Vísir - 20.04.1976, Page 3

VISIR Þriöjudagur 20. april 1976.
3
I.
t sV>. *.
„Ég mundi ekki siglo
viljandi á varðskip
— segir
skipherrann
á bresku
freigátunni
Gurkha á viðtali
við blaðamann
Vísis á miðunum
Frá Óla Tynes, blaðamanni Vis-
is, um borð i bresku freigátunni
Gurkha:
Skipherrann á Gurkha
Tim Lee, er vel kunn-
ugur á islandsmiðum.
Hann er einnig ágæt-
lega að sér i íslands-
sögu. Þetta er önnur
ferð Gurkha hingað til
lands til verndarstarfa.
Auk þess var skipherr-
ann á ferð hér fyrir tiu
árum. Það varþói mun
friðsamlegri tilgangi.
Þá var hann á ferð ásamt öðr-
um i 44 feta langri seglskútu,
Griffin. Þetta'ferðalag sitt köll-
uðu þeir VinlandSsiglinguna, og
tilgangurinn var að þræða sigl-
ingaleið Leifs Eirikssonar til
Bandarikjanna. Það var Vin-
langskortið fræga sem leiddi til
þess að þeir hrundu skútu sinni
frá landi, og sigldu til norð-
austurstrandar Bandarikjanna,
með viðkomu i Færeyjum, á fs-
landi og Grænlandi.
Hitti þekkta
islendinga
Tim Lee minnist með ánægju
viðræðna sem þeir áttu við fjöl-
marga Islendinga, þegar þeir
höfðu viðkomu i Reykjavik.
Þeir hittu Elinu Pálmadóttur
blaðamann á Morgunblaðinu,
og fóru i flugferð yfir Breiða-
fjörð með Þórhalli Vilmundar
syni prófessor og Bárði Daniels-
syni verkfræðingi, til að skoða
söguslóðir.
Fjölmargir gestir litu við hjá
þeim til að ræða málin, þegar
tilgangur ferðarinnar var kunn-
ur, og Brian Holt ræðismaður og
Holford MacLeod sendiherra
komu til að drekka te úr plast-
brúsum. Siðan hefur skipherr-
ann lesið þær bækur sem hann
hefur komistyfir á ensku um Is-
landssögu, og er nú nýbúinn að
næla sér i Laxdælu i vönduðu
bandi.
Tim Lee er 39 ára gamall, og
hefur verið i breska flotanum i
22 ár, eða rúmlega helming ævi
sinnar.
En hvað finnst honum um að
vera kominn i „strið” við ísland
ogeiga á hættu árekstra við skip
Landhelgisgæslunnar?
„Sem sjómanni likur mér
þetta illa. Ég er I aðstöðu sem
enginn skipherra vill lenda i. Ég
er með gott skip og góða áhöfn
og bæði skipið og áhöfnin eru i
hættu hér á Islandsmiðum. En
þótt mér sé illa við þetta, hef ég
minar fyrirskipanir og hlýði
þeim.
1 stuttu máli er hlutverk mitt
það að sjá til þess að togararnir
geti stundað löglegar veiðar
sinar i friði. Ef varðskip kemur
og reynir að trufla þá, á ég að
hindra það, en með þvi að beita
eins litlu valdi og unnt er. Með
þeim skipunum sem við höfum
ereina leiðin til að gera þetta nú
að setja skip mitt milli varð-
skipanna og togaranna.
Ef varðskipið tæki fast á,
þrátt fyrir það, setur það sig i
árekstrarhættu.”
Sigli ekki
viljandi á
„Hvað mundir þú beita miklu
valdi til að hindra að varðskip
kæmist að togurum?”
„Þvi get ég ekki svarað.
Kannski sérðu það einhvern
næstu daga. Ég hef nákvæmar
fyrirskipanir um hvernig ég á
að bregðast við við mismunandi
aðstæður. Ég get þó sagt þér að
ég mundi ekki sigla viljandi á
varðskip. 011 min þjálfun i skip
stjórn hefur gengið út á að
hindra árekstra. Mér þykir
vænt um skip mitt, og ég legg
það ekki i visvitandi hættu með
þvi að sigla á.
Ólfldegt að byssum
verði beitt
„Geturþú imyndaðþérað það
ástand skapist, að þú mundir
beita fallbyssum gegn varðskip-
um?”
„Ég get ekki sagt þér um
skipanir minar i þeim efnum en
mér þykir ákaflega ótrúlegt að
það verði gert. Ég get ekki séð
fyrirmér neinnatburð sem gæti
leitt til þess að fallbyssunum
yrði beitt. Ég vona sannarlega
að ekki komi til þess. Ég vil þó
minna þig á að einu sinni varaði
ein freigátan eitt varpskipanna
við þvi að hún hefði leyfi til að
beita sinum fallbyssum’ ef það
skyti á togara.”
Ilefnd kemur
ekki til greina
„Hvað mundir þú gera ef
varðskip slyppi framhjá þér og
klippti á togvira?”
„Ja, það hefur nú ekki komið
fyrir ennþá, en ég yrði auðvitað
fyrir vonbrigðum. Ég lenti ekki
i neinum árekstrum i siðustu
ferð minni, en Týr var einu sinni
i um 20 metra fjarlægð frá
Gurkhaþegar hann var að reyna
að komast inn i togarahópinn.
Það varð þó ekkert meira úr
þvi.
Eins og ég sagði, yrði ég fyrir
vonbrigðum, en það væri ekkert
við þvi að gera. Það kæmi ekki
til greina að ég færi að hefna
min. Ég býst við að sumir yngri
mennirnir um borð væru alveg
til i að hefna sin á varðskipinu,
en það yrði allavega ekki gert.”
Getur náð
aftur togara
„Nú hefur þú sérþjálfaða vik-
ingasveit um borð i Gurkha
Mundir þú nota hana til að taka
aftur togara úr höndum Land-
helgisgæslunnar?”
„Þvi get ég ekki svarað beint.
Við höfum vikingasveit um
borð, og hún er sérþjálfuð i að
fara um borð i skip. Það væri
undir kringumstæðum komið
hvort það yrði gert. Undir viss-
um kringumstæðum gætu t.d.
varðskipsmenn verið i fullum
rétti til að fara um borð.Gurkha
er heldur ekki með vikingasveit
vegna þess að hún sé á íslands-
miðum, heldur hefur þessi sveit
verið um borð frá þvi að skipið
var byggt.”
Mikið hættuástand
„Telur þú ástandið hættu-
legra nú en i fyrri þorska-
striðum?”
„Já, mun hættulegra. Manns-
lif eru i' hættu i þessum átökum.
Það er satt að segja mikil
heppni að enginn skuli hafa
farist ennþá. Þegar/ef það ger-
ist verður mikil stigbreyting á
þessari deilu.”
Varðskipsmenn
góðir sjómenn
„Hvað finnst þér um
skipherrana á islensku varð-
skipunum?”
„Þeir eru einstaklega góðir
sjómenn, oghafa unnið mikil af-
rek við bjarganir. Margir þeirra
bera jú bresk heiðursmerki til
vitnis um það. Ég hef enga
persónulega andúð á þeim. Þeir
eru skipherrar á sinum skipum,
og eru frá eigin sjónarmiði að
gegna sinum skyldustörfum,
eins og ég er að gegna minum.
Mér er þvi ekkert illa við þá
persónulega. Ef einhver þeirra
sigldi á skip mitt, mundi það
kannski breytast.”
Hver siglir
á hvern?
„Nú ber breska varnarmála-
ráðuneytinu og Landhelgisgæsl-
unni ekki saman um hver eigi
sök á árekstrunum. Hver er þin
skoðun?”
„Ég held að fyrstu árekstr
arnir hafi oft orði'ð fyrir slysni,
vegna misreiknings ásoginu og
þrýstingnum sem er milli skip-
anna, sem myndast þegar þau
sigla þétt hlið við hlið. 1 öðrum
tilfellum hafa það verið beinar
ásiglingar. Skemmdirnará Dio-
mede voru t.d. af ásettu ráði.
Slikar skemmdir verða ekki
fyrir slysni. I beinum ásigling-
um eru það varðskipin sem eiga
sökina.”
Vona að þessu ljúku
„Að lokum?”
„Að lokum vildi ég aðeins
segja þetta. Við erum hingað
komnir til að vinna verk sem
okkur er skipað að vinna. Við
erum *|eins vel undir það búnir
og við getum verið. Persónu-
lega vona ég aðeins að það tak-
ist að finna stjórnmálalega
lausn á þessari deilu sem allra
fyrst.” — ÓT/ÓH
„Get ekki séð að fallbyssum verði beitt"
Skemmdir af reyk
í íbúð og verslun
Reykur komst i ibúð og verslun
á Akureyri, þegar kviknaði i
öskutunnu. Skemmdir munu hafa
verið órverulegar.
Slökkviliðið var kallað á vett-
vang og tók það stuttan tima að
slökkva eldinn. Þetta skeði i húsi
við Hafnarstræti 94, þar sem er
verslunarhúsnæðið Hamborg.
Reykurinn komst úr öskutunn-
unni upp i gegnum kanal inn i
ibúðina þar sem enginn var.
Eigandi bókabúðar i húsinu kom
af tilviljun á staðinn og varð var
við reykjarlyktina.
—E1
Sœkja í Golfskálann
Brotist var inn i golfskálann á
Seltjarnarnesi á laugardaginn.
Er ekki vitað fyrir vist hvort
eitthvað var tekið, en rótað var
til.
Þetta er ekki i fyrsta sinn sem
brotist er inn i skálann, en
lögreglan hefurgott eftirlit með
honum. Þarna hefur þó einhver
sloppið inn á milli ferða. —EA
Vikulegar áætlunarferðir:
Rotterdam - Reykjavík
Forðizt óþarfan kostnað
Spyrjiö okkur ráöa. Viö þekkjum flutningakerfi Evrópu.
Meö samtengdri þjónustu á láöi og i lofti (surface/air combination)
fáiö þér vörurnar frá verksmiðjudyrum framleiöanda, hingaö heim,
án óþarfa tafa og kostnaðar.
Fljótt og vel með flugi
-samtengd þjónusta á láöi og í lofti.
ISCARGO HE
Reykjavikurflugvelli
Simar: 10541 og 10542
Telex: 2105 Iscarg-is