Alþýðublaðið - 21.08.1995, Side 3

ÞRIÐJUDAGUR 22. ÁGÚST 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
s k o ð a n i r
Lífskjörin í dag, lífskjörin á morgun
í Alþýðublaðinu fimmtudaginn 3. eftir sem sjá unfþá hlið mála. sjóðs með lántökum í stað skatta- hagsmálum okkar !
I Alþýðublaðinu fimmtudaginn 3.
ágúst skrifaði Kjartan Emil Sigurðs-
son grein. Grein hans var gagnrýni á
ályktun sem sambandsstjómarfundur
Sambands ungra jafnaðarmanna sam-
þykkti um ríkissjóðshallann. Þar sem
ég var einn af höfundum ályktunarinn-
ar ætla ég að svara gagnrýni Kjartans
Emils. '
Pallborðið |
Lítum á nokkrar staðreyndir um
stöðu ríkissjóðs:
Árið 1981 skuldaði ríkissjóður
(ásamt sveitarfélögum) tæpa 94 millj-
arða og vom skuldimar sem hlutfall af
vergri landsfrámleiðslu (VLF) 23,3%,
en árið 1994 skuldaði ríkissjóður
(ásamt sveitarfélögum) um 222 millj-
arða og vom skuldimar sem hlutfall af
VLF 56,5%. Ef við höldum saman-
burðinum áfram voru skuldir ríkis-
sjóðs 1981 sem hlutfall af tekjum rík-
Gunnar issjóðs sama ár 112,62%, en árið 1994 var sama hlutfall yfir 213%.
Alexander Þessar tölur tala sínu máli og þær urðu til þess að umrædd ályktun var
Ólafsson samin, borin upp og samþykkt á fund- inum.
skrifar Siðferðislegar skyldur valdhafa
hækkana eða niðurskurðar, verða hins
vegar til fölsk lífskjör því þeim sem
seinna koma er látið eftir að greiða
lánin fyrir hallarekstrinum.
Með ofangreind atriði í huga spyr
ég:
Er það siðferðislegur réttur valdhafa
að skerða lífskjör þeirra sem eftir
koma með því að senda þeim reikn-
inginn fyrir hallarekstri ríkissjóðs í
dag?
Þessari spumingu myndir þú, Kjart-
an Emil, vafalaust svara játandi í sam-
Islendinga, ríkis-
sjóður er samt sem áður rekinn með
halla (eins og þróunin frá 1981 sýnir
best).
Hversu lengi þolir ríkissjóður
óbreytta hallastefhu? Eg veit það ekki,
enda er ég ekki spámaður. En eitt veit
ég: ef ekki verður gripið í taumana
fljótt og þessum hallarekstri hætt, þá
munum við upplifa verri hremmingar
en frændur okkar í Færeyjum þurftu
að þola.
Ungir jafnaðarmenn em áhyggju-
fullir yfir þróun ríkisfjánnála og hafa
Hvers vegna þessi ályktun?
Áður en ég svara ofangreindri
spumingu vil ég að komi skýrt fram,
að Kjartan Emil greindi ekki rétt frá
ályktuninni í grein sinni. Hann sagði
að ályktunin snerist um að „...festa
skyldi í stjómarskrá að Alþingi mætti
ekki samþykkja halla á fjárlögum".
Ályktunin tók ekki svo sterklega til
orða heldur var þar sagt orðrétt að
„...ungir jafnaðarmenn krefjast þess
að sett verði í stjómarskrá íslands, svo
fljótt sem auðið er, ákvæði sem bann-
ar stjórnvöldum að skila ríkissjóði
með halla yfir kjörtímabil". Þetta vil
ég að komi hér fram í upphafi til að
eyða öllum misskilningi sem stafa
kann af þessum rangfærslum Kjartans
Emils.
Um ástæður þess að ályktun að
þessu tagi var borin upp á fundinum -
og samþykkt - er sú hættulega staða
sem ríkissjóður er komin í að mati
Sambands ungra jafnaðarmanna.
Ríkissjóður hefur verið rekinn með
halla allt frá árinu 1981 og nemur sá
halli 85 milljörðum á núvirði. Afleið-
ing þessa hallareksturs er gífurleg
skuldasöfnun ríkissjóðs sem ráðandi
kynslóð - kynslóðin sem tók
lánin - mun aldrei borga til
baka, heldur verður það kynslóð
okkar Kjartans og næsta þar á
Kjartan Emil segir réttilega í grein
sinni að stjómarskrábinding hallalauss
reksmrs á ríkissjóði yfir kjörtímabil sé
í raun skerðing á lýðræðinu. Það er: að
þeir sem fara með völdin hveiju sinni
séu bundnir af því að skila rekstri ríks-
issjóðs hallalausum yfir kjörtímabil.
Kjartan Emil vill láta kjósendum það
eftir að velja valdhafa í kosningum;
telji kjósendur þannig að valdhafar
hafi skuldsett ríkissjóð of mikið, þá
kjósi þeir einhverja aðra í næstu kosn-
ingum - væntanlega þá sem kjósendur
treysta til að rétta ríkissjóð við.
Það skal það áréttað að er mér annt
um lýðræðið, en hvað varðar halla-
rekstur á ríkissjóði tel ég að nóg sé
komið af svo góðu.
I allt of langan tíma hafa íslending-
ar lifað um efni fram. Kemur það
einna best fram í hallarekstri og
skuldasöfnun ríkissjóðs.
Samnefnari lífskjara í landinu hlýt-
ur að vera ríkissjóður og staða hans
hveiju sinni. Velferðarkerfið er greitt
úr ríkissjóði og fólk greiðir beina og
óbeina skatta til ríkisins svo velferðar-
kerfið megi haldast gangandi. Staða
ríkissjóðs hlýtur að segja til um hve há
skattprósentan eigi að vera hverju
sinni svo að ríkissjóður geti rekið vel-
ferðarkerfið.
Með því að mæta hallarekstri ríkis-
„Er það siðferðislegur réttur valdhafa að
skerða lífskjör þeirra sem eftir koma með því
að senda þeim reikninginn fyrir hallarekstri
ríkissjóðs í dag? [Nei.] Það er rangt að senda
ófæddum íslendingum reikning fyrir þá
sukkveislu í ríkisfjármálum sem ráðamenn
stunda og hafa lengi stundað og um leið
skert lífskjör þessara ófæddu íslendinga."
ræmi við annan málflutning þinn, en
ég svara henni hins vegar neitandi.
Það er rangt að senda ófæddum ís-
lendingum reikninginn fyrir þá
sukkveislu í ríkisfjármálum sem ráða-
menn stunda og hafa lengi stundað og
um leið skert lífskjör þessara ófæddu
íslendinga.
Hvað er til ráða?
íslendingar lifað um efni fram í
langan tíma. Frá þeirri staðreynd verð-
ur ekki undan komist þrátt fyrir að
ráðamenn reyni endalaust að réttlæta
það fyrir alþjóð með tilvísun í þá
kreppu sem við Islendingar höfum bú-
ið við. Svo segja þeir okkur glað-
hlakkalegir að allt muni lagast þegar
betur árar.
Kjartan Emil gerir smánarlega lítið
úr hættulegri stöðu sem ríkissjóður er
í. Hann telur hinn klassíska keynes-
imsa enn í fullu gildi og vandamálið
því lítið. Að mínu mati er hinn klass-
íski keynesismi steindauður og lifnar
vart við úr þessu.
Það virðist engu máli skipta hvort
það sé gott eða slæmt árferði í efna-
brugðist við með ályktun um að banna
stjómvöldum að skila ríkissjóði með
halla yfir kjörtímabil með stjórnar-
skrá; nokkuð sem ætti að gera það
kleift að stöðva hallarekstur og
skuldasöfnun ríkissjóðs um leið og
farið er að borga niður allar þessar
skuldir sem ráðandi valdhafar hafa
dembt okkur í.
Að lokum skal vísað til föðurhús-
anna, þeirri fullyrðingu Kjartans Em-
ils um að ég sé undir einhverjum
áhrifum frá Newt Gingrich, forseta
fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, og
„samningi hans við Ameríku".
Ályktunin sem ég ásamt öðrum
samdi og fékk samþykkta á sam-
bandstjómarfundi SUJ samrýmist vel
stefnu Alþýðuflokksins í afstöðu hans
til hallareksturs.ríkissjóðs. Flokkurinn
varar við þeirri stefnu að reka ríkis-
sjóð með halla og telur óréttlátt að
senda reikninginn til þeirra sem erfa
eigi landið. ■
Höfundur er stjórnmálafræði
og forseti málstofu SUJ
um atvinnu- og efnahagsmál
h i n u m e
FarSide” eftir Gary Larson.
Menntamálaráðherra,
Björn Bjarnason, hefur
nú skipað í Þjóðleikhúsráð en
það er gert eftir hverjar al-
þingiskosningar. Fimm
manns eiga sæti í ráðinu: fjór-
ir stærstu þingflokkarnir skipa
einn mann hver og Félág is-
lenskra leikara tilnefnir einn.
Hilmar Jónsson var tilnefnd-
ur af Félagi íslenskra leikara,
en aðrir í ráðinu eru Pálmi
Gestsson, tilnefndur af þing-
flokki Alþýðuflokksins, Guð-
rún Helgadóttir, Alþýðu-
bandalagi, Haraldur Ólafs-
son, Framsóknarflokki og
Þuríður Pálsdóttir, Sjálf-
stæðisflokki en hún er jafn-
framt formaður ráðsins...
Við heyrum úr herbúðum
Kvennalistans að umræða
síðustu vikna um „kvenna-
kúgun" innan flokksins hafi
valdið titringi og reiði. Einsog
kunnugt er hefur Sigríður
Dúna Kristmundsdóttir
verið alls ófeimin að skýra frá
vinnubrögðum innan flokks-
ins, og af því að dæma eru
varla til ólýðræðislegri sam-
tök á landinu. Nýlega var
haldinn „krísufundur" í
Kvennalistanum, og þau boð
síðan látin út ganga að ekki
ætti að ræða málin frekar í
fjölmiðlum...
Kosningabaráttan í Alþýðu-
bandalaginu verður sifellt
harðari, og báðarfylkingar
tala um skipulagðar rógsher-
ferðir. Stuðningsmenn Stein-
gríms J. Sigfússonar eru
vændir um að beita óvönduð-
um meðulum og sögurnar
sem eru sagðar eru tæpast
prenthæfar...
Hæstvirtur Halldór
Blöndal hefur nú fundið
fnyk framtíðar í flokki sínum
og í framhaldi af æsilegri
„bandvíddarumræðu innan
Internetssamfélagsins haft
frumkvæði að stofnun póst-
lista á Internetinu," einsog
það er orðað i tilkynningu frá
samgönguráðuneytinu. Póst-
listanum er að sögn ætlað að
vera vettvangur fyrir opna
umræðu um stöðu Internets-
ins á íslandi. í því sambandi
má nefna nauðsyn aukinnar
bandvíddar bæði innanlands
og til útlanda, kostnað við
uppbyggingu netsins og af-
skipti hins opinbera. Einnig
verður rætt af þrótti um „til-
gang og þýðingu" Internets-
ins í framtíðinni fyrir fyrirtæki,
stofnanir og einstaklinga. Ein-
hverra hluta vegna er gert ráð
fyrir að starfsmenn sam-
gönguráðuneytisins taki þátt í
umræðunni, „en hún er öllum
opin og því ekki á ábyrgð
ráðuneytisins," segir í tilkynn-
ingunni. Og þarmeð er það
dagljóst að hingaðtil eini net-
hausinn í ráðherrastétt, hæst-
virtur menntamálaráðherra,
Björn Bjarnason, hefur
eignast skæðan keppinaut
um hylli veffíklanna í Halldóri.
Alþýdublaðid- sem mun
vera órjúfanlegur hluti þessa
Internetssamfélags á íslandi
með sína Villta á Vefnum -
tekur bandvíddarumræðunni í
öllu falli opnum örmum. Vafa-
laust munu nethausar allra
sýslna sameinast í anda á Vef-
síðunni http://qlan.is/band
vidd...
„Fyrst gufaði Svavar, þessi kommaplebbi, gjörsamlega upp
og svo þessi sveitavargur - hvað heitir hún? - Margrét. Ég
get sko sagt þér það Guðrún, að án nokkurs minnsta vafa
er þetta fullkomin óskastjarna sem við höfum uppgötvað
hérna; okkur og Félaginu til óendanlegra heilla. Jibbígajei!"

fimm á förnum
Hvaö er Windows 95? Svan Nýtt stýrikerfi og notendaviðmót fyrir PC-tölvur sem kollvarpar tölvulrfi 70 milljóna notenda
Freyja Birgisdóttir, nemi: Halldóra Aradóttir, píanó- Ragnheiður Guðmunds- Ólafur Þórðarson, tónlist- Svanhvít Þórarinsdóttir,
Ég hef ekki hugmynd um það. kennari: Ég hef ekki græna dóttir, nemi: Þetta er eitt- armaður: Er það ekki ný verslunarmaður: Það er
glóru. hvað nýtt tölvuforrit. kattategund sem þeir eru að tölvuforrit.
rækta þama í Hveragerði.
v i t i m e n n
Mál Félags íslenskra stórkaup-
manna gegn Vinnuveitendasam-
bandi íslands: Ástlaust hjónaband
-600 milljóna króna sjóður.
Spennandi fyrirsögn í DV gærdagsins.
Framkvæmd GATT-samkomu-
lagsins hér á landi er orðin þvílíkt
klúður, að það er hvorki stjórn-
kerfinu almennt né ríkisstjórninni
sérstaklega til sóma.
Leiðarahöfundur Moggans lét Leiðindastjórnina
hafa það óþvegið síðastliðinn laugardag.
Flókinn iðnaður hefur yfirleitt
ekki átt upp á pallborðið hjá ís-
lendingum. Til að stunda slíkan
iðnað hafa þeir hreinleika ekki bið-
iund ... Þróttur og þor íslendings-
ins í dag til að reyna fyrir sér í
alvöru viðskiptum og iðnaði fer
dvínandi. Áhuginn er
einfaldlega ekki fyrir hendi.
Jón Birgir Pétursson blaöamaður missti opin-
berlega trúna á íslenskri þjóð síðastliðinn laug-
ardag í Tímapistli.
Lögbann á auglýsingu Camel-úra:
Mennirnir vaða reyk -
segir Gunnar Magnússon úrsali.
Fyrirsögn í DV gærdagsins. Gunnar hlýtur að
vera hæstánægður með þessa óvæntu (?) aug-
lýsingu fyrir úrin fínu.
Kona félli vel að
jafnréttisstefnunni.
Fréttaskýrendum Moggans brást ekki skarp-
skyggnin á laugardaginn í umfjöllun sinni um
næsta formann sænskra jafnaðarmanna.
Þing Sambands ungra sjálfstæðis-
manna á Akureyri: Unnum gott
dagsverk fyrir frelsið -segir Guð-
laugur Þór Þórðarson sem var end-
urkjörinn formaður SUS.
Enn ein brilljansfyrirsögnin úr DV gærdagsins.
Villtir á
Vefnum
I Jæja, þá eru Villtir loksins mættir
á nýjan leik - ferskir, endurnærðir
og útpabbaðir eftir hið vikulanga
fæðingarorlof sem vaninn er að
veita blaðamönnum í verktaka-
bransanum þá sjaldan sem þeir
geta afkvæmi... (Ehemm, smávæl
er víst leyfilegt!) Geimverur eru
annars mál dagsins á Vefnum sam-
kvæmt sérstakri - og vitaskuld
ómeðvitaðri - ósk annars Skarp-
héðinssonarins; ósk sem hann
breinmeilaði okkur af alkunnum
sendingarstyrk ofanaf astralplan-
inu. Og það er ekki smuga að við
segjum frá því hvor sonurinn er
svona flinkur í breinmeili.
■ http://www.seti-inst.edu/ er
heimasíða Seti-stofnunarinnar sem
tók við kyndlinum af NASA þegar
bandaríska ríkisstjórnin gafst opin-
berlega upp á leitinni að lífi útí him-
ingeimnum og þarna gefur meðal
annars á að líta lista yfir allar skipu-
lagðar leitir sem eru í gangi þessa
dagana. ■ alt.alien.visitors fjallar
um fljúgandi furðuhluti (FFH), ættir
og uppruna geimvera. ■ ftp-J/pho
enix.oulu.fi/pub er skemmtileg
fróðleiksnáma með myndum af litl-
um speiskörlum og flotteríheitum.
■ ftp://grind.isca.uiowa.edu/in
fo/paranet/infopara/ er háalvar-
legur og tiltölulega vísindalegur
geimveruaðdáendaklúbbur.
■ http://www.rutgers.edu
/ufo.html er hálfgerð súpa af upp-
lýsingum um FHH-tengda hluti, en
gefur vissulega vonir um að verða
skipulagðari og massívari í framtíð-
inni. staffan@centrum.is
v e r ö I d
Það hefur ekki gerst oft í veraldarsög-
unni, en í styijöldunum sem spunnust
útaf Frönsku byltingunni hertók
riddaralið nokkurt heilan skipaflota.
Og fór tiltölulega létt með. Það var
Charles Pichegru riddaraliðshers-
höfðingi sem vann þetta afrek árið
1794 þegar hann gerði innrás með
herafla sínum itmí Holland.
Riddaraliðsmennimir og Pichegru
sáu skipaflota sem frosið hafði inní
ís skammt undan ströndu Hollands
og réðust ófeimnir til atlögu yfir
ísilagðan sjóinn. Á örskotsstundu
höfðu þeir herskáir og hungraðir
tekið skipin herfangi — og
þóttust vitaskuld nokkuð góðir.
Byggt á Isaac Asimov's
Book of Facts.