Alþýðublaðið - 19.07.1996, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ1996
s k o ð a n
uHmun
21145. tölublað
Hverfisgötu 8 -10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Hrafn Jökulsson
Fréttastjóri Jakob Bjarnar Grétarsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Gagarín hf.
Prentun ísafoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Hátíð í Skagafirði
Á morgun, laugardaginn 20. júlí, hefst mikið afmælisár á Sauð-
árkróki. Tilefni til hátíðahalda eru margvísleg: Á þessu ári eru
125 ár frá því byggð reis á Króknum; næsta ár eru 90 ár síðan
Sauðárkrókur varð sérstakt sveitarfélag og 50 ár síðan staðurinn
fékk kaupstaðaréttindi. Menn hafa fagnað af minna tilefni og því
verður fagnað með margvíslegum hætti til 20. júlí á næsta ári.
íbúar Sauðárkróks, sem er höfuðstaður á Norðurlandi vestra, em
nú um tvöþúsund og áttahundruð, og þótt tími skipulagðrar
byggðar sé ekki langur, á staðurinn eigi að síður merka menning-
ar- og atvinnusögu að baki. Sauðkræklingar minnast tímamót-
anna með ljölbreytilegum hætti. Þannig verða haldnar fjórar for-
vitnilegar ráðstefnur, sú fyrsta er í haust og fjallar um sveitar-
stjómarmál og flokkapólitík, og er haldin í samvinnu við Félag
stjómmálafræðinga. En nú um helgina verða vegleg hátíðahöld,
þarsem allir ættu að finna eitthvað við sitt hæfi: íþróttir, listir,
skemmtanir - og auðvitað hestamennsku, sem Skagfirðingar em
ffægir fyrir. Á þessum tímamótum er Sauðkræklingum og Skag-
fírðingum ámað heilla með von um að mannlíf haldi áfram að
dafna í höfuðstað Norðurlands vestra.
Verkefni R-listans
Borgarfulltrúar Reykjavíkurlistans hafa að undanfömu eldað
grátt silfur saman í ljölmiðlum vegna fyrirhugaðs flutnings Land-
mælinga ríkisins til Akraness. Pétur Jónsson, formaður atvinnu-
málanefndar, hefúr mótmælt þessum áformum harðlega, sem og
borgarráð í heild - bæði fulltrúar meirihluta og minnihluta. Sig-
rún Magnúsdóttir blandaði sér hinsvegar í umræðuna í vikunni
og taldi að menn gerðu úlfalda úr mýflugu með því að leggjast
gegn flutningnum: „aðeins“ væri um að ræða 30 störf og því ekki
mikið í húfi fyrir höfúðborgina. Yfirlýsingar Sigrúnar hafa valdið
nokkrnm úlfaþyt hjá Reykjavíkuriistamönnum, enda fátítt að
ágreiningur sé um afstöðu mála á þeim bæ; alltjent gerist það
næstum aldrei að deilumál séu borin á torg ijölmiðla.
Lítil ástæða er til að fjargviðrast þótt Sigrún Magnúsdóttir hafi
aðra skoðun í einu máli en félagar hennar í Reykjavíkurlistanum.
Vitanlega kemur mörgum spánskt fyrir sjónir að borgarfulltrúi
Reykvíkinga skuli svo bundinn af byggðastefnu Framsóknar, en í
reynd væru það meúi tíðindi ef nútímaleg sjónarmið í þessum
efnum gerðu vart við sig hjá oddvitum flokksins. Því þurfa stuðn-
ingsmenn R-listans tæpast að kvíða því að deilan um Landmæl-
ingar sé upphaf að öðru og meira.
Séra Bjálki
Okkur veittist fróðleg innsýn í
prestskap og sjálfsmynd séra
Flóka Kristinssonar á Kirkju-
þingi um daginn þegar hann bað um
stuðning sampresta sinna f baráttunni
við sóknarböm og samstarfsfólk þama
inní vogum - hjá vondu fólki. Þau
ummæli hans að hann ætti skilið að fá
sérstaka stuðningsyfirlýsingu á þeim
forsendum að ekki væri hann hommi,
hórdómsmaður, þjófur eða fyllibytta
hljóta óneitanlega að leiða huga allra
kristinna manna að sögunni eftir Krist
Vikupi Itar |
Guðmundur
Andri
Thorsson
skrifar
um faríseann og tollheimtumanninn
eins og Asmundur Stefánsson sóknar-
bam hins fróma klerks benti á í ágætri
morgunblaðsgrein - Guð, ég þakka
þér fyrir að vera ekki eins og aðrir
menn: ræningjar, ranglætismenn, hór-
karlar eða þá eins og þessi toll-
heimtumaður, sagði faríseinn
við Guð en fékk heldur daufar
undirtektir enda mun sérhver
sem upphefur sjálfan sig niður-
lægjast, að sögn Krists sem
samneytti tollheimtumönnum,
syndurum og skækjum vegna
þess eigi þurfa heilbrigðir
læknis við heldur þeir sem
sjúkir em.
Kærleikurinn hreykir sér
ekki, kvað Páll í fyrsta Kor-
intubréfinu. Og þetta er satt að
segja með ólíkindum. Þarna
gumar klerkurinn af eigin
syndleysi - sem að minnsta
kosti sumir kristnir menn líta á
sem syndsamlegt athæfi - en
lætur þess þá jafnframt ógetið
hvernig honum gengur að
halda lögmálið mikla um að
elska náunga sinn eins og sjálf-
an sig, elska óvini sína, fyrir-
gefa bróður sínum ekki sjö
sinnum heldur allt að sjötíu
sinnum sjö. Enda segir Kristur við
presta landsins í Fjallræðunni: Sértu
því að færa fórn þína á altarið, og
minnist þess þar að bróðir þinn hefur
eitthvað á móti þér, þá skaltu skilja
gjöf þína eftir fyrir framan altarið, fara
íyrst og sættast við bróður þinn, koma
síðan og færa fórn þína. (Matt.5.23-
25)
Syndirnar sem séra Flóki sá á
Kirkjuþingi sérstaka ástæðu til að taka
fram að hann hefði ekki drýgt eru at-
hyglisverðar því hann hrærir saman
alls kyns ólíkri mannlegri breytni: tvö
boðorð segist hann halda, þau sem
varða hórdóm og þjófnað, og sjálfsagt
að óska honum til hamingju með það,
en um leið hælist hann um af því að
vera ekki haldinn sjúkdómi - eða
veikleika - á borð við alkóhólisma og
laus við kynhneigð á borð við hómó-
sexúalisma sem allt heilbrigt fólk veit
að er hluti af mannlegri náttúru sem
ekki tjóir að lemja með lurk. Það er
eitthvað fáránlegt við að sjá Guðs-
mann státa sig af því að vera ekki
þjófur eða alkóhólisti, eitthvað kjána-
legt við þetta, jafnvel bernskt; að
minnsta kosti afar óviðeigandi. Hann
útmálar eigið vammleysi á þann hátt
að sérhver venjulegur maður hlýtur að
undrast og spyija: Hví talar maðurinn
svona? Vill hann sérstaka umbun íyrir
þetta? Hér á landi hefur það aldrei
aukið mönnum sæmd að hafa sérstakt
orð á verðleikum sínum; maður sem
tekur sérstaklega fram að hann sé
írómur mun þar eftir jafhan grunaður
um græsku. Maður aflar sér ekki virð-
ingar með því að tala um að maður
eigi hana skilið, heldur með breytni
sinni, virðuleik og innri styrk. Sjálfs-
upphafning í tali er óvirðuleg, ósæmi-
leg og sýnir vanmátt.
Séra Flóki útmálar flekkleysi sitt
með því að þylja upp það sem hann er
ekki sekur um - og eflaust segir hann
satt um það allt. En með slíkum um-
mælum minnir hann á siðblint fólk
sem svo er kallað: Þakkaðu fyrir að ég
skuli ekki berja þig, segir sá sem upp-
vís er að framhjáhaldi; aldrei hef ég
haldið framhjá þér, segir ofstopamað-
urinn. Aldrei hef ég drepið neinn, seg-
ir þjófurinn; aldrei hef ég drepið neinn
án ástæðu, segir morðinginn. Og
þannig endalaust. Sérhver getur tínt
eitthvað til sér til ágætis nokkuð.
Sleppt hinu.
Svo er alltaf vinsælt líka að benda á
flísina f auga náungans.
Allt er þetta kannski útúrsnúningur
hjá mér. Eg skal reyna áð vera sann-
gjam: ef til vill var það einungis ætlun
prestsins að sveigja að einhverjum
breyskum samprestum, dylgja um þá
klerka sem kunna að vera vínhneigðir
úr hófi, gjálífir, hommóttir eða jafnvel
fingralangir, hvað veit maður? Að
minnsta kosti er hann greinilega miklu
betri prestur en séra Jón Vídalín var,
sem Sæði saup að sögn og samrekkti
kvinnum af ýmsu standi. Svipaðar
ásakanir dundu líka á Kristi meðan
hann var að kynna sér líf og störf toll-
heimtumanna og syndara. En séra
Flóki gáði þess ekki að hann hljómaði
nákvæmlega eins og faríseinn í sög-
unni góðu eftir Krist. Hann gætti ekki
að því hversu ömurlegt það er fyrir
okkur dauðlega að horfa á prest
hreykja sér yfir þá sem hann ætti að
opna faðm sinn, sé hann trúr sinni
köllun. Vík burt, Satan, sagði Kristur
vissulega - en við syndarana, þá sem
höfðu látið glepjast af vélum Satans,
sagði hann: Komið til mín. Og hann
sakfelldi ekki konuna sem drýgt hafði
hór heldur þá farísea og fræðimenn
sem löstuðu hana og þóttust yfir hana
hafnir. Hann sagði við hana: Far þú;
syndga ekki upp frá þessu.
Það var allt og sumt. Óumræðilega
mildur. Óumræðilega kröfuharður.
Hann sneri henni frá villu síns veg-
ar með því einu að vera sá sem hann
er: Vegurinn, sannleikurinn og lífið.
Okkur hinum hempulausu er flestum
fullkunnugt um að við höfum syndgað
og við þurfum á líkn að halda - og
það er líka einasta hlutverk kirkjunnar
að vera það hús sem við syndarar get-
um leitað í til þess að finna nærveru
guðslambsins sem ber syndir heims-
ins, Krists, kærleik hans og náð Guðs
þegar við þurfum á því að halda, þeg-
ar okkur hefur orðið á, þegar við höf-
um breytt gegn betri vitund. Þá þurf-
um við ekki á presti að halda sem hef-
ur lýst því opinberlega yfir að hann sé
betri en við. Presti sem segir okkur
með þjósti að hann sé leiðtoginn en
sýnir það ekki með breytni sinni;
presti sem segir okkur að virða sig um
leið og hann stendur í hégómlegu
stríði um eitthvert ímyndað aðalhlut-
verk í sápuóperu sem hvergi er til
nema í hausum þeirra sem leggja sig
niður við að óvirða hús Drottins
með því að gera það að þrasara-
bæli. Kenning Krists um ná-
ungakærleik er að vísu hörð og
övægin og hver er sá sem hlýtt
geti kalli hans: Verið því full-
komnir, eins og yðar himneski
faðir er fullkominn? En mætti
ekki mega vænta þess af prest-
vígðum manni að hann að
minnsta kósti réyiii að þræða
eitthvert stig á milli þessarar
fullkommmar og hins að verða
þjóðkunnur af sífelldum safhað-
arkryti í sókn efdr sókn.
Ekki veit ég hvoft AA-menn
eiga enn það skjól í Lángholts-
kirkju sem fyrirrennarar séra
Flóka veittu þeirrí til samVéru-
stunda, en'séu þar enn haldnir
AA-fundir þá hlýtur þéiirí góðu
mönnum sem þarin flokk fylla
að líða svolítið einkerínilega
þegar þeir mæta prestinum í
anddyrinu, þeim presti sem séð
hefur opinberlega ástæðu til að
fara fram á lófatak kollega sinna fyrir
að vera ekki „fyllibytta“. Hið sama
gildir um hommann í sálamaríð sem
kann að þurfa á presti að halda, eða
hórdómsmanninn, eða þjófinn eða alla
þá afvegaleiddu sem einhvem tímann
þurfa að láta prest hjálpa sér við að
finna aftur leiðina heim: með því að
hreykja sér á þennan hátt á opinbemm
vettvangi er presturinn að grafa undan
sjálfum sér sem sálusorgara.
Of lengi hefur dregist að koma hon-
um í skilning um að hann notar ekki
réttar aðferðir við að vinna trúnað
sóknarbarna sinna. Öf lengi hefur
Flókamálum verið mglað saman við
vandræði biskups, rétt eins og íbúar
Langholtssóknar beri einhveija ábyrgð
á þeim. Málið snýst ekki um ávirðing-
ar biskups, heldur um hitt að gróin
sókn sem tveir merkisprestar mótuðu
safnaðarstarfið í með hjálp sinna
sóknarbama þurfi ekki að búa við hof-
móðugan vandlætara sem aldrei virð-
ist sjá ásjónur sinna sóknarbama fyrir
þeim flísum sem hann þykist greina í
augum þeirra. ■

d a g a t a 1 1 9 ■ i j ú I í
Staðreyndin er auðvitað sú, að samstarf flokkanna íjögurra hef-
ur gengið áfallalaust. Glundroðakenning Sjálfstæðisflokksins er
dauð. Reykjavíkurlistafólk þarf hinsvegar að bretta upp ermamar
og fara að undirbúa næstu kosningar af krafti, eigi ekki að af-
henda Sjálfstæðisflokknum höfuðborgina. í því sambandi þarf R-
listinn öðm fremur að bæta samband og auka samstarf við borg-
arbúa. Fögur fyrirheit vom gefin um aukin áhrif Reykvíkinga á
ákvarðanir; grasrótarlýðræði skyldi í hávegum haft í stað vald-
boða að ofan. Efndir hafa látið á sér standa í þessum efnum.
Sjálfstæðisflokkurinn er ófær um að fella meirihluta Reykjav-
íkurlistans í næstu kosningum: en ef R-listinn fær yfirbragð ótrú-
verðugleika og valdhroka er gefið að Reykjavíkurlistinn fellir sig
sjálfiir. ■ ;t"" nnigfríulmrnil
Atburðir dagsins
1255 Bardagi á Þveráreyjum í
Eyjafirði. Hundruð manna átt-
ust við og annan tug mann féll,
þeirra á meðal Eyjólfur ofsi
Þorsteinsson. 1545 Orastuskip
Hinriks VIII, Mary Rose, sekk-
ur suður af Englandi. Sjö-
hundruð manns fórust. 1813
Gengið á hæsta tind Islands,
Hvannadalshnjúk, í fyrsta sinn.
Það gerðu norski landmælinga-
maðurinn Hans Frisak og Jón
Ámason hreppstjóri. 1870 Na-
póleon III lýsir yfir stríði á
hendur Prússum. 1968 Jónas
Jónsson frá Hriflu lést, 83 ára.
1980 Ólympíuleikar hefjast í
Moskvu. Rúmlega 30 þjóðir
sniðgengu leikana vegna inn-
rásar Sovétmanna í Afganistan.
1989 Wojciech Jani/í'lski hers-
höfðingi kjörinn forseti af
pólska þinginu. Einu atkvæði
munaði að hann næði ekki til-
skildum meirihluta.
Afmælisbörn dagsins
Samuel Colt 1814, bandarísk-
ur vopnasmiður. Edgar Degas
1834, franskur listmálari.
Lizzie Borden 1860, banda-
rískur kennari í sunnudaga-
skóla sem var ranglega sökuð
um að hafa myrt föður sinn og
stjúpmóður með öxi.
Lærdómur dagsins
Sagan kennir okkur, að við lær-
um ekkert af sögunni.
Hegel.
Annálsbrot dagsins'
Pilfpr ciiui tyjp^di sig
ijörðum í lambahúsi, og fannst
þar dauður. Þar urðu sér og að
skaða konur tvær, skar önnur
sig á hálsinn til beins og önnur
týndi sér með líku móti.
Vallholtsannáll 1658.
Málsháttur dagsins
Refur hrafni ráð gefur.
Orð dagsins
Þegar nafn mitt eftirá
allra þögn erfalið,
Illugastaða steinar þá.
standið upp og talið.
Guömundur Ketilsson
frá lllugastöðum.
Skák dagsins
Kosten hefur svart og á leik
gegn Arkell í skák dagsins.
;fftítur rilf aí?Maþrólrí,smuR'/
fra 61 til c2. én Kósten svnir a
augabragði fram á, að það var
mjög misráðið.
Svartur leikur og vinnur.
1. ... Dc7! Hvítur gafst upp
enda hrókurinn lentur í ban-
vænni skoth'nu.