Alþýðublaðið - 22.07.1994, Blaðsíða 9

ALÞÝÐUBLAÐIÐ 9
Föstudagur 22. júlí 1994
KÓPAVOGUR
Hreinn Hreinsson skrifar:
Kópavosur er ekki
reynslusveitarfélag
„Bæjaryfirvöld í Kópavogi lögðu aldrei inn umsókn. Með öðrum orðum:
Bæjaryfirvöld í Kópavogi höfðu ekki áhuga á að taka þátt í steftiumótun
á framtíðarhlutverki sveitarfélaga á íslandi “
Úrelt flokkakerfi
Sú flokkaskipan sem nú er
nkjandi er ekki líkleg til árang-
urs því innan þeirra allra eru öfl
sem líta frekar til eigin þarfa en
almennings. Tími er komin til
þess að fólk fari að flokka sig
saman í takt við þær hugmynd-
ir sem við höfum um samfélag-
ið. Við eigum að hugsa um
hagsmuni heildarinnar og al-
mennings. Það er ekki nóg að
vera stjómmálaflokkur sem
hugsar aðeins um hag ákveðinn
hóps, til dæmis kvenna, bænda,
íjármagnseiganda eða kennara
og opinberra starfsmanna.
Stjómmál snúast um ákveðn-
ar grunnhugmyndir og að mínu
mati em þær varla fleiri en tvær
eða félagshyggja og frjáls-
hyggja. Innan þessara tveggja
gmndvallarhugmynda á að vera
nóg pláss fyrir breiðan flokk
skoðana. Þess vegna hlýtur
framtíðin að vera sú að unga
fólkið brýtur niður þær girðing-
ar sem staðið hafa í vegi fyrir
þessari heilbrigðu þróun.
Sameiginlegt framboð
hefði sigrað í Kópavogi
Ef Alþýðuflokkur, Alþýðu-
bandalag og Kvennalisti hefðu
verið með sameiginlegan ffam-
boðslista í síðustu sveitarstjóm-
arkosningum og fengið sama
atkvæðaijölda þá væri þessi
listi nú með hreinan meirihluta.
Með sundmngu félagshyggju-
aflana (sem ekki sér fyrir end-
ann á) höfum við fært ftjáls-
hyggjunni og fjármagnseigend-
unum völdin á silfurfati.
Framsóknarflokkurinn í
Kópavogi er hvað skýrasta
dæmið um þær skrýtnu afleið-
ingar sem flokkakerfið hefur.
Hann er með völd til jafns við
Sjálfstæðisflokkinn þrátt fyrir
að vera aðeins með innan við
einn þriðja af þeirra fylgi. Með
öðmm orðum 1300 Kópavogs-
búar ráða jafn miklu og 3500.
Þetta er staðreynd þrátt fyrir að
Framsóknarflokkurinn telji sig
félagshyggjuflokk og ætti í
raun vel heima í samstarfi fé-
lagshyggjuaflana.
Fólkið á skilið að ráða, en til
þess að það geti orðið þarf að
gefa þeim raunhæft val það er
sterka hreyfingu sem er raun-
vemlegt mótvægi við Sjálf-
stæðisflokkinn. Það er kominn
tími til að meirihlutinn fari að
ráða því það er það lýðræði
sem við viljum ekki satt?
Höfundur er sálfræðingur
og félagsráðgjafi.
Nú stendur fyrir dymm
flutningur á verkefnum
frá ríki til sveitarfélaga
og þar með em spennandi tímar
framundan fyrir sveitarfélögin í
landinu. Ákveðið var að stofna
til svonefndra reynslusveitarfé-
laga og flytja þangað verkefni
til þess að prófa þau og þróa
áður en verkefnin verða flutt til
allra sveitarfélaga. Markmiðið
er að láta reyna á ýmsar hug-
myndir og útfærslur á þeim
þannig að menn sleppi við að
fínna upp hjólið og geti búið að
reynslu annara.
Þannig verða reynslusveitar-
félögin nokkurs konar tilrauna-
stofur hugmynda og niðurstöð-
um mun síðan verða miðlað til
þeirra sem á eftir koma. Á
þennan hátt er mikil ábyrgð
lögð á hendur þeirra sveitar-
stjómarmanna sem í hlut eiga.
Þessu ber að fagna því að mínu
mati er það af hinu góða að
gefa sveitarfélögunum tækifæri
til að hafa sem mest um þau
málefni sem snúa með beinum
hætti að íbúunum, til dæmis í
skólamálum, málefnum fatl-
aðra og aldraðra og heilsu-
gæslu. Flestir em sammála því
að betri árangur náist þegar
unnið er nær fólkinu sjálfú, það
skapar þau tengsl sem nauðsyn-
leg em milli ráðamanna og al-
mennings.
Kópavogur
sótti ekki um
Öll stærstu sveitarfélög
landsins sóttu um að verða
Kópavogur var ekki eitt af
þessum tólf sveitarfélögum því
Kópavogur hefur lengi þótt
framsýnt sveitarfélag.
Ástæðan var þó afskaplega
einföld: Bæjaryfírvöld í Kópa-
vogi lögðu aldrei inn umsókn.
Með öðmm orðum: Bæjaryfir-
völd í Kópavogi höfðu ekki
áhuga á að taka þátt í stefnu-
mótun á fram t íðarh i u t verki
sveitarfélaga á fslandi.
Þetta em sorgleg tíðindi því
auðvitað vilja Kópavogsbúar fá
að vera með í þessari þróun.
Hingað til hefur Kópavogur
verið í fararbroddi íslenskra
sveitarfélaga í flesmm þessara
málaflokka.
Hlutverk sveitarfélaga
Hlutverk sveitarfélaga er
fyrst og fremst að þjónusta þá
íbúa sem þar búa og skapa þær
aðstæður sem laða fólk og at-
vinnustarfsemi að sveitarfélag-
inu. Kópavogi hefur greinilega
tekist frekar vel upp í þessu því
Kópavogur er stærsti kaupstað-
ur landsins og þar hefur ríkt
framsýni og sköpunarkraftur
sem önnur sveitarfélög hafa
tekið sér til fyrirmyndar. Nú
þegar flytja á margvísleg verk-
efni frá ríki til sveitarfélaga er
spennandi að starfa að málefn-
um sveitarfélaga og sýnt er að
sveitarfélög hafa aldrei fengið
jafn mikið vald í sínum málefn-
um en nú. Þess vegna vekur
það furðu mína að bæjaryfir-
völd virðast sitja með hendur í
skauti og sýna ekki áhuga á því
að móta framtíð íslenskra sveit-
arfélaga.
Með þessu aðgerðaleysi hef-
ur Kópavogur dæmt sig úr leik
og verður ekki í forystu ís-
lenskra sveitarfélaga næstu ár-
in. Auðvitað er ekki víst að
Kópavogur hefði fengið að
verða reynslusveitarfélag þar
sem margir sóttu um en að gera
ekki einusinni tilraun með því
að sækja um er mér algerlega
óskiljanlegt.
Þess ber að geta að Hafnar-
íjörður og Akureyri verða
reynslusveitarfélög og því hefði
verið erfitt að skilja Kópavog
eftir þar sem þessi þijú sveitar-
félög eru sambærileg að
mörgu leyti.
Horfum til
framtíðar
Því miður er ekki hægt að
breyta því sem orðið er og við
verðum bara að treysta því að
bæjaryfirvöld viti hvað þau eru
að gera.
Það sem við getum þó lært af
þessu er að við verðum að
halda vöku okkar og vera sífellt
tilbúin til þess að taka upp nýj-
ar hugmyndir og taka þátt í
þeirri gerjun sem nú er í þjóð-
félaginu. Við eigum að horfa til
framtíðar og takast á við hana
af fullum krafti því við getum
svo sannarlega haft áhrif á
framtíð okkar.
Upp er að koma ný kynslóð
fólks sem er tilbúin til þess að
leggja mikið á sig til að ná fram
þeim hugsjónum sem hún hef-
ur.
Hugsjónin snýst um betra og
opnara samfélag þar sem
kreddur og hugmyndafræðileg-
ar girðingar gamalla valdapot-
ara em aðeins slæm minning.
Þessi kynslóð er bjartsýn og
ekki hrædd við breytingar og
uppstokkun þar sem þörf er á.
reynslusveitarfélag og fengu
mun færri en vildu eða tólf. Það
vakti athygli Kópavogsbúa að