Alþýðublaðið - 05.12.1989, Page 4

4
Þriðjudagur 5. des. 1989
UMRÆÐA
Boomerang
stiórnarandstöðunnar
Hlutverk stjórnarandstöðu í iýðræöisríki er að veita ríkis-
stjórn aðhald og koma með ábendingar um önnur úrræði
en ríkisstjórnin leggur til eða framkvæmir í mikilvægum
málum.
Núverandi stjórnarandstaða hefur brugðist þessu hlut-
verki. Hún flytur ekki rökstuddar tillögur um framfaramál
heldur stundar hér ómerkileg upphlaup á Alþingi og iodd-
arabrögð til að ná athygli fjölmiðla og slá ryki í augu fólks.
Hún virðist í alvöru álíta að hlutverk stjórnarandstöðu sé að
mótmæla öllu en mæla ekki fyrir neinu. Þetta á við alla
stjórnarandstöðuna en þó sérstaklega forystumenn Sjálf-
stæðisflokksins.
flokkurinn hefur ekki getað gert
upp hug sinn til þessara kosta.
Hann stóð að samþykkt laga um
virðisaukaskatt i tveimur þrepum
sem töfralausn til þess að laekka
matvælaverð sem allir vita nú að
er ekki rétt eftir að Alþýðuflokkur-
inn knúði fram réttar upplýsingar
um málið og fékk því ráðið um leið
að skatthlutfallið var lækkað úr 26
í 24‘/2%.
Deilan um eitt þrep eða tvö í
virðisaukaskatti er ekki endan-
markaðs- og efnahagssvæði varð-
ar lífshagsmuni okkar. Þetta er
líka menningarmál því íslensk
menning er hluti af evrópskri
menningarhefð. Sameiginlegar
viðræður EFTA-ríkjanna og Evr-
ópubandalagsins eru nú og verða
á næstunni helsti vettvangur
samninga milli íslands og Evrópu-
bandalagsins. Við þurfum og eig-
um að taka þátt í þessum viðræð-
um.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
Engin rök fyrir vantrausti
Lítum aðeins á rökstuðning
þeirra fyrir flutningi vantrauststil-
lögu á ríkisstjórnina.
I fyrsta lagi hafa þeir haldið því
fram að ríkisstjórnin og sérstak-
lega utanríkisráðherra hafi van-
rækt mikilvægustu hagsmuni ís-
lendinga í viðræðum við Evrópu-
bandalagið undanfarna mánuði
og ekki sé samstaða innan ríkis-
stjórnarinnar um framhaldsaðild
Islands að Evrópuviðræðunum
sem fyrir dyrum standa.
í öðru lagi hafa þeir haldið því
fram að engin samstaða sé um það
í ríkisstjórninni hvernig standa
eigi að framkvæmd virðisauka-
skatts nú um áramótin.
I þriðja lagi hafa þeir haldið því
fram að ríkisstjórninni hafi mistek-
ist stjórn efnahagsmála.
Þetta er allt saman fjarstæða.
Lítum aðeins á þessi atriði í öfugri
röð.
Hagstjórnin
Hefur ríkisstjórninni mistekist
hagstjórnin? Svarið er nei!
Sannleikurinn er sá að það hef-
ur tekist óvenjulega vel að bregð-
ast við þeim vanda sem steðjað
hefur að þjóðarbúinu. Það hefur
tekist að bæta afkomu atvinnu-
veganna og þar með treysta at-
vinnuöryggi um allt land þrátt fyr-
ir versnandi árferði. Það hefur
einnig tekist að draga úr erlendri
skuldasöfnun og halda aftur af
verðbólgu. Þá hafa raunvextir að
íjafnaði lækkað verulega frá því
sem þeir voru í fyrra. Allt þetta
:hefði einhvern tíma þótt tíðindum
sæta við slíkar aðstæður.
Það er mikilvægt að menn átti
sig á því að þessi árangur hefur
óáðst einmitt af því að rikisstjórn-
in hafnaði strax þeirri gengisfell-
ingakollsteypu sem Sjálfstæðis-
jflokkurinn hefur boðað.
Markviss stefna stjórnarinnar
íhefur skilað þeim árangri að sam-
keppnisstaða útflutningsgrein-
anna hefur batnað verulega þann-
ig að taprekstri fiskvinnslunnar
hefur verið snúið í afgang og hag-
ur iðnaðar hefur vænkast. Þá hef-
ur verið hafið sérstakt átak á veg-
um iðnaðarráðuneytisins til að
rétta hag skipaiðnaðarins og ullar-
iðnaðurinn hefur verið endur-
skipulagður. Ríkisstjórnin hefur
lagt grundvöll að nýrri framfara-
sókn meðal annars með eflingu
iðnaðar á grundvelli orkulind-
anna við hlið sjávarútvegsins.
Auðvitað er við vanda að etja í
ríkisfjármálum og auðvitað hefur
kaupmáttur minnkað að undan-
förnu. Það hefur heldur enginn
mótmælt því. Það er hins vegar
fullkomið ábyrgðarleysi og lýð-
skrum að halda því fram að kaup-
mátturinn væri meiri einungis ef
önnur ríkisstjórn sæti að völdum.
Ég bið lesendur að hugleiða það
hver kaupmátturinn væri ef koll-
„Sjálfstæðismenn hafa flutt tillögu sem hitti engan nema þá sjálfa. Það hefur verið samþykkt traustsyfirlýsing
á rikisstjórnina en aftur á móti vantraust á Sjálfstæðisflokkinn og allan hans málatilbúnað. Aldrei hefur nokkur
forysta Sjálfstæðisflokksins átt vantraust fremur skilið en sú sem nú situr," segir Jón Sigurðsson ráðherra m.a.
í umræðugrein sinni.
steypuleið Sjálfstæðisflokksins
hefði verið farin. Svarið liggur í
augum uppi: Hann væri mun
minni.
Virðisaukaskatturinn
Er óeining í ríkisstjórninni um
framkvæmd virðisaukaskattsins?
Svarið er aftur nei!
Eins og greint hefur verið frá er
samstaða um það meðal stjórnar-
flokkanna aö virðisaukaskattur
verði tekinn upp nú um áramótin.
Hann verður í einu þrepi með
24'/2% skatthlutfalli en til að ná
fram verðlækkun á helstu mat-
vælum verður tæpur helmingur
hans endurgreiddur af nokkrum
tegundum matvara sem þýðir
lækkun matarverðs í byrjun næsta
árs.
Það er hins vegar ekki nema
eðlilegt að í svo stóru máli sem
upptaka virðisaukaskattsins er
hafi menn greint á um leiðir. Ég
bendi á að virðisaukaskatturinn á
að standa undir næstum tveimur
þriðju af heildartekjum ríkissjóðs
og hann snertir verð á því sem
næst allri vöru og þjónustu sem
seld er í landinu.
Varðandi virðisaukaskattinn
hefur mest verið deilt um það
hvort hann skuli vera í einu þrepi
eða tveimur og er rétt í því sam-
bandi að minna á að Sjálfstæðis-
lega leyst. En hún snýst ekki um
markmið heldur leiðir að sama
markinu. Það er mikilvægt mark-
mið ríkisstjórnarinnar að við upp-
töku virðisaukaskattsins náist um-
talsverð lækkun á verði mikil-
vægra matvæla um leið og hann
bætir samkeppnisstöðu islenskra
atvinnuvega og tryggir bætt skatt-
skil. Það samkomulag sem tekist
hefur milli stjórnarflokkanna
tryggir þetta.
EFTA/EB-viðræðurnar
Hefur ríkisstjórnin með utanrik-
isráðherra í fyrirsvari vanrækt að
gæta hagsmuna sjávarútvegs í við-
ræðum við Evrópubandalagið?
Eða er ríkisstjórnin sundruð um
Evrópumálin? Svarið er enn og
aftur nei!
Utanríkisráðherra hefur fyrir ís-
lands hönd veitt EFTA-ríkjunum
öfluga forystu í viðræðum við Evr-
ópubandalagið undanfarna mán-
uði. Áður hafði hann ásamt for-
sætisráðherra knúið það fram að
ákveðin væri friverslun með fisk
og fiskafurðir á EFTA-svæðinu frá
og með miðju næsta ári og að frí-
verslun með þessar helstu útflutn-
ingsvörur okkar yrði meginkrafa
EFTA-ríkjanna í sameiginlegum
viðræðum þeirra við Evrópu-
bandalagið.
Samruni Vestur-Evrópu í eitt
haldið þvi fram að þessar sameig-
inlegu viðræður skipti litlu máli og
að við ættum heldur að leita eftir
formlegum tvíhliða viðræðum við
Evrópubandalagið til að tryggja
sjávarútveginum aðgang að mikil-
vægustu mörkuðum hans.
Hér eru sannarlega höfð alvar-
leg endaskipti á hlutunum og
hausavíxl á staðreyndum. í fyrsta
lagi er ólíklegt að Evrópubanda-
lagið Ijái að svo stöddu máls á tví-
hliða viðræðum af þessu tagi. I
öðru lagi er um fleira að tefla í
þessu máli en hagsmuni sjávarút-
vegsins sem auðvitað eru miklir.
Það er í raun umhugsunarefni fyr-
ir forystumenn fyrirtækja í öðrum
atvinnugreinum og allan almenn-
ing hverra erinda Sjálfstæðisflokk-
urinn gengur í þessu máli. Sú
langa leiksýning sem sjálfstæðis-
menn hafa sett á svið um þetta
mál getur ekki orðið til neins ann-
ars en að spilla málstað íslendinga
meðal samstarfsríkjanna í EFTA
og Evrópubandalaginu. Þeir
skyldu hugleiða það.
Tvíhliðasamskipti við Evrópu-
bandalagið og málefni sjávarút-
vegsins sérstaklega hafa hins veg-
ar alls ekki verið vanrækt. Mikið
hefur verið unnið að því að skapa
skilning meðal forystumanna í
Evrópubandalaginu á sérstöðu ís-
lendinga. Ég nefni að utanríkis-
ráðherra hefur hitt að máli fiesta
forystumenn Evrópubandalagsins
á undanförnum mánuðum. For-
sætisráðherra hefur verið óþreyt-
andi við að kynna málstað íslend-
inga erlendis og sjávarútvegsráð-
herra hefur náð mjög góðu sam-
bandi við starfsbræður sína í ýms-
um Evrópubandalagsríkjum. Ég
hef einnig sem viðskipta- og iðn-
aðarráðherra átt gagnlegar við-
ræður um sérmál íslands við ráða-
menn Evrópubandalagsins og er
þegar ákveðið framhald slikra við-
ræðna í byrjun næsta árs. Þetta er
leiðin til aö vinna þessu máli fram-
gang.
Sú leið sem ríkisstjórnin hefur
orðið sammála um að fara í þessu
máli á eftir að gagnast íslenskum
hagsmunum vel í framtíðinni enda
er mikið í húfi. Málatilbúnaður
sjálfstæðismanna í stjórnarand-
stöðu skiptir hins vegar í besta falli
engu máli en er i versta falli skað-
legur i þessu mikilvæga máli.
Meðal annarra orða, hvernig
skyldi það samningaumboð í Evr-
ópumálinu líta út sem þau skrifa í
félagi, Þorsteinn Pálsson og Krist-
ín Einarsdóttir?
Boomerang
Allt ber þetta að sama brunni.
Vantrausttillaga stjórnarandstöð-
unnar var fálm í myrkri og mál-
flutningur hennar í öfugmælastíl.
Vantrauststillaga sjálfstæðis-
manna minnti óneitanlega á kast-
vopn frumbyggja Ástralíu —
boomerang — í höndunum á
kunnáttulausum kastara. Þegar
vopnið hæfir ekki það sem því er
að skotið snýr það viö og getur
lemstrað þann sem skaut því.
Sjálfstæðismenn hafa flutt til-
lögu sem hitti engan nema þá
sjálfa. Það hefur verið samþykkt
traustsyfirlýsing á ríkisstjórnina
en aftur á móti vantraust á Sjálf-
stæðisflokkinn og allan hans
málatilbúnað. Aldrei hefur nokkur
forysta Sjálfstæðisflokksins átt
vantraust fremur skilið en sú sem
nú situr.
Ég heiti á landsmenn að hafna
hinum neikvæða málflutningi
stjórnarandstöðunnar. Ríkisstjórn-
in vinnur að mikilvægum fram-
faramálum sem varða framtíð
okkar allra. Hún verðskuldar
stuðning til þeirra verka.
vidskipta- og
iöaaöarráöherra
skrifar