Alþýðublaðið - 02.07.1996, Qupperneq 7

ÞRIÐJUÐAGUR 2. JÚLÍ1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
I e i k h ú s
■ Jakob Bjarnar Grétarsson ræddi
við Hall Helgason leikstjóra Á sama tíma
að ári, sem verður „frumsýnt" næsta
fimmtudagskvöld í Loftkastalanum, og
spurði út og suður. Til dæmis hvort Hall-
ur væri ekki með uppfærslunni að leggja
inn umsókn hjá leiklistarelítunni á íslandi
villtasta vestri
-segir Hallur Helgason um ferðalag
leikhópsins um landsbyggðina.
„Leikritið Á sama tíma að árí var
framsýnt á Húsavfk 3. mars 1978 og
er það nokkui- nýlunda að framsýna
verk utan leikhússins." Þessa semingu
má lesa í tæplega tvítugri leikskrá
Þjóðleikhússins. Leiksýning sú varð
gríðarleiga vinsæl. Aðalhlutverkin
vora f höndúm þeirra Bessa Bjama-
sonar og Margrétar Guðmundsdóttur.
LeikstjórfA'íH'jGújli' -Alfreðsson. Flug-
féfagið jjé 'Jgriptð til þéss
að taka þetta sama leikrit til upp-
færslu. „Frumsýning" verður næsta
fimmtudagskvöld með þau Sigufð
Sigurjónsson og Tinnu Gunnlaúgs-
dóttur í aðalhlutverkum. „Frumsýn-
ing“ er hér höfð innan gæsalappa
vegna þess að 1. sýning var á Húsavík
19. júní og í kjölfarið var farin leik-
ferð uinlandið.
,?“f a<n| f '7
Klisjukennd inntaksspurning
En það er rétt byrja á því að spyija
leikstjórann Hall Helgason: Hvað réði
því að Flugfélagið Loftur valdi þetta
tiltekna verk til sýninga ?
„Það var eiginlega tvennt. í fyrsta
lagi Jpá XOtJjTO vi§ staðráðnir í því að
fesfeáíkei í þvf áð>fcrð,a einhvers
koriái*sðn$eikjafeÍag. Þáfinig a’ð eftir
uppsetningu tveggja stórra söngleikja
var ákveðið að færa upp Ktið og hefð-
bundið leikrit. Baltasar Kormákur
hafði lesið Á sama tíma að ári fyrir
nokkram áram og vakti athygli mína á
því. Við voram báðir of uppteknir af
gelgjuskeiðinu, siglingaklúbbum og
skátum til að sjá það á sínum tíma.
Leikrdið reyridist einstaklega
skemmtilegt afleétrar auk þess sem
það haföi uriifrám gamanið vitrænar
skírskotanir ,og tilfinningalega dýpt.
Við töldurn ekki stætt á öðra en að
komaþýí á’svið."
Nú er þetta rúmlega tuttugu ára
gamalt verk. Á það nokkurt erindi við
hinn íslenska nútímamann?
,Já, þetta leikrit hefur elst ótrúlega
vel. í samráði við þýðandann, Stefán
Baldursstín Þjóðleikhússtjóra, fórum
við yfir'verkið til þess að færa tals-
mátánírf nötfrnálegra horf. Einnig tók-
um við þá ákvörðun snemma í ferlinu
að koma því að í þeirri vinnu tók
Tinna Gunnlaugsdóttir forystuna enda
einstaklega hugmyndarík og einörð
kona. Inntak verksins er sígilt og eng-
an veginn staðbundið.”
Vel á minnst. Hvert er inntak verks-
ins?
„Ohh! Af hveiju fór ég að tala um
inntak? Þar með bauð ég upp á klisju-
kenndustu og þreyttustu spurningu
sem allir þeir sem standa að uppfærsl-
um í einhverri mynd fá á sig. Þegar þú
spyrð asnalegrar spurningar færðu
asnalegt svar. Ég kýs að svara með
klisju: Ég læt áhorfendum-eftir að
meta það.“
Já, fyrirgefðu. Semsagt. Þegar þetta
leikrit var sett upp hér á íslandi fyrir
tœpum 20 árum gekk
húsi pa/nfleytt í tvö leikár.
hliðstœðúm vinseeldum núna ?
• „Neeeei;“
Umtalaðir leikarar
Hefurðu einhverja hugmynd um
hvað olli þessum vinsældum þá?
„Leikritið er náttúrlega stór-
skemmtilegt en svo geri ég mér í hug-
arlund að. uppfærslan á því hafi verið
éinstaklega góð. Ef ég reyni að setja
mig inn í tíðarandann þá, því leikritið
hitti sannarlega í mark, era þættir í því
sem hafa stuðað áhorfendur. Á þeim
tíma voru hefðbundin fjölskyldu-
mynstur að riðlast í hringiðu jafnréttis-
baráttu. Leikritið kemur í kjölfar
spuminga sem leyfðu sér að efast um
að ríkjandi tjölskyldumynd væri ein-
hver heilög kýr. Þessar spumingar era
enn í fullu gildi einhverra hluta vegna.
Áhrif verksins eru líklega ekki þau
sömu nú en taka á sig aðra mynd.“
Ef ég man rétt fjallar leikritið um
framhjáhald?
, Já. Það er rétt.“
Hallur Helgason: Það er hugsanlega blóðbragðið sem fylgir því að sjá sýningu sem er í þann veginn að springa út.
Gœtu vinsœldirnar á sínum tíma
ekki hafa haft eitthvað með það að
gera hverjir léku, það eru þau Bessi
Bjarnason og Margrét Guðmunds-
dóttir sem nú eru hjón?
„Örugglega. Leikarinn er mið-
Bessi Bjarnason og Margrét Guðmundsdóttir í umtöluðum hlutverkum
fyrir tæpum tveimur áratugum.
Þó að ég komi ekki úr sömu átt og flestir þeir
sem eru að fást við leikstjórn í atvinnuleikhús-
um á íslandi þá hlýtur það að vera gott innlegg
að fá einstakling sem kemur úr öðru umhverfi
og hefur þar af leiðandi öðruvísi sýn.
punkturinn í hverri uppfærslu. Mér
skilst að á þeim tíma hafi þau verið
ákaflega umtalaðir leikarar.“
Eitts og Sigurður Sigurjónsson og
Tinna Gunnlaugsdóttir?
„Tinna og Siggi era bæði mjög virt-
ir og vinsælir leikarar."
Þið gripuð til þess að fara í leik-
ferðalag áður en til frumsýningar kom
í Reykjavík og sýnduð fyrst á Húsa-
vík?
„Leikritið byggist á ákveðinni end-
urtekningu sem þó er alltaf um leið
ákveðin endurnýjun. Mér fannst
ákveðið stemmning í því að ffumsýna
á sama stað og Þjóðleikhúsið gerði
fyrir tuttugu árum. Það er ákveðin
virðing við hefðina í því fólgin og gef-
ur góð fyrirheit. Það tíðkast víða er-
lendis þar sem ég þekki til að prafu-
keyra sýningar áður en til eiginlegrar
framsýningar kemur. Það er mjög gott
að geta það þegar því verður komið
við. Það hefiir marwíslena kosti í for
með sér. Sýningin slípast til. Áhorf-
endur úti á landi verða fyrstir til að sjá
sýninguna og kunna vel að meta það.
Það er hugsanlega blóðbragðið sem
fylgir því að sjá sýningu sem er í þann
veginn að springa út. Og ekkert er bet-
ur til þess fallið að þjappa leikhópi
saman en að keyra pláss úr plássi með
leikmynd og tæknibúnað í farteskinu
eins og kúrekar í leit að jarðnæði í
hinu villtasta vestri.“
Nei, hættu nú alveg.
„Ókei.“
Undarlegt spor að taka?
Hvernig voru viðtökur á lands-
byggðinni?
„Viðtökumar vora mjög góðar. Þar
ríkir einstaklega mikill áhugi á leik-
húsi. Framboð er oft minna en eftir-
spum þó að það skýri ekki ótrúlegan
áhuga á leikhúsi almennt. Á Húsavík,
til dæmis, heyrði ég af því að á upp-
færslu leikfélagsins þar á Gauragangi
hefðu selst yfir þijúþúsund aðgöngu-
miðar í bæ sem einungis telur milli
tvö- og þijúþúsund íbúa. Þetta verður
að teljast einstakt. Á Húsavík hitti ég
eldri hjón sem sögðu mér að þau
hefðu verið hálfhrædd við að koma á
sýninguna okkar vegna þess að minn-
ingin um fyrri uppfærslu á leikritinu
var þeim svo kær. Ég var því ákaflega
feginn að heyra að þau hefðu ekki síð-
ur skemmt sér vel núna en fýrir tæp-
um tveimur áratugum.”
Hvað veldur því að þú sem hefur
starfað að mestu við framkvœmda-
stióm oe kvikmvi ' ~—a »rf að leik-
stýra á sviði núna?
,,Ég hef einmitt verið spurður þess-
arar spurningar af leikurum sem ég
þekki. Þeim þykir þetta undarlegt spor
hjá mér að taka. Sjálfum finnst mér
þetta eðhlegt framhald af þeirri vinnu
sem ég hef verið í. Þó að ég komi ekki
úr sömu átt og flestir þeir sem era að
fást við leikstjóm í atvinnuleikhúsum
á fslandi þá hlýtur það að vera gott
innlegg að fá einstakling sem kemur
úr öðra umhverfi og hefirr þar af leið-
andi öðravísi sýn. Meðal margra verk-
þátta í vinnu leikstjórans er að vera
milligöngumaður áhorfenda og leik-
ára. Líklega er það veigamesta hlut-
verk hans að vera fulltrúi áhorfenda
ogþarmeð..."
Bíddu, er þessi uppfœrsla þá ekki
einhverskonar umsókn í leikhúselít-
una?
„Alls ekki. Ég get vel hugsað mér
að starfa við sviðshst með einum eða
öðrum hætti í framtíðinni. Það er
reyndar stefrian. Ég er nú einu sinni að
reka leikhús. En þetta tengist einnig
framtíðaráformum mínum á sviði
kvikmyndagerðar. Það er ómetanlegt
fýrir mig að vinna náið með sviðsleik-
uram á sviði því að vinna með leikur-
um hefur verið stórlega ábótavant í ís-
lenskri kvikmyndagerð. Um leið vil
ég þó benda á það að hér er um tvö
ólík listform að ræða. Annars er mér
illa við að gefa einhver fyrirheit um
framtíðina því ég vil hafa frelsi til að
^Jaka-ákvörðun um það á hveijum tíma
hvað gg tek mér fýrirhendur." ■
Eins og kúrekar
í leit að jarð-
næði í hinu