Alþýðublaðið - 22.08.1984, Page 17

Miðvikudagur 22. ágúst 1984
17
Helsingfors,eftir Henrik Tikkanen
I fjörtíu ár hef ég teiknað myndir
af borginni.
Fyrir um það bil tíu árum, var
mér boðið til Hásselby hallar til að
segja frá borginni minni og þá sýndi
ég myndirnar af umhverfinu og
húsunum. Mér til undrunar komst
ég að því að meira en helmingurinn
af þeim húsum, sem ég hafði teikn-
að, var ekki lengur til.
Allt sem mér hafði fundist þess
virði að teikna, hafði einhverjum
fundist ástæða til að rífa.
Það sem hafði verið reist í stað-
inn var ekki þess virði að það væri
teiknað. Þessar byggingar, sent
komu í staðinn, voru þess eðlis að
ómögulegt var að sjá í hvaða borg
þær voru. Samskonar kofar voru í
Stokkhólmi, Mílanó, Dallas,
Moskvu og Mombasa.
Tími teiknaranna er að líða undir
lok. Arkitektarnir eru að kála
teiknurunum. Og maður verður að
sýna þeim skilning. Sjálfir fá þeir
ekki að læra að teikna lengur þeim
er bara kennt að gera kostnaðará-
ætlanir og leika með undirstöðu-
kubba. Þeim er illa við að afkvæmi
þeirra séu afmynduð. Þeir hafa
byggt upp ópersónulegan heim,
gefið borginni dánargrímu, manni
dettur helst í hug að þeir hafi gert
þetta til að enginn muni sakna
borgarinnar þegar kjarnorku-
sprengjan fellur.
Að arkitektarnir eru svona, er
auðvitað ekki þeim að kenna, held-
ur byggingaverktökunum, og að
byggingaverktakarnir láta byggja
svona er ekki þeirra skyssa, heldur
fólksins, sem vil fá ódýra bústaði.
Þess vegna kvelst fólkið fyrir
skyssur sínar.
Hver var það líka, sem bað fólkið
að flytja til borgarinnar? Á mínu
æfiskeiði hefur íbúafjöldinn í borg-
líka Uspenskijdómkirkjan sem er
hreintrúarkirkja, og í anda hrein-
trúarmanna, hefur hún haldið sínu
nafni frá upphafi, auk þess hefur
útlit hennar ekkert breyst þrátt fyrir
hávaðarok sögunnar.
Aumingja Dómkirkjan átti bara
að hafa einn turn, þann sem er í
miðju; arkitektinn Engel sá hann
fyrir sér einan og reisulegan sem
tákn kyngetu Guðs; en öfundar-
menn hans meðal arkitekta, voru
forsvarsmenn litlu sálanna og stað-
settu fjórar litlar turnspírur í kring-
um stóra turninn, sem þannig missti
arkitónískan áhrifamátt sinn.
Auk þess voru fluttir inn tólf
fjöldaframleiddir þýskir postular
og var þeim skellt upp á þakið.
Sjálfsagt var það táknrænt fyrir
samskipti landsins við stórveldin,
og á torginu fyrir framan kirkjuna
stendur enn þann dag í dag stytta af
sjálfum Alexander II. Á þessu torgi
tók hershöfðinginn von der Goltz
ásamt Mannerheim á móti sigur-
vegurunum í borgarastríðinu, þegar
hvítliðarnir með hjálp Þjóðverja
börðu niður rauðingjana, sem voru
orðnir þreyttir á fátækt og kúgun.
Hinumegin við Löngubrú eru
verkamannabústaðirnir, sem fengu
von Goltz, sem ekki lét sér allt fyrir
brjósti brenna, árið 1918, til að
koma með þessa yfirlýsingu: „En
guðminngóður, maður skilur jú að
þeir hafi gert uppreisn".
Kofarnir, sem orsökuðu þessa
yfirlýsingu eru auðvitað horfnir og
i stað þeirra eru komin ópersónuleg
háhýsi, sem gefa ekkert í skyn um
lífsstandard íbúanna.
pyrrverandi hafnarverkamað-
ur, vissulega frá Ábo, er fluttur inn
ií forsetahöllina, en þar bjó áður
landshöfðinginn. Andstætt því sem
gerðist í fyrri heimsstyrjöldinni, má
segja að það blóð, sem rann í þeirri
seinni hafi hjálpað til að koma á
lýðræði í landinu og þannig hafi
jíað þrátt fyrir allt verið til blessun-
ar fyrir þá sem lifðu af. Kannski
það sé einhver huggun fyrir þá serti
féllu og héldu að þeir hefðu fórnað
lífi sínu fyrir Stór-Finnland og nýja
Evrópu.
Megi Guð og Rogers hershöfð-
ingi sjá til þess að við varðveitum
gömlu Evrópu, sem Helsingfors og
Finnland tilheyra.
Og við skipum stórt hlutverk í
gömlu Evrópu; því hjá okkur mæt-
ist austrið og vestrið. Það er gott
dæmi um að slíkt stefnumót er
mögulegt.
Ennþá getur Helsingfors kannski
átt hlutverki að gegna með því að
bjarga því sem bjargað verður.
Þýðing Sáf
Mási ferðast með
INTER RAIL
af því að hann veit
að það er mun
agstæðari ferðamáti,
en að fljúga sjálfur.
INTER RAIL er
lestarmiði sem
gildir í 30 daga
um alla Evrópu.
INTER RAIL er
fyrir allt ungt
fólk undir 26 ára
og konur eldri en
60, og karla eldri
en 65.
\\

I J K
/
FERÐA
SKRIFSTOFA
STUDENTA
Hringbraut, simi 16850
INTER RAIL er
fáanlegt allan
ársins hring.
INTER RAILer
ekki lengi að
borga sig uþp.
INTER RAIL er
vert að athuga
betur!
inni þrefaldast og ástæðan fyrir því
er ekki kynferðisleg athafnasemi
íbúanna heldur flóttinn úr dreifbýl-
inu.
Fólkið yfirgefur fallegu sveitina
sína og sest að í ljótu borginni.
Þetta er þjóðernislegt vandamál.
Finnar eru þekktir fyrir hugrekki
sitt og djörfung við að verja föður-
land sitt. En standa þeir jafn dygg-
an vörð um borg sína? Það var
Nato-hershöfðinginn Rogers sem
varpaði fram þessari spurningu og
á hún fullan rétt á sér.
Hann hlýtur að vita að flestum er
sama um steinsteypufátækrahverf-
in í Bandaríkjunum, þar sem 30
milljónir atvinnulausra býr. Öllum
væri sama þó þau væru sprengd út
í hafsauga. Þessvegna verða Banda-
ríkin að byggja upp varnir sínar á
erlendri grund. Finnar geta það því
miður ekki.
Þrátt fyrir allt er ekki búið að
eyðileggja Helsingfors alveg. í mið-
borginni eru enn þá menjar frá keis-
aratjmanum, Pétursborg í smækk-
aðri útgáfu. Meira að segja Warren
Beatty gat notast við húsin þar í
kvikmynd sinni um blaðamanninn
og byltingarsinnan John Reed.
Ferðist maður með bát til Hels-
ingfors heillast maður af útsýninu
frá syðri höfninni. I fo.rgrunni er
Dómkirkjan, sem kallaðist Stór-
kirkjan áður, en hún varð dóm-
kirkja og Nikolaikirkja áður en
hún var kölluð Stórkirkja. Þar er
RAmwdfe
NAVIGATION
Beinar siglingar milli Njarðvíkur og Norfolk með M.v. .RAINBOW HOPE'.
Flytjum stykkja-, palla- og gámavöru, fyrstivöru og frystigáma.
Áætlun:
Lestunardagar Njarðvík
27. ágúst
17. september
8. október
29. október
Norfolk:
6. september
28. september
18. október
8. nóvember
Umboðsmenn okkar eru:
Cunnar Guðjónsson sf.
Hafnarstræti 5
P.O. Box 290
121 Reykiavlk.
slmi 29200 Telex 2014
Meridian Ship Agency, Inc.
201 E. City Hall Ave., Suite 501
Norfolk Va. 25510
U.S.A.
Slmi (8041-625-5612
Telex 710-881-1256
(jfe Rainbow
Navigationjnc.