Alþýðublaðið - 22.07.1994, Blaðsíða 5

ALÞYÐUBLAÐIÐ
KOPAVOGUR
Föstudagur 22. júlí 1994
Baldvin Björgvinsson skrifar:
Ataksverketra
Ef hugmyndin bakvið
átaksverkefnin var að
viðhalda atvinnuleys-
inu þá er hún fullkomin. Sú
staðreynd að mikii hætta er
á að eftir eitis árs atvinnu-
leysi hafi ástandið valdið
varanlegum skaða á við-
komandi einstaklingi. að
viðkomandi gefist upp á að
leita sér að vinnu og að at-
vinnurekendur vilji ekki ein-
stakling í vinnu sem hefur
verið atvinnulaus svo lengi.
Kostirnir við átaksverkefnin
eru auðvitað til staðar. Að
koma fólki í vinnu, félags-
skap innan uin annað fólk
og svo framvegis. er auðvit-
að virðingarvert. En að
skipa vel menntuðum ein-
staidingum í vinnu sem er úr
öllum takti við menntun.
slétt og stöðu viðkomandi er
algjör firra. Að skipa manni
setn tilheyrir tnið- eða efri
stéttum samfélagsins í starf
sem er fyrir neðan það sem
lægst er í virðingarstiga
starfsstéttanna, er hræðileg
niðurlæging fyrir viðkom-
andi. þá er verr af stað farið
en heima setið.
Þó er sorglegasta stað-
reyndin sú að átaksverkefnin
ekki aðeins viðhalda at-
vinnuleysinu frábærlega
heldur gera þau ástandið enn
verra. Með því að búa til
verkefhi, á kostnað skatt-
borgaranna, sem engu skila
til framtíðarlausnar á vand-
anum, er atvinnuleysinu
hreint og beint haldið við,
vandinn er og verður áfram
til staðar.
Misnotkun
sveitarfélaganna
Sveitarfélög hafa því mið-
ur misnotað þetta hörmung-
arástand og búið til átaks-
verkefni til að vinna verk
sem annars hefðu verið unn-
in af verktökum. Til dæmis
má nefna það þegar Kópa-
vogsbær ætlaði sér að máia
íþróttahúsið í Digranesi með
átaksverkefnisfólki. Það var
að lokum stöðvað af málara-
félaginu með aðstoð lög-
reglu.
Annttrs hafa átaksverkefn-
in h já Kópavogsbæ helst
einkennst al' þeim viðhorf-
um sem voru uppi í krepp-
unni upp úr 1930. Þá voru
atvinnulausir sendir austur
fyrir fjall að grafa skurði í
grimmdarfrosti, þeir kölluðu
það Síberíu. Hér hefur svip-
að verið uppi á teningnum,
að grttfa fyrir girðingarstaur-
unt í gegnum hálfs metra
þykkan klaka í gaddfreðnum
jarðvegi. og svo duttu girð-
ingamar á hliðina þegar
frost fór úr jörð. Og síðan
þurfti aðstoð lögfræðings
Dagsbrúnar til að innheimta
launin. Öllunt þeirn einstak-
lingum sem settir voru í
átaksverkefni var bara skellt
á einhver laun og ekkert hirt
um það að fara eftir kjara-
samningum bæjarins við
Dagsbrún. Þegar forsvars-
tnenn Dagsbrúnar, eftir
margra máriaða viðræður
„Annars hafa
átaks-
verkefnin hjá
Kópavogsbæ
helst
einkennst af
þeim
viðhorfum
sem voru
uppi í
kreppunni
upp úr 1930.
Þá voru
atvinnulausir
sendir austur
fyrir fjall að
grafa skurði í
grimmdar-
frosti.“
við bæinn, voru orðnir úrk-
ula vonar um að bæjaryfir-
völd ætluðu að fara eftir
gerðum samningum og lög-
fræðingurinn kominn með
málið í sínar hendur, þá
skildist bæjaryfirvöldum
loks að kjarasamningar em
til að fara eftir þeim, en þá
vom lfka aðeins nokkrar
vikur í kosningar. Það er
ljótt að segja það, en fólk
hefúr hreinlega verið varað
sérstaklega við því að vera
skráð atvinnulaust í Kópa-
vogi. Hinsvegar virðist vera
til nóg lánsfé til að ausa í
rándýrar framkvæmdir á
vegum bæjarins og skuldim-
ar hafa vaxið óheyrilega.
Þekking er helsta
verðmætasköpunin
Þegar tekist er á við at-
vinnumál í okkar framúr-
stefnuþjóðfélagi er þekking
helsta verðmætasköpunin,
málin verða ekki leyst í dag
með sömu aðferðum og not-
aðar voru upp úr 1930.
Það er skoðun mín að at-
vinnuleysisbætur eigi ekki
að vera til, enginn á að fá
borgað fyrir að gera ekkert.
Það er sjállsögð krafa skatt-
borgaranna og atvinnulausra
að einstaklingar í atvinnuleit
fái aðeins greitt fyrir vinnu-
framlag sitt, hvort sem um
er að ræða menntun eða
sköpun nýrra framtíðarstarfa
átaksverkefni ættu aðeins að
vera sumarvinna fyrir skóla-
fólk í formi þessara aimennu
sumarstarfa á vegum bæjar-
ins sem hefð er fyrir.
Með áhersluna á nýsköp-
un, stofnun smáfyrirtækja,
rannsóknir og menntun snú-
um við vöm í sókn og þjóð-
in kemur tvíefld út úr glím-
unni við atvinnuleysisdraug-
inn.
Þóra Arnórsdóttir skrifar:
Hvar á ég að hjóla?
„Það er staðreynd að Kópavogur fór langverst
út úr sameiningunni sem í raun átti að bæta
þjónustuna og gera samgöngur við
nágrannasveitarfélögin greiðari.“
Eftir meira en tveggja ára
náið samband við Bóbó
hinn hvíta er komið að
skilnaðarstund. Er hér um að
ræða Suzuki-bifreið mína sem
mun verða skipt niður í fjalla-
hjól og græn kort, þegar þar að
kemur. Þegar er búið að fjár-
festa í hjólinu og þá kemur að
höfuðverknum. Kópavogsbúi.
A hjóli! I skóla í Reykjavík, í
vinnu í Hafnarfirði.
Byrjum á hjólreiðunum.
Flestir eignast hjól á unga aldri
en um leið og bílprófsaldrinum
er náð, yfirleitt nokkuð fyrr
reyndar, hverfur það inn í bíl-
skúr eða gengur í arf til þeirra
sem yngri eru. Sumum þykir
nefnilega dálítið hallærislegt að
vera á hjóli. Þó em nokkrir sér-
vitringar sem halda þessari ár-
áttu til streitu og aðrir sem taka
hana upp aftur þegar þeir kom-
ast að því að þeir hafa ekki efni
á að reka bifreið, eins og undir-
rituð. Það er jú heilsusamlegt
að hjóla, og svo fær maður loft
í lungun (raunar ansi mikið
blandað bflaútblæstri, en
samt...). En það reynist hinn
mesti misskilningur. Eftir
nokkurra daga tilraunir komst
ég að því að fátt er hættulegra
heilsunni en einmitt hjólreiðar.
Hvemig fær það staðist? Ein-
faldlega þannig að þú kemst
ekki spönn ffá rassi nema setja
líf þitt og limi í stórhættu. Það
er gersamlega vonlaust að
komast til Hafnarfjarðar, að því
komst ég í fyrstu tilraun. Betur
gekk í norður, til höfuðborgar-
innar.
Og þá var að skella sér í einn
innanbæjarrúnt, á 18 gíra trylli-
tækinu og auðvitað með plastið
á höfðinu. Niðurstaðan var
gríðarleg vonbrigði. Vesturbær-
inn er rólegur svo það er í lagi
að vera á götunum þar, auk
þess sem hann er líka elsti hlut-
inn og ekki var gert ráð fyrir
hjólabrautum í þá daga. Sam-
stundis flugu mér í hug nýju
hverfin í Kópavogsdalnum. Það
hlýtur að vera gert ráð fyrir mér
og mínum líkum, það væri nú
annað hvort. Minnist óljóst ein-
hverra yfirlýsinga Gunnars
Birgissonar um málið. Glöð í
bragði bmnaði ég niður eftir og
hóf leitina miklu - og eilífu!
Því í ljós kom að hvergi er gert
ráð fyrir tvíhjóla farartækjum
þrátt fyrir fögur fyrirheit.
Glæddar
vonir
En mitt í reiðikasti mínu yfir
þessu mætti ég þjáningabróður
á jafnvel enn flottara fjallahjóli.
Hann sagði mér aðspurður að
það stæði til að bæta úr þessu.
Og meira að segja ætti að
leggja hjólabraut í gegnum
endilangan Kópavoginn. Ein-
hvemtímann. Jafnvel á þessu
kjörtímabili! Þessi maður var
greinilega búinn að vera í
hjólaflokknum mun lengur en
ég, svo ég trúi orðum hans.
Enda hvemig ætti það vera árið
1994 að byggð væm heilu
hverfin án þess að nokkurt tillit
væri tekið til þessa? Það er rétt,
að hjólreiðar em ekki mikið
stundaðar hér á landi miðað við
víða erlendis, enda ólíkum að-
stæðum saman að jafna.
Það verður að ijúfa þennan
vítahring: enginn hjólar vegna
þess að það er ekki aðstaða til
þess, og fyrst að enginn hjólar
þá er ekki gerð nein aðstaða.
Með betri aðstöðu og greiðari
samgönguleiðum, eykst iðk-
endaíjöldinn, það er alveg eitt-
hundrað prósent víst. Eg lít allt-
af öfundaraugum litlu hjólaak-
reinamar í Evrópu. Það er ekki
mikill kostnaður miðað við
hvað kostar að leggja akbrautir
og halda þeim við, en það
myndi leysa mikinn vanda ef
gert færi ráð fyrir reiðhjóla-
mönnum í umferðinni. Eg held
að þá gætu allir unað glaðir við
sitt, gangandi vegfarendur væm
óhultir á gangstéttunum, bfl-
stjórar gætu hætt að blóta þess-
um djö..., og hjólafólkið kæm-
ist óáreitt leiðar sinnar.
AVaff
En þá er hinn helmingur ver-
kjarins eftir. Því miður er ekki
hægt að nota hjól allan ársins
hring á íslandi. Þegar ég var
yngri kvörtuðum við félagamir
yfir því að SVK-vagnamir
gengu bara á kortérs fresti og
vildum fá það niður í tíu. En
enginn veit hvað átt hefur fyrr
en misst hefur. Reiðarslagið:
ferðum fækkað niður í þrjár á
klukkustund. Tuttugu mínútna
bið ef maður var seinn fyrir. En
svo eygðum við nýja von. Hún
var nefnd a vaff. En sú von
brást einnig. Stórhækkun far-
gjalda, skert þjónusta. Það kom
(kemur) fyrir að vagnar koma
yfirfullir frá Hafnarfirði á há-
annatíma, og stundum sátu (-
sitja?) Kópavogsbúamir eftir
og vesgú bíða eftir næstu ferð.
Seinir í vinnu? Æ, æ, hvers
vegna emð þið þá ekki á bfl?
Og ekki lengur hægt að fá
skiptimiða til að ferðast innan
Reykjavíkur. 420 (íjögurhundr-
uðogtuttugu!) íslenskar krónur
þarf að reiða fram takk fyrir ef
maður þarf að komast til að
reka erindi utan miðbæjar
Reykjavflcur frá Kópavogi, og
heim aftur.
Nærtækt dæmi um hrakfarir
bfllausra í Kópavogi: Öllum
starfsmönnum í sumarvinnu hjá
Kópavogsbæ er^gert að mæta á
degi hverjum í Ahaldahús
Kópavogs við Dalveg áður en
vinna hefst. í sjálfu sér er ekk-
ert athugavert við þá tilhögun
nema hvað það er gersamlega
vonlaust að komast þangað á
tilsettum tíma með a vaff.
Kunningi minn kom heim frá
námi í Evrópu og byrjaði í 70%
vinnu í júlí. Skiljanlega er eng-
inn bfll til taks hjá fátækum
námsmanni, og illu heilli held-
ur ekkert reiðhjól. Hann býr í
vesturbænum og ákvað því að
leita á náðir almenningsvagn-
anna. Þegar hann hringdi til að
fá upplýsingar, var honum sagt
að það gengi einn vagn á
klukkustundar fresti í öll nýju
hverfin í Kópavogsdalnum.
„Þjónustan er bara ekki meiri
en svo“, eins og stúlkan sem
var hin almennilegasta, sagði.
Og þá eru bara tveir jafnfljótir
eftir. Það er ekki freistandi til-
hugsun á rigningarmorgnum að
þurfa að ganga bæinn á enda og
mæting klukkan 7:30.
Staða Kópavogs
Það er staðreynd að Kópa-
vogur fór langverst út úr sam-
einingunni sem í raun átti að
bæta þjónustuna og gera sam-
göngur við nágrannasveitarfé-
lögin greiðari. Hafnfirðingar
geta verið glaðir, fargjöldin
lækkuðu og þjónustan jókst,
enda var hún ekki beysin fyrir.
Samt þarf Kópavogur að borga
stærsta hluta tapsins sem er á
fyrirtækinu, vegna þess að þar
búa flestir.
Það er líka eindæma frekja
að heimta fullorðinsfargjöld af
12 ára krökkum og upp úr.
Auðvitað eiga að vera sérstök
unglingafargjöld fyrir 12 til 16
ára. Sú umræða er í gangi í
Reykjavík og verður vonandi
að veruleika sem fyrst. Það er
líka mín skoðun að þau ættu að
geta keypt skírteini með mynd
á haustin, sem myndu gilda út
veturinn í vagnana. Eg minnist
þess að hafa heyrt þessa um-
ræðu þegar ég var í gagnfræða-
skóla, en hún komst víst aldrei
lengra.
Allir em sammála um að
minnkun einkabflanotkunar sé
jákvæð. En þá verður einhver
önnur leið að standa opin.
Mjög margir Kópavogsbúar
stunda vinnu utan bæjarmark-
anna og verður að komast á
ákveðinn stað, á ákveðnum
tíma, hvemig sem viðrar. Það
er kominn tími til að gefa fólki
kost á að losa sig við þá miklu
peningabyrði sem bifreið er, og
gera almenningsvagna að al-
vöm almenningsvögnum.
Höfundur er nemi.