Tíminn - 28.06.1968, Blaðsíða 8

8
TIMINM
FÖSTUDAGUR 28. júní 1968.
Drykkiutízkan er vanvirða
Skammlaust get ég ssgt, að öll
ungtemplarafélögin hér á landi
hafa betri aSstöðu til félagsstarfa
en við, og sem dæmi get ég nefnt,
að yngsta félagið (Ungtemplara-
félagið Hamar í Vestmannaeyj-
um) hefur þegar fengið 15000,00
kr. styrk frá bænum og auk þess
hafa íþróttafélögin verið þeim
hjálpleg með húsnæði til funda-
og skemmtanahalds. Ungtemplara
félaginu Árvak í Keflavík var fal-
ið að sjá um æskulýðsheimilið þar
í bæ, og þannig mætti lengi telja.
Á Akureyri vantar æskulýðsheim-
ili.
— Hvernig gengur félögum
ykkar að halda bindindisheitið?
— Þeir, sem hafa áhuga á fé-
lagsstarfinu, eru í engum vanda
með að halda heitið. Við höf-
um aldrei predikað yfir okkar fé-
lögum — þess hefur ekki þurft.
— Hvað álítur þú að sé helzta
leiðin til að forða unga fólkinu
frá að byrja á að neyta áfengis?
— Bezta leiðin álít ég að sé
sú, að fá unglingana í þau félög,
er vinna gegn áfengisneyzlu (þar
á ég viö ungtemplarafélög) og fá-
ist þeir til að starfa og vera virk-
ir félagar til 25 ára aldurs eins
og er algengt í elzta ungtemplara-
félaginu (Hrönn í Reykjavík), þá
álít ég, að þeir hafi fengið þá
reynslu á heilbrigðu skemmtana-
lífi, að Bakkus sé engan veginn
nauðsynlegur til að hægt sé að
skemmta sér, heldur sé hann
okkar versti bölvaldur. Bæjarfé-
lög hér á landi ættu að gera mik-
ið meira að því að styrkja þau
félög og félagasambönd, sem vilja
stuðla að bindindissamri æsku.
— Hvenær byrjar unga fólkið
oftast að oeyta áfengis? Við 14—
16 ára aldurs.?
— Fæstir eru sammála um það.
En margir byrja á aldrinum 14—
17 ára.
PÍPULAGNIR
Tek að mér viðgerðir, —
breytingar, uppsetningu á
hreinlætistækjum o.fl.
GuSmundur Sigurðsson,
pipulagningameistari,
Grandavegi 39. Sími 18717
Erlingur Davíðsson, ritstjóri ræðir
við bmdindismenn á Akureyri
— Hvað gerið þið til að vinna
gegn reykingum?
— Satt bezt að segja, þá höf-
um við ekkert gert til þess fyrr
en á okkar fyrstu árshátíð, sem
var 10. febrúar s.l. Þá ákváðum
við að banna aillar reykingar í
danssalnum og þetta gaf svo góða
raun, að því verður án efa haldið
áfram. Það var almennt álit
þeirra, sem þarna voru, að þetta
hefði átt að vera búið að gera
fyrir löngu.
— Eru reykingar almennar
lijá ungu fólki 14—16 ára?
— Já, mjög almennar.
— Er það eitthvað annað, sem
þú vilt segja um unga fólkið og
bindindismálið?
— Ungt fólk hefur alltaf ver-
ið snar þáttur í bindindisstarf-
seminni í landinu, en svo virð-
ist, sem stúlkuornar hafi ekki get
að fylgt auknum kröfum um
skemmtanir við þess hæfi. Þess
vegna var ungtemplarafélagið
Fönn stofnað.
Að lokum vil ég hvetja alla,
SÍÐARI HLUTI
jafnt unga sem gamla, að stuðla
að bindindissamri æsku, segir Hall
dór að lokum og þakka ég við-
talið.
Að loknum viðræðum við Eirík
Sigurðsson, fyrrum skólastjóra,
hitti ég Stefán Ág. Kristjánsson,
sem er framkvæmdastjóri hins um
fangsmikla reksturs, Góðtemplara
reglunnar á Akureyri og eins og
fyrri viðmælandi, einn af forystu-
mönnum bindindissamtakanna.
En Góðtemplarareglan rekur eina
bindindismannahótelið í landinu:
Hótel Varðborg, ennfremur kvik-
myndahús, sérstaka mat- og kaffi-
stofu, Café Scandía og svo kaffi-
sölu í Flugstöðinni við Akureyri,
auk alls æskulýðsstarfsins.
— Hvenær hófuð þið rekstur
kvikmyndahúss?
— Árið 1944 var hús Templ-
ara, Skjaldborg, Hafnarstræti 67,
Stefán Ágúst Krlstjánsson
leigt til bíósýninga, en upphaf-
lega, þegar það var byggt í fé-
lagi við Ungmennafélag Akureyr-
ar, rak sá félagsskapur þar bíó
í nokkur ár við heldur erfiðar
aðstæður. Bíórekstur prívatmanns
ins stóð aðeins í eitt ár. Þá gerð-
umst við Guðbjörn Björnsson,
sem var einn af stofnendum stúk-
unnar Brynju nr. 99, forvígis-
menn þess, að JTemplarar reyndu
bíórekstur í Skjaldborg. Guð-
björn átti að vera framkvæmda-
stjórinn, en hann dó áður en af
því yrði, en ég hélt undirbún-
ingi áfram og 10. apríl árið 1946
byrjaði Skjaldborgarbíó undir
minni stjórn.
— Og þið hafið svo aldrei lagt
kvikmyndahúsreksturinn á hill-
una?
— Nei, en ég sá fljótlega, að
j reksturinn yrði ekki arðvænleg-
ur í svo litlum húsakynnum og
hafði mér þó tekizt, með stuðn-
ingi Hannesar J. Magnússonar og
Eiríks Sigurðssonar, að koma því
til leiðar við þáverandi ríkis-
stjórn, að bíóið skyldi undan-
þegið skemmtanaskatti, enda
rynni ágóðinn til æskulýðsstarf-
semi og þár í innifalið byggingu
nýs húsnæðis fyrir bíóið og æsku-
lýðsstarfsemi. Tryggðum við okk-
ur svo lóð í miðbænum fyrir
IOGT vestan við Hótel Varðborg.
Hafði þá ekki komið til tals, að
Reglan keypti Hótel Norðurland,
eins og Hótel Varðborg hét þá.
-k JP-innréttlngar frá Jónr' Péturssyni, húsgagnaframleiSanda — auglýstar I
sjdnvarpi. Stllhreinar) sterkar og val um viðartegundir og harðplast- Fram-
leiðír einnig fataskápa.
A5 afloklnni vfðtækri könnun teljum viö, aö staðlaðar henti f flestar 2—5
herbergja fbúöir, eins og þær eru byggðar nú. Kerfi okkar er þannig gert, aö
oftast má án aukakostnaöar, staöfæra innréttinguna þannig aö hún hentl. f
allar Ibúöir og hús/
VEIJU J [SIENZKT
ISLENZKAN IÐNA0
Allt þetta
5SS
ic Seljum. staðlaðar eldhús-
Innréttingar, þaö er fram-
leiöum eldhúsinnréttingu og
séljum meö Bllum raftækjum
og vaski. VerÖ kr. 61 000,00 -
kr. 68.500,00 og kr. 73 000,00.
Innifaliö f veröinu er eid-
húsinnrétting, 5 cub/f. is-
sképur, eldasamstæöa meö
tveim ofnum, grillofni og Evrépu.)
bakarofni, lofthreinsari meö
kolfilter, sinki - a - matic
uppþvottavél og vaskur, enn-
fremur söluskattur-
ic Þér getiö valið um inn-
lenda framleiöslu á eldhús-
um og erlenda framleiðslu.
(Tielsa sem er stærsti eldhús-
framleiöandi á meginlandi
ic Einnig getum viö smíöaö
innréttingar - eftir teikningu
cg óskum kaupanda.
ic Þetta er eina tilraunin, aö
því er bezt veröur vitaö til
aö leysa öll - vandamál .hús-
byggjenda varöandi eldhúsið.
ic Fyrir 68.500,00, geta
margir boöiö yöur eldhúsinn-
réttingu, en ekki er kunnugt
um. aö aörir bjóöi yöur. eld-
húsinnréttingu, meö eldavél-
arsamstæöu, viftu, vaski,
uppþvottavél og ísskáp fyrir
þetta verö- — Allt innijaliö
meöal annars söluskattur kr.
4.800,00.
Söluumboð
fyrlr
JP
-Innréttingar.
Umboös- & heildverzlun
Kirkjuhvoll • Reykjavik
Slman 21718, 42137
En það gerðist síðar og var þá
skipt um nafn. Þar með hafði
bindindishreyfingin eignast þetta
mikla húsnæði og tryggt sér sam-
liggjandi lóð og bílastæði. í Hótel
Varðborg hefur verið hótelrekst-
ur, þar er kvikmyndasalur Borg-
arbíó og aðstaða til félagsstarf-
semi. í sumar vígðum við nýbygg-
ingu við Varðborg. Nú er hug-
miyndin að byggja 450—500
manna kvikmynda- og hljómleika
sal, en nota þann kvikmyndasal,
sem við nú höfum, fyrir margs-
konar félags- og skemmtanalíf
æskunnar.
— Þið hafið ekki setið auðum
höndum þessi ár, Stefán?
— Nei, hreint ekki, og er hér
þó aðeins minnzt á framkvæmda-
atriði. En félagsstarfið er fjár
hagslega byggt upp á bessari
starfsemi, sem við höfum verið
að tala um og svo á þrotlausri
vinnu óeigingjarnra manna, sem
með starfi sínu eru að reyna að
hjálpa þeim, sem hart hafa orðið
úti í viðskiptum við Bakkus og
forða öðrum frá því að verða á
vegi hans. í stuttu máli má minna
á: Samningur um lóð við Hóla-
braut (og við þáverandi Hótel
Norðurland) var gerður 22. ágúst
1949, Skjaldborgarbíó, sem opn-
aði 10. apríl 1946, flutti í Sam-
komuhúsið að undangengnum
samningum við Leikfélag Ak. og
Akureyrarbæ. Skjaldborgarbíó
opnaði undir nafninu Borgarbíó
Halldór Jónsson
í Varðborgarsalnum (áður Hótel
Norðurland) 23. jan. 1956. Hótel
Norðurland keypt 31. okt. 1952
og nefnd Varðborg. Friðbjarnar-
hús keypt 25. sept. 1961. Caíé
Scandia opnað í maf 1963. Ný við-
bygging vfgð 13. maí 1967 Þar
í 8 hótelherbergi og veitingasal-
ur (geislasalur). Og svo höfum
við veitingasölu á flugvellinum.
Stefán Ágúst hefur orð á því,
að verkefnin séu mikil, því mið-
ur endist honum ekki aldur tii
að vinna nema sumt af því, sem
fyrirhugað sé og þegar ákveðið
í starfsemi Góðtemplarareglunn-
ar. Ég þakka honum svörin og
bið störfuny. þeirra manna bless-
unar, sem létta vilja þungu fargi
áfengisbölsins af samtíð sinni.
E.D.
YFIRLÝSING
Blaðinu hefur borizt eftirfai-
andi bréf frá stjórn Húseigendafé-
lags Reykjavíkur, sem hún hefur
sent f jármálaráðherra:
„Stjórn Húseigendafélags
Reykjavíkur leyfix sér hér með
að mótmæla eindregið hinum gíf-
urlegu hæk'kunum, sem orðið nafa
á eignarsköttum og eignarútsvör-
um við skattálagningu þá, sem nú
er nýloikið.
Bftirtaiin dæmi gefa nokkna
hugmynd um hækkunina:
A: Húseigandi, sem á hús á
eignar-lóð, samt. esk. og e.útsv.
1968 kr. 25.096.00
1067 — 12.585.00
Hækkun esk. 99,4% eða
samitals kr. 12.511.00
B: HÚsfélag með atvinnuihúsnæði
á eignarléð
1968 kr. 313.021.00
1967 — 161.635.00
Hækkun 93,7% kr. 151.386.00 ;
Sérstaklega bendir stjórnin á
það misrétti. sem skapazit hefur
milli þeirra. sem eignarlóðir eiga
og þeirra, sem leigulóðir hafa, t.
d. í Reykjavík, en þair e'ru lóða-
samningar miðaðir við 5% Leigu
af fasteignamati ló'ðar, þannig að
ma'ður, sem byggði á leigulóð,
greiðir kr 375.00 ; ársleigu fyriri
hana, en maðux. sem á jafnstóra |
eignarléð. greiðir í eignarskatt Oigj
eignarútsvar ca. kr. 8.500.00 afj
henni.
Liggur þessi munur fyrst og
fremst í því, að vi'ð ákvörðun við-j
miðunargrundvallar eignarskatts
og eignarútsvars er fasteignamat
9-faldað. en óbreytt við lóðar-
leigu hjá borgarsjóði, 5% af fast-
eignamati leigulóðar.
Löggjafáinn ætláðist einmitt til
þess, er sett voru lög nr. 28 frá
29. apríl 1963, um fasteignamat,
að til svona mi&ræmis kæmi ekki,
þvi í lokaákvæði laganna segir
svo: „Áðúr en nýtt aðalmat fast-
eigna samkvæmt lögum þessum
gengur i gildd, skal fara fram end-
urskoðun á gildandi ákvæðum laga,
sem fasteignamat hefur áhrif á,
og miðist endurskoðunin við. að
skattar á fasteignum hækki ekki
almennt vegna hækkunar fasteigna
matsins.
Þrátt fynir ítrekuð mótmæli fé-
lagsins,.en félagið telur ofan.greint
laigaákvæði enn í fiullu gildi, hef-
þr ríkisstjórnin þverbrotið ákvæði
þetta ár eftir ár með því að
þvinga fram á Aiþingi hækkanir
eignarskatta og eignarútsvara
með margföldun fasteignamatsins
sem viðmiðunar,grundvallar.
Mteð síðustu hækkun þessara
gjalda hefui keyrt svo um þver-
bak, að húseigendur munu ekki
una lengur Við slíkar árásir á
eignir sínar. nema til komi hækk-
un fyrnings til samræmis við
9-földun fasteignamats.
Leyfum við okkur að Ijúka þess-
um orðum me'ð þvi að vitna í orð
fyrrverandi ritstjéra timarits okk
ar, „Húseigandans", sem hanrn reit
í febrúarhefti 1951 í tilefni svip-
aði'ar skattlagningai':
„Þessi skattlagning sannar enn
nauðsyn bess, að húseigendur hafi
með sér sterk samtök. sem for-
ustumenn flokkanna verði að taka
tUit tU“.
Stjérn Húseigendafélags
Reyikjavíkur“.