Alþýðublaðið - 28.02.1990, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 28. febr. 1990
5
FRETTASKYRING
Embætti byggingafulltrúa í Reykjavík:
Aðstoða embættismenn
við reglugerðarbrot?
Embætti byggingafulltrúa í Reykjavíkurborg virðist ekki
alls kostar standa sig í stykkinu. Hér er raunar vægt að orði
kveðið, því ekki er nóg meö að unnt sé að tína til fjöldamörg
dæmi um mistök heldur verður tæpast betur séð en starfs-
menn embættisins séu einnig sekir um „ásetningsbrot" í
þeim tilgangi að hjálpa einstökum byggingaraðilum til að
fara á bak við bygginganefnd borgarinnar. Hitt er kannski
ekki síður furðulegt að bygginganefndin skuli ævinlega
láta sem ekkert sé og kyngja eftir á því sem fyrir hana er
lagt. Þetta gerðist t.d. 1981 þegar Eimskipafélagi íslands
tókst, að því er virðist í góðri samvinnu við embætti bygg-
ingafulltrúa að byggja nærri 40 þúsund rúmmetra hús, án
þess að bygginganefndin hefði hugmynd um.
Skáli Eimskipafélagsins viö Sundahöfn. Nokkurn veginn svona leit hann út
þegar sótt var um leyfi til að byggja hann.
Hér var um aö ræða skemmu
Kimskipafélagsins við Sundahöfn
sem við sögðum frá í forsíðufrétt á
laugardaginn. Húsið var byggt á
árunum 1980—1981 og var form-
lega tekið í notkun. nálægt mán-
aðamótum júlí-ágúst 1981. Hálfum
mánuöi síðar barst bygginganefnd
Reykjavíkur umsókn um bygging-
arleyfi.
Voru menn hræddir við
vinstri meirihlutann?
A þessum árum var vinstri
meirihluti við völd í Reykjavík og
í samræmi við það áttu vinstri
flokkarnir saman meirihluta í
bygginganefnd. Hvort sem þessi
staðreynd kann að eiga einhvern
hlut að máli, þá er í bókum emb-
ættis byggingafulltrúa að finna
óyggjandi sagnfræðilegar heimild-
ir fyrir því að húsið var byggt á
þessum tíma og starfsmönnum
embættisins var fullkunnugt um
bygginguna, þótt bygginganefnd-
armenn vissu ekki af framkvæmd-
um, því þeir mættu reglulega á
byggingarstað og tóku út hina
ýmsu verkþætti. Allt er þetta sam-
viskusamlega skráð í bókum emb-
ættisins.
Pað væri e.t.v fullmikið sagt að
íulltrúum í bygginganefnd borgar-
innar hafi veriö alls ókunnugt um
fyrirætlanir Eimskipafélagsins
varðandi þessa byggingu, því að á
fundi nefndarinnar 13. nóvember
1980 var lögð fram fyrirspurn frá
Eimskipafélaginu þess efnis hvort
leyfi yrði veitt fyrir byggingunni.
Varðandi undirtektir nefndarinn-
ar er einfaldast að vitna orðrétt í
fundargerð. Þar stendur: ,,Já-
kvætt. Leyft að byrja.”
Það er þó ótvírætt að hér er ekki
um formlegt byggingarleyfi að
ræða. Líklega kemst þetta einna
næst því að vera það sem stundum
er kallað „graftrarleyfi." Gunnar
Sigurðsson byggingafulltrúi treysti
sér ekki í gær til að gefa nákvæma
skilgreiningu á því hversu langt
þetta bráðabirgðaleyfi næði en
sagði hins vegar að svo mikið væri
ljóst að leyfi til að byrja þýddi ekki
leyfi til að Ijúka byggingunni.
í notkun átta mánuðum
eftir graftrarleyfi
Það var þó einmitt það sem
gerðist. Eimskipafélagsmönnum
lá greinilega mikið á, því að strax
21. nóvember, rúmri viku eftir að
hafa fengið „leyfi til að byrja" var
búið að steypa hluta af sökklum
undir húsið. Samkvæmt bókum
byggingafulltrúa rekur síðan hver
úttektin aðra og 31. júlí 1981, rúm-
um átta mánuðum eftir að graftr-
arleyfið var veitt, var húsið skráð
„í notkun."
Það var um þetta leyti sem
fregnir birtust í blöðum um mikla
vígsluhátíð sem Eimskipafélagið
hélt, í tilefni af því að húsið var
tekið í notkun. Þá fyrst vissu bygg-
inganefndarmenn af því að bygg-
ingin var komin lengra áleiðis en
svo að verið væri að grafa grunn
eða steypa undirstöður. Formleg
umsókn um byggingarleyfi barst
loks í framhaldi af þessu og var
tekin fyrir á fundi nefndarinnar
13. ágúst 1981. Nefndin tók þá af-
stöðu að viðurkenna orðinn hlut
og veita byggingarleyfi. Jafnframt
var formanni nefndarinnar og
byggingafulltrúa „falið að áminna
hönnuði og meistara v/vanrækslu
við endanlega afgreiðslu erindis-
ins."
Engin áminning til
embættismanna
Þegar tekið er tillit til þess aö
hér hafði ríflega fjögur þúsund fer-
metra hús verið byggt í heimildar-
leysi, er varla hægt að segja annað
en fremur vægilega sé að orði
komist. Það er líka afar athyglivert
að nefndin sá ekki ástæðu til að
áminna byggingafulltrúann eöa
starfsmenn embættisins, sem þó
höfðu allan tímann fylgst með
byggingunni og tekið hana út, vit-
andi að byggingarleyfi var ekki
fyrir hendi.
Þrír aðilar fengu send áminning-
arbréf í samræmi við samþykkt
bygginganefndar. Þetta voru Hall-
dór H. Jónsson arkitekt, sem jafn-
framt er stjórnarformaður Eim-
skipafélagsins, Kristinn Sveinsson
húsasmíðameistari og Eiríkur
Jónsson múrarameistari. Sonur
Halldórs, Garðar Halldórsson,
húsameistari ríkisins, sem ásamt
föður sínum er skráður hönnuður
að húsinu, virðist hins vegar ekki
hafa fengið neitt slíkt bréf. Magnús
Skúlason arkitekt, sem á þessum
tima var formaður bygginga-'
nefndar, er um þessar mundir
staddur erlendis, þannig að ekki
var unnt að inna hann skýringa á
þessu.
Húsameistari ríkisins
áminntur?
Nú liggur hins vegar fyrir tillaga
frá Gunnari H. Gunnarssyni, full-
trúa Alþýðubandalagsins í bygg-
inganefnd, um að Garðar Hall-
dórsson, húsameistari ríkisins,
verði formlega áminntur vegna
breytinga á Tanngarði, húsi tann-
læknadeildarinnar, sem stendur á
Landspítalalóðinni, skammt frá
flugvellinum. Garðar er hönnuður
að aðaluppdráttum þessa húss og
við byggingu þess á sínum tíma
var vikið talsvert frá samþykktum
teikningum. Húsið var stækkað
um samtals yfir fjögur þúsund
rúmmetra og hækkað um rétt
tæpan metra. Vegna þess að húsið
stendur í nágrenni flugvallar verð-
ur hækkun þess væntanlega að
teljast býsna alvarlegt mál.
Bygginganefnd veitti leyfi fyrir
byggingunni 1977 en teikningarn-
ar voru síðan endurskoðaðar og
þegar bygging hússins var boðin
út 1978 voru það þessar nýju,
breyttu og ósamþykktu teikningar
sem fylgdu útboðinu. Það er fyrst
nú, meira en áratug síðar, sem sótt
er um leyfi fyrir þessum breyting-
um. Umsókninni fylgdi bréf skrif-
að á bréfsefni Húsameistara ríkis-
ins og undirritað af Garðari Hall-
dórssyni, þar sem gerð er grein
fyrir gangi málsins.
Teikningum bar ekki saman
I þessu bréfi skýrir Garðar frá
því að af „einhverjum óskiljanleg-
um ástæðum" hafi hinar endur-
skoðuðu aðalteikningar aldrei bor-
ist til embættis byggingafulltrúa.
Ymsar sérteikningar virðast hins
vegar hafa borist rétta boðleið til
byggingafulltrúa. Þessar sérteikn-
ingar voru að því er fram kemur í
bréfi Garöars, ekki í samræmi við
þær aðalteikningar sem í upphafi
voru samþykktar af bygginga-
nefnd og byggingarleyfið var veitt
út á. Nú skyldi mega ætla að slíkt
ósamræmi vekti athygli manna á
skrifstofu byggingafulltrúa. Ekk-
ert slíkt gerðist þó í þessu tilviki og
Garðar Halldórsson segir orðrétt í
bréfi sínu: „A byggingartímanum
hafa allar úttektir byggingafull-
trúa veriö geröar, þrátt fyrir þenn-
an skort á teikningum og ósam-
ræmi milli aöalteikninga og sér-
teikninga."
Tekið út á færibandi
Hér hefur gerst nokkurn veginn
það sama og við byggingu Eim-
skipafélagshússins viö Sundahöfn.
Starfsmenn byggingafulltrúa taka
út byggingaráfanga á færibandi án
þess að skipta sér nokkuö af því
hvort teikningarnar sem farið er
eftir hafi öðlast tilskilið samþykki
eða ekki. Gunnar Sigurðsson
byggingafulltrúi vill kenna starfs-
mannaskorti um. Þegar þetta var
borið undir hann í gær, sagði hann
m.a.: „Eg hef ekki mannskap til að
bera saman aðalteikningar og sér-
teikningar."
Það sem hér hefur verið tínt til
virðist alls ekki vera einsdæmi. Á
föstudaginn í síðustu viku greind-
um við frá dagsektum sem lagðar
voru á byggingaraðila Hamars-
hússins fyrir þremur árum. Gunn-
ar Sigurðsson, byggingafulltrúi
sagði í gær að í Hamarshúsinu
hefði verið bætt úr því sem brýn-
ast þótti, en viðurkenndi á hinn
bóginn að enn skorti talsvert á að
farið hefði verið að tilmælum
bygginganefndar. Dagsektirnar,
10 þúsund krónur á dag, eru nú
komnar í níu milljónir en embætti
byggingafulltrúa hefur aldrei gert
neina tilraun til að innheimta þær.
Á Seðlabankahúsinu voru gerð-
ar ýmsar breytingar á byggingar-
tíma en formlegs samþykkis fyrir
þeim var ekki leitað fyrr en í fyrra,
rífum fjórum árum eftir að húsið
var fokhelt. Bygginganefnd þóttu
þessar breytingar nægilega alvar-
legar til þess að á fundi sínum 11.
maí í fyrra samþykkti nefndin að
áminna húsasmíðameistara, múr-
arameistara, arkitekta og verk-
fræðing hússins. Annar tveggja
arkitekta hússins, Olafur Sigurðs-
son, kvaðst í gær aldrei hafa feng-
ið neitt áminningarbréf. Svo virð-
ist því sem byggingafulltrúinn hafi
vanrækt þessa embættisskyldu
sína.
Brotin ómöguleg án
aðstoðar embætismanna
Það má sjálfsagt rétt vera að
embættismenn hjá byggingafull-
trúaembættinu hafi mikið að gera
og komi ekki í verk öllu því sem
þeim er skylt, til að lögum og
reglugerðum sé fullnægt. Engu að
síður er það staðreynd að einmitt
embættismenn hjá byggingafull-
trúa hafa haft umtalsverðan tíma
til að taka að sér aukaverkefni fyr-
ir aöila úti í bæ. Þegar byggingar-
áfangar eru teknir út á færibandi
án þess að samþykktar teikningar
liggi fyrir eða jafnvel án þess að
byggingarleyfi sé fyrir hendi, hlýt-
ur að vera hæpið að kenna þar um
mannfæð eða tímaskorti. Hinnar
raunverulegu skýringar á því að
slíkt eigi sér stað hlýtur að vera að
leita annars staðar. Kannski í
greiöasemi kunningjaþjóðfélags-
ins sem við búum í.
Fulltrúar í bygginganefnd hafa í
nokkrum tilvikum séö sig knúna
til að áminna ákveðna aðila úti í
bæ sem orðiö hafa uppvísir að því
að fara á bak við nefndina. Enn
hefur þaö hins vegar ekki gerst aö
nefndin hafi séö ástæðu til að
áminna starfsmenn embættisins,
jafnvel þótt næsta augljóst virðist
aö þau brot sem áminnt er fyrir
hefðu verið óframkvæmanleg án
aðstoðar embættismannanna.
INNLAUSNARVERÐ
VAXTAMIÐA VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍ RTEINA RÍKISSJÓÐS
Í2. FLB1985
Hinn 10. mars 1990 er níundi fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs með vaxtamiðum í 2. fl. B1985.
Gegn framvísun vaxtamiða nr. 9 verður frá og með 10. mars nk. greitt sem hér segir:
__________Vaxtamiði með 50.000,- kr. skírteini_kr. 3.787,40_
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinanna fyrir tímabilið
10. september 1989 til 10. mars 1990 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu 1239 hinn 1. september 1985
til 2844 hinn 1. mars 1990.
Athygli skal vakin á því að innlausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða nr. 9 fer fram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu Seðlabanka Islands,
Kalkofnsvegi 1, Reykjavík, og hefst hinn 10. mars 1990.
Reykjavík, febrúar 1990
SEÐLAB ANKIÍSLANDS