Alþýðublaðið - 22.07.1994, Blaðsíða 7

Föstudagur 22. júlí 1994
KÓPAVOGUR
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7
Raiinveig Guðmundsdóttir skrifar:
Miðsumarsvangaveltur
um pólitík og bæinn minn
höíuðlK)i*gariiinar er ekki sveftibær.
Fólkið í Kópavogi hefiir á vallt farið
sínar eigin leiðir og ekid sveiflast með
þeim straumþimga sem hverju sinni
vex fram handan bæjarmarkanna.44
Nú eru senn tveir mánuð-
ir liðnir frá sveitar-
stjómarkosningum og
myndun meirihluta af hálfu
fyrrverandi stjómarflokka í
bænum, Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks, sem saman
hafa verið við stjómvölinn und-
angengin fjögur ár. Það voru
mikil vonbrigði að í þessum
sveitarstjómarkosningum tap-
aði A-listi jafnaðarmanna ein-
um manni og að þessi úrslit
þýddu að tvær öflugar stjóm-
málakonur úr okkar röðurn,
Helga E. Jónsdóttir fóstra og
Sigríður Einarsdóttir mynd-
menntakennari, féllu út úr bæj-
arstjóm. Þær hafa báðar sýnt
með störfum sínum og áhuga
fyrir framgangi ntála í bænurn
að þær eiga erindi við stjóm-
völinn. Og það er mikilvægt
fyrir Kópavogsbúa að eiga þær
áfram að í félagsmála- og
nefndarstörfum fyrir bæjarfé-
lagið.
Þegar skoðaðar em niður-
stöður kosninganna þá er það
athyglisverðast að Sjálfstæðis-
flokkur er enn með sína fímm
fulltrúa og að þessu sinni að
baki 3.787 atkvæði, en önnur
framboð em samtals með 6
fulltrúa og að baki 6.117 at-
kvæði.
Við þekkjum það úr íslenskri
pólitík, bæði á vettvangi sveit-
arstjómarmála og landsmála,
að það em ekki „sigurvegarar“
kosninganna hverju sinni sem
fara í stjóm, heldur þeir flokkar
sem ná saman eða velja að fara
saman um málefni sem setja á á
oddinn á komandi kjörtímabili.
Alþýðuflokkurinn
sterkt afl í stjórn
bæjarins
Þegar ég tók fyrst þátt í fram-
boði til bæjarstjómar í Kópa-
vogi árið 1978 hafði Alþýðu-
flokkurinn um langt skeið ein-
göngu átt einn fulltrúa í bæjar-
stjóm. í þessum kosningum
fékk Alþýðuflokkurinn tvo
menn kjöma og fór í meiri-
hlutasamstarf með Alþýðu-
bandalagi og Framsóknar-
flokki. Alþýðuflokkurinn var
við stjórnvölinn í Kópavogi í
tólf ár, síðast eingöngu með Al-
þýðubandalaginu á ámnum
1986 til 1990.
Þessi rúmi áratugur var af
mörgum talinn mjög farsæll
fyrir þróun mála í bænum og
mikilvægur í sögu uppbygging-
ar bæjarins. Á þessum ámm var
tekist á við mikilvæg viðfangs-
efni á mörgum sviðum fjöl-
skyldumála. Öflug gmnnskóla-
uppbygging og leikskólaupp-
bygging, íélagslegar íbúðir
stórauknar og framnald bygg-
inga þeirra sett sem varanlegur
þáttur í frarntíðamppbyggingu í
bænum. íbúðarmál aldraðra
tekin til gagngerrar endurskoð-
unar og valkostum ljölgað auk
þess sem þjónustuþættir ýmiss
konar, ekki síst í málum aldr-
aðra og fatlaðra, vom efldir,
samvinna aðila innan mála-
flokkanna stóraukin, samhliða
því að vera sett í nýjan farveg.
Það fór góður orðstír af bæn-
um okkar og hann fékk viður-
nefnið „félagsmálabærinn". Frá
þessum tíma hafa nýir stjómar-
herrar og nýjar áherslur komið
til. Sumu af því sem þótti til
fyrirmyndar var áfram viðhald-
ið, öðm þokað til hliðar eða
hætt. Eftirtektarvert er að ytri
ásýnd hefur orðið ofan á í for-
gangsröðinni í bænum.
Dýrmæt reynsla
Fyrir þann er tekur sæti á Al-
þingi er það ómetanleg reynsla
að hafa setið f sveitarstjóm. í
orðræðum við kastljós fjöl-
miðlanna í þingsal skiptir það
ekki miklu máli, en í hinni eig-
inlegu þingvinnu, nefndarstörf-
unum og lagasetningunni, er
oft eftirtektarvert hve sveitar-
stjómarstörfm reynast mönnum
góður skóli inn í þá vinnu.
Mér vom árin tíu í bæjar-
stjóm Kópavogs, áður en ég
tók sæti á Alþingi, dýrmæt
reynsla og mikilvæg pólitísk
þjálfun, og enn í dag lít ég á
samstarf flokkanna er þar áttu
hlut að máli með hlýhug og
mikilli virðingu.
Á þeim ámm gekk oft mikið
á í stjómmálum rétt eins og í
dag. Og víða töldu menn það
pólitíska nauðsyn að vera með
háværar yfirlýsingar, sérstak-
lega er þeir sýndu andstöðu við
mál, bæði það að láta til sín
taka um afstöðu til þessa ög
hins, og að næla sér í sérstöðu,
var pólitísk aðferðafræði. En
ekki í Kópavogi.
Eg var oft spurð hvernig á.
því stæði að okkur gengi svo
vel að stjóma í Kópavogi, þri'r
flokkar, meðan annars staðar
vom hávær innbyrðis átök höfð
í frammi í íjölmiðlum. Ég var
vön að svara því til að það væri
af því að við ynnum eins og
ríkisstjómir í gamla daga, leyst-
um ágreining og álitamál innan
veggja, næðum sameiginlegri
ásættanlegri niðurstöðu og
kæmum síðan fram og segðum:
„Við höfum ákveðið" eða:
„Við emm sammála um“. Tvö
stór mál vom þess eðlis að ekki
náðist sameiginleg niðurstaða í
meirihluta. Þau voru því til
lykta leidd af bæjarstjóminni
án þess að það splundraði góðu
samstarfi meirihlutans.
Ekki í tísku
Það em því miður mörg ár
síðan slík vinnubrögð þóttu
vænleg til árangurs. í dag er
efth'gangssemi fjölmiðla slík að
það liggur við að landsmönn-
um sé tjáð hvað hver ráðherra
sé að hugsa. Og eftir ríkis-
stjómarfundi fá stjómarþing-
menn fregnir af því sem ríkis-
stjóm hyggst fyrir í þessu eða
hinu efni, jafnvel í beinni út-
sendingu. Slík aðferðafræði er
ekki bundin við flokka því
þessi háttur hefur verið hafður
á í þau ár sem ég hef átt sæti á
Alþingi og á þeim fimm ámm
hafa allir flokkar komið að
stjórn landsmála nema reyndar
Kvennalistinn.
Við þessar aðstæður reynir á
stjómmálamenn á alveg nýjan
hátt. Varfæmi verður mikil-
vægari kostur, gagnkvæm virð-
ing í samstarfi eftirsóknarverð-
ari og heilindi forsenda árang-
urs, að mínu mati. *•
Hagsmunahópur
Alþýðuflokksins
Það hefur oft verið sagt uin
flokkakerfið hér hjá okkur að
það sé til utan um eða vegna
ýmissa hagsmunahópa sem
hafi í þeim sterk ítök og séu
innan raða þeirra ráðandi afl.
Við í Alþýðuflokknum höfum
ekki verið bundin slíkum
þrýstihópum. Sá hagsmuna-
hópur sem Alþýðuflokkurinn
vinnur fyrir er launþeginn, al-
múginn, fólkið. Þannig hefur
flokkurinn verið frjáls í baráttu
sinni fyrir breytingum til fram-
fara og þessi flokkur, sem
sjaldnast hefur búið við rífandi
fylgi, hefur staðið fyrir ótrúleg-
urn umbótum sem hafa haft
þýðingu fyrir afkomu fólks.
Hann hefur barist fyrir rétti
þeirra er minna máttu sín, kom-
ið á tryggingakerfi, félagslegu
húsnæðiskerfi, stuðlað að aukn-
um félagslegum réttindum á
sviði Ijölskyldumála, en jafn-
framt verið sporgönguflokkur á
sviði fijálsra viðskipta við önn-
ur lönd og leitað leiða til efna-
hags- og atvinnuuppbyggingar
þar sem haftastefnu og hömlum
er hafnað.
Flokkur með vægi í
ríkisstjórn
Þegar litið er um öxl á þau
sjö ár sem Alþýðuflokkurinn
hefur verið við stjóm lands-
mála hefur hann átt hlut að
mikilvægum umbótamálum.
Hann hefúr jafnframt þurft og
þorað að fara í viðkvæma end-
urskoðun á hugtakinu „velferð-
arþjóðfélag". Hann hefur axlað
þá ábyrgð að takast á við og
leitað svara við hvort það að
„allir fái“ sé réttlætið eina, eða
hvort það að gæta hagsmuna
þjóðfélagshópanna, sem hann
var settur á stofn til að verja, sé
hlutverkjafnaðarmannsins. í
þessum efnum getur flokkur
ekki gefið sjálfum sér einkunn.
Viðurkenning kemur alltaf
löngu síðar. Gagnrýnin er stöð-
ugur fylgifiskur.
EESog ESB
Það kom í hlut Alþýðu-
flokksins að leiða til lykta þátt-
töku Islands í samningnum um
Evrópska efnahagssvæðið. Það
vom hörð átök og jafnvel hróp-
að um drottinsvik. Nú eftir á
held ég að flestir sjái að það var
þörf og nauðsynleg gjörð að
við tengdumst þessum samn-
ingi. Afstaða þess arms Fram-
sóknarflokksins, sem skoðast
sem nútímalegur armur, og
heilsteypt afstaða hins nýja for-
manns hans undirstrikar það.
Á nýafstöðnu flokksþingi af-
réð Alþýðuflokkurinn að það
væri rétt að hefja umræðu um
kosti og galla þess fyrir ísland
að gerast aðili að Evrópusam-
bandinu. Þar var tekin sú af-
staða að við þyrftum að eiga
svör við flestum spumingum
varðandi hugsanlega aðild þeg-
ar fyrir liggur hvort Noregur,
Svíþjóð og Finnland gerast að-
ilar að Evrópusambandinu.
Ákveðið var að efna til sérstaks
aukaþings flokksins til þess að
fjalla um spuminguna um að-
ildarumsókn að Evrópusam-
bandinu þegar niðurstöður
þjóðaratkvæðagreiðslna á
Norðurlöndum liggja fyrir og
viðræður aðila hér heinta hafa
átt sér stað. Flokkurinn hefur
ekki svarað spumingunni um
aðild af eða á á þessu stigi en er
tilbúinn að hefja umræðuna.
Við stjórnvölinn
- til hvers?
Allar aðgerðir sem snúa að
umbótum í efnahagslífinu
byggja á því að það þarf heil-
brigt og stöðugt efnahagsástand
til að standa undir góðu vel-
ferðarkerfi. Þess vegna hefur
Alþýðuflokkurinn leitað leiða
til festu í gengis- og vaxtamál-
um og að koma böndum á rík-
isfjármálin, sem er erfiðasta
viðfangsefnið í landsmálunum.
Árangur í þessum efnum er
gmndvöllur þess að við getum
varið og vonandi síðar eflt vel-
ferðarkerfið, sent okkar jafnað-
armannaflokkur á svo ríka hefð
í að byggja upp og varðveita.
Aftur til Kópavogs
Fjölskyldustefna er gmnn-
tónninn í stefnu jafnaðarmanna
og umræðan um farveg til
framdráttar henni er gömul og
ný. Það verður þó að segja rík-
isstjómum liðinna ára það til
lasts að engin þeirra hefur sett
sér markvissa fjölskyldustefnu.
Okkar skoðun er að þeim mál-
um sé mikilvægast að sinna á
vettvangi sveitarstjómarmála,
þar nýtist sérþekkingin á hög-
uin og aðstæðum í bæjarfélag-
inu, og þar er auðveldast fyrir
þegnana að leggja mat á hvem-
ig stjómendur á hverjum tíma
rækta skyldur í þessum mikil-
vægasta málaflokki við íbúana.
Þess vegna hefur Alþýðu-
flokkurinn unnið því stefnu-
máli sínu framgang að flytja
verkefni á þessu sviði frá ríki til
sveitarfélaga og jafnhliða að
gera þau öflug og sterk svo þau
geti sinnt þjónustuskyldu sinni
við íbúana. Það er líka fróðlegt
í þessum vangaveltum að rifja
það upp að í undirbúnings-
vinnu við mikilvæg félags-
málafmmvörp, eins og ramma-
löggjöf um félagslega þjónustu
sveitarfélaga og lögin um mál-
efni fatlaðra, sem unnin vom
fyrir þrem til fjómm ámm, má
segja að þekking og reynsla frá
uppbyggingu þessara mála-
flokka í Kópavogi hafi mótað
lagasetninguna í stómm drátt-
um. Þar sem einstaklingar með
sérþekkingu á framkvæmd og
þjónustu á þessu mikilvæga
fjölskyldusviði tóku þátt í laga-
smíð og komu því til skila.
Kópavogur er næststærsta
sveitarfélag í landinu. Þessi
stóri nágranni höfuðborgarinn-
ar er ekki svefnbær. Fólkið í
Kópavogi hefur ávallt farið sín-
ar eigin leiðir og ekki sveiflast
með þeim straumþunga sem
hveiju sinni vex fram handan
bæjarmarkanna. Þetta er mikil-
vægt þótt sitt sýnist hverjunt
um niðurstöðuna hverju sinni.
Menn koma og fara, stjómhöf-
um er hampað eða hafnað. En
það sem ekki má breytast er að
Kópavogsbúar haldi meðvitað
áfram að hafa áhrif á umhverfi
sitt og frantvindu mála í sínu
bæjarfélagi.
Höfundur er alþingismaður.