Vísir - 22.05.1976, Page 8

8 'í
VÍSIR
Útgefandi: Keykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri; DaviA Guömundsson
Kitstjórar: horsteinn Pálsson, ábm.
Ólafur Kagnarsson
Kitstjórnarfulltrúi: Kragi Guömundsson
Fréttastj. erl. frétta: Guömundur Pétursson
BlaÖamenn: Edda Andrésdóttir, Einar K- Guöfinnsson, Emilia
Baldursdóttir, Ólafur Hauksson, Óli Tynes» Sigurveig Jóns-
dóttir, Valgarður Sigurösson, Drúöur G. Haraldsdóttir.
íþróttir: Björn Blöndal, Kjartan L. Pálsson.
útlitsteiknun: Arnór Ragnarsson, Þórarinn J. Magnússon.
Ljósmyndir: James H. Pope, Loftur Ásgeirsson.
Auglýsingar: Ilverfisgötu44. Simar U660 86G11
Afgreiðsla: liverfisgötu 44. Sími 86611
Kitstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611.7 linur
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands.
í lausasölu 50 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Harða sóknarstefnu en

Laugardagur 22. maí 1976 vism
Umsión:'
ólafur Hauksson
Úthverfil Bombay á Indlandi. Þannig teygja þau sig fcrkilómetra eftir ferkiiómetra yfir borgarstæöiö.
ekki aðgerðarleysi
Einar Ágústsson utanrikisráðherra stóð, svo að
ekki verður um villst, fyrir nýrri sóknarlotu gegn
bretum á ráðherrafundi Atlantshafsbandalagsins i
Osló. Að sjálfsögðu er óvarlegt að spá um fram-
vindu málsins á þessu stigi. Endanlegur árangur
ræðst af þvi hvernig haldið verður á spilunum næstu
daga og vikur.
Fyrir fundinn heyrðust margar efasemdaraddir,
sem töldu að ráðherrann ætti ekki að mæta þar.
Þannig vildu ýmsir, að við mótmæltum ofbeldis-
verkum breska flotans með þvi að láta utanrikis-
ráðherra sitja heima og horfa i gaupnir sér.
Formlega séð hefði að sjálfsögðu mátt lita á slika
heimasetu sem sterk mótmæli. En i eðli sinu eru
mótmæli af þvi tagi aðgerðarleysisstefna. Og vist er
að við náum aldrei árangri i landhelgisbaráttunni
með aðgerðarleysi einu saman, þó að i þvi eigi að
felast formleg andmæli við yfirgangi.
Eins og þetta blað hefur marg sinnis bent á er það
beiniinis skyida rikisstjórnarinnar að þrengja að
bretum svo sem frekast er kostur, þar sem við höf-
um itök á erlendum vettvangi. Engum vafa er
undirorpið að við höfum mesta möguleika til raun-
verulegra áhrifa i þessum efnum innan Atlants-
hafsbandalagsins.
Að visu voru það vonbrigði, að okkur skyldi ekki
fyrr i vetur með aðstoð bandalagsþjóðanna takast
að knýja breta til viðræðna á þeim grundvelli, sem
við höfum lagt. En svo virðist sem mál hafi heldur
þokast i þá áttina eftir ráðherrafundinn i Osló.
í þvi sambandi er fyrst á það að lita, að utanrikis-
ráðherra breta varð að brjóta odd af oflæti sinu og
biðja um sérstakan fund með Einari Ágústssyni. Sú
staðreynd ber órækan vott um, að bretar eru að lin-
ast. Einar Agústsson hefur einnig skýrt frá þvi, að
hann hafi orðið var við breyttan tón i bretum og þeir
séu opnari fyrir lausn deilunnar en áður.
Að sjálfsögðu getum við ekki hvikað frá þeim
grundvallarskilyrðum, sem við höfum sett fyrir
friðsamlegri lausn. Hún hlýtur þvi að byggjast á
brotthvarfi herskipa og verulegum undanslætti frá
fjarstæðukenndum kröfum þeirra fram til þessa.
Utanrikisráðherra hefur einnig skýrt frá þvi, að
hann hafi á þessum fundi i Osló orðið var við meiri
áhuga bandalagsþjóðanna en fyrr til þess að stuðla
að lausn deilunnar. Engum blöðum er þvi um að
fletta, að þessi sóknarlota Einars Ágústssonar hef-
ur verið árangursrik, hvort sem hún leiðir til
undanhalds breta i bráð eða ekki. Við höfum hvað
sem þvi liður styrkt stöðu okkar.
Þessari pólitisku sókn á nú að halda áfram. Það
er skylda rikisstjórnarinnar að blása á allar kröfur
um aðgerðarleysismótmæli. Þau færa okkur ekki
nær settu marki. Það er fyrst og fremst hörð og
ákveðin sóknarstefna innan Atlantshafsbandalags-
ins og þar annars staðar, sem við höfum tök á að
þrengja að bretum, sem gildir.
Habitat: „Byggða-
ráðstefna" Sam-
einuðu þjóðanna
„ Byggðaráðstefna”
heimsins verður haldin
i Vancouver i Kanada
31. mai til 11. júni. Ráð-
stefna þessi sem nefn-
ist Habitat er á vegum
Sameinuðu þjóðanna.
Þessi ráöstefna veröur sú
stærsta sem Sameinuðu
þjóöirnar hafa haldiö. 135 lönd
taka þátt i henni, og koma sam-
tals tvö þúsund fulltrúar frá
þessum löndum.
Habitat á aö fjalla um manna-
byggö og vandamál hennar.
Umræöuefniðer geysiumfangs-
mikið. Heimurinn sér fram á
stórfelld húsnæðisvandamál
meö núverandi fðlksfjölgun. Ar-
iö 2000 mun fólksfjöldi hafa tvö-
faldastfrá þvísem nú er, og fyr-
ir þennan fjölda þarf aö sjálf-
sögöu húsaskjól.
Þessiráðstefna hefurekki það
verkefni aö ákveöa hvernig
leysa megi þessi vandamál.
Hún er fyrst og fremst til að
miöla upplýsingum milli landa
um húsnæöisvandamál, og
hvaða lausn hver hefur hugsað
sér á þeim.
Húsnæöisvandamál eru ekki
siöur mikil i þróuöum iönaöar-
rikjum en fátækum þróunar-
löndum. Fljótt á litiö viröast
þau þó meiri i þróunarlöndum.
Mikill hluti ibúa þróunarlanda
býr I húsakynnum sem engum
dytti i hug að lita viö I iðnaðar-
rikjum. En húsakynni sem
kynnu aö vera álitin hreysi i
iðnaðarrikjum flokkuöust undir
hallir i þróunarlöndum.
Framkvmdastjóri Habitats,
Enrique Penalosa, leggur 'á þaö
áherslu, að þótt alþjóöleg ráð-
stefna sé haldin um þessi
vandamál, þá verði þau fyrst og
fremst leyst innan hvers lands.
Hann segir að gera veröi rikis-
stjómum ljóst aö meiri rækt
veröi að leggja viö byggingu
húsnæöis, til aö halda i viö fólks-
fjölgunina.
Hann bendir á aö meö þvi að
auka húsabyggingar, megi
minnka atvinnuleysi, þvi slikar
framkvæmdir útheimta mikinn
vinnukraft.
Þátttakendur á Habitat munu
skiptast á upplýsingum um mis-
tök þjóöa sinna við að útvega
húsaskjól fyrir alla, eöa það
sem vel hefur verið gert.
ömurleg fátækrahverfi I Kal-
kútta koma jafnt til umræöu og
vaxandi ofbeldi i New York,
sem oft hefur veriö kölluö borg
borganna.
En þrátt fyrir mikil vandamál
borga og bæja i iönaðarrikjum,
samfara mikilli neyslu og kröf-
um, þá eru þaö þróunarlöndin
sem eiga viö mestan vanda aö
glima, þvi' I þeim mun fólks-
fjölgunin veröa mest.
Sem dæmi um fjölgun i borg-
um sem teljast veröa til fátækra
landa, má nefna aö áætlað er aö
á næstu 25 árum fjölgi Ibúum
Bombay úr 7 milljónúm I 20
milljónir. Um aldamót er gert
ráöfyrir aö ibúum Mexikóborg-
ar hafi fjölgaö úr 10 milljónum i
30 milljónir.
Lausn húsnæöisvandamál-
anna er ekki ein, heldur gilda
sitt hverjar reglur á hverjum
stað.
En hvernig á að fara aö þvi aö
veita öllum húsaskjól?
Kostnaöurinn viö það er svo
gifurlegur, að þaö er i raun og
veru óhugsandi.
Gera verður ráö fyrir aö full-
trúar á Habitat skiljl ekki ætiö
hver annari, þegar þeir eru að
tala um tátækrahverfi. Fulltrú-
inn frá London gæti veriö aö
minnast á hús sem þyrfti aö
rifa, e'ri fulltrúinn frá einhveiju
þróunarlandanna mundi kalla
húsiö höll.
Eitt meginviöræöuefniö á
Habitat veröur fólksflutningar
úr sveitum til borga. Fátækra-
hverfi i borgum byggjast yfir-
leitt upp af sveitafólki sem hef-
ur flutt til borgarinnar til aö
freista gæfunnar. Hvernig á aö
stööva þennan straum, eöa er
æskilegt að stööva hann?
A það er bent aö viöa i sveit-
um i þróunarlöndum búi fólk viö
gifurlega einangrun og skort á
Merki Habitat táknar hnöttinn,
manninn og húsaskjól.
aiiri þjónustu.
Margir telja það bestu lausn
húsnæöisvandamála aö reisa
sem viöast þorp og litlar borgir,
til aö gera sem flestum kleift aö
búa i „byggð”, njóta þjónustu,
en eiga ekki á hættu örtröð stór-
borganna.
Svo er þaö höfuöverkurinn aö
fá yfirvöld borga og rikja til aö
gera sér grein fyrir vandanum.
Margar ríkisstjórnir I þróunar-
löndum telja þaö höfuöviöfangs-
efni að iönvæöast. Þegar megin-
áherslan er lögö á það, er sú
hætta fyrir hendi aö gerö hús-
næöis veröi látin sitja á hakan-
um.
Sú hætta er fyrir hendi, aö ef
milljónir manna safnast saman
viö illan húsakost, fátækt og at-
vinnuleysi, aö úr veröi bylting.
Valdhafar gera sér grein fyrir
þessu, og þeir munu þvi reyna
aö gera eitthvað til aö bæta úr.
Ein nýjung á þessari ráð-
stefnu gerir hana ólika öörum
alþjóðaráöstefnum. Þegar
svona ráöstefnur eru haldnar,
einkennast þær yfirleitt af löng-
um og leiöinlegum ræöum, og
mikilli skriffinnsku. Margir
gagnrýna skriffinnskuna, og
segja hana koma i veg fyrir
raunhæfan árangur.
A Habitat veröur reynt aö
spara oröin, og meira reynt á
sjónina. Viö undirbúning
þessarar ráöstefnu hafa nefni-
lega verið teknir margir kiló-
metrar af kvikmyndum frá
mörgum borgum heims, til að
sýna ráöstef nufulltrúum
hvernig ástandiö er i raun og
veru nú.
Nánar veröur sagt frá þessum
kvikmyndaþætti Habitat hér á
siöunni á mánudag.