Alþýðublaðið - 03.03.1995, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. MARS 1995
Viti menn
Heimili dökku fiðrildanna
er bók sem ég átti erfitt með
að leggja frá mér fyrren ég
hafði lokið henni.
Ritdómur Súsönnu Svavarsdóttur
í Mogganum í gær.
Sitjandi og rausandi við tölvu-
skjá um liðna tíð og skoðana-
skipti fer ekki hjá að minning-
unni um Þjóðviljann sáluga
skjóti upp í hugann. Osköp
saknar maður þess að hafa
ekki sjálfsörugga og einsýna
kommana að rífast við.
Þjóðviljinn var svo yndislega
sjálfumglaður og kjánalegur
að aldrei þraut deiluefnin á
meðan hans naut við.
Oddur Ólafsson i Tímanum i gær.
Agirdas Brazauskas, forseti
Litháens, bað í gær þing
ísraels afsökunar á morðum á
gyðingum í landi sínu í síðari
heimsstyrjöldinni.
Frétt í Mogganum í gær.
Kvótabraskið í sömu sporum
og fyrir sjómannaverkfall.
Fyrirsögn í Tímanum í gær.
Menn eru sammála um að
okkar listi var sterkari.
Gísli Marteinn Baldursson formaður
Vöku. Vaka beið algert afhroð í
kosningum háskólastúdenta fyrr
í vikunni. MP í gær.
Dómararnir höfðu einn
ásetning og hann var sá
að við töpuðum.
Viggó Sigurðsson þjálfari eftir
tapleik Stjörnunnar gegn KA í fyrra-
kvöld. DV í gær.
Er ekki líklegt að nýr flokkur
Inga Björns heiti Vikivaki?
Loki í DV að tjá sig um fréttir af við-
ræðum Inga Björns og fyrrum Þjóð-
vakamanna um framboðsmál.
Veröld ísaks
Rainer Maria Rilke - yfírburða-
maður í þýskum ljóðskáldaflokki -
var fyrstu sex æviárin meðhöndlað-
ur af móður sinni sem stúlka. Hún
kallaði son sinn Soflíu og hélt hon-
um daginn inn og daginn út í háhæl-
uðum skóm, kjólum og pilsum - að
stúlknasið. Þetta gerði móðirin til að
bæta sér upp dótturmissi nokkrum
árum áðuren Rilke fæddist. (Faðir
hans sá hinsvegar að sér, reyndi að
afmá þessa femínísku hlið sonar
síns og skráði hann ellefu ára gaml-
an í herskóla.) Talandi um stráka í
kjólum, er vert að segja frá því, að
bandarfski hershöfðinginn Douglas
MacArthur var hafður í stúlknaföt-
um til átta ára aldurs. Þrátt fyrir að
vera afar karlmannlegur í öllu at-
gervi uppfrá því var hann mestalla
ævina bundinn móður sinni órjúfan-
legum böndum.
Að eyða óvissunni...
Á flokksþingi okkar jafnaðar-
manna í byijun febrúar var samþykkt
ályktun um „Leiðir til jöfiiunar lífs-
kjara“. Aðalat-
riðin voru þessi:
1. Efnahags-
batinn - sem við
áætluðum um 10
milljarða króna -
yrði nýttur til
jöfnunar lífskjara
í kjarasamning-
um.
2. Samið verði
um fasta krónutölu; hinir lægstlaun-
uðu fái sérstakan kaupauka, upp að
tilteknu tekjumarki.
3. í ljósi þess árangurs stjórnar-
stefnunnar að verðbólgan er því sem
næst horfin, vildum við taka jákvætt
undir kröfur um afnám lánskjara-
vísitölunnar í núverandi mynd. Það
myndi forða því að umsamdar kjara-
bætur týndust í hækkun lánskjara
skuldugra heimila.
4. Alþýðuflokkurinn hvatti til
samstöðu um leiðir til að afnema tví-
sköttun lífeyrisgreiðslna. Niður-
staða samninganna varð skattfrá-
dráttur fyrir 4% iðgjaldagreiðslur
launþega, sem jafnframt hækkar
skattleysismörkin yfir 60.000 krón-
ur.
5. Alþýðuflokkurinn lagði til að
samstarfshópur á vegum stjómvalda
og aðila vinnumarkaðarins kannaði
sérstaklega leiðir til að lœkka til-
kostnað og þjónustugjöld í banka-
ketftnu, og verðmyndun þar sem
einokun eða fákeppni gætir: Þar má
nefna tillögur um lœkkun á orku-
verði, símakostnaði, flutnings-
kostnaði, fargjöldum og trygginga-
kostnaði.
Ad festa stöðugleikann í
sessi
Aðfaranótt þriðjudagsins, þegar
yfirlýsing ríkisstjórnarinnar lá fyrir
og aðilar vinnumarkaðarins höfðu
undirritað kjarasamninga, var ljóst
að allt hafði þetta gengið eftir. Þar
með höfðu stjómvöld, verkalýðs-
hreyfingin á Is-
landi og samtök
atvinnurekenda
innsiglað þann
sameiginlega vilja
sinn að hverfa af
braut falskra lífs-
kjara; verðbólgu,
gengisfellinga og
skuldasöfnunar.
Þessir aðilar hafa
tekið höndum saman um að tryggja
þess í stað stöðugleika til frambúð-
ar. Verkalýðshreyfingin á fslandi á
ekki síst þakkir skyldar fyrir þátt
sinn og þjóðhollustu í þessu máli.
Þessir kjarasamningar og stuðn-
ingsaðgerðir stjómvalda einkennast
af hvoru tveggja í senn: Réttlæti og
raunsæi.
Ymsir hafa látið í ljós ugg um að
niðurstaða kjarasamninganna og
framlag ríkisstjómarinnar til að
greiða fyrir þeim geti stofnað megin-
markmiðinu um stöðugleika, lága
verðbólgu og lækkandi vexti í voða.
Þeir sem þannig hugsa þurfa að
íhuga, hvetjar afleiðingamar hefðu
orðið, ef kjarasamningar hefðu ekki
tekist á þessum nótum? Stjórnar-
flokkunum er hins vegar báðum
ljóst, eins og fram kemur í yfirlýs-
ingunni, að útgjaldavanda ríkissjóðs
verður að mæta „með auknum tekj-
um og/eða niðurskurði útgjalda".
Fjármagnstekjuskattur
Framhaldið mun meðal annars
ráðast af því, hvon samstaða tekst
um leiðir við álagningu fjármagns-
tekjuskatts, sem taka á gildi um
næstu áramót, samkvæmt stefnuyfir-
lýsingu stjórnarflokkanna. Stjórnar-
andstöðufíokkunum og aðilum
vinnumarkaðarins hefur nú verið
boðið til samstarfs í vinnuhópi um
framkvæmd þess máls. Hér eru um
Pallbo^ðið
„Framhaldið mun meðal annars ráðast af því, hvort samstaða
tekst um leiðir við álagningu fjármagnstekjuskatts, sem
taka á gildi um næstu áramót, samkvæmt stefnuyfirlýsingu
stjórnarflokkanna. Stjórnarandstöðuflokkunum og aðilum
vinnumarkaðarins hefur nú verið boðið til samstarfs í vinnu-
hópi um framkvæmd þess máls. Hér eru um að ræða réttlætis-
mál, auk þess sem tekjuöflun af þessum skattstofni getur
styrkt stöðu ríkissjóðs og þar með stöðugleikann til fram-
búðar. Það væri viðeigandi framlag til kjarajöfnunar.“
að ræða réttlætismál, auk þess sem
tekjuöflun af þessum skattstofni get-
ur styrkt stöðu ríkissjóðs og þar með
stöðugleikann til frambúðar. Það
væri viðeigandi framlag til kjara-
jöfnunar.
Með þessum aðgerðum hefur
óvissu unt framtíðina verið eytt. Fyr-
irtækin hafa beðið með ákvarðanir
um ný útgjöld og fjárfestingar. Nú
þurfa þau ekki að bíða lengur. Fram-
undan er því nýtt vaxtaskeið sem
mun tryggja öllum vinnufúsum
höndum verk að vinna og útrýma at-
vinnuleysinu.
Höfundur er utanríkisráðherra og for-
maður Alþýðuflokksins - Jafnaðar-
mannaflokks Islands.
Hinumegin
"FarSide" eftir Gary Larson.
1994 firWorks Inc 'Dts! by Universal Pr«s Syrdicaif
Blæjubíll! Blæjubíll!
ÞÍL
listinn á
Vestfjörð-
um hefur
nú loks ver-
ið lagður
fram. Þar er
Sigurður
Pétursson
sagnfræð-
ingur í 1.
sæti einsog við var búist.
Næst koma þau Brynhild-
ur Barðadóttir félagsmála-
stjóri á ísafirði, Júlíus Ól-
afsson verkamaður í Súða-
vík, Sólrún Ósk Gests-
dóttir húsmóðir á Reykhól-
um og Kristín Hannes-
dóttir húsmóðir á Bíldudal.
Þarmeð em komnir fram
listar Þjóðvaka í þremur
kjördæmum: Á Vestfjörð-
um, Norðurlandi vestra og
Norðurlandi eystra. Skipan
efstu sæta liggur fyrir í
Reykjavík og á Reykjanesi
en allt er á huldu í þremur
kjördæmum: Suðurlandi,
Austljörðum og Vestur-
landi. Allt gengur þetta
nokkuð brösulega, ekki
síst þegar haft er í huga
að á stofnfundi Þjóð-
vaka var boðað að allir
listar yrðu lagðir fram á
landsfundi í janúar-
lok...
Eitt best geymda
leyndarmál ís-
lenskrar tónlistar er
hljómsveitin Spaðar.
Þrátt fyrir áralanga starf-
semi koma Spaðar ekki
fram opinberlega utan á ár-
legum stórdansleik sínum í
Flatey. Tónlist sveitarinnar
hefur verið lýst sem svo að
það sé einsog „að hlusta á
íjómm sinnum hundrað
metra boðsund“. Hvað
sviðsframkomu varðar, þá
hefur hún fengið þá um-
sögn að sjaldgæft sé að sjá
svo marga þungbúna karl-
menn á sviði og jafn „ger-
sneydda kynþokka“. Til að
forðast hugsanlega málsókn
er rétt að taka fram að þess-
ar yfirlýsingar em teknar
þráðbeint uppúr fréttatil-
kynningu Spaða. En Spað-
amir ætla semsagt að halda
tónleika í Listaklúbbi Leik-
húskjallarans á mánudags-
kvöldið. Tónlistin er úr
ýmsum áttum: Mörg lag-
anna em fmmsamin, en
önnur em gamlir húsgangar
bandarískra blökkumanna,
balkanskir þjóðdansar eru
fyrirferðarmiklir, svo og
svoköiluð „klezmer-tónlist"
gyðinga. Greina má í tónlist
Spaða áhrif frá tónskáldum
á borð við Johan Strauss,
Sigvalda Kaldalóns, Piaz-
olla, Gylfa Ægisson og
Rossini. Og hverjir em svo
þessir Spaðar, sem „spila
hraðar“? Jú: Sigurður Val-
geirsson, Þorbjörn Magn-
ússon, Gunnar Helgi
Kristinsson, Eiríkur
Stephensen, Helgi Guð-
mundsson, Aðalgeir Ara-
son, Guðmundur Guð-
mundsson, Magnús Har-
aldsson, Guðmundur Ing-
ólfsson og síðast en ekki
síst vikupiltur Alþýðublaðs-
ins Guðmundur Andri
Thorsson. Hann syngur og
leikur á - skeiðar...
Bikarsmokkur
dagsins
Hversu vel þekkirðu nátt-
úmna? Hér er lauflétt próf úr
splunkunýrri og upplýsandi bók
Gunnars Jónssonar sem hann
kallar Orðakver - Fiskar hvalir,
selir, hryggleysingjar. Viðdrepum
niður í kaflanum um hryggleys-
ingja og spyrjum: Hverja þekk-
irðu?
Agnsmokkur, armfætlur, axar-
rækja, berbúi, bikarsmokkur,
blekfiskur, burstaormar, eggskel,
fjörudoppa, flæðarmús, gadd-
þvari, hafdiskur, hjartaskel.
hrossarækja, jakobsdiskur, kettu-
krabbi, kraki, marígull, poka-
smokkar, purpurakoppur, risa-
diskur, skeggormar, slöngu-
stjörnur, spámannskrabbi, sælilj-
ur...
Þetta er nú barasta einsog
Ijóð eftir félaga Sjón.
Fimm á förnum vegi Ætlar þú að sjá einhverja leiki á HM ’95?
Gísli Ásmundsson, sölumaður:
Alla vega úrslitaleikinn ísland - Sví-
þjóð.
Aðalbjörg Bjarnadóttir, hár-
greiðslusveinn: Já, hugsanlega, en
ég er ekki farin að hugsa svo langt.
Davíð Aron Guðnason af-
greiðslumaður: Já, sem flesta.
Eiríkur Rúnarsson, nemi: Já,
maður reynir að sjá sem flesta með
Islendingunum.
Sturlaugur Ásbjörnsson, nemi:
Alla með fslenska liðinu ef ég get.
Isaac Asimov's Book ofFacts