Vísir - 17.02.1977, Blaðsíða 10

10
VÍSIR
OtgefandhReykjaprent hf. \
Framkvæmdastjóri: Davíft Gubmundsson
Kitstjórar:t>orsteinn Pólssondbm.
ólafur Kagnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi GuÖmundsson.• Fréttastjóri erlendra frétta :Guömundur Pétursson. Gmsjón
meö helgarblabi: Arni Þórarinsson. Blaöamenn: Edda Andrésdóttir,Einar GuBfinnsson, Elias Snæland
Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Gu&jón Arngrlmsson, Kjartan L. Pdlsson, óli Tynes, Sigurveig
Jónsdóttir, Sæmundur Gu&vinsson, Iþróttir: Björn Blöndal, Gyifi Kristjánsson. Akureyrarrltstjórn:
Anders Hansen. CtUtsteiknun: Jón óskar Hafsteinsson og Magnús ólafsson. Ljósmyndir: Jens Alex-
andersson, Loftur Asgeirsson, Augiýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigur&sson. Dreifingarstjóri: Sigur&ur
R. Pétursson.
Auglýsingar: Slöumúla 8. Simar 11660, 86611. Askriftargjaid kr. 1100 d mánu&i innanlands.
Afgreiösla : Hverfisgata 44. Simi 86611 < Verft I lausasölu kr. 60 eintakió.
Ritstjórn: Siöumúla 14. Sfmi 86611, 7 Ifnur . Prentun: Bla&aprent hf.
Akureyri. Simi 86-19806.
Ge/r, Björn og Jón
Um þessar mundir virðist vera fremur kyrrt á vett-
vangi hinna hefðbundnu stjórnmálaátaka. En undir
lygnu yfirborðinu leynast þó ýmis hættumerki, sem
ugglaust geta leitt til meiri sviptinga. En eins og sakir
standa hlýtur meginverkefnið að vera það eitt að ráða
niðurlögum óðaverðbólgunnar.
Verðbólgan er orðin svo rógróin að menn freistast
f remur til að ganga í takt við hana en spyrna við fæti.
Sannleikurinn er sá, að eftir fagurgala stjórnmála-
manna í þrjá áratugi sjá menn ekki fram á að þeir
ráði við þennan mikla vanda, sem á allra síðustu árum
hefur verið svo risavaxinn, að hann hefur valdið al-
varlegri sýkingu i þjóðfélaginu.
Eina leiðin er þó víðtæk pólitísk samstaða stjórn-
málaflokka og hagsmunasamtaka. Borgararnir eiga
kröfu á hendur stjórnmálamönnum og hagsmunaleið-*
togum, að þeir láti hefðbundin átök sitja á hakanum,
þar til verðbólgumeinsemdin hefur verið upprætt.
Fyrir dyrum standa samningaviðræður um nýja
kjarasamninga. Ákvarðanir um þessi efni hafa
óneitanlega veruleg áhrif á framvindu efnahagsmál-
anna. Nýjar og stórfelldar víxlhækkanir kaupgjalds
og verðlags munu enn auka á ringulreiðina og draga
úr möguleikum á raunverulegum lífskjarabótum.
Fyrir þá sök er mikilvægara nú en oftast áður að póli-
tísk samstaða náist um þessi efni með hliðsjón af
raunverulegu horfi efnahagsmálanna.
Vinnuveitendasambandið samþykkti fyrir skömmu
að leita eftir samstöðu við verkalýðshreyfinguna um
sameiginlega málaleitan gagnvart ríkisvaldinu um
aðgerðir af þess hálfu til þess að greiða fyrir kjara-
samningum. Bent er á nauðsyn þess að lækka opinber
gjöld, sem lögð eru á atvinnureksturinn, í þvi skyni að
styrkja rekstrargrundvöll atvinnufyrirtækjanna og
um leið að auðvelda þeim að rísa undir eðlilegum
kauphækkunum.
Jafnframt lýsir Vinnuveitendasambandið yfir því,
aðþaðsé reiðubúiðtil að styðja verkalýðshreyfinguna
að því er varðar tillögur um lækkun skatta og úrbætur
í trygginga-og húsnæðismálum. Engum vafa er undir-
orpið að kjarabætur i þessu formi yrðu raunhæfari en
stórfelld krónutöluhækkun kaupgjalds. Þar að auki er .
auðveldara með þessum hætti að styrkja stöðu lág-
launafólks á kostnað þeirra, sem hafa há laun.
Björn Jónsson forseti Alþýðusambandsins hefur í
viðtali við Vísi sagt, að vel geti komið til greina, að
verkalýðshreyfingin hafi samstarf við vinnuveitend-
ur um einhvers konar lausn af þessu tagi. Samstarf
þessara aðila getur án nokkurs vafa skipt sköpum um
framvindu efnahagsmálanna. Alþýða manna á is-
landi á í raun og veru allt sitt undir því að óðaverð-
bólgan verði upprætt.
Enginn eðlilegur fjárhagslegur eða siðferðilegur
grundvöllur er fyrir rekstri atvinnufyrirtækja við nú-
verandi óðaverðbólguaðstæður. Augljóst er því, að hér
er um ríka gagnkvæma hagsmuni að ræða. Forvígis-
menn þessara samtaka bera því mikla ábyrgð gagn-
vart almennum borgurum landsins, sem eru orðnir
langþreyttir á verðbólguringulreiðinni.
Við síðustu kjarasamninga sameinuðust vinnuveit-
endur og launþegar um tillögur að pólitfskri lausn á
vandamálinu að hluta til a.m.k. Rikisstjórnin sá sér
ekki fært að taka þátt i lausn málsins á þeim grund-
velli. Nú hafa aðstæður breyst að nokkru leyti. I því
sambandi má benda á, að allir þessir aöilar eiga að
sitja á rökstólum í svonefndri verðbólgunefnd. Það er
til þess ætlast, að þeir Geir Hallgrímsson, Björn Jóns-
son og Jón Bergs taki höndum saman við að uppræta
þá meínsemd, sem verðbólgan er í islensku þjóðfé-
lagi.
Fimmtudagur 17. febrúar 1977
vísm
«
Heimir Pálsson skrifar1
ym leikhús:
y

Að reisa sér
gamanleik um öxl
Leikfélag Selfoss sýnir:
Dario Fo: Sá sem stelur fæti
verður heppinn 1 ástum.
Leikstjóri: Steinunn Jóhannes-
dóttir
Þegar um þessar mundir
verður nokkurt hlé á frumsýn-
ingum atvinnuleikhúsanna hér i
höfuöborginni koma til áhuga-
mannahópar og fylla i eyðurn-
ar. Þannig sýna leikfélög
ýmissa skóla ávöxt starfs sins á
þessu máli og á mánudag og
þriðjudag gafst ibúum Stór-
reykjavikur kostur á að sjá sel-
fyssinga spreyta sig á gaman-
leik Dario Fo um skúrkinn góða
Harlekin og það sem viö ber
þegar hann stelur fæti Merkúrs.
Dario Fo er I tölu kunnustu
leikhúsmahna þessarar aldar,
hugmyndarikur maður sem
ekki lætur kóng né páfa segja
fyrir verkum, byggir starf
sitt á fornri italskri — og raunar
um tima samevrópskri — hefö,
beitir I leikhúsi sinu einföldum
brögðum grimuleikhússins.
Þannig er leikrit hans um þann
sem stelur fæti öldungis hefð-
bundinn gamanleikur meö
gamalkunnugum persónum,
Harlekin og Pantalóni aö visu
með öðrum nöfnum. Viðburðir
leikritsins eru kátlegir og gera
Ismeygilegt grin aö fjármála-
spillingu sem ekki er eins
bundin við Italiu og textinn
gefur I skyn, en svo er broddur-
inn sorfinn notalega af meö þvi
aö láta Harlekln lenda I ástar-
ævintýri sem endar vel.
Margir reykviskir leikhús-
gestir munu minnast sýningar
LR á þessu verki fyrir einum 8
árum, en þó enn fleiri sýning-
arinnar á einþáttungum sem I
sameiningu fengu nafniö Þjóf-
ar, lik og falar konur — og ein-
mitt voru verk þessa sama
Dario Fo. Þar var þá á fjölum
einhver allra besta gamanleik-
sýning sem hér hefur verið boö-
ið upp á.
Nú er ég alls ekki viss um að
„Sá sem stelur fæti” sé miklu
lakara verk en „Þjófar, lik og
falar konur.” Að visu syndgar
Fo dálitið upp á náðina meö þvi
að teygja efnið I
heils-kvölds-leikrit. Hitt er öld-
ungis vist: til þess að úr verði
jafngóð sýning þarf jafngóð-
an leik. Og það vekur ósjálfrátt
upp þaö sem I þessum pistli var
til umræðu fyrir skemmstu:
Það þarf betri og reyndari leik-
ara til að bera uppi gamanleik
en harmleik. Og þaö er engin
von til þess aö bær af stærö Sel-
foss geti lagt til svo marga góða
leikara að þeir geti borið uppi
gamanleik.
Afrakstur starfs selfyss-
inganna verður þess vegna
dálitiö sorglegur. Og hann verð-
ur sorglegur fyrst og fremst
fyrir þá sök að þarna er á ferð —
eins og að jafnaði I áhuga-
leikhúsi — fólk sem á sér ekki
aðra ósk en gera vel og leggur
sig I lima að svo megi verða. En
það hefur orðiö fórnarlamb
forntrúarinnar: Gamanleikir
skulu það vera!
Vissulega var mikili munur á
hvernig leikendum tókst. Ketill
Högnason náði t.d. furðanlega
góðum tökum á Appollo
(Harlekin), haföi vald á
skemmtilegum sveiflum i geð-
brigðum og raddbeitingu og
gerði persónuna ismeygilegan
bragðaref sem naut óskoraðrar
samúðar áhorfenda. Þetta er
raunar að sumu auðveldasta
hlutverk leikritsins, þvi það
hefur flestar mennskar hliðar.
Aðrir leikarar I aðalhlutverk-
um, þau Hörður S. Óskarsson
(Attilio), Gylfi Þór Glslason
(Aldo) og Katrin Inga Karls-
dóttir (Anna) féllu öll I gildru
ofleiksins, hreyfingar uröu of
ýktar, raddbeiting slikt hið
sama — án þess að tækist að
fylla persónuna á bak við. I
hlutverki Dafne náöi Þóra Grét-
arsdóttir betri árangri — eink-
um eftir að ýkjuleiknum sleppti
og hún fékk að sýna á sér eöli-
legri hliðar.
Þetta er allt saman ofur
skiljanlegt og fjarska algengt.
En það er lika sorglegra fyrir þá
skuld. Ahugaleikhúsin eiga svo
sannarlega skilið að lifa og
blómstra. En þau eiga lika
skilið að fá þá tilsögn og aöstoö
sem bjargar þeim framhjá
verstu hættunum.
Um leið og ég þakka selfyss-
ingum fyrir komuna á sviö
höfuöborgarsvæöisins, vona ég
að þeir láti ekki dræma aðsókn
reykvikinga og mistök þessa
leikárs draga úr sér allan kjark.
Spurningin er bara að reisa sér
ekki gamanleik um öxl. HP
rir leiksýningu selfyssinga
I
1
l
|
I