. f sein-
ustu fjárlögum, sem voru afgreidd undir stjórn hans,
fjárlögunum fyrir árið 1965, var gert ráð fyrir að rekstr-
artekjurnar eða álögurnar hækkuðu um 833 millj. kr.
frá því. sem var áætlað árið áður. Til þess að ná þessu
marki var söluskatturinn stórhækkaður og margar álögur
aðrar. Þrátt fyrir þetta varð tekjuhalli hjá ríkinu á árinu.
þótt útflutningurinn yrði miklu meiri en nokkru sinni
fyrr, og kauphækkanir og verðhækkanir miklar og það
yki stórlega tekjur ríkisins af innflutningstollum, sölu-
skatti og mörgu öðru.
í fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 1967 er gert ráð fyrir
að rekstrartekjurnar eða álögunar verði 911 millj. kr.
hærri en þær voru áætlaðar á þessu ári og má sú hækkun
ekki minni vera ef mæta á ráðgerðum gjöldum á fjár-
lögunum. Sagt er að þessar tekjur eigi að fást án
nokkurra skattahækkana. Jafnframt er svo sagt, að ekki
sé horfur á auknum útflutningstekjum, heldur jafnvel
haldið fram hinu gagnstæða, þar sem verðlag á útflutn-
ingsvörum fari fallandi- Þá er sagt, að verðlag og kaup-
gjald eigi að haldast óbreytt og verður því engin aukning
á tekjum ríkissjóðs af þessari ástæðu.
Þegar þetta er athugað, hlýtur hverjum og einum að
verða ljóst, að þessi tekjuáætlun fæst engan veginn stað-
izt. Þes,si áætlun getur því aðeins staðizt, að síðar á árinu
sé reiknað með gengisfellingu sem eykur tekjur ríkis-
sjóðs, eða nýjum stórfelldum álögum.
Þess er svo að gæta, að útilokað er að ráða fram úr
vandamálum þorskveiðibátanna, togarþnna og frystihús-
anna nema sérstakar fjáröflunarráðstafanir verði gerðar.
Ekki er nema lítillega gert ráð fyrir þessu í fjárlögunum-
Afgreiðsla fjárlaganna er þannig alveg út í hött. Hún
er gerð í sama anda og verðstöðvunarlöggjöfin. Það er
reynt að láta líta svo ut fyrir kosningar, að allt sé í stak
asta lagi. Eftir kosningar kemur syndaflóðið.
Það, sem nú þurfti að gera, var að leggja sýndar-
mennskuna og blekkinguna til hliðar, taka málin föstum
tökum og sýna fólki, hvert ástandið er. í staðinn er sýnd-
armennskan og blekkingarstarfsemin aukin um allan
helming. Fullkomnasta dæmið um það eru nýj fjárlögin.
Yfirklór og veruleiki
Menn veiítu því athygli, að í seinasta Reykjavíkurbréfi
Morgunblaðsins andaði heldur köldu til Einars Olgeirs-
sonar. Þ^eim, sem fylgzt hafa með málum seinustu árin,
kom þetta hinsvegar ekki á óvart. Daginn áður hafði það
x komið fyrir á Alþingi, að kommúnistar fengu eitt auka-
atkvæði, þegar kosið var í nýbýlastjórn. Það bregzt ekki,
að þegar makk forustumanna Sjálfstæðisflokksins og
kommúnista stendur hæst, koma jafnan slíkar greinar
um kommúnista 1 Mbl.
Þeir, sem dæma meira eftir verkum en blaðaskrifum,
eru löngu hættir að taka mark á skömmum Mbl. um
kommúnista. Þeim er ekki ætlað annað en að breiða yfir
makkið að tjaldabaki.
ERLENT YFIRLIT
Úttast Hanoi-stjðrnin Kínverja
meira en Bandarikjamenn?
Hindrar sá ótti hennar friðarsamninga í Vietnam?
MÖRG áhrifamestu blöð
Bandaríkjanna, eins og The
New York Times og The Christ
ian Science Monitor, hafa ein-
dregið tekið undir það, að
Bandaríkin noti vopnahléið,
sem verður í Vietnam um jól-
in, til þess að hætta loftárás-
um á Norður-Vietnam, a. m. k.
um nokkurra vikna skeið- Það
hlé eigi svo ag nota til að vinna
að friðarsamningum.
í ritstjórnargrein, sem The
Ihristian Science Monitor birti
nýlega um þetta efni, var m.
a. vikið að mótmælum þeirra,
sem xæru andvígir þesesari til
lögu. Þeir bentu m. a. á að
Bandaríkin hefðu gert fimm
vikna hlé á loftárásum síðastl.
vetur, án þess, að það hefði
haft nokkur áhrif á Hanoistjórn
ina. Blaðið viðurkennir, að
þetta sé rétt, en segir jafn-
framt, að þetta hlé hafi ekki
verið gagnslaust fyrir Banda
ríkin. Það hafi sannfært fjölda
manna víða um,heim um friðar
vilja og friðarviðleitni Banda-
-íkjanna. M. a. sé það samhljóða
Uit kunnugra, að það hafi haft
nikii áhrif á afstöðu Japana.
' Japan hafi áður ríkt mjög vax
andi andúð gegn styrjaldar-
rekstri Bandaríkjanna í Viet
nam, en mikil breyting hafi orð
ið á því eftir að Bandaríkin
hættu loftárásum.
f framhaldi af þessu bendir
The Christian Science Monitor
á, að stöðvun loftárásanna gætu
haft svipuð áhrif nú á almenn
ingsálitið. í heiminum. Þá væri
það mjög líklegt ti'l að hafa
heppileg áhrif á Rússa, ef loft
árájunum væri hætt. Blaðið seg
ist að vísu ekki vilja fullyrða,
að Rússar séu komnir á
rað stig, að þeir vilji hvetja
Hanoistjórnina til friðarumleit
ana. Hins vegar séu Rússar
áreiðanlega að nálgast það stig.
Það væri áreiða'hlega líklegt til
ið flýta fyrir slíkri þróun, ef
Bandaríkin hættu loftárásun-
um.
AF HALFU Bándaríkjastjórn
ar hefur því verig haldið fram,
að vegna hinnar neikvæðu und
irtekta Hanoistjórnarinnar í
fyrra, sé erfitt fyrir Bandarík-
in ag hætta loftárásum að
nýju, nema þau hafi tryggingu
Eyrir því fyrirfram, að Hanoi-
stjórnin endurgjaldi þetta á
einhvern hátt með jákvæðum
aðgerðum. Að öðrum kosti,
kunni hún ag telja þetta veik
leikamerki hjá Bandaríkjunum.
Einn af kunnustu blaðamönn
um Ba'ndaríkjanna, Josepto C.
Harsch, hefur nýlega gyft þetta
viðhorf Bandaríkjastjórnar að
umtalsefni.
Harsch segir í grein sinni, að
samkvæmt áliti Averell Harri-
manns, sem fylgist manna bezt
með þessum málum, séu öll
kommúnistaríkin í Evrópu þess
nú fýsandi, að friður komist á
í Vietnam. Bandaríkin geti því
treyst á beinan og óbeinan
ituðning þessara ríkja í friðar
Ho Chi Minh
viðleitni sinni. Vegna samkeppn
innar við Kína, verði Sovétrík
in hins vegar að fara að með
mikilli gát og jafnvel að ihalda
öðru fram opinberlega en þau
meina undir niðri.
í FRAMHALDI af þessu,
skýrir Harsch frá því, að kom
únistaríkin í Evrópu hafi öll
sent fleiri sendinefndir til Han-
oi að undanfömu til að kynna
sér viðhorf stjómarinnar þar.
Harsch'segir að niðurstaða þess
ara athugana sé sú, að stjórnin
í Hanoi sé ekki reiðubúin til
samninga að svo stöddu. Það,
sem mestu ræður þessari af-
stöðu hennar, er óttinn ið
Kína. Mestallur herstyrkur
Norður-Vietnam er meira og
minna tengdur við styrjaldar-
átökin í Suður-Vietnam. Norður
Vietnam stendur því alveg opið
kínverskri árás. Kína hefur mik
inn herstyrk við landamærin og
Kína getur hernumið Norður-
Vietnam á svipstundu hvenær,
sem er. Það er óttinn við
þetta, sem gerir Hanoistjórnina
trega til allra samninga, nema
hún hafi fyllztu tryggingu fyrir
fram. Harsoh segir, að af þess-
um ástæðum sé útilokað fyrir
Mao Tse Tung
stjórnina í Hanoi að lofa nokkr
um tilslökunum fyrirfram gegn
því, að Bandaríkin hætti loft-
árásum á Norður-Vietnam. Frek
ar verði hægt fyrir Hanoistjóm
ina að slaka eitthvað til eftir
að hlé hefur orðið á loftárás-
unum um nokkurí; skeið.
NIÐURSTAÐA Harsch er sú
að í reyndinni óttist stjómin
í Hanoi Kínverja meira en
Bandaríkjamenn, þrátt fyrir all
ar loftárásir þeirra. Friður ná
ist ekki í Vietnam, nema menn
geri sér ljósa þessa afstöðu Han
oistjórarinnar og hina erfiðu
samningsaðstöðu hennar. Hún
geti ekki samið eða eigi a. m-
k. mjög erfitt með að semja,
nema henni takist að vekja ekki
ofmikla tortryggni Kínverja.
Þegar horft er til reynslu
liðinna alda, verður þetta vissu
lega skiljanlegt. Vietnamar
hafa öldum saman átt meira og
minna í höggi við hina fjöl-
mennu og voldugu nábúa sína
í norðri. Það er úr þeirri átt,
sem þeim hefur jafnan verið
ógnað, unz Frakkar komu til
sögu á síðarihluta 19. aldarinn
ar. Af þesum ástæðum stendur
tiltrú Vietnama til Kínverja á
völtum fótum. Margir þeirra,
sem eru taldir þekkja bezt til
mála, telja það eindreginn vilja
Ho Chi Minh, aðalleiðtoga Norð
ur-Vietnams, að Vietnam verði
sem minnst háða Kínverjum, en
íhlutun Bandaríkjanna í Viet-
nam geri honum og stjórn
hans hins vegar meira og meira
háða Kínverjum. Heppilegasta
lausn Vietnamdeilunnar sé
þess vegna sú, að Bandarjkin
dragi her sinn buríu, en komið
verði á stjórn í Vietnam, sem
geti orðið álíka óháð Kínverj-
um og stjórn Títós í Júgóslavíu
er óháð Rúsum. Líklegasti mað
urinn til að koma slíkri skipan
á sé Ho Chi Minh og því skipti
miklu, að þetta komist í fram
kvæmd meðan hans nýtur enn
við, en hann er nú á áttræðis-
aldri. Þ.Þ.

I