Vísir - 12.03.1976, Blaðsíða 4

Kerfisviðbrögð
samfélagssjúkdómur
4
c------------------------
Kerfisviðbrögð —
Samfélagssjúkdómur.
Afbrotamál þau, sem undan-
farnar vikur hafa verið til um-
ræðu, ásamt með hugsanlega
miklum em bættis af glöpu m
dómsmálaráðherra/ og dóms-
málaráðuneytis, taka með hverj-
um deginum á sig skrýtnari
mynd. Og þessi sifellt skrýtnari
mynd veröur ekki vegna nýrra
upplýsinga um rannsókn sjálfs
sakamálsins, vegna þess að slik-
ar upplýsingar hafa ekki, af eðii-
legum ástæðum, legið á lausu. Þó
má gera ráö fyrir, að slikar upp-
lýsingar hljóti að fara að fást. En
það sem gerir málin dularfyllri
eru áframhaldandi undravið-
brögð dómsmálaráðherra, nú sið-
ast meösyrpu af opnum bréfum,
sem hann ritar ritstjórá Visis i
Timanum. Ekki veit ég hvort ráð-
herrann er að leita eftir söguleg-
um samanburði, en hitt er Ijóst að
greinar ráðherra virðast vera á-
máttleg tilraun til að likja eftir
frægri grein sem Jónas heitinn
Jónsson ritaði um frægt mál á ár-
inu 1930 og kallaði Stóra bomban.
Munurinn er þó sá að grein Jón-
asar var skýr og efnismeðferð
auðskilin. Greinar Ólafs
Jóhannessonar, sem koma fimm
vikum of sernt, viröast mér hins
vegar óskiljanlegt þrugl, þar sem
hann reynir heldur klunnalega að
hamra á samsæriskenningum
þeim sem hann sjálfur — ásamt
með nokkrum nafngreindum en
þó aðallega nafnlausum alfreðum
— hefur áöur lýst. En kjarni
málsins er samt óvart sá að þetta
þrugl, er engu máli skiptir, er til
þess fram sett að breiða yfir þau
aöalatriði sem máli skipta. Og
það á eftir að koma i ljós hvort
ráðherranum og þjónum hans
tekst þetta, hvort þeim tekst að
slæva það þjóöfélag sem þeir þó
eiga aö þjóna.
En viö, þessi þjóö, búum við
valdakerfi sem tekizt hefur að
sýkja. Og vel má vera að ráðherr-
anum takist að fela sjálfan sig i
þvi moldviöri aukaatriða sem
hann sjálfur hefur þeytt á loft.
Það eru svo sem eðlileg viðbrögð
af hanshálfu og ráögjafa hans, en
ber, ef tekst, almenningsdóm-
greind — og þó einkum Alþingi —
ófagurt vitni.
Aðalatriði — aukaatriði
Fyrir sex vikum var skrifuð
grein i þetta blað, varfærnisl.
orðuð. Grein þessi var byggð á
tveimur bréfum, sem nú hafa
bæöi verið birt. Þar var ekki
fleiprað, ekki dylgjað. Málstaður
minn þarf ekki á oröbragði og
dylgjum Ólafs Jóhannessonar og
Baldurs Möller að halda. I grein
þessari voru þessiaðalatriði fram
sett: Ráöuneyti Ólafs Jóhannes-
sonar tók ranga ákvörðun, sem
hindraði framgang réttvisinnar i
landinu i umfangsmiklu saka-
máli, þegar þaö, I október 1972,
opnaði veitingahúsið Klúbbinn i
Reykjavík, gegn rökstuddum
vilja Sakadóms, embættis rikis-
saksóknara, lögreglustjórans i
Reykjavik, og rannsóknarlög-
reglumanna. Þessi ranga ákvörð-
un, þessi afglöp, komu afbrota-
mönnum vel, en réttvisinni illa.
Það er allt og sumt. Spurt var
hvort verið gæti að fjármálahags-
munir téðs veitingahúss og
flokks ráðherrans lægju saman.
Nokkru seinna kom i ljós að svo
var, og þaö á bæði undarlegan og
óvenjulegan viöskiptamáta.
Þetta þætti ýmsum nóg á Bret-
landi eða I Bandarikjunum, þó
Myndasaga úr dagblaði
svo þeir i Úganda létu sér þetta i
léttu rúmi liggja. Ennfremur var
sagt frá bréfi sem lögregluyfir-
völdum i Keflavik barst þremur
árum seinna, þegar veriö var að
rannsaka hvort aðstandendur
veitingahússins gætu nú varpað
ljósi á ný, umfangsmeiri og ó-
hugnanlegri sakamál. Ráðuneyt-
jð sendi þetta bréf, sem var loðið
og undarlegt og hringdi með, án
þess að vilja nú segja hvað sagt
var i þvi símtali. Þetta bréf hefur
nú verið birt, og lái hver sem vill
lögreglumönnunum að skilja
bréfiðsvo sem þeir gerðu, einnig
með tilvisun til fyrri afskipta
ráðuneytis af þessum mönnum.
Hér var ekki dylgjað, heldur
málflutningur byggöur á gögn-
um, sem nú hafa verið birt og
hver maður getur kynnt sér. Hitt
er svo annað mál, að siðan hefur
nærfellt á hverjum degi verið að
hlaðast utan á þetta mál, þó svo
að sjálfri sakamálsrannsókninni
sé af eðliiegum ástæðum haldið
leyndri. Undarlegur dráttur á
greiðslu á sviknum söluskatti.
Skjót endurráðning brotlegra
starfsmanna ATVR, án þess
kannað hafi verið tii hlitar, hvað
brot þeirra náðu langt aftur i tlm-
ann. ófullnægjandi dómsrann-
sókn, sem hvorki virðist ná
nægilega langt aftur né taka tillit
til allra skyldra þátta málsins.
ósamhljóða framburður lög-
reglumanna. Og er þá aðeins fátt
eitt nefnt.
Kristján Pétursson ritar grein i
Morgunblaðið á miðvikudag, þar
sem hann rekur glögglega hversu
langt er i land að þessari rann-
sókn sé lokið, hversu margir
þættir málsins eru óupplýstir, og
endurtekur þá eindregnu ósk, að
sérstakur setudómari, meö við-
tækt umboð, verði skipaður, svo
og'að sérstök rannsóknarnefnd
verði látin fjalla um stjórnlega
þætti málsins og þær ákvarðanir,
sem hafa verið eða hafa ekki ver-
ið teknar. Þetta er auövitað
kjarni málsins.og sú nefnd myndi
þá væntanlega og vonandi
hreinsa dómsmálaráðherra af
öllum grun.
Þetta eru málefnalegar for-
sendur. Þetta verður að gerast,
fyrr en seinna og það er mikið I
húfi.
Annað moldviðri, sem upp
hefur verið þyrlaö, þvi miður að
frumkvæði sjálfs dómsmálaráð-
herrans, stóryrði, dylgjur og
sjúklegar samsæriskenningar,
koma þessu máli ekki við. Þær
eru til þess eins fallnar að leiða
athygli manna frá kjarna máls-
ins.
Sefasjúk
kerfisviðbrögð
Kerfisviðbrögðin — og viðbrögð
Ólafs Jóhannessonar fyrst og
fremst, hljóta að verða mörgum,
og þó einkum þeirri uppvaxandi
kynslóð, sem ég tilheyri, ærið
umhugsunarefni. Ráðuneytið og
ráðherra hafa aldrei gert tilraun
til þess að svara málefnalega eða
faglega. Þvert á móti hafa þessir
aðilar frá upphafi i greinargerð-
um, þingræðum, útvarpsþáttum,
blaðagreinum og nú siðast i for-
kostulegum opnum bréfum,
dylgjað án sannana um pólitisk
samsæri, um annarlegar hvatir
lögreglumanna, blaðamanna og
annarra, og jafnvel um duldar
greiðslur til þeirra. Orðbragð
hefur verið með þeim hætti, hjá
ráðherra, ráðuneytisstjóra og al-
vísm
~D
freðum ýmiss konar, að með ein-
dæmum er.
Lygi, lygi, sagði Baldur Möller
ráðuneytisstjóri, þegar i stað i
blaðaviðtali. Siðan hefur hann
hugsanlega átt þátt i að semja
endemisgreinargerð ráþuneytis,
sem engum slikum plöggum lik-
ist, vegna þess að þetta var sefa-
sjúkt upphrópanaplagg, þar sem
reynt var að þæfa með hártogun-
um og aukaatriðum, sem engu
máli skipta. Ég hafði reyndar
haft á tilfinningunni að Baldur
Möller væri gæðablóð, en sem til-
heyrði fremur 18du öld en þeirri
20ugustu vegna embættislegs
sljóleika, og dómgreindarlausrar
húsbóndahollustu. Nú virtist mér,
að hann hefði einnig likzt aldar-
bræðrum sinum i götustrákslegu
orðbragði.
Það skiptir varla sköpum úr
þessu, þótt nátttröll sitji i ráðu-
neytisstjórastóli i dómsmála-
ráðuneyti. Hitt er alvarlegra og
eftirtektarverðara, hvað Ólafur
Jóhannesson er að reyna að gera,
þegar hann rembist við að ieiða
athygli manna frá aðalatriðum
þessa máls.Ólafur Jóhannesson á
að teljast einn af helztu fyrir-
svarsmönnum nútima flokka-
kerfis i landinu. En hann virðist
vita hversu auvirðilegt honum og
allt of mörgum af hans kynslóð
hefur tekizt að gera þetta flokka-
kerfi og málflutning þess. Hann
virðist telja ef honum takist að
troða mér, eða öllu heldur mál-
flutningi minum, inn i pólitiskan
flokk, þá sé málflutningurinn þar
með ekki lengur marktækur.
Þetta er efalitið réttur en þungur
dómur um islenzkt flokkakerfi,
málflutning þess, samtryggingu
lágkúru og spillingu. En svona er
þetta samt. Og skyldi nokkurn
furða þótt verðbólgnir, banka-
spilltir og Kröfluþrútnir stjórn-
málaflokkar séu ekki ýkja trú-
verðugir?
Og allar eru aðferðir ráðherr-
ans og alfreðanna hans sama
markinu brenndar. Timinn fann
ástæðuna fyrir skrifum minum.
Fyrs t voru það duldar greiðslur og
þess vegna skattsvik min pg
Reykjaprents. Þeir eru reyndar
hættir að skrifa um það! Nú sið-
ast birtist nafnlaust lesendabréf
— þar sem undir var ritað Svart-
höfði, sem fyrir nokkrum árum
var undirskrift dálka i blaðinu,
sem almannarómur kenndi við
þáverandi ritstjóra, Indriða G.
Þorsteinsson, þótt hann hafi eðli-
legáborið af sér þetta makalausa
bréf. Þar er talið að rannsaka
beri hvort ég og fleiri sorpmenni,
séum ekki launaðir starfsmenn
CIA, leyniþjónustu Bandarikj-
anna! Og þeir kalla mig sorp-
blaðamann. En þeir biðja ekki
sjálfir um rannsókn sér til hreins-
unar. Þessi sefasjúku viðbrögð
eru svo ótrúleg, á siðari hluta
20ugustu aldar, að mig brestur
lýsingarorð. En: er það fólk til i
landinu, sem tekur þessi Tima-
skrif alvarlega? Er það fólk til,
sem sér ekki i gegnum þessar
pólitisku upphrópanir? Skyldi það
fólk vera til, sem eitt augnablok
tekur alvarlega umræður um
duldar greiðslur til min vegna
þessara skrifa og þess vegna
skattsvik min, um það að
Kristján Pétursson, ég sjálfur og
fleiri séum starfsmenn CIA, að és
sé leigupenni duldra áfla, leggi
persónulega fæð á Ólaf Jóhannes-
son og svona áfram endalaust?
Eru þeir flokksþrælar virkilega
til, sem sjá ekki i gegnum þetta
moldviðri — og sem vilja ekki fá
upplýst, hvernig afskiptum Ólafs
Jóhannessonar af þessum málum
hefúr raunverulega verið háttað?
Mér er ljóst, að Alfreö Þorsteins-
son er ekki meiri háttar speking-
ur — en er málflutningur hans og
hans lika hluti af islenzkri þjó
þjóðarsál? Þá hjálpi okkur guð.
Alþingi og fólkið
i landinu
Kjarni þessa máls er einfaldur
eins og margsinnis hefur verið
bent á. Hann er krafa um það, að
upplýst verði hvort stjórnvöld,
það er dómdmálaráðuneytið,
hafa tafið, þæft eða beinlinis
komið i veg fyrir rannsókn i um-
fangsmiklum fjársvikamálum
Loksins er ég búinn að finna leið
til aö gersigra andstæðing ana. Þeir
standast þetta aldrei. Þeir verða
svefnvana. Þeir missa matarlystina.
Þeir láta ekki sjá sig á
_____almanna færi.
Nú er þaöaldeilis |
hernaðaráætlun.
Leyf mér aö heyra. j
Ég stila þessar
linur til þin
Þorsteinn minn.
/ ZXÍ WJ ^ l—
m triiii'ti'il'l'ituTrfl rmuntninmiiinnniiti