Alþýðublaðið - 01.05.1984, Blaðsíða 6

6
Þriðjudagur 1. maí 1984
Alþýðuhreyfingin
og menntamennirnir
Hér kemur gömul grein eftir
Stefán Jóhann Stefánsson, fyrr-
um formann Alþýðuflokksins og
forsætisráðherra. Hér fjallar
hann um alþýðuhreyfinguna og
menntamennina:
„Um öll lönd hefir alþýðuhreyf-
ingunni bætzt stuðningur úr hópi
menntamanna. Þetta er næsta
eðlilegt. Þeir, sem hafa aðstöðu til
að áfla sér menntunar, og um leið
geta losað sig við marga hleypi-
dóma og úrelt sjónarmið, hljóta
að fá augun opin fyrir rangsleitni
þess þjóðfélags, þar sem tiltölu-
lega fáir menn, með umráðum yf-
ir fjármagninu, halda fjöldanum í
viðjum skorts og allsleysis, þar
sem hóflaus eyðsla og allsnægtir
annarsvegar og skortur brýnustu
nauðsynja hinsvegar draga þrótt
og þrek úr mönnum, þar sem for-
réttindi fárra manna er fjötur um
fót alls almennings. Þeir menn,
sem sérstaklega á ungum aldri,
eiga þess kost við góðar mennta-
stofnanir, að fá fulla vitneskju um
ástand þjóðfélagsins, þróun þess
og ummyndun og þau öfl, er á-
standið skapa, geta vart hjá því
komizt, að sjá og skilja, að það er
þörf gagngerðra breytinga á þjóð-
félagsháttum, og að alþýðan á
vissulega fulla heimtingu á því, að
hlutur hennar í þjóðfélagsmálefn-
um sé réttur. -
En þegar menntunin hefur fært
mönnum heim sanninn um þessar
staðreyndir, hljóta allir þeir, sem
unna réttlætinu, að athuga, hvert
stefna skuli til þess að ráða bót á
meinsemdunum. Og þá verður
það jafnaðarstefnan, sem ber
uppi alþýðuhreyfinguna í öllum
löndum, er bendir slikum mönn-
um á leiðina.
Það er haft eftir einum úr hópi
þeirra fyrstu manna íslenzkra er
lagði stund á hagfræðinám, að
það væri ekki unnt að iðka þá
fræðigrein án þess að verða jafn-
aðarmaður. í þessum opinskáu
ummælum felast djúp sannindi.
Þeir, sem Ieggja stund á að kynn-
ast nákvæmlega og með fullkom-
inni fræðslu, reglum og lögmál-
um athafna- og fjármálalífsins,
komast ekki framhjá þeim sann-
indum, að jafnaðarstefnan bendir
með skýrum og ótvíræðum rök-
um á úrlausnir vandamálanna i
Félagsmálefnum manna.
Engir ættu að hafa betri að-
stöðu til þess en þeir, sem eru
sannir menntamenn, að skilja
sannindi jafnaðarstefnunnar og
nauðsyn sterkrar og vaxandi al-
þýðuhreyfingar. Og því verður
ekki neitað, að islenzka alþýðu-
hreyfingin hafi, einkum á síðari
árum, fengið stuðning margra
menntamanna, þó enn skorti mik-
ið á, að sá stuðningur sé nógu al-
mennur. En í fylkingu alþýðu-
hreyfingarinnar, eiga mennta-
mennirnir heima, undir rauða
fánanum eiga þeir að sigrast á ó-
réttlætinu“.
Verkalýðshreyfingar Evrópu knýja á um styttingu vinnutímans:
Krafan um 35
stunda yinnuviku
Þegar verkalýðshreyfingar
Evrópu voru í mótun á seinni hluta
19. aldarinnar þótti það tíðindum
sæta að sett var fram af þeirra hendi
sú hugmynd og krafa að launafólk
þyrfti ekki að vinna meir en 8 tíma
hvern dag.
„8 tíma vinna, 8 tíma frítími, 8
tíma svefn“, var það kallað og þótti
all róttækt, enda algengt að verka-
fólk ynni hálfan sólarhringinn, 6
daga vikunnar eða yfir 70 stundir.
Síðan þá hafa kröfurnar um vinnu-
tímann gengið í gegn hver á fætur
annarri, 60 stundir, 48 stundir, 40
stundir á hverri viku í dagvinnu. Nú
er 40 stunda dagvinna víðast lög-
bundin, þó víðast sé hins vegar meir
unnið, eins og við íslendlngar vitum
svo vel.
En ekki verður látið staðar num-
ið við 40 stundirnar. Með vaxandi
atvinnuleysi og örri tækniþróun
verður krafan um enn meiri stytt-
ingu vinnuvikunnar æ háværari um
alla Evrópu. Nú hafa verkalýðs-
hreyfingar Evrópu sameinast um
kröfuna um 35 stunda vinnuviku og
bera ýmis rök fyrir sig.
Ekki hvað síst er talið að stytting
vinnuvikunnar losi um stöður sem
auðvitað er mikilvægt í vaxandi at-
vinnuleysi. í Ijósi örrar tækniþró-
unar er mikilvægt að öll atvinnu-
uppbygging verði endurskoðuð frá
grunni. Vélar taka við æ fleiri störf-
um manna og mikilvægt er að
tryggja að það leiði frekar til bless-
unar en bölvunar. Telja má víst að
þegar árið 2000 hefur heilsað okkur
hafi þróast slík vélmenni að verka-
fólk geti losnað við erfiðustu og
ómannúðlegustu störfin og þá er
eins gott að hafa undirbúið jarðveg-
inn áður, þannig að þessi þróun
Ieiði ekki til atvinnuleysis í stórum
stíl, heldur til styttingu vinnutím-
ans. Án þess þó að markmiðið um
að dagvinna nægi fyrir nauðþurft-
um raskist, enda ljóst að vélar og
vélmenni framtíðarinnar munu
minnka allan framleiðslukostnað
fyrirtækjanna, spara efnisnotkun
og færa þannig aukinn hagnað.
Verkalýðshreyfingin í Evrópu
leggur þannig jafna áherslu á stytt-
ingu vinnutímans og fulla atvinnu
og telur að til þurfi að koma sam-
ræmd stefna stjórnvalda allra ríkj-
anna með þessi markmið í huga. Á
íslandi verður verkalýðshreyfingin
að vera vakandi og berjast fyrir
hagsmunum sínum gagnvart tækni-
þróuninni um leið og styttri vinnu-
tíma er mætt með að byggja upp
öflugt félagsstarf þannig að aukinn
frítími nýtist sem best.
_ í samningum síðustu ára hefur
Vinnuveitendasambandið ekki
reynst tilbúið að taka tæknimálin
sérstaklega fyrir í því skyni að
skapa samræmda stefnu með hags-
muni verkafólks í huga. Línan þar
er sú að um slíkt þurfi að semja á
hverjum vinnustað fyrir sig. Vinnu-
veitendur vilja með þessu dreifa
kröftum verkalýðshreyfingarinnar.
Um leið og verkalýðshreyfingin býr
sig undir að ná upp kaupmætti sín-
um eftir kjaraskerðingar síðustu
ára þarf hún að undirbúa sókn til
lengri tíma og tryggja hlut sinn í
tæknibyltingu tölvualdarinnar.
Útlitið í dag
Stundum er sagt, að sagan endurtaki sig. í tæplega 50 ára
gömlu 1. maí riti Alþýðuflokksins fundum við þetta kvæði.
Það hefði getað verið ort í gær, svo vel kemur það heim og
saman við ástand mála í dag. — Kvæðið er eftir Aðalstein
Halldórsson frá Litlu-Skógum:
Loftið er þrungið af ógnum og eldi,
ófriðarblikurnar stíga hátt.
Morðtólin skipa í vélanna veldi
veglegast sceti, á morgni og kveldi,
drápsmagnið þróast dag og nótt.
Vísindin mótuð af hervaldsins höndum,
heimskunni þjóna i flestum löndum.
Friðarins drottinn er fjötraður böndum.
Fjörtjóns má vœnta úr hverri átt.
Einvaldir harðstjórar heimskingjum lyfta,
úr hásœti menningu bera’ á eld,
friðarins unnendur frelsinu svipta.
Fífldjarftr morðingjar samningum rifta.
Ljónið er klaett í lambsins feld.
Leikur sér örninn að bágstöddu barni.
Byltir sér œska í fasismans skarni.
Glæddur er hatursins eldur á arni.
Sem ambátt er vorboðans hugsjón seld.
Kynþátta byltingar. Byssurnar spenna
blóðþyrstir morðingjar, vaða jörð.
Verðmœtum eyðandi, œskunni kenna
eldsprengjur handleika, drepa og brenna.
Fallstykkjum hlaða í fjallaskörð.
Menningin riðar á fallandi fótum.
Frelsið er kúgun með mannablótum.
Kynkvíslir berast á banaspjótum,
blóðugan hníga á jarðarsvörð.
Lausar kennarastöður
Við Fjölbrautaskóla Suðurnesja í Keflavik eru lausartil
umsóknar kennarastöður í íslensku, erlendum tungu-
málum, bókfærslu, vélritun, eðlisfræði, efnafræði, líf-
fræði, staerðfræði og sérgreinum í rafiðna- og tréiðna-
brautum. í einstaka greinum er ekki um fulla stöðu að
ræða og þurfa umsækjendur þá að geta kennt fleira en
eina grein.
Við Fjölbrautaskóla Akraness eru lausar kennarastöð-
ur í stærðfræði, efnafræði og eðlisfræði.
Við Vélskóla íslands er laus staða stærðfræðikennara.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri
störf skal sendatil Menntamálaráðuneytisins, Hverfis-
götu 6, 101 Reykjavík fyrir 26. maí næstkomandi.
Menntamálaráðuneytið
Lausar kennarastöður
Við Bændaskólann á Hólum eru lausar til umsóknar nú
þegar eftirtaldar kennarastöður:
1. Stáöa kennara í almennum greinum.
2. Staða kennara i véla- og verkfærafræði.
Auk kennslu þarf kennarinn að sjá um viðhaldsvinnu
við búvélar á staðnum.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um menntun og fyrri
störf, sendist landbúnaðarráðuneytinu fyrir20. maí n.k.
Landbúnaðarráðuneytið
Utboð
Tilboð óskast f eftirtaldar bifreiðarog vinnuvélarvegna
Vélamiðstöðvar Reykjavlkurborgar.
1. Hino vörubifreið KB með vökvakrana árg. 1978
2. Volkswagen sendibifreiö árg. 1974
3. Mazda pickup árg. 1978
4. Mazda pickup árg. 1977
5. Mazda station árg. 1976
6. Simca fólksbifreiö árg. 1978
7. Simca sendibifreið árg. 1978
8. Simca sendibifreiö árg. 1978
9. Simca pickup árg. 1979
10. Simca pickup árg. 1979
11. Simca pickup árg. 1979
12. Chevrolet Sububarn 4x4 árg. 1974, einnig notaðar
garðsláttuvélar.
Ofangreindarbifreiöarog vinnuvélareru til sýnis I porti
Vélamiðstöövar á Skúlatúni 1.
Tilboðin verða opnuð á skrifstofu vorri Frlkirkjuvegi 3
Reykjavfk fimmtudaginn 3. maf kl. 14. e.h.
Réttur er áskilin til að taka hvaða tilboöi sem er f hvert
útboðsnúmer eða að hafna öllum.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 — Simi 25800