Alþýðublaðið - 07.10.1989, Qupperneq 5

Laugardagur 7. okt. 1989
5
Halldór Björnsson varaformadur Daíjsbrúnar:
• SKOTMARKIÐ
• Ekki hlutverk for-
seta ASÍ eða banka
sem kennir sig við
alþýðu, að ganga
fram fyrir skjöldu
og hækka vexti.
• Sættum okkur ekki
við, að mega ekki
hafa skoðanir inn-
an miðstjórnar ASI.
Halldór Bjömsson: Þaö má vel vera að vextir hafi verið neikvœðir of lengi. En það vita alir að
fjármagnskostnaður er að sliga bœði fyrirtœki og einstaklinga.
Frjálsræði i vöxtum
virðist storhættulegt
Fulltrúar Verkamannafólagsins Dagsbrúnar í miðstjórn Alþýðu-
sambands Islands, Halldór Björnsson varaformaður og Leifur
Guðjónsson, hafa ákveðið að sœkja ekki miðstjórnarfundi það
sem eftir er árs. í yfirlýsingu segjast þeir gera þetta vegna
„óskammfeilinna aðdróttana" Arnars Friðrikssonar, sem er fyrsti
varaforseti ASÍ. Deilurnar spruttu á miðstjórnarfundi ASI sl.
fimmtudag, er þeir fólagar báru fram tillögu um vaxtamál sem
ekki fékk samþykki fundarins. Stjóm Dagsbrúnar lýst í gœr yfir
fyllstastuðningi viðtillöguþeirrafólaga. lályktunsegiraðstjórn
Dagsbrúnar harmi að Alþýðubankinn skuli skipa sór í sveit þeirra
banka „sem ganga einna helst í hækkun vaxta." Halldór Björns-
son, varaformaður Dagsbrúnar er í Skotmarki Alþýðublaðsins:
— Hvaö felst efnislega í ykkar
afstödu?
„Við sættum okkur ekki við að
vera bornir þeim sökum, að við sé-
um að ganga erinda einhverra
annarra aðila. — Að við megum
ekki hafa okkar skoðun innan
miðstjórnar. Við hefðum að sjálf-
sögðu ekki gengið út, þótt þessi til-
laga hefði verið felld. En þegar
svona er borið á menn, þá er erfitt
að sitja lengur, að minnsta kosti í
einhvern tíma.“
— Hver berykkur þessari sök og
hvad felst i henni?
„Örn Friðriksson, en þú skalt
spyrja hann hvað í þessu felst.
Hann sagði okkur nánast flytja er-
indi til þess að ófrægja forsetann."
— Erindi hverra manna?
„Hann lét að því liggja að for-
maður Verkamannasambandsins
ætti hlut að máli."
— Stjórn Dagsbrúnar lýsir yfir
fyllsta stuöningi vid ykkar tillögu í
vaxtamálum. Hvaö felst í þessari
tillögu?
„Okkur gafst reyndar ekki tími
til þess að ræða hana í miðstjórn-
inni, áður en við lögðum hana fyr-
ir. — Afstaða okkar byggist á því
að mótmæla þessari vaxtahækk-
un. Alþýðubankinn hækkaði vext-
ina um allt að 5%. Við teljum að
það sé nóg komið af þessum
hækkunun, ekki bara á þessu sviði
heldur öllum sviðum, og tími til
kominn að mótmæla. Það er ekki
hlutverk forseta ASÍ eða banka
sem kennir sig við alþýðu, að
ganga fram fyrir skjöldu og hækka
vexti einna mest.“
— Ertu ad segja aö þessi hoekk-
un bitni á ykkar fólki?
„Þú getur rétt ímyndað þér. Það'
eru kannski fyrst og fremst aðilar
í ýmiss konar viðskiptum sem
taka beint þessar hækkanir, en
auðvitað eru það neytendur sem
borga."
— Þú ert sem sagt á móti frjáls-
um vöxtum?
„Eg held að það hafi sýnt sig að
þetta frjálsræði í vöxtum gangi
ekkert upp hér. Þjóðfélagið virðist
þannig gert, að fjálsræðið sé stór-
hættulegt. Það virðist sem stjórna
þurfi öllu, þótt ég sé ekki neinn
sérstakur talsmaður miðstýringar.
Mér virðist engu að síður sem rík-
isstjórn og Seðlabanki þurfi að
taka á þessum málum.“
— Verkamannasambandiö hef-
ur lýstyfir aö þaö vilji aukiö frjáls-
rœöi í innflutningi á ákveönum
tegundum landbúnaöarvara. Ert
þú samþykkur því?
„Það hefur lítið verið rætt og ég
vil lítið tjá mig um þetta atriði.
Málið hlýtur að verða rætt á þingi
Verkamannasambandsins í næstu
viku."
— Ert þú sem sagt á móti frjáls-
um vöxtum og frjálsum innflutn-
ingi og útflutningi?
„Hvað áttu við? Ert þú að tala
um landbúnaðarvörurnar?"
— 777 dæmis landbúnaöarvör-
urnar?
„Við þurfum náttúrlega að búa í
þessu landi og það getur verið erf-
itt og harðbýlt. Ég veit ekki hvort
það er það sniðugasta i heiminum
að flytja óhindrað inn landbúnað-
arvörur frá Evrópulöndunum. Það
vita allir við hverjar aðstæður
þessi atvinnugrein býr í þeim
löndum."
— Þaö er stundum sagt aö aftur-
hvarf frá frjálsum vöxtum leiöi
okkur til baka í neikvœöa vexti. Er
þaö til góös fyrir neytendur?
„Það getur verið að vextir hafi
verið of neikvæðir of lengi. — Það
getur vel verið.
En allir vita að fjármagnskostn-
aður er að sliga bæði einstaklinga
og fyrirtæki."
— Er þetta ekki misskilningur?
Eru þaö ekki skuldirnar sem eru
að sliga fyrirtœkin og einstakling-
ana? Er ekki munur á skuldum og
fjármagnskostnaöi?
„Nei, fjármagnskostnaðurinn er
orðinn það mikill. íslensk fyrir-
tæki og Islendingar þurfa á rekstr-
arfé að halda, menn eru yfirleitt
ekki það fjáðir prívat og persónu-
lega, og einhversstaðar verður að
taka það fé.“
— Þaö hefur margkomiö fram
aö íslendingar geti veriö stoltir af
þjóöartekjum á hvern mann...
„ ... já, ég er ekki að segja það.
Það efast enginn um að íslending-
ar eru dugleg og atorkusöm þjóð.
En það kemur ekki til greina að
láta svona frjálsræði og hækkanir
ganga yfir akkuúrat á þessum
tíma, þegar hækkanir á mörgum
öðrum sviðum eru að flæða yfir.
Málið snérist reyndar ekki beint
um það. Málið snýst um það hvort
menn sem kosnir eru í miðstjórn
Alþýðusambandsins mega hafa
skoðun. Ef það er skoðun meiri-
hluta miðstjórnar að við megum
ekki hafa skoðun, þá hefur maður
ekkert þangað að sækja."
— Er þaö ekki bara fýlukast,
þegar þiö ákveöiö þetta vegna af-
stööu eins manns?
„Það verður hver og einn að
meta hvort við erum í einhverju
fýlukasti. En okkur finnst það
ekki. Við erum ekki kosnir til þess
að vera í neinum já-klúbbi.“
— Ert þú sammála formanni
Dagsbrúnar um aö ágreiningur
milli Alþýöusambandsins og
Dagsbrúnarsé kominn á alvarlegt
stig?
„Það hlýtur að vera mjög alvar-
legt mál, ekki hvað síst á þessum
tíma þegar Alþýðubankinn þarf
að hafa frið um sín mál til þess að
safna hlutafé," segir Halldór
Björnsson, varaformaður Dags-
brúnar og miðstjórnarmaður í fríi
frá ASÍ.