Vísir - 06.10.1976, Qupperneq 4

Robert McNamara, forseti Alþjóöabankans, flytur setningarræðu sína
á ársfundi bankans í Manfla á Filippseyjum.
Vilja strangarí reglur
fyrír lánveitingar al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins
Phillip Lynch, fjár-
málaráðherra Ástraliu
skoraði á rikar þjóðir
sem snauðar að gæta
meiri sjálfsögunar i
stefnu sinni i efna-
hagsmálum, og varaði
við þvi að sá brunnur,
sem ausið væri úr til
efnahagsaðstoðar, væri
hreint ekki botnlaus.
Lynch var meðal ræðumanna
i gær á ársþingi Alþjóðabankans
og Alþjóðagjaldeyrissjóösins.
Sagði hann, að timi væri kominn
til fyrir gjaldeyrissjóðinn að setja
strangari reglur vegna lánveit-
inga til fyrri skuldunauta.
' Þykja ummæli hans eins og töl-
uð Ut úr hjörtum þeirra á ársþing-
inu, sem eru að missa þolinmæði
með þeim þjóðum er stöðugt fá
lánað úr alþjóðasjóðum, án þess
að grlpa sjálfar til nægilega rót-
tækra ráðstafana við að koma
efnahagsmálum sínum í lag. —
Án þess að ástralski fjármálaráð-
herran nefndi nokkur nöfn, komu
mönnum strax í hug bretar og I-
talir, sem eru á höttunum eftir
frekari lánum hjá Alþjóðagjald-
eyrissjóðnum.
William Simon, fjármálaráð-
herra Bandarikjanna, sagði I
Itarleg úttekt yrði gerð á efna-
28
24
Þúsundir þorpsbúa
inni i miðju Ecuador
höfðust við i nótt á göt-
unum úti undir berum
himni, eftir allsnarpa
jarðskjálftakippi i gær
og gærkvöldi, enda
höfðu sex manns látið
lifið undir braki, sem
féll yfir þá i jarð-
skjálftunum.
Síðasta sólahring voru taldir 28
hagsmálum Bretlands og ítallu,
áður en Alþjóðagjaldeyrissjóður-
inn tæki I mál að veita þeim frek-
ari lán.
jarðskjálftakippir I miðhluta
Ecuador. Mældust sumir 5 og 6
stig á Marcallimælikvarðanum,
sem mælir mest 12 stig.
1 héruðunum Pasto Calle og
Toacaso féllu um 90% allra bygg-
inga, en það var lán I óláninu, að
mestu jarðskjálftakippirnir urðu
um hábjartan dag, þegar fólk var
að störfum úti á ökrum, og fæstir
þvi heima við. Ella er viðbúið að
fleiri hefðu lent undir húsarústun-
um.
Síðasti meiriháttar jarðskjálfti,
sem komið hefur I Ecuador, varð
i april i vor, en þá fórust tiu
manns og fimmtiu slösuðust.
kippir á
stundum
Tilvera á
mörkum lífs
og dauða
Hinar snauðari þjóðir heims
hafa átt I Robert McNamara
öruggan talsmann þann tfma,
sem hann hefur verið forseti al-
þjóðabankans. Hefur hann
sjaldan látið tækifæri ónotað til
þess að vekja athygli á þvf, að
gæðum þessa heims er misjafn-
lega deilt milli jarðarinnar
barna.
Viö setningu ársfundar Al-
þjóðabankans og Alþjóöagjald-
eyrissjóösins núna á mánudag-
inn I Manila á Filippseyjum
flutti McNamara ræðu, þar sem
hann vakti enn og aftur athygli
á þeim jaröarbúum, sem búa
við svo kröpp kjör, aö það er á
mörkum þess að þeir dragi
fram lifiö.
A ársfundinum náöi forsetinn
eyrum 3000 fulltrúa frá um 125
rikjum, sem þinga i fimm daga I
Manila.
,,Þegar við nú komum saman
til fundar þetta áriö, er það I
andrúmslofti vakningar um rétt
manna til jafnra möguleika,
bæði meðal sinnar eigin þjóðar
og þjóöa i milli,” hóf McNa-
mara mál sitt.
„Bæöi á alþjóölegum vett-
vangi og heima fyrir ber nú orð-
iö á leit manna aö meiri þjóð-
félagslegu réttlæti og jafnari
lifskjörum. — Hjá einstökum
rikjum hefur þessi vakning leitt
til endurmats á fyrri leiðum til
aukins hagvaxtar, og hún hefur
beint athygli rikisstjórna að
hrikalegum vandamálum hinna
örsnauðu, hundruöa milljóna
einstaklinga, sem fá ekki full-
nægt brýnustu þörfum.”
,,A fyrri fundum okkar sið-
ustu þrjú ár hef ég rætt um ör-
birgðina, eöli hennar og hversu
útbreidd hún er, ójafna skipt-
ingu tekna i þróunarlöndum og
þann gifurlega mun, sem er á
auði iðnaðarrikjanna og
þróunarlandanna. Innan al-
þjóðabankans höfum við hert á
rannsóknum okkar á þessum
vandamálum, en niöurstöður
þeirra benda tll þess, aö þau
fara versnandi, fremur en að
nokkuð rætist úr.”
Siðan rakti forseti alþjóöa-
bankans niðurstöður þessara
athugana.
„Meöaltekjur snauðustu þjóö-
anna, sem hafa ibúafjölda sam-
tals um 1,2 milljarða, jukust á
athugunartimabilinu um 1,5% á
ári, eða sem svarar tveim
bandarikjadölum á mann og hjá
tugum milljóna einstaklinga I
þessum löndum versnaði af-
koman, og er þeirra högum þó
þannig háttað, að þeir voru
vannærðir, vanhýstir, og liföu
við heilsubrest og ólæsi. Þessi
þjóðfélög hafa ekki getað full-
nægt þvi, sem kallast lágmarks-
þörf mannsins, fyrir meirihluta
ibúa sinna.
A sama tima (tiu árum) hafa
meðaltekjur einstaklinga þró-
aðri rikja vaxiö meira en á
nokkru ööru tímabili sögunnar,
hver vandamál, sem þau hafa
þurft að glima við önnur.”
Um framtiöarhorfur i tekju-
möguleikum mannanna á næstu
tiu árum, var McNamara svart-
sýnn.
„Hjá snauðustu þjóðunum eru
þær daufar. Spáð er i besta lagi
2% tekjuaukningu á ári, sem hjá
tugum milljóna einstaklinga
þýðir eins til tveggja Banda-
rikadala tekjuaukning. — Jafn-
vel þótt gert yröi óvenjulegt
stórátak til aö fara fram úr 2%
aukningunni — sem er i sjálfu
sér vafasamt — þá mundi litið
sem ekkert muna um það til að
bæta úr örbirgðinni. Heildar
hagvöxtur einnar þjóðar,
hversu mikilvægur sem hann
er, getur ekki oröið hinum
snauðu að gagni, nema hann nái
til hinna snauðu.
Eins og er nær hann ekki til
þeirra i neinum mæli, sem um
muni.
Siöasti áratugur hefur veriö
fólki hinna snauöustu þjóöa ein
óslitin neyð. Framtiðin færir
þeim litlar vonir um úrbætur,
nema til komi verulegar stefnu-
breytingar rikisstjórna þessara
þjóða og svo á alþjóölegum vett-
vangi um leið.
Við veröum að reyna að gera
okkur ljóst, hvaö viö I rauninni
meinum, þegar við tölum um
fátækt i þessu sambandi. Oröið
sjálft nær ekki lengur að skila
merkingu þess harða raunveru-
leika, sem við er átt. örbirgð á
versta stigi, sem tekur til
hundruða milljóna manna,
kvenna og aðallega barna, er
tilvera á mörkum lifs og dauða.
Hinir örsnauðu eru mannver-
ur, sem berjast viö að draga
fram lifið frá degi til dags við
svo ömurlegar aðstæður, að það
er þeim, sem búa við okkar lif-
skilyröi, ilimögulegt að gera sér
það I hugarlund.
Til þess að sleppa orðaleikj-
um er heppilegra að glugga I
tölur til aö sjá muninn.”
„Menn veiti eftirtekt i talna-
samanburðinum (sem birtist i
töflunni), aðþeir, sem ekki voru
nógu heppnir aö fæðast i ein-
hverju hinna þróaðri rikja, búa
við barnadauða, sem hefur átt-
falda tiðni, miðað viö hina.
Meðalaldur þeirra er þriöjungi
lægri. — Þegar talaö er um, aö
600 milljónir séu vannæröar, þá
er átt við næringu, sem hrekkur
ekki til þess að heili barns nái að
stækka og þroskast nóg.
Þessa sjón getur ekkert okk-
ar, sem happasælli eru i lifinu,
meötekið án þess aö komast við.
Blákaldur sannleikurinn er
svo sá, að þessi örbirgð stafar af
vanrækslu, okkar sjálfra jafn
mikið og annarra. Þvi að við,
sem erum samankomnir hér á
þessum fundi, erum fulltrúar
þeirra rikisstjórna, þess fjár-
magns, þeirra alþjóðastofnana,
sem best eru færar um að binda
endi á neyö örbirgðarinnar og
það á þessari öld.
Abyrgðin hvilir að sjálfsögðu
hjá rikisstjórnum þessara þjóða
sjálfra. Þrátt fyrir þá stað-
reynd, að á siðasta áratug hafa
þær fjármagnað 90% sinnar
fjárfestingar af sinum eigin
naumu tekjum (sem hin þróaðri
riki gera sér ekki almennt grein
fyrir) — verða þær að gera enn
betur I framtiðinni. Þegar á
heildina er litið, hafa þær ekki
fjárfest nema 5 milljörðum
bandarikjadala árlega i land-
búnaði, (sem er aðeins 3%
heildarþjóðartekna þeirra), og
minna en 100 milljónum banda-
rikjadala i takmörkun mann-
fjölgunar. Og margt af þvi fjár-
magni, sem þæreyddu, kom að-
eins fáeinum útvöldum til góða.
En hversu mikil, sem van-
ræksla rikisstjörna þessara
snauðustu þjóða hefur verið, þá
hefur alþjóðlega samfélagið
brugðist þeim jafnhrapalega.
A siðustu árum hafa snauð-
ustu þjóðirnar þegið:
„Aðeins 6% af heildarfjár-
magni, sem þróuðu rikin hafa
lagt fram i löngum lánum.
Aðeins 10% allra lána
Evrópurikja.
Aðeins 45% af allri aöstoð til
þróunarlanda.”
íbúafjöldi örbirgð Barnadauði AAeðalaldur Vannærðir Ólæsi
( i milljón) (i milljón) (af 1000) (í árum) (i milljón)
Snauðustu þjóðir 1,200 750 128 50 600 62%
Þróuðu ríkin 700 20 16 72 20 1%