Alþýðublaðið - 23.11.1995, Blaðsíða 6

Alþýðublaðið - 23.11.1995, Blaðsíða 6
6 ALÞÝÐUBLAÐIÐ HELGIN 23.-26. NÓVEMBER 1995 Tilhugalíf á vinstri væng stjórn- málanna blómstrar um þessar mundir. Alþýðubandalagsfélag Reykjavíkur heldurfund mánudag- inn 4. desember næstkomandi þar- sem ýmsar kanónur munu tjá sig um málið, þeirra á meðal Margrét Frímanns- dóttir, Sig- hvatur Björgvins- son, Jó- hanna Sig- urðardóttir, Ögmundur Jónasson og Benedikt Davíðsson. Þá eru stjórnarand- stöðuflokkarnirfjórir nú að undirþúa sameiginlegan þingflokksfund þar- sem einkum á ræða um fjárlögin. Ýmsir áhrifamenn í öllum flokkum eru áhugasamir um að reglulega verði efnt til funda af þessu, en um það eru ærið skiptar skoðanir... Fátt er Morgunblaðinu hugleikn- ara en sjávarútvegsmálin, og ósjaldan er Þorsteinn Pálsson snoppungaður í forystugreirium fyr- ir andstöðu við veiðileyfagjald. Á sunnudag var því sér- staklega fagnað í for- ystugrein að þrír þing- flokkar - Al- þýðuflokkur, Þjóðvaki og Kvennalisti - hafa lýst sig hlynnta veíðileyfagjaldi, auk þess sem Ólafur Ragnar Grímsson vill nú ekki útiloka neitt fyrir hönd Alþýðubandalagsins. í sama leiðara var sett ofan í við Þor- stein fyrir ummæli hans á Alþingi um Ágúst Einarsson þingmann Þjóðvaka og stjórnarmann í Granda hf. Þá sagði Þorsteinn að Ágúst væri með baráttu sinni fyrir veiðileyfi- gjaldi að ganga erinda Granda og annarra og stórfyrirtækja. Ágúst brást að vonum hinn versti við og kallaði Þorstein „ómerking". Fyrir vikið var Ágúst áminntur af Ólafi G. Einarssyni þingforseta, en Morgun- blaðið tók semsagt upp þykkjuna fyrir þingmann Þjóðvaka... Reykjavíkurborg hefur nú fetað í fótspor Björns Bjarnasonar og fleiri góðra manna, og sett upp heimasíðu á Internetinu. Tildrög málsins voru þau að tveir stúdentar, Pétur Ö. Richter og Gísli Reynis- son sóttu um styrktil Nýsköþunar- sjóðs námsmanna til að vinna að uppsetningu upplýsingabanka Reykjavíkurborgar á Internetinu. Sjóðurinn veitti þeim 250 þúsund króna styrk og Reykjavíkurborg lagði fram 300 þúsund krónur. Og nú er siðan semsagt tilbúin. Meðal efnis eru upplýsingar um borgarstjórn, ráð og nefndir borgarinnar og borg- arfulltrúa. Þá er þar að finna ítarlegar upplýsingar um stjórnkerfi borgar- innar og skipurit, rekstur og þjón- ustu einstakra málaflokka á vegum borgarinnar, auk upplýsinga á ensku um ferðaþjónustu í Reykjavik. Áfram verður unnið að þróun gagnabank- ans, en fyrir þá sem vilja líta á heim- síðu Reykjavíkurborgar er rétt að birta netfangið: http://WWW.rvk.is... Vikupiltar Hallgrímur Helgason skrifar Fyrirmynd heimsins? HH Tölvulúnar hendur klesstar um skjalatöskur, sorgarrendur á fíngrum, grænar sorgarrendur, af seðlatalningu. Og andlitin sorglega sálarlaus, með rakspíra völdum eftir sjónvarpsauglýsingum og í hverju þeirra þetta óttablándna „I wonder if my boss will like it“-blik í augum. Þegar staðið er á horni tuttugasta og sjötta strætis og níundu breiðgötu á Manhattan á sunnu- degi rétt fyrir sex í nóvember þegar myrkurhlið hnattarins er í þann veg að færast yfir þessa borg- eyju og útsynningurinn næðir yfir og á milli skýjaklúfa, Empire State-byggingin veður í skýj- um niður að herðum og grálegur himininn úðar mann léttmenguðu regni og maður horfir, út yfir Hudson River, yfir til New Yersy, þar sem grillir í enn grárri blokkir upp af hafnarkæjunum og handan þeirra tekur við Esjugrár þokubakki eins og maður þekkir að heiman: Þá sér maður í gegn- um New York. Þá fær maður allt í einu þessa tilfinningu sem maður fær daglega heima þar sem sjórinn undan Skúlagötunni kemur jafnan upp á Laugaveg um Frakkastíg og Klapparstíg og kemur upp um borgina: Hún er aðeins lítill blettur af menningu í miðju hafi. Blekking að halda að heimurinn endi í síðasta leigubíl í Breiðholt eða við dagskrárlok á Stöð tvö. Og það er sorglegt að sjá í gegnurn New York. Hana líka. Hvað er þá eftir? Ef stórborg heimsins opinberast manni svo áþreifanlega sem, að vísu nokkuð háreistur, hafnarbær á bökkum Hödsonár. Næðingurinn er alls staðar eins og napur. Dapur í bragði veifa ég næsta gulum brl og læt hann bera mig í gegnum hugleiðingar um bandarískt þjóðfé- lag. I meira en hálfa öld hafa Bandaríkin verið fyr- irmynd heimsins í smáu sem stóru. Osigur kommúnismans var túlkaður sem endanleg sönn- un þess að kapítalisminn væri það sem blifi. Hvert Evrópuríkið á fætur öðru sker niður vel- ferðarkerfi og minnkar ríkisumsvif, fetar hina thatcherísku leið í átt að Washington þar sem „einstaklingsfrelsinu" er ennþá vaggað án afláts í hugmyndavöggu þessa risasamfélags, vöggu sem ríkið má hvergi koma nærri en hefur nú verið raf- knúin til þess að heimilismenn geti notið síns ein- staklingsfrelsis. Back in the US minnir hins vegar átakanlega á „Back in the USSR“. Á vissan hátt virkar þessi óhefti kapítalismi á mann sem jafn gamaldags og úrelt kerfi og það sáluga í Sovét. í samanburði er hið þróaða og siðmenntaða „blandaða hagkerfi“ Evrópu ljósárum fullkomnara. Þegar neðanjarðarlestin - fátæklega setin af fá- tæklegum blökkukonum og 1000 ára gömlum rússneskum slæðukonum malandi um vörutilboð í Woolworth - rennir inn á Wall Street-stöðina fyllist hún skyndilega af verðbréfasölum, hvítu kassalega fólki sem allan daginn fyllir World Trade Center. Jakkaföt í tveimur litum, dragtir í einum. Tölvulúnar hendur klesstar um skjalatösk- ur, sorgarrendur á fingrum, grænar sorgarrendur, af seðlatalningu. Og andlitin sorglega sálarlaus, með rakspíra völdum eftir sjónvarpsauglýsingum og í hverju þeirra þetta óttablandna „I wonder if my boss will like it“-blik í augum. Er þessi skyrtu- og bindisbúningur í nokkru frábrugðinn skylduhnepptum maófötum kín- verskra kerfisþræla? Er hinn ameríski „Boss“ í nokkru frábrugðinn hinum foma „Kommisar“? Minnir „Hi guys“ ekki nokkuð á „sælir félagar?" Pýramídabygging stórfyrirtækjanna er í sjálfu sér litlu frábrugðin hinum sósíalíska píramída, með Maó á toppnum og billjónir af bakbrotnum maurum undir niðri, að velta hrísgrjónum fyrir flokkinn. Auðmýktin gagnvart stjómar“fonnann- inum“ er sú sama, og hræðslan líka, hræðslan við að geðjast honum ekki, koma ekki með réttu hug- myndirnar, standa upp á vitlausum tíma, vera ekki með rétt bindi, vona að hann bjóði manni í sumarhúsið... Hér hljómar þrælslundin: „1 hope my boss will like it.“ En Maó vildi láta ljúga með sér, ameríski Bossinn vill sannleikann. Það er ekki eins auðvelt fyrir undirmenn í amerísku fyrirtæki að skálda hagnað eins og það var fyrir kínverskan héraðs- stjóra að búa til 1000 kílóa uppskeru á hvem fer- meter í héraðinu til þess að „efla hagvöxt". En fyrir austan réði hugmyndin, hér ráða peningar. Hvort tveggja jafn gamaldags. Amerískt þjóðfélag byggir á hugmyndum fárra en þjáningum margra. Og nú sitja þeir félagamir í Washington, Bob Dole og Newt Gingrich, á skyrtunum með upp- brettar ermar, önnum kafnir við að skera niður ríkisútgjöld til að efla hag einstaklingsins enn frekar, og búnir að skera svo mikið að enginn er eftir í vinnu hjá ríkinu... Hvergi birtist þessi peningahyggja mér betur en í sjónvarpinu. Ef sjónvarpið er gluggi á samfélag em Ameríkanar allir kjálkabreiðir hvítingjar um þrítugt, allir með axlabönd og vinna allir á aug- lýsingastofu eða í verðbréfafyrirtæki, leigja sam- an tveir og þrír og sofa til skiptis hjá stelpunum í næstu íbúð, stelpur sem samanlagðar líta allar út eins og hver og ein þeirra. Og svo fara þættimir í það að gera upp hjásofelsið í síðasta þætti. Fyrir hveija þáttaröð sem sýnd er heima em hér hundr- að á dagskrá. Allt er þetta meginstraumsefni. Allt er stflað á meginstraumsmanninn. Hér þrífst ekk- ert óvænt, skrýtið, pervert eða asnalegt. Með öðr- um orðum ekkert áhugavert. Allt er hannað til dauðs. I þágu markaðar. Á meðan hijóta séniín útí hverfúnúm, alls kon- ar furðufuglar og fiktarar, stórskáld og skemmti- kraftar, rapparar og ræmugerðarmenn, með alls konar andlit og í alls konar litum. Trúarbrögð jafn mörg og ísbrögðin í búðinni á hominu. En þeim er ekki hleypt í gegn vegna þess að þeir líta ekki nógu venjulega út, em með hættuleg nef og of stórar tungur. Einn og einn er þó dubbaður upp í kamer með umboðsmanni en áður en honum er hleypt upp á stóra sviðið í bandarísku þjóðh'fi er búið að snyrta hann svo mikið til að allar skrýtn- ustu og bestu fjaðrimar em horfn'ár. Hann er orð- inn „þjóðhæfur" og er varpað í meginstrauminn þar sem lætur síðan reka með öllum hinum sela- breytunum næstu árin. Robin Williams í hryll- ingsmynd. Maðurinn með mestu hæfileikana í þessu sólkerfi er látinn leika heiðvirðan heimilis- föður sem setur upp ógnarsvip áður en skelfingin tíður yfir heimilið. Woody Allen er smástimi hér. Nýjasta mynd hans hlýtur meiri aðsókn í París en öllum Bandaríkjunum samanlögðum. Bukowski er nánast óþekktur maður hér þó dauður sé. Bandaríkin em auðugasta og sniðugasta þjóð heims. Einn risastór talent-tankur. En það er bara kerfið. Kerfið er bara svona. Þetta er vannýtt auð- lind. Það hendir jafnvel bestu menn að semja sitt efni „að lögmálum markaðarins" og troða „love- interest" inn í söguþráðinn. En þetta er náttúrlega ung og fmmstæð þjóð. Þfeir þurfa 2000 ár í viðbót til að ná hinu evrópska ftjálslyndi. Þetta kemur... ■ „Það var kona sem kom mér til að drekka, og ég hef ekki einu sýnt henni þá háttvísi að þakka fyrir mig“ Syndarselir um eigin syndir og annarra... Ég er að verða 87 ára og fólk er að spyrja hvað mig langi að fá í afmælisgjöf. Ég skal segja ykk- ur: Bamsfaðemismál. George Burns, bandarískur skemmtikraftur. Þegar ég var 31 árs lék ég í bíó- mynd ásamt leikkonu sem var 36 ára. Núna er ég fertugur en hún er ennþá bara 37 ára. Tony Curtis, bandarískur leikari, áriö 1965. Við emm öll í ræsinu, en sum okkar horfa upp til stjarnanna. Oscar Wilde. Ég treysti ekki úlföldum, eða nokkmm öðrum sem geta verið í heila viku án drykkjar. Joe E. Lewis, bandarískur skemmtikraftur. Eiginmaður sem ætlar að koma konu sinni á óvart verður oft mjög hissa sjálfur. Ég segi að ég sofi ekki hjá giftum mönnum, en það sem ég á við er að ég sef ekki hjá hamingjusamlega giftum mönnum. Britt Ekland, sænsk leikkona. Ég gæti ekki þolað að eiginmað- ur minn væri mér ótrúr. Ég er Raquel Welch - skilurðu? Raquel Welch, bandarísk leikkona. Þegar ég var að alast upp var mér kennt að bera virðingu fyrir mér eldra fólki. Nú þarf ég ekki að bera virðingu fyrir neinum. George Burns. Ég harðneita að gefa upp aldur minn. Hvað heldurðu að ég sé - bfll? Cyndi Lauper, bandarísk leikkona og söngkona. Voltaire (1694-1778), um framhjáhald.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.