Vísir - 01.05.1977, Qupperneq 3

Vísir - 01.05.1977, Qupperneq 3
VISIR Sunnudagur 1. mai 1977 3 snúning, enda þótt þeir siöar- nefndu hafi veriö fámennari og verr vopnum búnir. Þeir hafa land sitt og frelsi aö verja. Þeir eru meöal alþýöunnar eins og fiskar i vatni, sagöi Maó. Hann vissi allt um þaö mál. Hjá slik- um her kemur aginn af sjálfu sér. Maó var mikiö ljóöskáld, en ekki treysti ég mér til þess aö þýöa ljóö hans, enda kann ég ekki nema tvö orö i kinversku, sem hvorugt kemur fyrir i ljóö- um hans. En úr þvi taliö berst aö hermennsku og aga get ég svosem sýnt ykkur ljóö, sem ég var aö reyna aö þýöa eftir mann, sem var eitt vinsælasta skáld frakka, Jacques Prévert hét hann og er nýlátinn, 77 ára aö aldri. Ljóöiö heitir: Fri i hernum. Ég setti hermannahúfuna mlna I fuglabúriö og gekk út meö fuglinn á höföinu. Heyröu mig er ekki vaninn aö heilsa aö hermannasiö sagöi hershöföinginn Nei þaö er ekki til siös lengur ansaöi fuglinn. Nú jæja, afsakiö, ég hélt aö þaö væri vaninn aö heilsa aö hermannasiö sagöi hershöföinginn. Ekkert aö afsaka: þaö er mannlegt aö skjátlast svaraöi fuglinn. Meöan ég man: ég var aö hugsa um þaö um daginn, þegar flugvél keyröi gegnum viö- kvæmt augnablik á sýningu á Straumrofi f Iönó, af hverju Reykjavikurflugvöllur væri hér inni i miöri borg meö aöflugi yfir miöbæinn. Viö athugun kemur f ljós, aö breski herinn hóf aö búa til þennan flugvöll I striöinu án þess aö hafa samráö viöborgar-eöa rikisstjórn. Þeir skrifuöu rikisstjórninni eftir aö vinna var hafin og tilkynntu aö nú væru þeir aö búa sér til flug- völl I Vatnsmýrinni. Mótmæli voru þeim send, m.a. sendi Bjarni Benediktsson borgar- stjóri setuliöinu mótmæli. Þvi var ekki sinnt. Hvaö ætluöu reykvikingar aö gera viö þetta svæöi? Vissuö þiö aö fyrirhugaö var aö gera þarna Iþrótta- og skemmtisvæöi fyrir borgarbúa? Nei, þiö vissuö þaö ekki. Hugsiö þiö ykkur, ef væri útivistarsvæöi þarna neöan viö öskjuhliöina og næöi út aö Nauthólsvik eins og ætlaö var. Þaö væri gaman. Auövitaö veröur þessi flug- völlur þarna þangaö til aö ein- hver flugvél nauöiendir ofaná Morgunbiaöshúsinu eöa Lands- bankanum. Ef þaö er þá nægi- legt. Þaö er eins og þurfi kata- strófur til þess aö endurskoöa steinsteyptar og malbikaöar vitleysur, sem útlendingar og einkúm þó þeir sem eru aö vas- ast I aö stjórna okkur eru aö gera. t timariti bandariskra kjarnorkuvisindamanna i fyrra kemur fram Iforbifarten eins og daninn segir aö kjarnorkuvopn séu geymd á Keflavikurflug- velli. Þaö er sem sé meira en hass-og björgunarsveit, sem er geymt á vellinum. Ætli þurfi samt ekki meira en þeir missi eina bombu oni Keflavíkurhöfn til þess aö vinirnir séu látnir fara og viö setjum þar meö her- mannahúfuna inn i fuglabúriö og göngum út meö fuglinn á höföinu. Hi/ers i'egnci k/nfraeðsla? Vegna þess. að henni er sennilega ábótavont. KYNFRÆÐSLUDEILD HEILSUVERNDARSTÖÐVAR REYKJAVÍKUR opin fyrir karia og konur ménud. og fimmtudaga kl. 17—18.30. Þar er hægt að fá ráðleggingar varðandi getnaðarvamir og kynlífsmál. Þetta piakat veröur á næstunni hengt upp I skólum Reykjavlkur- borgar. milljóna sáöfruma, sem fullfriskur karlmaöur fram- leiöir I eistum sinum dag hvern. Ekki þarf nema eina sáöfrumu af öllum þessum fjölda til þess aö frjóvga eggiö, sem losnar frá eggjastokkum konunnar einu sinni I mánuöi. öll þau lyf, sem reynd hafa veriö til þess á karl- mönnum, hafa haft mjög alvar- lega aukaverkun — þ.e.a.s. minnkandi kyngetu. Nú nýveriö hafa veriö geröar tilraunir i Bandarlkjunum meö nýtt lyf fyrirkarlmenn, sem lofar góöu. Sé karlmanni gefiö daglega skammtur af lyfi, sem heitir danazol — en þaö hindrar stór- lega framleiöslu sáöfrumanna — ásamt karlhormóninu testo- steron (til aö tryggja eölilega getu) mánaöarlega i sprautu- formi, hefur komiö i ljós aö viökomandi veröur ófrjór I 85% tilfella meöan á meöferö stendur. Enn er þetta lyf þó á tilraunastigi og varla aö vænta aö þaö komi á almennan mark- aö fyrst um sinn. Mörg önnur efni hafa veriö reynd, en flest þeirra valda of miklum og oft alvarlegum aukaverkunum, þannig aö ekki er taliö ráölegt að gefa þau sterkara kyninu. Legganga”pillan” = hormónafylltur plasthringur Tilraunir eru geröar stöðugt meö þaö fyrir augum aö gefa hormón þau, sem pillan inni- heldur — östrogen og progesteron — i minni og þar N Eftirfarandi upplýsingar fjalla i stuttu máli um þær tegundir getnaðarvarna, sem völ er á i dag, og eru fengnar úr bæklingi Kynfræðsludeildarinn- ar. öryggi hverrar tegundar er reiknuö i fjölda þungana á 100 „konuár”, þ.e. reiknaöar eru út likur á þungun ef 100 kon- ur/menn nota ákveðna tegund i 1 ár. Þvi færri þunganir, þeim mun öruggari er tegundin, sem notuð er. Hettan: (Pessar) með sæðis- drepandi kremi. KOSTIR: Engar aukaverkanir. Læknir tekur mál og ákveöur stærð (nr.) hettunnar — og leið- beinir konunni hvernig á að koma henni fyrir. Engin þörf á eftirliti, aðeins ný „máltaka” 6- 8 vikum eftir hverja fæöingu. ÓKOSTIR: Hettunni verður að koma fyrir i leggöngunum fyrir samfarir, mörgum finnst þetta hafa truflandi áhrif á eðiilegt kynlif. ÖRYGGI: 10 þunganir á hver 100 konuár. Smokkur: („Condom) KOSTIR: Engar aukaverkanir. Eina getnaðarvörnin, sem tiler fyrir karlmenn. Auövelt i notk- un og fæst a.m.k. i öllum lyfja- búðum. Mjög góö vörn gegn kynsjúkdómum. ÓKOSTIR: Sömu og við notkun hettunnar. ÖRYGGI: 5 þunganir á hver 100 „konuár”. Sé notaö sæöisdrep- andi lyf meö smokknum eykur það öryggið. Lykkjan: (Leglæg getnaðarvöm) KOSTIR: Ef ekki er af einhver j- um ástæðum hægt að taka pill- una, má i flestum tilfellum nota lykkjuna. ÓKOSTIR: Læknir verður aö setja lykkjuna upp i leg. Þaö verður að fylgjast reglulega með konunni (1 sinni á ári). Sumar tegundir endast aöeins ca. 1 1/2-2 ár og verður þá aö skipta um og fá nýja. ÖRYGGI: 2-3 þunganir á 100 „konuár”. AUKAVERKANIR: Auknar tiðablæðingar og/eöa milli- blæðingar eru mjög algengar fyrstu 3 mánuöi eftir að lykkju hefur verið komiö fyrir i leginu. Konur kvarta oft um verki i neðanverðu kviðarholi i nokkra daga eftir „isetningu”. Lykkjan getur losnaö úr leginu, sérstak- lega fyrsteftir aö hún hefur ver- ið sett upp. Sæðisdrepandi lyf: (Froða, krem, stautar) KOSTIR: Sömu og við hettu. ÓKOSTIR: Sömu og við hettu. ÖRYGGI: Minna en viö notkun hettu eða smokks. U.þ.b. 20 þunganir á 100 „konuár”. Getnaðarvamartöflur: (Pillan) KOSTIR: Mikiö öryggi, hafa ekki truflandi áhrif á eölilegt kynh'f. ÓKOSTIR: Töflurnar þarf að taka að staöaldri. ÖRYGGI: 0,l-l,4þunganir á 100 „konuár”, mismunandi eftir tegund. AUKAVERKANIR: Vægar, eins og ógleði, spenna i brjóst- um, vægar skaptruflanir, auka- blæðingar. Alvarlegri, eins og slæm áhrif á lifur, blóðtappi, tiöateppa og ýmis áhrif á efnaskipti likam- ans (bruna sykurs og fitu i likamanum). Allar þessar aukaverkanir geta llka komið fram hjá þunguöum konum jafnvel i rikari mæli. Getnaðarvarnalyf í sprautuformi: (T.d. „þriggja mánaðasprautan”). KOSTIR: Sömu og viö getnaöarvarnartöflurnar. ÓKOSTIR: Sömu. ÖRYGGI: A.m.k. eins mikiö og við getnaðarvarnartöflur. AUKAVERKANIR: Svipaöar og við getnaöarvarnartöflur. Auk þess ber oft á langvarandi tiðateppu við og eftir notkun sprautunnar. Stundum siblæöi. jafnvel vikum saman. Þrennt skal hafa i huga viö val á getnaðarvörn: 1) Þaö er aö sjálfsögöu meira öryggi i að nota einhverja getnaðarvörn heldur en enga. 2) Rétt er að halda sig viö eina tegund i einu og aldrei aö hætta á neitt. 3) öryggi hinna ýmsu getnaöarvarna byggist á þvi, aö fólki falli þær I geö og þar af leiðandi noti þær ávallt. ATH.: Miöaö viö þær getnaöar- varnir sem hér hafa verið nefndar eru rofnar samfarir og hinir svo nefndu „öruggu dag- ar” mjög ótryggar getnaöar- varnir. Vert að minnast: af leiöandi hættuminni skömmt- um. Læknir nokkur i Bandarikj- unum hefur útbúið litinn plast- hring, sem konan getur komiö fyrir I leggöngum. Hann hindrar frjóvgun, ekki meö þvi aö loka leiðinni upp I legiö fyrir sáö- frumurnar, heldur meö þvi aö gefa frá sér viökomandi hormón út I blóörásina gegnum húö legganganna. Magniö er nægi- legt til þess aö hindra egglos, en er þaö litiö aö ekki ætti aö vera nein hætta á aukaverkunum, slikum sem pillan getur valdiö. Eins og framar segir eru getnaöarvarnir fyrst og fremst til fyrir konuna. Karlmaöurinn veröur enn aö nota smokk eöa rofnar samfarir. Um ástæöu þess, aö þróun getnaöarvarna handa karlmönnum er svo skammt á veg komin, eru menn ekki á eitt sáttir. Ein augljós ástæöa er aö hjá honunni er um eina eggfrumu aö ræöa, en hjá körlum um milljaröa sáöfruma, þar sem komiö hefur i ljós, aö jafnvel 80-90% fækkun þeirra er I sumum tilfellum ekki nægjan- legt til aö hindra getnaö. Einnig er oft talaö um hleypidóma vis- indamanna I sambandi viö hlut- verk kynjanna. Nú hefur hins vegar verið nokkur gróska i þessum rannsóknum s.l. 5 ár eöa svo og má vænta þess aö hægt veröi I framtlöinni aö bjóöa upp á getnaöarvarnir fyrir bæöi kynin, sem séu 100% öruggar og án skaölegra auka- verkana.

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.